장음표시 사용
101쪽
mta. quoniam in eodem uirtutis ludis set, apta uos laudemus,quo illa,quitiutatiurare nos Dile qs,quibus uesimusJu- improbaturos. Si intuperabΠures,quoniam norint, pauca de nequitia eius nos esse dicturos pollicebimur: quod ignore pet mus ut cognoscunt, in malilium uitare possin quoniam rigimiles sunt quiaudiunt,ats.s i ille qui uituperatur, nos lycrare illius uitam
vehementer improbaturos.c rebus ipsis. x roba 'ur ipsis dic mu incertos esse quid potifimi laudemus
uereri,ne clim multa dixerimita, plura printereamus, oe quae similos mitias habebunt,quibussententi s contrarius ritur a uituperatione. - N A R R AT I O. Narratio in hoc genere non erit ulla, quae necessario exordium consequatur disi qua incideri cum aliquod sectum eius,de quotoque i ,nobis narranda sit cum laud aut uituperutione, praeceptio narrandi de primo libro repetetur. Earum enim orationum qua presonae laudantur, potest incidere saepe narratis,quae hidorica quaedam est commemoratio totius uitae. Si uero alicuius β-cti aia dicti egregij dignitatem ornata oratione G pere polita extollimiA,expositione raro uti Anisi apud eos, qui rei gestae binorium plane atque omnino ignorant. Intractatione in rarias incidunt, quorum uice propo suis erit.
102쪽
admodum caeteris detrimento,atque Adecori. Si uires, atque velocitas egregia,honestis haec exe ditionifus dicenius, oe inii rijs comparata. Si valitudo est perpetua , diligentia γ temperantia cupiditatum. In est peratione: si erunt haec corporis bona, his mali usum dicemusquae casu, ' natura tra- qtim quia et gladiator habuerit. Si non erunt,praeter formam omnia ipsius culpa oeintemperavita non fuisse dicemus. Animi. In animi bonis ita quatuor uim tutes, ques paulo ante recensuimus, accommodanse erunt amplificandae: ut si laum demus, aliud iuste, aliud fortiter, aliud mo-dHὸ, aliud prudenter sectum esse dic
mus. In vituperatione, e contrario. Dei de uero, ne id quidem praetereundum arbitror , ad extranaeus res harum sertutum c gnitionem maxime conducere, cum uidelicet in ks animi quae uirtutes, aut quae vitia
fuerint, considerabimis: diuitiae, dii paupertas Aerit, Cr qsae potestates, quae soriae, quae amicitiae, quae inimicitia, oe quid fortiter in inimicitque gerendis 'cerit, cuius causa usceperit inimicitias, qua fide, bene uolentia, officio gesserit amicitias. In diuiti' qualis, aut in paupertate cuiusmodi β rit, quemadmodum habuerit in potestatibus gerendis animum. Si interierit, cuiusmodi mors eias verit, cuiusmodi res mortem eius
103쪽
CONFUTATro. conluditione in hoc genere raro utimur, nises i ii ii susticio lucideri quam orator infirmet re diluat oportet, fisam csse doceat. Cuius praecepta contrarijs ex Myti s umentur, ut ostendamus iniun , uuae, immo fico stulte fetum esse. quorum omnium ratio locis contra ri sconnat. PER ORATIO.
Pororationis partes erunt, breuis ena eratio, με est ἀνακεφαλαωας Graece, quae consequitur praecipuos ait quot cori allatus locos : uβῆctus,qribus homines huc Or illuc raptavi. Nunc absoluta prima disci lima parte rhethoricae,hoc est inuentione perpolit atque ad omne causae gram accommodata, tempus est ad caeteras partes proficisci. Deinceps igitur de dii sitione
DE DISPOSITIONE. Inter ampligimus rhetoricae partes,quibus uel eloquendi lumen oe maximum uim consequitur,ues ad probur dum aliquid persuadendums Lyrmamur, non aliud ut lius,nec praestantius ossicium ipse illa ratione collocandi, quam omo νομία8 Graeci, tini dili Vbionem uocant,oratoriconcessum est. Haec enim distributio rerum locoruras.
