장음표시 사용
131쪽
Licentia est,cim apud eos,quos ruit vereri,aut metue- ΠαDσία re debemus, tamen aliquid pro iure nonro dicimus, quod eos minime ostendit: aut quos hi diligunt,cum in aliquo errato uere reprehendi posse uideantum,hoc modo: Aliquid quotidie acerbi oe incommodi nuntiatur, edi eum curia 'opera nobis haec accidunt remoramini diutiuε,ac alitis,ac Reipub. perniciem retii aetis,quoad potestis ciuitate. Eiusmodi licentia, si nimium uidebitur acrimoniae habere, nitatis mitigationibus lenietur. nam continuo aliquid huiusmodi licebit inferre: Hic ego uirtutem uestram quaero, sapientiam desuero, ueterem consuetudinem requiro, ut quod erat commotum licenti id laude mitigetur: ut est ra res ab iracundia oe molestia remoueat, altera res aberrato deterreat.
Diminutio est,cum aliquid esse in nobis, aut in th quos ταπεινοι
defendimus,aut natum aut*rtuna,aut industris,dicemus seu μ σισegregium: quod, ne quas nificetur arrogans ohentatio, diminuitur Or attenuatur oratione, hoc modo: Nam hoc pro meo iure iudices iam,me labore ex industria curasse, ut disciplinam militarem non in postremis tenorem. HIcs quis dixisset, ut optime tenerem, tametsi uere Axi
set, tamen arrogans usus. Nunc edi ad inuissium uitau- dura, Cr ad laudem comparandam,sutis dictis est. Clam oin Verrem: Non enim Iurem, sed raptorem: non adult
rum,sed expugnatorem pudicitia non sacrilegoni,sed hostem furori ,religionaems: non sicarit Jes crudeli Manum carnificem cui m sociorumj in utaris iudicium
adducimus. Διατυπω. Descriptio nominarur,quae rerum consequentium con- σις. - i α tinct
132쪽
ut PARTITIO Nuntinet persipicuuin, G dilucidum cum grauitate expositio
neni, hoc modo: Nam neminem vestrum igit Quirites, . . capta urbe,quae miseria consequi soleant: arma qui conmtra tulerint statim crudeli taetrucidantur uaeteri, qui possunt per aetatem G uires laborem ferre, rupiuntur inseruitutem: qui non possunt,uita priuantur: uno denique atque eodem tempore domus hostili flagrat incendio, o quos nutina aut uoluntas necessitudine aut beneuconia coniunxerit, distrabuntκr. Uberi partim e gremijs p rentura ctri utur,partim infinu iugu&ntur,partim ante pedes con pruritur. Nemo iudices est,quipo sit fatis rem
consequi uerbis, nec referre oratione magnitudinem c laritatis. Quo genere ornument uel indignatio, ues misericordia potest commoueri,clim res consequentes comprehensa uniuersae persticua breuiter exprimuntur ratione.
Diuiffio est,quae rem femouens a re, utrunque absoluit ratione ubiecta, hoc modo: Cur ego nunc tibi siicquam ob cunis si probus es, non meruiat: sis improbus, non commoueris. Et illud: Qgid nunc ego de meis proprijs meritis. praedicem s Si me nictis, obtundum: sin obliti estis, cum re nihil egerim , quid est quod uerbis proficere
Frequentatio est,cum res in tota causa dister e cogum Gn tur linum in locum,quo grauior, t acrior, aut crimin
stor oratiost)hoc pacto: ά quo tandem abest iste uitios
quid est Iusces, cur uelisis et literares suae pudicitiae proditror est,in uitator iulime, pum,intemperans, potulans, uperbus, impius in parentes,ingratus in amicos, instilus in cognatos,in superiores continax,in aequos σμressinidiosus ii instriores crudesis, denique in omnes intole
133쪽
L1BER III1. 133 intolarabilis.
