Morborum omnium qui corpus humanum affligunt, vt decet, & ex arte curandorum, accurata, & plenissima methodus. Auctore Demetrio Caneuario philosopho, et medico..

81쪽

aestimantur. N umerus secilc colligi potest, eum ea omnia inumum cclligere, minime sit dissici quaeuel morbi insistentis vim,vel naturae resister lix robur ostendunt, R insuper,ne hqcpliixa sint quam illa, intuet u Qualitas,satis etiam patet, si

repr sentave rei dimitas, atque prestintia accura . tu animaduertatuae , hQc est, si rei, emus ponder tur qualitas, magis, minusve, naturae, Vel morbo fauens extiterit i ita enim signum ex re huiusmo-, di sumptum, qualitate semper, magis, vel minus, Caetera ante sit. Magnitudo autem est conspieua, si uniustuiuisis signi significatio. cum signi

sicatione eiusdsm generis c0mpareturin eodem-met qgroto Namque tunc Vr maior , minori apparet discessiis a reon ita etiam magnitudo significandiceri colligitur Quare ipsi quibuscunq; signis, ram uiriumimbur, quam morbi sevitiem indicantibus, ordine isto colleres, viligenterq;

examinatis, rundem omnium ad inuicem m- parario facienda restat, ex qua iure testimonia decernantuT ad ludicandum idonea: Quipposi v nil, uel alterum, quaecunquo signa portendant. illudque concordia com muni denuntiet, prgdictio euidens omnino reddeturr Sin uero, ntra, uidendum qus plura qusque tum qu state, tu m quath, Mate fortisim sint: Si quidem aliqga alijs quomodocunque sertiosa pluraque fuerint de re ipsa per indicata tuto cretandum et Contra uero si alix sui mero. & uiribus uincanis, Otadii talem nu-

82쪽

uertis par foric reperiatur, utique quς maioreiniuim habet,pr dictionem indicant: QDd si qua'

lis selum signorum uis fuerit: maior numerus cer

Di, )c numero paria uideantur, ςxercitam in artis peribus uiro opu4 est, qui ea *pcnum pro sis con-xemplatus , quiquς laten res adhuc quodammodo uincentis uires, δc quid in singulis morbis pc eua caro iutina obseruatione,praenoverit. a texum,quoniam ut plurimum ςqenit. quod dictis licet examinatii, comparatisque d inuicem omnibus, nec statim gliam ςn q, Pr alet, 'HOdq, inde futurum censendum pit,hobis certo eluceat, uel οδ qqouarius fgrotantis est progressu ,quo tu morbys cum simplomatibu ,tum ipsa natura cum Arte,sessem v l xifariam explicanti ut uarie conseque ςV in ymymque ualiditas, uel imbecillitas, inde fateat ac Marium similiter μirium, dc momi cer- xamen , eodem progressu poto, sese spectabile fiat quod nempe inditia aliqua saepe s1nt,qus talia,alii e nunc, quae tamen postea nusquam rerum in lysio mali progressu contingentium uarietatem talia, aliaq9e hsse soleant, gi coni sunt alia, Cluae semper ea sm, quiς inquam unum, aut alterum aut mains in ter utrunque medium ubiq, do cent, Hincideo, si modo recte prauagiendum sit, tempus ipsum morbi, quo cψnitantia,uel incon stantia Mn'symumnium μbseruandorum fatea sia Me dico pramoscendum est: Siquidem 1igna ouae fi E a mas

83쪽

ana, nabiliaque non sunt,a p dicendi arte excMduntur: non item quae contra se habent. Haec quo, niam semper nisi xgrotantis, alterius ves rei cu- iustiset enotanterponatur quod futurum' in,euia denter demonstrant , adeo quod quoties immineistis milivionis, Est uarietatis iaspitio nulla ultro ha beatur, quoniam ita secundum rationem confimmata omnia sint, ut neutiquam alias esse queant toties sine dubio ex signorum euidentium constatia, quid de aegro suturum sit, tuto, certoque pro-tiiiii tiari potest. Tempus autem morbi non Est aliud, quam morbi mutatio,atque progressus,quo a sui ortus initio ille ad friem usque aegrum uarie assest ι Vnde illud quadruplex esse potest ε, ' Principium nempe, Inerementum, Status, Decr mentum: quoniam quatuor dumtaxat effatu diasnae, sin seque perceptae, uniuersim in morbivnis irationes Esse possint, quarum uideliceruieissitudineo omnini morbi decutium meriti iacessestsi Incipit siquidem morbus . & sui ortus inrinpino fert, mox uero cum seminum nil confinimae rigat, ni prius increscens sitam perfectionem aequia

rat, augeri idcirco, de increscere ad summumst eum vique necesse est i Statutum autem terminumorbus nactus si fuerit,perinde quod ille in summouigore iam sit, quoniam ultro uiolenter in eo

conssiere nequit liquidem salubris seruriri sit la senimo mox uigore sese remittens, M velim dein semesciens,decimasiusquemo, parta aegrotanti sa-

