Morborum omnium qui corpus humanum affligunt, vt decet, & ex arte curandorum, accurata, & plenissima methodus. Auctore Demetrio Caneuario philosopho, et medico..

191쪽

ipsa curatio inprimis absoluitur,ut in quam Mediscus duplici huic scopo incubens apposito opere λ' 6siaciat; pellat nepE,&demetiar morbo,una Cum his quae praeter naturam adsunt vires ratem, Mquae secundum naturam insunt omnia, Neat, a que conseruet, tandemque arrussam sanitatem omnino restituat. In haec itaque duo assequenda cum Medici curantis munia nece rid dirhranthromnia, ex eisdem meritδ quaecunque ritε molisnda proponurur, rationabiliter indicata 1r, & quasi digito clemon strabuntur indiciv. Plura;autem sunt ea quae ad morbum, reliquaque non ia rura lia aradicanda necessiario peragenda isnt 3 Quam do etiam morbus, & quae praeter naturam omnia, plura secum habeant, quibus, ut corpus assiciunt, ita in eo conseruantur dc uigent, quae adamussim Omnia, ut uiolata restituatur sanitas, totq conatu extirpanda sunt. Et plum ea insuperesse planum est, quae ad conseruandas usressi & secundum na turam reliqua, utiliter requiratur, quod itidem iuta, ne ultro assiciantur, multifariam tueantur, dine denique pereanr, sessicienter resertiantur , in. staureturque. Sed quaecunq; ea ipse sint, iure sinasula ad proprios assequendos scopos accommod ara, indicataque, qua ratione indicantur, eadem Etiam ut curatio reiste, & tuth absoluatur, piose quenda sunt. Quis indieatur,opera sunt,&instrumcnta, quoniam hςc ad curationem requirantur

ut enim assequamur quod cupimus, operς Ηροει

192쪽

ro uti hecesse est; opus vero ipsum ut prosequature idoneis eget ini trum entis. Caeterum Huςcunque opera sint haec, 824nstrum Cnta, ea n n nisi de Iernc minata qualitate, & quantitate praedita indicasscertum est, dum tamen adhuc omnia oppornanusac.tem ostiue Medico curanti praesto sint. Prin cipio quidem , operatai fiant, quatenus adiassenquendos curationis scopos illa fuerint accommo datae In strumen ta aute v tribus su is talia qsti intur, quia, potestate,v et actu; operi des delato sitis facere apta nata sunt Actu sane si promptas ita, expeditas uires habuerint , ut primo quoque con

tactu, per se, & directd , nullius externa subsidi,

ope, Vel irritamento, in nos operentur e Potestato vero, si eorum uis, siue facultas intus condita, S quasi sepita, nondum ita exeratur,depromaturVesut primo quoque contactu agat, sed omnino alte- .rius agentis ope egeat, nec alia S operetur; Verum tam Operum , quam instrumentorum uires omnes, eo tendant oportet, quo uel sua smilitudine, ipsi naturq,ac naturalibus omnibus faueant, quoἀputa naturali inditς constitutioni, in qua sanitas est, vere consentiant, vel dissimilitudine, morbo,& rcliquis praeter naturam omnibus aduersentura quod affectu uidelicet corpus aliud reddere apta nata sint. Experimento etenim, S ratione com probatum est, morbum omnem, omniaque, quzz pr ter naturam adsunt,contrariis profligari,quipepe illa contra naturam cum sint,& perinde remo

193쪽

tsenda, non nisi alio, quod alterum reddat, sitque ipsis aduersu ira,remoueri aliquido possunte Conistratia namque solum mutua sese perimunt, qu

ferius illorum quodvis, toto posse,quod sibi simia Ie est, semperessiciat, ut si cuipiam quod ipsi emistrarid mili adhibe turς idem reddens sibi simile.

in constrarium ramnino conuertat, perindeque de struat. Atque id tum ita sit,utique ut destructio nis moibi, praeter naturalium rerum omnium

scopiis assequatur, haec era. & instrumentornmoAttullegis , Medico indicabitur. Qusis autem ea censenda sit, equidem uniuersim no facile de-eersi maest, ea quadoquidem multiplex sit, quod in aliquo uis genere Varia reperiatur, & lum .persi, & directe, tum per accidens, & indirecte,quia vel morbo, vel semiti eius. vel demu alteri, quod praeter naturam sit, aduerituri ex suo si uel Ggnera r morbus,siue causa,aut quilibet semes erus, eui primum adhqret, sat est v t cotrariis, mactum. cum iis quae praetor naturam adsenti destrui assi

memus . Ad haec inter curandum, ad con sexu a das naturae vires, aegrotantisqse moriturionem omnem inditam remtuendam,similibus De si

rib Uti oportere, ration e similiter,& experimento, certum est,quippe ex supposito,unumquodque ad naturam suam illud conuertat, quod ut sira attariis gens commode superauerit . quare ut a conita rata semper immutatur, & dissipatur, ita a simili -- Per conseruatur, atquc Quo et Similibus itaque