Expolitio est , cum in eodem loco imitemus,staliud atque ista dicere videmur. Ergo huiusmodsi uehementeromata poterit se expolitio , sue concitabit ex Irequentibws uerborum exornationibus, sententiarin roc pacto: Itaque usi contemnendis est,qui in nauigando se,quam muta, mauult incolumen: ita uituperandus, qui in Reip.
in crimine, suae plus quam communi saluti consulit. Naue
enim fracti, ut incolumes euaserunt ex naufragio p tris saluus nemo potest enudire.Quod mihi bene uidetur Decius intellexiste, qui e deuouisse dicitur, O pro legio nibus in hostes mi ille medios: unde amisit uum, ut non perdidit: re enim vilissima γ paruu,maximum redemit: dedit uitam, accepit patrium: amyit animam, potitus est gloria: quae cum summa laude prodis, tu te quotidie magis enucscit. commoratio est,ckm in loco firmipimo,quo tota causa
continetur, manetur diutius, oe eodem saepius reditur. hac uti maxime conuenit : idest oratoris boni maxime proprium. Non enim datur auditori potestas, animam de
res illima dimouendi. Huic exemplum satis idoneum sub ci non potest: propterea quod hic locus non est a torica usa separatus,sicut mcmbrum aliquo sed tanquam sun-2rii pro usus est per totum corpus orationis. contentio est, per quam contraria ex comparatione Aoιγε 'restruntur, c modo: Vos huius incommodis lugetis,ine Respub. calumlate utatur: Vos uesti is fortunis dissiditis , iste solus uis eo magis confidit. Et illud Ciceronis in Catit Ilonene uiuere cum non possint, perire turpiter malunt. Pro Muraena: Odit poplitus Rom. niuatam tu' . ixuriam,publicam magnificentiam diligit.
134쪽
inroludiit eu similitudo,ni oratio traducens ad rem quamplam ΗΠ παραβο . qi id ex re dilari simio, hoc modo: equus indomi tιμ , qramuis natura bene compositus sit, idoneus potest esse ad eas utilitates, ' aptuε, quae desiderantur ab equo: iles homo indoctus, quamuis sit ingeniosus, ad uirtutem potest peruenire. Et Ad Vt hirundines aeniuo tempore
praesto sunt, rigore pulsae recedunt: ita alii amici sereno uitae tempore praeno sunt,simul ais Demem fortunae vi
Παραδε - Exemplum est, alicuiusfacti aut dicti praeteriti, cum Nauti certi autoris nomine propolitio. Rem autem ornatiorem Scit,cum nussivi rei,nisi dignitatis causa utratur. An
tiorem, ci in id quod sit obscurius, mugis dilucidum re est probabiliorem,cis magis uerit Elm facit. Ei p. Imago est,frinae cim ima,c qua sinusitudine collutio. haec sumitur aut laudis, aut uituperationis causa. . I audis causalla: Ibais in praelium corpore tauri ualidihsmi,impetu leonis acerrimi miles.Vituperationis:uhine quotidie per forum medium, tanquam iubalus aeraco se pisia1 cctu rapido circunstinans huc er illuc,si quem roperiat, i aliquid malisiibus afflare,quem ore attinge re,dontibuε insecare,singua aspergere positi Estinis est,cum exprimitur,oe effingitur verbis,cOrporis citiustium forma, quoad satis fit ad intelligendum,
hoe modo: Hune dico iudices rubra ,breuem,incuruium,
canum, subcristum, caesium, cui sane magna est in mento cicatrix, si quo modo poten vilis in monorium redire. Habet hoc ornamentum cum utilitatem ,si quem uriis stenderx: tum venustat in breuiter edi dilucide β-cta est. Notatio est, cum alicuius natura certis describitur φvis,
135쪽
LIBER II I i. 11sgnis, quae sicuti notae quaedam naturae sunt ultributa: aut inuidi uia timidi,aut avari, ambitio gamatoris, luxuriose, i. furis, quadruplatoris: denique cuiusuis studium protrahi
potest in medium odi nomione. Tulis quos est Ciceronis in oratione ad Qiurites: Non te illius unguentorum odor, non mi anhelitus, non frons cui inri notata uestigijs,iueam cognitionem adducebat s Et pro P. Sestio: Praeter
eos, qui ab isto p ijstro ac perdito cine iampridem Reip. sunguine saginantur.
