장음표시 사용
121쪽
rcs SCI pro NIs GENTixis, Ita in verbis. Permittere enim de Committere erit ditis ime Vlpianus distinxit; in illo verbo, potestas, in hoc fides & religio continetur. Denuque sic est in ea pro Cluentio: Est enim sapientis iudicis meminisse, se hominem,cogitare sibi tantum M opulo Rom. elle permissum, quantum commilitim & creditum sit,& non solum sibi potestatem datam, verum etiam fidem habitam esse meminisse. Ex quo perspicimus, non esse in uniuersum Bariolo adientiendum, qui
dolo malo careat is, euius arbitrio res commis.
sa est. Nam lex d est Oratio D.Marci Praetori praeseripsit, quid seruare eum oporteat. Et generaliter forma in unoquoque negotio pra
scripta ad unguem seruanda est, hoc ,.si Praeror, qui quotidie ad hanc rem allegari s let: adeo quidem, ut licet in minimo peccatum sit, id quod actum est, ipso iure non valeat: est enim forma indivisibile quiddam, sicuti de condicio. ut bene Alexander in isiis quadragintaa ad em Falcia. Ad haec, quod pro forma introductum est in unoquoque negotio legibus, ad publicam utilitatem pertinere intelligitur, e
que nec expresse ei formae renunciari, nec taci
te potest, Liuspublicum, re ibi Angelus notata aepa t. Sed quod ad solemnitates quasdam e trinsecas, si & minutae leuesque sint, & ad eis
Elum rei nihil nXagnopere: pertineant, tuto mittuntur l. I .I. d. bvenir.i .At unus ex
122쪽
DE A OMENTI s, LIBELLV s. ro septem testibus si in testamento defuerit, test mentum plane inutile est,hsunm, Coae detest. Mumto id magis valere in proposito debet ubi quae Oratio mandat, iniungitque Praetori, non.
iolemnitates de formam quandam, sed ipsam negotium totum, id est, caussis, alimentariam continent. an transactio & quae admitti d beat 3 ut non aptissime ad id, quod ante dixi,aulegari hic j. videatur. Deinceps videndum est. an inutiliter facta vel sine Praetore transactio saltem iureiurando alimentarij confirmetur. quod plerique interpretum admittunt, extorulentes, ut solent, vim iurisiurandi. Sed nullum iusiurandum valet contra leges, dc expressa legum interdicta, L non dubium, Coae deis, I re Canonico quoque. & si non irritam habe
tur,tamen remittendum est. Nam si Pontifex in cop. cum quidam in 1.parte, exi.deiureiuranae
pro impio atque inhumano iureiurando ducit. quo quis iurauit, se nihil matri aut sorori, aut fratri humanitatis atque ossic' praestaturum, id est, & interpretatur nihil ad victum atque alimenta daturum, eoque remitti iusiurandu'iubet:cur non idem probandum in eo, qui pro pria sibi alimenta abdicauit, dc vetante lege λ Ii eodem cap. dicitur is iurast e, se nolle unquam
loqui matri vel sorori, id est, nil quam velle cum ijs in gratiam redire. quod, sed contrario signi-ncatu, piE gloriatus est olim Pomponius Atti cus in funere matris suae: Ait enim Corn. Nein
123쪽
w8 S e t v r o ri r soG E N Tr tr s, IC poseum dixisse, se nunquam cum matre silaiii gratiam redijsse. nimirum offensio nulla inter eos, ob quam reditione in gratiam opus fuisset,
intercellerat. Sinuli ratione non valet donatio omnium bonorum etiam futurorum ab aliquo facta reseruato sibi usufructu vel alimentis ta tum , nec iureiurando confirmatur , ut sentit Bartolus,& eum secutus Socinus iunior in sipulatio hoc modo concepta,Τ.de verborum ob tagat. Vetat enim lex omnem pactionem , per quam adimitur libera testandi facultas, L Elum quoddotali. Vicet, C.depact. vsumfiuctum enim modicum, ut alimenta finiri vita co
stat Sic ut nihil velperparum sit d natori, de quo testetur: haeredem autem nutula modo reperiat: quod & abhorret ius ciuile,&est cum ignominia defuncti coniunctum. Quod de iureiurando dixi, idem & multo magis dicendum de poena transactioni muniendae adposita. non tum transactio non firma' tur capcena, licet cum clyusula illa Rato in
nente pacto, de qua inta fidem. a. Sibi glos f de transiinion es Docilorci vulgo in leg.cu, proponas, Cocleprii. Sed nec poenae p. tio est. dict. Di non dubium, Cod. de Qib. cum si traiicactio ab initio valere eius clausulae ea vis esset, ut transactionis exceptionem, Spraeterea pC nae petitionem quis haberet. Transactione ab initio irrita , ut in proposito nostro, neutrius
rei commodo uti quis potest, fide transactionis
124쪽
118 LIBELLO. I altero rupta. Et hoc est quod inruiduum est,sicit ec i
Iniussa iransactio,iquid ex ea n l.
