장음표시 사용
91쪽
propriam magnitudinem , instiper & numeri ni cum situ eouenienti, atque demum omnes simul sibi inuicε mutuo se fauore prosequetes, in unum harmonicum cocentum uniri ita de siderat, ut se re nusquam iustum similarium temperametum, citra rectam dissimilarium conformationem, Mcontra, esse posse certum sit. Quapropter, eX Omnium corporis parti u si metria,tandemq; ex totius corporis constitutione, naturae operantis robur dia iudicabitur, etsi iudicium penes temperamentum similanum certius censeatur, utputa, quod bona,
vel malia partium similarium constitutio magis ad robur faciat,quii in illa dissim itari um,quoniam
haec reseratur ad illamatoc est,ad mediocrem. V rum quocunq; hqc sit con si tutio, ea sane nos omnino sua presentia latet, quod nempe loge a sensibus illa distet; non nisi igitur mente variis coni churis ex effectis, di causi a nobis concipi potes A catis,aute se m pro principio, illas dicimus esse,
Parentes, patuam, & Educationem ; ab his quoniam primam con stitutionis nostrae origine pendere expetim caro compertum videatur . Atinim ex robustis,validisq; parentibus, semper fere aptὸ
procreari curtu est : nempe quod Ino ex eorumiana me sat quod quamquam re uera non est homo inmrnent attamen in sua continet potet sta te, atque ad insiar illud frugum, quod . AgricoIar. cmcntem sectatiν purum,1 & situm scelligunt, expecta
92쪽
experti frugem malam e marcido percipi,si ex b De compositis,ideoq; robustis parentibus decidat, omnino similem homine proseri, scilicet, sim etracopositione confectu,& ualenti natura donatum; Contra,eX praua costitutione pditis,& imbecillis. Parentibus accedit patria, quae quantum inter generandos homines illorum constitutioni faueat, facillimum est uel solo eorum experimento docere , qui longe, lateque Orbem peruagati, plurium
gentium mores,atque naturas diligenter obseruarunt: Gommuni enim consensuraten rilr omnes, ad locorum uarietatem diomines multifariam varios procreari, sed natura praesertim, & moribus differentes: atque differentiam a locis ipsis impriamis prouenire', quod quilibet etiam commode apud suas gentes experitur , Nam qui unius regionis partes montanas incolunt, hi sine dubio firma lidaque constitutione donati, vegetiores, robustioresque sunt,& laborum tolerantissimi, qui aretem eiusdem regionis partes pratenses, ac planas
inhabitant, ut plurimum contra,tenuiori, molli
rique habitu sunt pr diti, segnioresque perinde,& imbecilliores sunt, ac laborum minus tolera res , quod equidem fit non ob unam loci dista tiam, sed tum ob terrae, soli ve proprietatem, quae praecipuam sibi insitam uarietatem necessario sequitur , tum ob certum c loru m aspectum, unde aeris differentes oriuntur tempestates, ex quibus
demum,diuino quasi numine, tanta proueniunt.