194쪽

ria Udestruendum uaria sunt, ita similia adeo seruandum diuersa, quod i,pc per seri peper m eidens, interdum direct iamdirecte interitim italia censeantur, ac sint, acleta quod non nisi uis o ue diligenti,adhibito studio, post imu operim delectum, propria in strumen totam requin, eorum qualitas, assequendis scopis satisfacimas, se figi poterit .esper qualitatem autem intelligo.riimselum naturalem, sed adhuc antititialem, εdflixispum quoniam quicunque ille suorit1 Bificietiret assequendum, post ipsam requisitam operis, & in .strumenti, vim, a natura inditam, ultro certa arti ficiosa cbnsormatio, quam etiam qualitatem dicio mus,usui adamussisti e5grua,desiderature Nan

que verum est artem medic , mmcaeteris arm bus,non nisi more naturae .per Contactum,4mmu

diatum, vel mediatum, cuncta moliri,at ccuin hic, non omnem rei forniam, seu di Isitionem, admittite, praesertim quod inter medendum,tum extracorpus,tum intra, medicatio attendatur Muo neutiquam operis, & instrumenti virtu ex artis

instituto,i equisita, sub quacunque eiusdim Operis, & instrumeti forma, perducitur Ndce sp igitur semperest, post naturalem,'artificiat tem quOQ;M et quali-

195쪽

Maliratem teribus, sic instrum encis inesse, qua naturalis ipsa, per se quasi inepta,iam ita eviraturi in assectamque sedem perducta, depromatur, ut priuir quoque coΠtactu agiit. Insupet & necessa ria mu est artificialis haec,tum Operum, tumni Mentorum qualitas, ut praeserum ea magissam mimis talis,qualis expetitur, ab sque aegri damno perta, Suadat: Quando saepe simul, atque ita mes, clictis praemisssis scopis, non diuersa tantum, sed: etiam contraria magis, aut minus requiratur: in se ubi seorsim, tum scilicet rebus naturaliabus, tum praeternaturalibus, opere, instrument

que kloneo, consularur, ausi lingulis.singillatim per se, vel saltem per accidens, propria qualitate, prospicere,permissum fuerit, communi quasi prς-cepto curandum est,ut arte res ita compora tur, ut

inquam utrisque, dum simul,& semel, id praest rinbn possit, sensim ad minus utrisque satisfiat, quamquam si eorum alterutri prae interis urgeat, operς pretium est illi primum incumbere, prospicerememe tamen interea v ni alaedentes,alterum

quod minus fortasse uigeon aegrotantis detrimentum,negligamus: Atque id verum chi m sit, me rito fit,ut in medicamentis arie paradis, udum illud pomum, & semper praesto sit, quod veluti basis, cic columem sit plossi gadoastenui accomm datissi m v m ,& qu id c m affectui simplici, simplex, complicato vero, ex multiplicata basi , compositum Quae inquam basi s, similibus, simili qualit

196쪽

te, prospiciat,disia milibus aute dissimili, & etiam opposita, vel eorum uni, poli alterum, Vtputa urgentiori,viil omnibus simul mediocritatem scripta,aisequuturo tandem scopo, si non simul,& integre, refracte saltem, ac sensim, satisfaciat. Ait men secundo, licet basis haec iam arte constituta, ex se nihilominus ignaua nimis,aut debilis fuerit, ut mox indicationi neutiquam sat uideatur,neceu: sario illi, vel artificiosi praeparatione, Velocitas, &robur, acquiretur,vel aliorum permixtione, iuua in bitur, quibus scilicet annexis, ipsius opus prom ueatur. Et si dum haec effectum ipsiim stlicitant, vi omnino minori semper donari oporteat,ne somte vim basis superantia, ita ea peruertant,ut aliud, quam per ipsam expectamus, perperam moliatur. Ad haec tertio, si basis ex se,uel adiuuantis occasi ne, aliquid habuerit incommodi, malitiaeve unde in ter operandum sit noxa qu piam sit biequutura, prosech d adhuc, vel praeparatione, vel item corri gentibus superadditis, malitia omnis, & incommodum omne, si fieri possibile e st,fundi tus ab ea

auferetur : Ita porro ad opus recte, ito, ac tuto aD sequendum, initrumentum quod quaeritur,e X a

te paratum, ad mini strabitur, cui scilicet ad amuss sim omnis insit qualitas, quae a Medico curanti, ad unam assequendam aegri salutem, primo Omnium obseruanda eli.