quam infructio militum facile in dicendo , sicut illa iu' pugnando, arere poterit uictoriam. Est autem dis, aio, per quam issa quae inuenimus in ordinem redigimus, ut certo Daes loco pronimiten taciti
104쪽
Ptium,quam Cicerone optimo maiastro α. de Orat.ncturalem orsum appello, nobis mira ipse praescribit, cin uidelicet ex institutione artis ita distonemus,ut prin-''cipis utamiain, narratione, partitione, confirmatione,conflatione,peroratione: arsis, ut hunc ordincm, quemad nodum pr. ceptum est ante, indicendo sequamur. Inhoe autem ordine disto sitionis,non modo totiis cuisuper orationem,sta etiam per sui-guus argumentationis partes dilonemws: diste est,propositioncm,rationem,confrin tionem rationis, exornationem,complexionem, quae omnia infecundo libros ius exseplicauimus. Alteram,quam artificiosam voco, oratoris comparat iudicium G prudentia,ω ad rationem temporis accommodatur, ut si narratione dicere incipiamus, aut ab aliqua firmigima argumenntione,aut a literarum aliquarum reciditioncaut si secundum principiis confirmatione utamur,deinde num
ratione , aut si qum hula modi peram&tionem,ordinus amus: quorum illi nisi causa in postuletferi oportebiti v ANDO NATURALI sordo mutetur.
si uehementer dures auditorum obtuse uidebuntur,dis animi desit uti ab aduersarijs multitudine verborum,
commode poterimus principio super edere, G exordiri
105쪽
edusam aut a tiarausione,aure ab aliquas tione. deinde,si commodum erit quod non emper necesseesh d principi sententiam reuoti licebit. si causa nostra magnam discultatem uidebitur habere, ut nemo aequo animo principium poset audire, a naseratione cum inceperimus, ad principij sententiam reuertamur,licebiti Si narratio parum probabilis est, exordiemur ab H qua firma argumetatione. His commutationibus, translationibus partium saepe uti necesse est,cim ipsa res artificio ani di positionem artificiose commutare cogit. In confirmatione, Or confutatione regimentationi dist ositiones huiusmodi conuenit habere, firmi imas argumentationes in primis, oe in postremis causae partibus collocare: mediocres, γ nes inutiles ad dicendum,neque
necessarius ad probandum, quae se separatim ac ligula
dicuntur, infirmae sunt, cum caeteris coniunctae,frinae oeprobabiles sunt,interponi oe in medio collocari oportet. Nam γ re narrata, statim expectat animus auditoris, quare causa confirmari postit: quapropter continuo semam aliquam oportet inferre argumentationem. DE MEMORIA. Nemoria omnium rerum thesaurus, ceterarumq; in genij partium custos,maximum fere in dicendo uim habet ac potestatem: alsit ut quae nisi conservatrix inuentis excogitatisq; robus uerbis adhibeatur, intelligimus omnia,ut ait Cicero, etiamsi praeclara fuerint,in oratoreperitura. Nam γ ea quae didicit orator in accipiendi causa, tum quae ipse cogitauit, construat: γ omnium rerum nocitam in animo distributionem, feneraturum ple
106쪽
initialitem, descriptum uerborum apparatum instigit: ores caecas , hoc est ab albedius iudicio remotas, per locosqgosdam oe imagines oe figuras notat atque confirmat. cuius uis admirabilis ueluti bonitas, quoniam solastre in natura principe dominatur, uidit prudenter sim rudes Chius, qui primus artem memoris inuenisse βrtur, ordinem esse maxime rerum locorum, qui memoris. lumen asterret, si quis eum posset educere , atque praecipiendo ars enim est dux certior quam natura melior reddere. Plato in loro de summo bono, qui Philebim inscribitur, recte inquit memoriam ad senses construationem tenebimusquam in critia Mnemohnen, id est, Musarum matrem uocat, in qua praecipua orationis nostrae momenta atque in dicendo subfidia ciceroni optimo magistro,in Oratore ad Brutum posita esse ridentur: ob id a Fabio eloquentiae thesauruε dicitur.
sunt autem due memoriae :Vna natimulis, quae nostris animis infiti est, oe Annu cum cogitatione n n. Virtus eius in duplex, facile percipere , oe fi liter retinere: illud hun: dae, hoc siccae naturae beneficio iuuari
Altera artificiosa, quam confirmat inductio quaedam, oe ratio praeceptionis. Sed quia in caeteris rebus ingens bonitas in latur saepe doctrinam, ars porro naturae bona confirmat auget: ita fit in
hac re, ut nonnunquam naturalis mem
ria, si cui duri est egregia, similis sit huiu
107쪽
DE MEMORIA AR-tificiosa. cum igitur maxima uis memorue sit, eas duplex inera a natura petenda est, inera induetione quadam G rationepraeceptismi confirmanda: de qua sutior potet ratio.