93쪽
Verum enim vero sue parentes, siue papriam nostrae constitutionis originem posuerimust, Edu ι .catio certie magis, principium eius stanten apst j, vel ea quandoquidem sola iampridem indiram. constitutionem imm9xare apta sit 3, Educ tione autςm complectimur ea, quae necessario, praete
fortuita, ad uitam desiderari planum e niςrqu
primas tenent, quaecunque ςXtrinsecus accedentia suo nos ambitu glterant; Deinde quae intrins icus assumpt/, remptu suD, no. palam im mutaui ;
efficientiato nos alios roddunt Ad haec η mque tria capita squaecunque ad vitam requiru tur, νῆι alias initimuimus,facit reducuntWε: Ad primum. Caput, praetaxfonuimi dedμςitur. ςr, quicqnque sit , quem habeat trabitatio ; hic etςuim ubiquer .hus omnibus circumfusus in intiiria quaeque M. trans, non nos hom ines solum , cyrn reliquis in manubsis, sed.& olidissima quaeqde, ac in nia, quae aliter siem , dc aliter pluuio into affici not imus, contagione prorsus immutat ;Immo ad notistri mrporis con stitutionem,Sc simit rem Haeser- ,rim immutandam, illiv. vis maior , dc ςssic rioripst,quam cyteros, in , tanta quippe aeris qis ςst pericuncta rarabilis a Quare meritu ills i qui habit itionis est proprius, diligenter examinandRs est nNamqve locus AEditus, Urieus; siccus, i c arens -ν ,sus, ventis spuantibus suauiter dissatus in quo perinta v t r,urimum per statum Rutemperatia
94쪽
ad frigidum inclinantem, placidum, & tranquiliatum , serenitas multa redundar, quippe quod aes
ibi tota sua constulitione purus,nitidus, tenui4,p xens, liber, nullis inquinamentis obsitus , null*putredine affectus, nullo uapore malo, aut crassitie persessis sit; hic inquam locus,ob aerem ita dispositu m, & salubritatem , & bonam uale ludino
facit, eamque tuetur ,nec quidquami corpora pe
mutat, quia nec opprimat, nec dissipet, sed vegeta. illa , ac valde robusta facit,conseruatquer Cui si ne contrarius, nempe qui aeditis undique montiabus septus, demissoq; solo, ac cauo, arctatus, atque conchi sus, nullum recipit flatum, quique ideo ae rem humidum, crassum,ac turbidum, & caligine plenum habet; praesertim sit prope stagni euiustiis aut paludis, vel cloacae uicinitas adsit, unde eonti nuo uapores exurgant, quibus illae varia impuritate polluatum, Hic siquidem locus,si aerem huius. modi, ut omni temperamento,omniq; animanti generi, nedum homini, tum opprimendo, tum dis pando,noxius, & inutilis est, ita mehercle r bur semper adimit euidentissime; Sicut cogra qui huic aduersitur, perpetuo robur seruar, atque ad auget , re porro magis, aut minus. prout loci aer, quo fruimur, huic vel illi magis, aut minus assimilatur. Sub caput secundum, post mulia cadit pastus, cibus scilicet atque potus, quo continuo ipsi nutrimur,qui sane quanquam aere ipso tardius, ac segnius nos immutat , quoniam tamen per m
95쪽
3lentem, ac inhaerescentem corpori materiam sum petat, ualidiiii ideo, con tu maesusque nos,quacuque is sit qualitate praeditus, assicit. Etenim cum inter nutriodurn adhqrescat,atque persistat, mini me uero nos, temperamenti similitudin e , sed i rius iubstantiae assin itate tan tum modo nutriar, fit neeessarid, ut ille, differenti qualitate,qua ta actu. quam potestate, viget,nos uelimus nosimus,sem per assiciat, &quamuis uentriculo exceptus , in eoque vi caloris in fiactus, domitus sit, &indo in intestina,in mesenterii uenai,& in iecur dem delabatur, ubi continuo magis, ac magis infringatur, dometurque, nusquam tamen prorsus pristinis spoliatur facultatibus, sed hard nonnihil etiaminet in sanguine, qui & in uenas maiores, & in minores, δc in corporis singulas alendas partes eD usus, illas suis ille qualitatibus imbuit, ut tandem Omnis eo oris, partiumque constitutio, pastu ipso, ex ipsius inqua qualitate vim mutari uideatur ;εtsi adhuc ex eiusdem optimi quantitate, tempestateque usus, accidenter tamen, & in directe, idesaepe contingat, quatenus puta si uires superet, &intempestiud ministretur,multiplicratis necessaribemditatibus,obstructione i& praeterna turalia alia non pauca, parte, ex quibu3 multipliciter tempe. ramentum instingituri, at si infla quam par sit,ille fuerit, quanquam bonus, attamen non id apte re sarciens, & instaurans, quod perpetub dissipatur, consequen ter absumit ,tabesciti, corpus,& pr