84쪽

lute, psorsus esse desinat. Itaque cum ad habenadam signorum in praesagio desideratorum constariam,tempora haec omnia morbi ad amussim reco gnoscenda unt , profecto quatenus recognoscan

tur,aduertendum est. Dum morbus sensui subi j-ciatur, omnia itidem tempora eius vel ipso sensa dignoscuntur: eo quippe cernatur morbus primi; incipiens: demum augescens: postea uigens: ac dein inclinans i Neque itinc ultro rationibus est opus, quibus haec patefianta Sin uero morbus in xecon d i to laten f, abd i in s si t, i ta ut m en te d um taxat ex signis percipi ualeat, utique ex signis simialem disserentiam repraesentantibus, singula quae-uis illius tempora elucescent. signa autem haec, vel ex causis, principijsque temporum desum an tur,aut ex effectis tempora ipsa insequciatibus,couligi possunt. Attamen, quia ut principiorum ho

rum notitia habeatur, quaten iis porto temporum sunt principia, expressa quaedam operationis eoru repraetentatio desideratur, que omnino in morbis obscuris haberi non potest, ob id merito ex effectis dumtaxat, horum quatuor temporum, V ram habere notitiam tentandum est . QuIre effectias cum sint quotquot morbum Cona sequuntur, utique dum morbus incipit, leuiora suntoni tua , quia illa tunc quoque incipiant, adeo

quod usquequo talia ipsa durant, eo usque etia ster ipsum mali Drin cipium, quod ploprie est tempus, in quo morbus quidem adest, sed eius do exacer-

85쪽

fatio nulla videtur, quod videlicet morbi pernia ties seipsam nondum ostein tet, necdum valde nituram ad bellum prosioret,sed impeditam eam is 'lum quodammodo reddens, 'b ope ibus consue iis aliquantulum tetrabat. Vbi veto latri paulati tinctesceris, aegrum grauius affigat, ad belluml' fiaturam valhhtius excitet, tu ac sitie dubio morbi incrementum adess, tunc quippe effectus i. 6rbi lamnes grauiores, & seviores evadant , ex quibushmhino incrementum ipsiim in fiste scito Atquidum aequalia di hia serit, & sibi ipsis etiam quarn smillima, ac in eodem statu pe rm arsentia, perie-etieraticaque, licet graui ilinia omnia sis,aegrumque grauissime cfflictantia,quia magna, quae unquam suerit, inter retortam , & hathrarii, pugna reperiatus, tutic morbi statum ad e me clames est

post partam de morbo victoriaria, ag salutem uia tutic sane adest, cum mitiora fiant omnia, eaque nardius,ac segn ius occiit a fit, ciues Mamsessa salu-ῆς spe, & naturae leuam et Itaehim, nec alias, 'uatuor ipsa tantopere celebrata morsorum tempora colliguntur i etsi dierum quibus cohesudun- ur numerus, in variis oth fit ho uarius iit, nec in unctis oh stans esse consueverit, sed aliquando stultus, Ac alit ah do paucus, pω shqrbi longitu-Vine oblenietur . Haec autem morborum tempora, curri ad innstantiam', h et incon statiliam sisnorum costigbndam, videnique de te proposita

86쪽

praesagium certum proferatur, obseruanda sinti utiq; quod nam ex his idoneum huic obeundo intineri aptum , seligendunt est Etenim quamuis interdum ipso statim morbi principio medicus de suturo aegri exitu coniecturam facere facit e possit,uel puta ex iam migem cognita mos. bi natura, vel item ex simplomatum sum comittantium specie, validitateque, accedentibus ultismo reliquis particularem morbi tirotum , atque progressum eius, per idern anni tempus,& regi 1i i s con d i tione in , i n d i can tibus , qu a strii is in qua me x his futurum morbi exitum salubrem,aut letharilem, breuem,aut longium,aliumve ipso morbi o cursu, satis pro uoto, Medicus interdum colliganaamen cum per morbi initia fiatu De resistentis, &morbi in si stentis, nondum pateat firmitudo, si e conifantia, via de potivi musta aegri praesagium deducatur, quia nempe tunc nondum tantum malum uideatur, quantum dein forte serpuna futurum , vigeat autem adhuc j pia natura, quae serta sc poli modum omnino succumbet: tunc tem p

ris ideo a praesagio prorsus abstinen dum; At in ipso morbi incremento, cuius progressu, naturae, ac

in orbi potestas metiri sitis commode potest. v ip te quae tunc utriusvis m Mot fuerit,'euidentius constet, de ipsa exitus conditione,& de gistantia prae sestim eius eueritus,lices certius coniectari. Con stanter etsi tunc de illa, quoad bonitatem saltem, siue malitiam exitus , sim tentiam serre ad huc te-t m crarium

87쪽

merarium videatur: quando interim plura immaneant, quorum vi, alius, atque alius, ille expech omnino possit. Sicuti praesertim cst morbi commutatio, per quam nouam naturam adeptus , n Oauam similiter sui exitus conditionem autumat o