Sermocinatio est, cum alicui personae sermo attribu, Διαλι- tur, Or is exponitur cum ratione dignitatis. Cicero pro γισε ori Roscio: Quamobrem, cim caetera nomina in ordinem referebas, hoc nomen triennis amplius, quod erat in
primis magnum, in aducrsari s relinquebas s nolebas si ri,debere tibi Roscium cur scribebas s rogatuK eras,ne r Iri res. Cur in aduersarijs scriptum habreas s In Pisonem: Quis unquam recitavit s quis ut recitarentur, po ullus nihil enim mea restri,uerum tu conscientia oppressus D lerum tuorum, nihil unquam ausus is scribere ad tum odidinem quem destexeras,qucin mixeras, quem dclaueras: an amici tui tabulas abdiderint, ijdemque silentio uo temeritatem dis audaciam tuum condemnarint. conformatio, personae fictio, est, cum aliqua quae non addi persona confingitur, quasi adst: aut cum res muta, zroua. aut inlismis it eloquenso' 'rmutu, 'ratio attribuitur, ad dignitumia dccommodata, aut actis quaedam, hoc pacto: iniodsi nune Lucius ille Brutuη reuiuiscui, hic ante pedes vestros. adsit, non hac utetur oratione s Ego reges eieci, uos orannos introducitis: ego libertatem, quae non erat peperi, uos partam seruare non vultis: ego
cupitis mei periculo putriam libcraui,uos liberi sine peri
136쪽
ns PARTITIONUM eido esse non curatis. Eμφασιν. Significatio est, s plus in fusticione resin iis, quam
positum est. noratione. ea fit per exuperationem, ambiguum,consequentia ab c mnem militudinem. Per ex perationem,cum puri dictim est,quam patitur Meritas au-Wie ksticionis cause,sic: Hic de tanto patrimonio tam cito terium, qua sibi tat ignem, non reliquit. Per ambigua cum uerburm poteri in Dd pluresue fientius accipi, sed accipitur in eam partem, quam uult is qui dixit. ut de eos dicas,qui multas haereditates adieri. Proflpicetu,qtu urimum cernis. Per consequentium sim res quae sequmtur aliquam rem, dicuntur, ex quibus tota res relinquitur
infulicione: ut si falsamentar suo dicas, in sesce tu,cuius pater cubitost ranungere solebat. Per assionem, ficum incipimuου aliquiddicere,praecidimus: Cr ex eo sita iam diximus,fatis relinquitur usticionisse:Qui in f
ma Cr aetate nupcr alienae donini,nesoplura dicere. Pers Budine cum aliqua re similiaratu, d, cimus, Mex ea muscamus, quid sentiamus, hoc modo: in Saturnine nima populis equentius eius es esu titiam noste GracchLEρ Bressitas est, res ipsis tantummodo uerbis necesseri'γία expedita, hoc modo: Lemngm praeteriens caepit, inde Tharsi Udium reliquit, fisi urbem in Bit Desu uri sit, indepulsus in Hellespontum statim potitur ABD. Et illud: Modo coisil, quondam tribunus, is deinde primus
erat ciuitasse. Eνinua D Demonstratio est, cum ita res verbis exprimitur, ut neucia Orres ante oculos esse uideatur. Id eri poteri si quae ante=Hλω in ipsa refcta erunt,comprehendemus: aut a rebus conMurasibus, aut a circun-
137쪽
stin tibus non recedemus, hoc modo: Iste interea Icelare, cir malis cogitationibus redundans, euit ex templo I uis, oesudans, oculis ardentibus, erecto capillo, contortitur,compluribus alijs ire celerius coepit. DE TRIBUS GENE- comminatis de ornatu praeceptis,reliquae mgneris de instituti nos bripartes erunt,ut in quibuε omnis oratoria elocutio debeas esse generibus dicamus: esse enim diuersa dicendi genera, quae Graeci , nos figuras appellamus , in quibus omnis oratio non uitiosa consumitur, neminem arbitror ne mediocriter quidem doctrim sugit, eum tot artia scriptores, oe Grecos, oe Latinos, quos
priora ecula tulerunt , mum dicendit genus orationis pleruns dilaras di imile ecutos vi mus.