garum praesetiti die datiun sit; δί trans chum fuerit citr* Praetoris authcritatem; id. Euod datum est, imputabiturprius in legarum, quod praesenti die datum csti luperfidum in alia mentariam caussam, Si quis dealina cistransi erit sine Praetoris minoritate , id quod datum est,in praeterita alimenta cedot Meiare est, tantaim in quantitate sit debita, quaniud tum est,an minus, an plus.ὶ Nam etsi ara missici adhuc tamen id, quod iniblutum damni est; in praeterita alimenta imputabimr. . San : si is
qui de alimentis transegit, locupletior fustus sit ea solutione: ih id, quod facti' i locupletibri
aequissimum erit in eum dari ruetitionem: nec enim debet ex alieno damno esse locuples Haec ita Vlpianusin*.siridean, cumsiquot. Q 'trecte intelligantur; videndum est, Vmm cxtransactione nihil sit secutum, an aliquid puta datum sit. Stres integrae omnes siInr, alimenta,rio perinde actio alimentorum nomine ex te stamento dabitur, ac si transactio nulla interis posita esse : hpc enim transactionis iniustae eL
125쪽
rro Set ovis I C. Distum est,&significat Vlpianus,cum ait,rrans
actionem esse irritam, d. l. cum
nullius elle momenti, Quod si aliquid secutum solutumve si, restituenda quiadem vel potius rescindenda non stans actio, ouae ipso iure nulla est, sed solutio atque praestatior est. Sicut dicimus, cum venditio , cui caussiun dolus dedit, nulla ipse iure est, tradi- tionem rei velpret' eleganter OL mal. Hic diligenter attendendum est, qui mutatio facta sit transactione ista iniusta. Q daenim si aliquandiu percepit alimenta ab alio , quam a quo relicta ei erant, vel alio loco, vel alio modo λ an aestimatio, si quo in damno aliis mentium versatus sit, utilitatis amissae fiet quod nullo modo admittendum puto, nisi sesexe minor: xxv. annis proponatur, & sine Prae
t e transegetit. Rod si pro alimentis squaecunque in re ea relicta sint ex transactione pecuniasoluta aliqua sit, de cuiusmodi mutationes a loquitur in , oleidem, ta , . sequent. Vlpi
nus : tum adcidit, ut vel pecunia imputari aliis mentario debeat, vel ab eo condici. Imputatur his casibus. r. Primum, si cui non alimenta sola, sed aliquidpraeterea legatum a testatore sit d tum praesenti die, dc is transegerit cum haerede
accepta ab eo pecunia,hoc casu dicemus, etiam s alimenta nondum ulla debeantur, inquat da tapecunia imputetur, puta si statim post mo tem testatoria transactum fuerit, pecuniam ii
126쪽
DE Axi MiNTIs, LIBELLV s. t Irs : putari in togatum debere. I i. Quod solum de praesenti die debetur, neque enina est aliud in quod imputetur. Quod si post aliquod tempus interposita sit transactio, laec alimenta solut adhuc fuerint, idem dicemus, in legatum scialicet prius pecuniam imputandam: quod si plus datum est; quam sit in legato, id quod saper-
.fluum est, cedet in alimentariam caussim, d. g. Ii eidem. i i i. Quod si nihil praeter aliment . it relictum, in sola alimenta Cedet, quod ex transactione datum est. Sed si aliment rete terita nondum sint, non video. cur rescissa vel irrita declarata transactione non detur haerecli repetitio cius, quod dedit; neque eitim tenetur in futura alimenta imputare, cum ea nondum debeantur, dc fieri postit, ut prius alimentari moriatur. I v. Si vero alimenta sint praeterita,
hic fiet illa imputatio, de qua in I. siquis dea
agitur: in praeterita alimenta cedet, imquit Vlpianus, quod datum est: & adscit, Nec
interest tantum in quantitate sit debita, qua tum datum est, an minus, an plus. nam ctu munus sit, adhuc tamen id, quod in solutum d tum est, in praeterita alimenta imputabitur. a
dendum est ex codem Vlpiano ob. 7. Pissutar um,ut id praestetur, quod amplius ex caussa alimentorum sintellige eraeteritorum in deberi potest,t ponἱ rem,j. I .st de transιdi. Vsque a
127쪽
transactione ,extenuat tamen rem iudicatanu. ut inde sit & ditium & rescriptum circa alimentorum transiustionem citra Prietoris Suthorit tem factam, ut quod datum ess ', proficiatad alia menta:ita ut siquid amplius ex caussa liment 3Tum deberi potest, id praestetur : quod aurem datum est, imputetur. Ait debeti potest, cum tamen de pritreritis alimentis loquatur, nolide futuris. Igitur deberi pqtest est, si quid am 'lius deberi a Daruerit. Et quod ait,&dici uniri rςscriptum est; Adcursus legit & edictum, cxponitque,a Praetore. Sed nullum edictum t te Praetoris, opinor, proferri potest, neque de ijs, quaesiiecialiter ijs vel lege vel Senatusco sulto, vel c6nstitutione Principis tributa sint, edixit eos Aistimo. Dictum igitur, id est re 4ponsetia a Iurisconsilitis, quorum sententia de responsa dicta appellata, vel cum adiectione a liqua, ut A. Cascellius scripsit libros Benedi- chorum, L adfri orig. iur. quae nihil aliud erant, quam ipsius arguta & acuta de iure ciuili responsi, consultoribus edita. quale est illud, quod silpra capite i. expositi. Item illud quod