Hac siquidem chmu tatio plerumque morbi auga mento fit quo iam pridem morbus cum natura pugnam aggressus, impetum multiplicem pati consuescit. Igitur ad finem usque incrementi,vel ' ad statum ipsum, de exitus bonitate, aut malitia, tetardandum iudicium est quod cne clusio tunc eertitudo illius pr sto habeatur, quia inquam lucsolum, nec usquam antea, tum omnimoda morbi eonditio in apertum sese dederit, tum naturae ipsa potestas, qualis & quanta si palam apparuerit, ityut nihil ultro utrinq; immineatri uoci iam factum

iudicium perturbare aptum natum uideatur . V emque autem res ipsa si hoc unum nihilominustassim, firmumqlie semper in omnibus sit, nem. pe tuaicium,quamquam ex certis apertis coniecta. Hris echum, caute tam eo ubique illud exponendum quand0 nunquam firma,

.stabiliao; adeo sint omΠia, quin, .. ., ' vel nouo saltem errore in

88쪽

. quaeriturq; quid fit,& Vndeilli robur,demum autem quatenus iἡem ex causis innotescat. CA P. II ι via ergo ea a nobis iami posita sint; ex quibus aegrotam aiunt exitus pendet,ita ut ex iulis iuxta se positis, & inuicem comparatis, de fututo quouis morborum euetu merito pra,

tagiri datum sit , Nempὰ mombus,ciam simplomamus. vnge aegrotanti conti- .nuci, ad necem usque, ins1diae moliuntur ; praei rea insiste smaturae uirtus,sobusve, cum tequi- suis. Medicas artis auxilijs, quibus, tanquam ex am ne, miro ingenio, aduersan tibiis morbis,repugna.

re, obsistereque datum est . A cque illa cum sint, quorum causa aegris cuncta proueniunt, utique speciatini omnium deinceps aggredienda traeiatio, & quatenus horum ununaquodque aestinianῶdum sit, qui susque notis tale nobis eluceat , pem hendendum . A Natuta vero, tanquam a qua priam uni, ut operis, ita meditationis, pendet occasio si monem ofdiem lis, & quantiliti in aegris illa praestate apta si hac ex quibus demum talis dignoscatur, demon strabimus potro Natura principi um primum, quo nos homines geniti, omnia

dein

89쪽

gein opera, & uitae praesertim,exercemus ; quibus montolum integramostri' constillitio viget, de in- 'staurariir, verum adhuc illa tum in modum stramni morborum occii Ud perseruatur, quando nobismet in lucem prodeuntibus , ut praescriptam

aptae con fit tutionis megiocritatem consequaretur. vonsequutamove ccinscrtte 1ntis, perpetuo natura

haec. es se, ciuist alias Docinct i structa, pron te fistate, fmgulis singilla ingeniosissime, oppor, 'nneque mih sfret ' Arouidnam tandem h

a nat ira si t per tue εἰ gan tidus, anima ipsa nostra in nentem venit, a quacia esse primum habeamusi, merito etiam opeta in nos cuncta manare verissimum eriti Pet animam etenim ipsi uiuere uide Dur, vereque L mines esse eredamus, quod per sanc umentes munera e tequ armit plurima, quae in orte Co sum pii, a ninta n empe deceden se, si e m s. Utisum Fide attingimuς Argum erum sanimu- steri m limum non colus. nostrusit efficientem

Corale

90쪽

. C AP. SECUN D V M. fi

ceat, sine quo ab his illa prorsus otiosa manet; Compore siquide veluti in stru mento ad ea prolequeri. da utatur,adeo quod nisi apte illud constructum, sim etfMire proportione constitutum existat, Opera ipsa manca, ec multifariam deprau ita ce rnantur i Prosecho mirum' videri non desset, si quamquam iii omnibus eadem ex aeqdo animos est, iutinpulis tamen operationes ejdem, & si instes non obseruentur, quoniam corpus animi,ol eruiri quein si tamen turri nunquam iri omnibus idem , seu porrus Nua dispositione compasium , repetitur, , ut scilicet necessario ubicitie similes proferat adhio Des C terum,sinc cum pessectiores,& meliorestio ilii sim fer operationes eueni at, cuius rpus

ea si t moderatione coli structum , quae pri aliis si- taetrae propo isoni, ad exquisite operandum, magis accedat, utique sequitiis, ut quandocunque id

ob suarῖcontingat, tunc itissem liceat ast rere natior,d etessoru E corporis nostri c5stituti vhlidio- ωm,hDbeci iliosumve natilis operiim' radix 'est,' de poti mitra cauti, nccessari δ ex eagem con stitu tione,natu res uires,qua si ei aus ex causa stim

eae sent. spectat autem costituisonis bonitas rani ad tartes sim stares, quam ad dissimiliges, ut alibi dicitam est ue amat elim similares proPortibnatum

inarum qualitatum temperamentum, amant pre-yrea dissimilares s guram, & sermam propria im