197쪽

utannuuitate, tum opera,tam instrumetata, Ummistranda sint, .generatim e Plti . . t

ii tantaq; expetitur,quesis 'semia' ue scopis assequc distitis estipodii ; Atque eademmet licet v- num corum sit, quodi Medicam. i. i ta larim maxime ccmiectus ure . di vi certi . atramen, ac firmius de ea conlach

nuga fu iamus elut duplex, tam Opera tum is stru minioru ,fi ais e st,cuiu soccasoneMperum C Iuude,ac instrumetatorii qualitas angstur, min--.turque, puta quae secudum natara sun i, pro posi con seruare, quae v ero praeter naturam Lia Omnrumode peιler ita duplux quoque est,tum Operum, tum instrum enmrum,augendi mitauendive qualitatem occafio,quoniam ut expugnetur,pellatu 'ux quod contra naturam est,interim vero serum tur quap. secundum naturam, semper ,ςx supposi II tau taopens,instrumentique quantitas statue da est, quanta su issiciat ; Si namque intra motam fuerit, ae illius quod pellendum sit, reliquu quicupiam restet, contra, alterius quod serum dum, dum inute con seruetur, Queaturve, periculum est ;Si modum autem excedat, ne potius nouum quid

198쪽

omnis iligentia , pr tergrediam inuendii est,

, lamarem horum omnium magnitu ine , ac ni Ggirudino, eat proprijς vnhasccmisquo inpiis, V taliis dicti nubeste praecognita , quae illi ad unguem respond et operum , dc initiumentorum mensura,

. Quamquam ut tur atque iocunde ad nistrejur,ea adhue cum tolerantia aegrotantis, qui cuti turi eonferenda est; Etenim in unum his omni..haseonspirantibus,quantain quam magna agen dorum ex arte quantitas indicatur, tanta ι tamque

magna utiliter permittitur: Est porro tolerantia BaeRaegrotantis ad serendos operum,& instrum via lim xeqtushorum iniperus, habilitas, δc robur, sic lanetum corporR pniuersi, tam partium eius svninos inquam, cum uniuersum assiciatur, usau at rem , parte quappiam affli H ; illud primis attingendum cst 3 Verum partium eius, cum pars ea ipsi fuerit; cui optan ferre necesse fit, uel per quam putii alteri,ues etiam toto,prodesse sit opus; sed tolerantiam hari cpotissimum exponent, quae iuxta aliis trudita pncceptasium agentium,tum patientium militionem aperiunt, comparatis pra

sertini ad inuicein singulis, ut artis est. Etsi praeterea ut hiritatius quantitas usui satisfaciens decernaturi sedis esset haesitus,& in ipsam viς omnes obseruamia sint; an puta sedes ea in summo sit como uom M 4 pore

199쪽

in constituta, an in alto demersi; quam longc demum, & ne patentibus, ac breuibus . vel minis άinis, & longis vijs, a loco cui remedium imp mitur, absit 8, Etenim affectus in corporis sinamopositus, in quod tu m patens, tum breuis remedi Tum via est,pari ouodammodo remedio facile pelditur; qui veris in aho corpore demersus latet ,' inquod aut longa, aut sitiem archa via est, valentius iis retit; Quod licet uerum sit, semper tamen ,

dato illud quod primer naturam est, este maxImu, ut id opus,& institumentum magnum,ac vehementer ualid u m expetatur,tunc per potentem tm

erantiam, citranaetiiram, potest illud integrum, simul, Ac semes, administrari, nec, progressu qu dam a debiliori, tunc longius procrastinare utile est, ne eo serian aeger perducatur, quo nullo dein medicamento leuari possit; Sed per mediocrem tolerantiam, quoniam simul, semelque, requistitum remedium integrum, eidem magno malo cogruum, non toleratur, tunc idebsensim , lenteq; ac blande, incedere tutius est,ne ex repentino impetu facto,viribus detrimentum praesto siti, Et quatiis opus, ac in strumentum suppar, infirmius,e, vincendum ideo potius, & pene superandum ce-

statur, repetito nihilominus, δί quasi continuatocdrtamine, vel ob connaturalem illius similitudianem,& non naturalem morbidissimilitudinem .st,ut tum sibi parem,tum aliquando maiore contrarij portionem auferat, tandemque sine detru

200쪽

rmento torum, Ut experimur. 1

, Atqui tolerantia prorsus repugnante,quamqua mortis prognostico solum uti iam prudentis offi-icium eis,plerumque tamen ,cum issio morte prγstantior iudicetur,extreme ideo omnibus se habe- Iibus, extreme,& valide operandum est; Caueru, ijs, quae praeter naturam sunt, mediocribus existe tibus, ut nec praecipitantia sint, nec periculum via

zae minentur i, plurimum autem tolerantia vigeat,

tunc pari remedio semel totu quod cupimus pra stare.licet, etsi,ne ex repentino impetu detrimenti quidpiam subsequatur,partite potius incedere uti- Iissimum uideatur; Quod & tolerantia existente mediocri,summopere decet; At in summa tolerantiae debilitate,idem magis,magisque Opportunum iudicatur, nisi tunc etiam ad extrema deuenire

oporteat. -

- Denique rebus pinematuram debilibus existeribus, tolerantia autem quomodolibet se habenti, ut nullum, uel minimum desideratur auxilium, quod ut plurimum tunc per se natura sussiciat, ita si auxilium aliquod administretur,tunc tuto illud semel , & uniuersim, citra iacturam admittitur. Verum post haec, quantum ad cpnseruationem eorum pertinet, quq lecundum naturam sunt, si adhuc ipsa integra sint, admodum N, ualeant, nemini dubium,quod dum magnitudo eorum, quae praeter naturam sunt, id belle permiserit, semper ec ubique ualide operandum est,. non fotu qui . m dem