Morborum omnium qui corpus humanum affligunt, vt decet, & ex arte curandorum, accurata, & plenissima methodus. Auctore Demetrio Caneuario philosopho, et medico..

발행: 1605년

분량: 384페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

41쪽

16 PAR T. PRIM AE,

ter ab extra suo circundant ambitu, ut uastimen. tum, ablutio,vnctio,aliudve,quod uel hac eademmbitus occasione, quacunque qualitate donetur, ea 'dem omnino communicet corpori . Ad secundum Vero genus, quod assumptorum est,euia denter cibus, atque potus, sitie pastiis ipse reduci tur, quo nos ipsi nutrimur necessario, quoniam esculenta, potulentaque, corpus nostrum cotinuo

dissolubile in staurantia,magis ac etiam magis hoc illud praestare apta sint: quia puta intimis recepta viseeribus, dum soliditate sua deperditum restiis

tuunt, inligrendo, permanendoque validius, Mcontumacius, quam ipse ceterirer permeans aer, nostrum corpus assiciunt, & neque simplici, unumve duntaxat modo, sed multiplici, varioque; puta non aduersa qualitate Alum,uerum & cxc denti quantitate, & incongrua temporis Dpportu ni tate, uenturis morbis occasionem praebent raciumpta enim quin his multis modis assiciant, impediri nunquam positant, quin inquam tunc gignendis morbis pabulum ita,occasionemque sugingerant, ut ideo saepὸ illi repente erumpant, nullo quasi praeincipientis occasionis apparentis impulsu i Atque ad hoc assumptorum genus rediguntur etiam quaecunque, siue medicamenta, si

ue aliud quod uis, quod quomodolibet sortuito ita

corpus nostrum immitti aptum sit, cuius porruepraesen tia, aut assumptione, alteratio subsequatur. Vltimo in genus tertium, eorum. scilicet, quae a

nobis

42쪽

CAP. SECUNDUM. D

nobis in ipsismet quomodocunque Reruntur, g staque, euiden res morborum occasiones esse poscsunt, exercitia deducuntur omnis generis, quae tum corporis, tum animi sunt, quorum sane m dus exuberans multorum morborum origo est; Nam dum uiuimus, perpetuo exercemur, cum Operatio praecipuum nostrae vitae munus, & ossicium sit ; Exercemur autem multifariam, cu alias mente, alias sensu , &. alias demum motu exercitemur ; Quippe mente, ac ingenio ratiocinemur, discurramusve passim, de contemplemur; Sensu

vero frequentius sensibilia omnia multiplicio casione percipiendo pertractemus ; Et*pius item

ad obiecta amplectenda, euitandave, corpore toto moueamur. Quamobrem fit ut hoc eodem eXc citationis actu, multiplici ter,ac uarie, non seruata praesertim quantitate, nec modo, aut item Upor

tunitate neglecta, corpus nostrum, vel per se, vel per accidens , pr ter naturam immutetur; QΠΟ-niam cum inter exercendu spiritibus multis egeamus,necesseque sit ex his multos interim absumi, ita ut modo non seruato, plures quam expediat omnino deficiant; deficientibus autem illis,cun cta in nobis euerti certum sit; praeternatura ideo nos tunc immutari necesse est . At neque id ex solis exercitationibus tum mentis, tum corporis fit, sed adhuc ex amborum contrario; siue illud

somnus, qui vigilijs aduersatur, fuerit, siue demuquies sit, quae motui est prorsus aduersa: ex hiso enim