intilianus his verbis lib. s. commemorat, cap. de Risu: Cui frequentissimam dat occasio Derti ambiguitas, ut Cascellio, qui consultori dicenti: Naueri diuidere dolo, Perdes, inquit: vel ut alibi legitur, Neque tu, neque socius habebitis. Varro lib. s. ae lingi .t Latina: Catus
Elius Sextus inquit,non ut aiunt sapiens,sed
128쪽
Da At i MENT I s, ILIBELLVs. acutus ; & quod est, tunc coepit memorari: simul cata dicta accipieta, acuta dicta. Et dictum. igitur & rescriptum est,in 7.est,quod Hatius idem Vlpianus alibi dixit: Et rescriptum&responsum est,tais Praetor,*.restituum fis mino=. quem locum Culac. ibi citat; vel, & resatum Arescriptum est 2.9 sed J.ad municipat. Qus d. autem striptum est, i filius qui,st .debon. liberi rum,Sic dictum est,patrono, &c. significat vulgarem Iurisconsultorum sententiam,vt opinor:
quae illis verbis frequentissime significatur: Quod vulgo dicitur. quasi enim quaedam pr u lati,ia iuris ciuilis sunt,eae, quas regulas dc rec . ptas sententias appellamus.
CVm dixistet Vlpianus, quod datum est ex
caussa inutilis transactionis, in praeterita limenta cedere, nec interesse, tantum in quantitate sit debita alimentorum scilicet) qua tum datum an minus, an plus; nam etsi minus datum esset,adhuc tamen in praeterita alimenta
imputari: statim sic sibiunxit, Sane si is qui de
i alimentis transegit, locupletior factus sit ea solutione: in id. Quodnctus sit. arduissimum erit
129쪽
ar . SCIMONI s GENTitis, Icti ut propter alias res, imprimisque propter com dictionum caussim notandus est , ita habet non satis explicatam in hac quaestione rationem. 6c lapsos in ea video doctissmosi terpretes. Neque enim Vlpianus in dicto versiculo,primum resp5dit, de tertio illo casu, si plus acceperit quam ex praeteritis alimentii dari debuit. de eo enim caruiam dixerat, & comi nuntdesinitione cum alijs duobus comprehenderata id est, semper fieri imputationem in praeterita alimenta,nue tantum, minus siue, siue plus d tum esset:sed diuerso modo tamen: nam si tantundem datum sit, id totum hauritur Mimputatur. Si min datum sit, id non exhaurit d bitum alimentorum, & per consequens petero alimentarius potest, quod deest ; non totum quod est in alimentis praeteriti ut sespicari quis posset, fauore praesertim alimentorum motus, sed id tantum quod deest : ideoque Vlpianus iterum repetit hoc, Nam etsi minus inquit, M.& ita etiam inael. 7.f. I. Vt praestetur,quod amplius est, siue debetur ex caussa alimentorum. Quod si plus datum sit, id etiam imputatur, inquantu scilicet concurrit cum debita aliment ru quantitate:superfluu autem repetere dc con- dicere haeres potest.& ratio est,quia no cogitur in futura alimeta id superfluu imyutare.quia fumtura alimenta nondu debetur,vel sub c5ditionualimetarius vixerit. Quod aute sub coditione debetur, id vere no debetur, & sol ,
130쪽
DgJALIMENTIs, LIBELLvs. II stum repeti c5diistione indebiti potest,idi b ram ione,& Lqui promisit f- ind. conssiri. Neque obstat quod in *.praecedeti scribtum est,sepe fluu cedere in alimetariam caussam: na ibi de eo loquitur,quod datu est supra qua ex legato pro senti die dato debebatur, quod legati quantit is excurrebat: id superfluu merito imputabitur secudo loco in alimenta: sed alimeta stacet iam
debita ac praeterita, non in alimenta futura, de quibus nuc agimus. Caeterum quia Vlpianus in illa quam dixi, communi definitione compensationis nihil expresserat,quid de hoc seperfluo fieri oporteret, subiungit generalem definitionem de omni scilicet calu quo alimentarius est Iocupletior factus, 'versiculis, Gnon autem respondet de illo uno casu, de quo ante egerat, cum scilicetplus datum est,quam sit praeterito Tum alimentorum quantitas. neque enim hoc uno casu adcidit, Vt alimentarius fiat locvel tior ex iactura haeredis; sed pluribus, veluti,si ex - transactione plus accepi , Vel loco, vel tempo-x vel modo, vel etiam caussa, puta si plus accepit quam non solum in obligatione lament , xum erat, sed quam in ulla alia caussa, ut lesati ex eodem testamento debiti: QRacunque miratur ratione per occasionem transactionis locupletior est alimentarius faehus,m id, in qua