Grande, illustre, uri emens, G plenum dicendi genundiuino quodam genere orationis,atque increditas, causis grauioribus adhibetur: habet enim cum ampla malas hareo nati sim,verba, propria, translata,extranea ita tamen ut ad unumquans rem accommodata 1int: graues se tentias, quae in amplificatione G comitaberatione tractantin: G exornationes cum verborum, tura sententi rura, quibus maximam uim in orationibus triluunt de
hus dicendi. genera tria poti si
138쪽
gr. rum. Sunt autem qui hoc genere utuntur uno mentes,siary,copiosi,graues,ad permovendos γ' convcm tendos animos instructi γ parati. Uus eo est cicero in oratione pro A. cluentio, pro vila, pro T. Atinio MLlon pro c. Rabirio,in Catilinam,in verrem,in Pisonem.
Sed tam impersti e tu uitia imitant, camgrauis oratio uidetur illis ea, quae turget inflata est: quae novis, aut duriter aliunde translatis,aut priscis, er ab usu quot, riani sermonis iam diu interninu, aut grauiorii us quam res postula, verbis utitur hoc modo: Nam qui perdum si oviumstat patriam, non satis supplicij dederit,si praeceps in Neptuniuε Dpuum erit lacunas. Tenne dicem Tenue genus dicendi, subtili quadam G pressa atDehinata oratione fertur, causis paulo acutioribu quam in usu uulgari sermonis uersantur,accommodatura. Est enim gravi orationis demissu min=s ad usitati imum puri dilucidi, consuetudinem sermonis: habet sententius tenues, subtiles, acutus, omnia docentes, oe discutiora, non ampliora fetaeientes in eodems genere ut in Oratore est alij callidi sunt, sed impositi, o consulto rudium miles, edi imperitorum: alij in eadm ieiunitate concinniores, id est freti, florentes etiam, lauster ornati. V in eo Cicero in phila ophicis A putationisu s,in oratione pro Quintio, pro Roscio comoedo, Cr Terentius γ Plautus in suis comoedijLErrant,qui non possunt in illa scet ima uerborum attenuatione commodae uersari, veniunt ad arridum G exangue genus orationis, quod non alienum criexile nominari, cuiusmodi est hoc: Nam sic ad balneaueaeesit. ad hunc postea dixit, Hic tuus seritus me pulsauit.
postea dixit hic id Confiderabo post ille conuicia βcit,
o magis tragisque praesentibus clamauit. mediocre
139쪽
. LIBER II ii Mesocre G temperestat dicendigeim,ex humillare, Medioere a. neq; tumen ex infima O peruulgatifima. uerborum sententiarum dignitate constat. Eiij recte dictis genus sermonis temperatum, quod admodum uicinumst oe tenui Orgrandi: ars ita. At in neutro excellat, scd utriusquest particeps, uel potius expers,cum nes hoc, neque illud habeat, sed interlamin moderationem persequatur atque temperi adq; uno tenore,ut aiunt,in dicendo fuit, nihil praeterficiarascin agerens aequalitatem,omnem, orationem ornamentis modicis cum uerbor ,tum sententi rura distinguens. Utitur eo Cicero in oratione pro Lege Manilia, pro A. cecinna pro Μ.Marcello, aximes in
libris Oscioris In hoc uitiosum est,peruenire ad conf- ne genus eius,quod fluctuans edi Apollitum appellunt, eo quod sine neruis, oe articulis fluctuet huc Critae, nee positi confirmare, nec uiriliter sese expedire. id est huiusmodi: Soch nostri cum belligerare nobi ι uellent,pro 1'cto ratiocinati essent etiam atq; etiam quid possent Iacere , siquidem sua stonte facerent, cr non haberent his
adiutores multos G mulas homines oe audaces. solent enim diu cogitare omnes, qui magna negotia uolunt agere. Non potest huiusinodi remo tenere attentum auditorem. dijuit enim