43쪽

18 PAR T. PRIMAE

enim iustitiam excedentibus, morborum crus proximis maior, minorve subminisstratur occasio: Siquidem hinc corpus omniquam, torpescat quod spiritus visuntlan tu r praeserenturque,V t ideo prosequendis naturae munijs minime ser sint, perindeque infire coni tmrtionis reparatio nulla, ueIdiminuta sequaturium e post odum morbis i numeris occasio multiplex adue nrat, & ad genus istud reducuntur quotquot non a nobis tantum, sed abal ij irs nobis etiam commotiones corporis fiuntinivrquic sis contigerint impetus, ex quibus eorpus quomodolibet preter modum cocutiatur

agiteturve. l. l . a

s Atque de remotis morborum causis sint haec, de immcdiati g, dc proximis modo dicamus, haeetenim cum a remotis iam dictis, conexione quadam, seu necessaria consequentia excitat , mombum in corpore immediate producant, produ- chumque ad exitu ni usque foueant,ut erC quamdiu illi assilint, incium nantque,eum ipsum tam diu conseruent,& augeant; Contra autem sublaris, ille prompte desinat, ac una demoliatur. Sunt autem har variae, atouc diuers ,qua: ut in ordinum certum omnes redigi nullo modo possunt, ita ri que ccria quadam Methodo scrutari, explicari vepossimi. Etenim planum est etiam quas remotas diximui morborum causas, *pe corundem CD

se propinquas, perindeque interdum & remotu,& proximum, unum ac idem illis fore principius

44쪽

adeo quod morborum proximas causas determinato ordine compret, edere pepe impossibile ccnseatur. Vtcunque tamen res ipsi sit,quonia quodcunque,quod ut plurimum cotingit, alijs non negle stis, accuratius obseruandum est, atque in ta bis passim,ac freque ter, preuijsiam indicatis morbi ficis occasionibus primum, ex insitis autem, nostroque corpore cotentis humoribus postmodum,

Ita morbi fiant, ut ex elidem etiam ultro comitantibus,euidenter foveantur,& con seruentur sollendit enim hoc illorum fanatio,que citra horum humorum correctionem, S ab Omoi illorum errore emcndationem, quamuis omnis iublata praeiacipiens remota caula sit,nunquam tamen consequi

tud merito rationi consentaneum in , ta es ipsos humores proximum , immediatumque ut pluri mum cotingentium morborum principium elle; quod ipsos ut dicebamus, tamdiu co eruci, de augeat, quamdiu illis astitit,& incumbit, sublatum uero nihil amplius e sciat, colletitqne necessario illi, cQ demolia visq;. Sunt quidem humores hi fluxiles, ac liquidae quςdam subitantiae, in quastassumptus pastus , alter itionet praeuia, transmuta turn que inquam non qllod utile tantum,& ad in stau rationem aptum natum esse, subie comprehendunt, sud Sc quod inutile, ac excrementitium ill dicatum est, tua adhuc significatione amplectuntur, ut perinde Omnis humidae, fluxilisque substantia, quae certis nostri corporis se talous continc-

45쪽

tur,ea ipsa humoris nomine donanda uideamr;lla quamuis duorum generum sit, nempe uel utilis, uel inutilis, eo quod coriques naturi facultas o latis licet alimentis Uualiter sese exhibeat, in e spari robore, atque conatu, caloris insiti ut, ubique incumbat, fieri tamen nequit, quod ob substan titeoru varie tatem,Vbiq; haec parem in partibus singulis modu subeant, quin mauis diuersitas in eis non parua,euiden I,& manifesta sequatur,per qua aliquae utiles iudicentur,& inutiles aliquar. Immo eum non repense,sed logo continuato in caloris appulsu, assiduoq; opere , in pluribus nostri emporis vasis,id pr iudicati discriminis subeant,puta intriculo, hepare, & partibus quibuscri singulis; ne eessario fit, ut sicuti quod ex his utile est, ex diutuna elaboratione magis purum euadit,ita conseqMter ex eadem quod inutile est generosius separe tur ; Vnde post sanguinem, qui utilis humor ille nuncupatur, quo sussicienter corpus uniuersum instauratur, reliqui humores omnes inutiles tribus generibus comprehenduntur, nempe pituitae, melancholiae, & bilis. Pituita uniuersim is diciatur humor, qui ex ineptiori pastu crudior, & ferdimperfectior, indeq; frigidior est,tum quam iusto operi congruat, quo proxime suo vase elaboratus est, tum item quam rei alteri aeque respondeat, inquam mox ille permutandus est. Bilis humor est, qui ut ex omnisus maxime calidus, ita vehementiori , ac diuturniori caloris ope, quouis ille vase