96쪽
triam proportionem amittit, summo uiciu dispendio ; Vnde qtlanto longius a iusto qualitatis,quantitatis, & opponimitatis ille decedet, tanto ualen liqs umetram corp4ris con sti tu non em perturbabit; conteruabit autem si mediocritatem obtineat. Tertium caput amplectitur quςcunque geruntur, a nobisque in ipsi sinet continuo fiunt, inter quae
primas tenet tum metis, tum corporis exercitatio;
Etenim dum uiuimus, perpetuo varijs metis passionibus i & corporis multiplici motu eXercemur atq; nos exerceri persectio nostra est, quippe quod
agamus, quod a natura agere nobis datum est, ita Ut etiam perfecte nostri corporis costitutioni actio b c uere conueniat ; Sed siue mente, siue corpore CXerceamur, si per excessum, δc supra uires id fieri contingat, pxosecho nobismet ruinam machin Inur,quoniam scilicet exercitatio, quςcunque sit, spiritibus eget non paucis, hi vero ex defatigatio*ne multa ultra modum exhauriuntur , dissipanturque, & demum corporis uniuersi si metra constitutio deprauatur, deficiente nempe eo, unde potissim uilla conseruatit r. Veluti similiter per qui rem diuturnam nimis, exercitationis intermissio, qualem puta desidiosa vita habet, non minus le-dit,atque somnus immoderatior exercitio mentis 'oppositus; Quippe semper inde corpus fiat igna
Hum, dc mens una cum tensii palam torpescat, ex
quo nempe spiritus offundantur, opprim a turque, M ad omnia natu in opera segniores evadant: un-F de a dia
97쪽
de consequenter totius, ac partium constitiit1, I befactatu si oppresso scilicet medio, quo illa uigebat: Attamen contra,horum mediocritas, innatae constitutioni, perindeque robori, plurimum fauet, cum per illam tum spiritus, quasi intimis paristibus torpescentes,excitentur, foras euocentur,&in omne corpus ad naturς munia peragenda diffundantur, tum insuper diminuti instavrcntur, quoniam videlicet coctio, alimenti distributio, S
excrementorum expulsio valenter adiuuetur,Vnde quod ex his perpetuo distbluitur, facilc repare- tum, Quare huic mediocritati quanto propius exericitatio, quaecunque sit, appropinquabit, eo val dius illa integrae corporis constitutioni, ipsiq; demum virium robori,apte fluebit. Verum enim uero, licet iam dictis his, nostri corporis educatio comprihendatur, non ex his tamen quomodoliabet prosequutis, nostri corporis con stitutio trahit originem,sed ex ipsis tantummodo consuetis , Est porro consuetudo actionis, S . passionis, rei cuiuLuis crebrius repetitae contracta familiaritas,3c fere adsititia similitudo , Quare hqc ipsa frequenti,longoque V su repetita, merito consueta aestimabuntur; consecra autem ea nostrae constitutionis esse principium certissimum est,quoniam quamuis ex Illis momento dun taxat corpus nostrum assicientibus, affectio ipsa persemma illius diffusa inhaesens, mutabilis, & inconstans adeo sit,quod si per se, solitari que seae naturae relinquatur, leuissime
98쪽
transfuga, a seipsa desciscat, δί tota qua mox alcita, & aduentitia, corpore ad se,pristinamque con stitutionem, redito, exolescat , Tamen si illarum assiduus sit appulsus, nulloq; puncto temporiS intermissa adhςho,ueluti per consuetudinem fit,n cesse est,ut tum demum affectio inducta permaneat, Sc constitutio antiqua mutetur,ut verissimuesse experimeto satis comprobatu est , Et hac pr sestim rone, cu post reliqua nos uelimus nolimus nutriamur alimentis, quorii temperametum nutquailli quod nobis est inditu ad amussi mrimile est, sed