ria ex Locis, qui breuiter, per ete, insignite aut natura,aut manu aut absoluti, Pt cos facile n rurali memoria comprehendere G ample liquoumus, ut aedes, intercolumnium, angulum, fornicem, senestram, montes, prata, flumina, oe alia, quae his milia unt. Oportet igitur, se uolumus muta meminisse, multos nobis locos comparare, ut in multis locis multas imagines collocare posimus: Cr purimus oportere ex ordine hos locos habere, ut perpetuo nobis brii rere posset.Est autem commodius in derelicta, quam in celebri regione locos comparare, pr pterea qμod frequentia oe obambulatio hominum conturbat O infirmat imaginam notas. solitudo construat integras sinulacrorum f-guras. Praeterea dis ales βrma atque natura loci comparandi sunt, ut distincte interluc
repsint. Im nibus, quae sunt semae quaedam Gr
notae, Cr simu cra earum rerum,quas mem nisse laram,quod ge uis equi, leones, aquilae: quorum memoriam si uolamus habere, imagines eorum certis in locis collocare nos oportebit.
108쪽
tebit. Et pruniam rerum similes in iuginesis e
oportet omnibus uerbis notas nobis lia militudines Alcre dcbemim, dulices similiti dines e e debent: unae rerium, quae primo tur, cum sanimatim ipsorum negotiorum isnuginei comparamus: alterae uerborum,quae constituuntur, cum uniuscuiusque nominis oe voca buli memoria imagine notatur. Simonides ille II. de Oratore apud Ciceronem Vsqid hane partem ingeni1 exercerent, locos esse capiendos putauit, quae memoria tenere uellent, lingenda unimo, utque in his locis collocundam fore, ut ordinem re in locorum ordo conseruaret res autem ipsus rergin effigies ii taret,atque ut locis pro cera, sitniaucris pro si
Pronunciatio siue actio, quae quidem oratori motu corporis, quae gestu, qaae Miltu, quae uocis confirmatione ac uarietate moderanda est, maximum in oratione inuentis excogitatiss rebus uerbis uim asstri eiu Nam Or ea ad docendum persuadendiam plurimum uolet: γ dilucidam orationem ut ait in Part. illi sirem, probabilem, amem, non uerbis, scd uari tate liscum, motu corporis, uultu acit. Vidit hoc denter Demo thenes orator ille in us, pronunciati nem in orationibuου plurimum posse, ita ut primus ei pa tes, secundas, ac tertias utribuisse uideatur. Etenim cor mod
109쪽
commodae inuentiones, oe concinnae uerborum et utio nes, O pirtius causae artificio aedito sitiones, h rum omnium diligens memoria sine pronunciatione. , non plus quum sne his rebus pronunciatio oti ere poterit. Confidit dotem actio omnis inmoderatione Vocis
Moderatio vocis estes, quae suum quendum pos thabitum ratione γ industria comparatum:
Nagnitudo vocis , quum maxime comparat natur u nonnihil hanc auget edmaxime cura conseruat. Firmitudo. eandem maxime nam ra comparat, nonnihil adauget, maxime construat exercitatio declam sionis. Mollitudo, qua uocem torquere pro commodo nolis o possumus , maxime quos exercitatione clamationis com- paratur.
110쪽
De magnitudine uocis quonium a naura est ea firmitudinis parte, quum nutura comparat, sutis dictimis. De ea parte Armitudinis, quae constructur ratione declamationis , Cr D moliritudine u is , quae maxime necessaria est oratori utillime putet ratio. Firmam igitur quam moliae poterimus in dicendo vocem confedi v. im, si sedata oe depressa uoce principia dicemus. nam Diuntur ariσια, si antequam leni uoce permulsae sunt, acri clamore compleantur. Si interuallis longioribus ut I mur, quic vocem confirmant, edi sente litias concinniores partitione reddunt, oe ali sitori ac xogitandi relli
quunt. Et continuum clamorem remittere , ' adserin nem transire oportet, er acutus uocis exclamationes ia-tare. quoniam construat vocem continui. clamoris remisso. sed uno stiritu continenter multa Aere,in extrema conuenit oratione, cu in filices calcfluit, edi arteriae complentur : G uox quae uarie tranata ol, reducitur iupendum sonum aequabilcm atque constantem. Itaque
quod dicimus ad vocem conscruandam prodesse, id etiam attinet ad suauit tem pronunciationis: sit q3od ne prae uoci pros idem uolaptate auditoris probetur. DE