46쪽

CAP. SECUNDUM. 3I

resideat, elaboratur, conficiturq; unde accedente

pastus babilitate,per addustionem, utilis succi modum prorsui excedit,nec nutritioni satisfacit. Melancholia humor est, reliquorum quasi omnium humorum sordes, siue sex , quae in tenui pastu, post validam quoquo modo adurentem , atque in crasso,post debilem diminute conficientem natu ratis facultatis coctionem, in vase residet, vinuo quam nutritioni inseruiat. Caeterum, quamuis inutiles, e excrementiti j humores hi, una cum

v tili, dum pabulum nutritioni suggeritur, longa

licet, continuataq; operum serie, certis nostri cin

poris sedibus, manifeste secernantur, ipsi nihilo

minus nondum vitio perturbati, sed statis natures legibus,caloris nempe coquentis beneficio asseruati , nihil sanitati nostrae obsunt, attamen contra se habentes , necessario morbis tam similaribus , qua dissimilaribus causam prςbent earnq; deteriorem magis, minusve, pro ipse humoris pocean iis natu ra, ἐκ vitio maiori, atque minori. Ea autem rario ne se habent ut morbos emetant, quoties tum qualitate, tum quantitate peccauerint, & a iusto naturar decesserint, quod equidem non inutilibus duntaxat humoribus proprium est, veru dc V tili, qualis optimus sanguis est, commune videtur. Qualitatis peccatum adest, si quando humores,vel v tu IES, vel inutiles, excrementiti j ve sint, iam tamen eo deuenerint, quod insitam, dc pro conditione

Propriam qu*litatum si metriam ita miser in tu ve

47쪽

ultro ideo consuetis finibus nequeant contineri, quin inquam extra erumpentes pernitiem euidentem importent , veluti sanguis quamquam sua natura succus nutritioni ronuenientissimus, nihilo minus si pridem perfectus, dein externis ex causis deviet a recto, ut mox propriam si metriam amiserit, inutilibusq; succis palam consenserit, iam ad corruptionem ita disponitur , ut interdum vitae 3 summὸ sit insensus. Verum pina itaquς crudorum succorum inepta portio est,quo magis innatical ris ope sit destituta, eo semper magis deviata recto, crudior enim est, atque viscidior, & ad deterioris mali productionem paratior, quo autem magis extraneo calore mutatur,eO Valentius putredine tentatur,fitq; ex insipida,accida, & ex hac cepedaliae dit. Accedit bilis, tenue eXcrementum , quod dum ultro quam par sit,in quali,& externo calore conficitur , a consueta naturalis bilis condiatione deuiati& in primis cum Vitellina, ouorum scilicet uitellis simi sis fuerit; deinde cum rubra,& gruginosa O si modum cum cerulea , & ultimo cum fusca, nigraq; redditur ; continuo enim per gradus ualenter exuritur, acrisque fit, dc naturae magis inimica. Sed melancholia quae sex sangυinis est, alteratur etiam ita, ut fere saepe tales pariat effectus, quales nigra bilis parit, quamquam semper mitiores, cum licet crassitie,& colore conueniant,ealore tam e ualde longe differunt,tire quo niam frigida, illa autem acris, quia exusta sit .