saepe diuersum, sequitur omnino ut inde sicut nostri substantia alia atque alia fit, sic etiam tem peramentum proprium alteretur, fauente pr se tim aere, fauentibusque omnibus, quae a nobi S in ipsi sinet perpetuo geruntur,ut dicebamus; quinia mo ex continuato, S consueto horum aliment rum inli rentium usu,& aliorum perenni durante fauore, necessarium est nos similes prorsus euadere, nostrumque habitum tandem permutari, nouo scilicci adepto temperamento. Neque tamen id repugnat sanitati, tum quoniam sensim, longoque tractu, pro aetate, ac in latitudine sanitatis, id fiat, etsi extra mediocritatis desiderate, fines censeatur tum quia nec ita mutetur antiquu, ut nouum superueniens, illi prorsus aduersum,
dissim bolumque sit, quippe si id no omnino si n-bolum fuerit,primquo saltem adeo non repug at, quin etiam temper antiqui multa, eaque nota par E 1 ua
99쪽
tia restent vestigia'; & sane partium solidarum occasione potissimum, quae ob fixmitatem , & r
hur, ut di melle dissoluuntur, sic disti cile etiam
funditus euertunturi, Unde siue cotrai torum longa consuetudine, siue temporis decursu, valenter permutentur, prim uum' tamen illarum temperamentum semper adeo redolent , quod earum occasione, in ipsum expeditius sese etiam uniue sum si pissime reserat . citerum, res quamquam imi se habet, nusquam attamen ex solis Parentibus, Patria, & Educati une consueta, tanquam eXeauss, de nostri corporis conlinurione, subindeq; de uirium naturi ualiditate, imbecillitateve, si m-pliciter pronunciandum est; Sed habenda ultro ratio aetatis est, quae essi principium effectivum, commutatiuum scilicet constitutionis non sit, est mihilominus regula, per quam, quantum cou-stirutio propria uiribus fauere apta sit, com modo mon laratur V Quandoquidem nunquam una, re eadem constitimo, in uno, dc eodem homiano, ex eisdem p rsiis essicientibus causis iam de- numitatis, inducta, conseruataque, ab ipso uiatae ingressit, ad exitum usque, nempe mortem, easdem proferre uires apta videatur,sed necessario sortiores modo, modo debiliores edat ; Et huius rei crusa unicuique a natura insita cst , quando ut quilibet ex remoriim impetu lacessitus perpetuae
dis olutioni obnoxius est,ita perpetuo ex se ses instat: rationi peccssario incumbat, id vero du auiar de
100쪽
cie praestet, uelit, nolit defatigetur,x ad agendum uiribus omnino debi lio i sat , Quare, quam quam
interea nutritionis ope instauretur nusquam ramen toto uitae curriculo ita ex aequo rcparatur, ut
ad unguem deperditores videre uideatur , 8c ut consequentet a principio ad finem usque piopo tion ara cotistitutio conseruetur, quae scilicet uiria bus ipsis ut antea belle deseruiat. Porro autem id .ipium uliginosi curriculum m tres precipuas etates d i ii i d i cc rtu m e st, A dol e scen tiam, Vi fili ratem, Senectitiem , etenim dum nascimur, noridum ea pr diti conditione sumus,quam persecto, integroque homini natura concessit, se) ultro augeri, appositius conserrnari, sirin iuresq; reddi per ad sescenti alii , ad trigesimum ut plurimum annum v sque necesse est: Ea vero demu con d i rion et adepta, certo terni poris spatio, nos ipsi floride consistimus & qua si tui ubique simili, matura conditio
ne, ad quinqil agesimurri pene annuisl , per uirili tatem, fiuimur; Et si tandem sensim conditionem diffii d em a ni i iten tes,i ngrau e scen re ae tale,per sene mitent,reliquis subicquentibiis anni i,in deterius precipitem iir: unde, licet ab ipsa adolescenti arctate, ab eo inquam statim quot nascimur, pedet en fin4 reddi meliores,obeum isque vitae i nun ijs , vel uno paulatina aucto Vegetioris virtutis beneficio, aptiorem alle qui co 11stitutionem , experimento credere dignum videatur, clim nihilominus ut rebus omnibus natura con stantibus, ita etiam homμ