Atqui

48쪽

CAP. SECUNDUM. M

Atqui praeterea quantitatis error praesto est,cu hu mores ijdem praeterquam par sit se habuerint, hiaest tam utiles, quam excrementitit, inutilesve,it:ἰ propriam men suram praetergressi ruerint, ut naturae uires illam ferre ulterius nequeant,consequenm xerque permittant illos pessum euntes palam uitae insidias machinari. Tot equidem,talesque sunt cauta tum remor . tum proxime,quibus ut plurimum ex ordine compus nostrum multifariam sevissimis mylis assci-rur; QuamqV m adhuc har si de remotis intelli gamu4, quae vel ex ambientibus sint, vel ex intro. Feceptis, uel demum ex a nobis ipsi sim et factis, estimentur) ut alienam Si praeternaturalem quali pa- Iem i Speuigni, peς quam humores ipsi qROs .mor Dorum in nobis proximas fiatuimus esse causas, uelint nutin x magnoperti alterientus , Aut tandeme η materiam de nouo si ggoran per qu*m h linoles ijdem a iusta quam a ueuient ; Iure proportionem ad corpus nostrum quandam,& ad agendum in illud com moditatem habeant,op rt pretium est , puta que 'd vi donentur quadam a cautandum iussi cienti,M oppo n a,q : non simplici tςr, sed per compasa tionςm ad corpus talis sit quae Dpmpe su pertex corporis resistentiam, ita ut ponit in oppositu in ill0d peri nutare i ,CQntra no-

'ro corpori ad recipiend*m ita habilis dispositici

muti ut per eam facile immutetur, tandemque a i

49쪽

equetur opus, si ramen tune mediatus , uelim mediatus utrorumque,agentis scilicet & patientis requisitus aderit contactus, qui & eousque tein poris spatio steterit, quousque actio cum victoria. noc est tum corporis, tum potissimum humorum

eo ipse contentorum deprauatio subsequatur. De quibus sane humoribus, proximis videlicet morborum causi; , si sermo sit, utique ut ex illis proxime certa morbi species procreetur, illud ununecessarid desideratur,nempe quod aut per se,aut per accidens, ita propriam malinam corpori', vel partibus eius impertiant,ut ex ipsis neceuatici pr=ternaturalis assectio ducat origine, per se quidem euenit,dum per eorum praesentiam proxime, nul-husque i nter ritu agunt ; Per accides vero dum saltem alio quopiam interposito; quod potius per consensum factum censetur, qui consensus ex ti tenti partium corporis simpathia & antipathia ducit origintem Sed quomodocunq; ad morbi proaductionem humores con eurtant, profecto cfriam

ex his, ille parti m si t factus, partim que sit in triaζ

nee per initia flatim ille ex humorum peccato totatus factus uidealtur , rationi propterea cosentaneuest,huiusmodi proximam morbi causam vere nor

unam; sed duplicem esset Comunctam videlicetix Antecedentem. Numor enim qui peccati int corporeque residet , de morbo facto proxime adahqrescit, eum illum a principio in finem usque in. Diintur , uere eausa eius coniuncta disitur V Qui

in autem

50쪽

autem humor peccan s,in corporeque re sidens pubulum morbo futuro prςbet , i p sume ideo roueta quod coniunctam causam nutriat, antecedens hic eiusdem causa dicitum, Adeo quod in ter quyren das ipsius morbi causis,ut cuiusuis earum diligens sit examen, necess rio a prima ad ultimam , nulla neglecta, proficisci est opus ε, qualia morbus clarius innotescat, illiu ueque curatio persectius accuratiusque celebretur. ιEt uniuersim de communibus morborum cathsis hactenus satis. Simplomata uero quae morbos immediare, uel interdum etiam mediate,ut dixi mus,consequuntur,ex ipsi is et morbis, tanqiivir ab origine pendent ε, Quando ex morbo primum' partes limitares, & dissimilares actionibus inser, utentes labefactentur. Ex morbo autem intellia gas uelim, hoe est ex aliquibus eorum, quae fa ciendo illi necessario reqviruntur, quae sunt spe. cies, essetens, atque subiectum Etenim non ex omnibus his semper, sed ex quibusdam duntaxpt simploma P. fiat. Quare uel ipsa morbi cognitione piremis. se, euidens semper limpio matum causa ceri sebitur.

SEARCH

MENU NAVIGATION