장음표시 사용
111쪽
S C I p I o N Ps G E N Tr Lis, IC. species, si ad habitationem certa quantitas sit annua reli sta es ita sit transactum sine Pr tore, ut habitatio praestetur, valet transactrio, inquit. Vlpianus: &rationem hanc subijcit, quia -- habitationis praestentur, hoc est, id ipsum praestetur, quod testator praestari uoluit, ac se sit, cum ad habitationem se legare dixit: neci huic voluntati obstare debet, quod t statim. adnectit Vlpianus) minae vel incendio subie- transactio est. non dixit habitatio vel domus, sed transactio, ut intelligeremus hoc periaiculum ad alimentarium pertinere ex transactione. non obstat,inquam, haec obiectio, quia satis est si seruetur voluntas defuncti ; & quia quae fato adcid int, & diligentissimo patrifami ilias contingere possunt, ut ait idem Vlpianus .in verums .pen. f. de min. nisi velimus dicere; hoc periculum ideo non curari, quia non ad ipsum alimentarium & inquilinum spe chet, nisi ex sua culpa, incendium adciderit: v feres ' ilet Lsi vendita, j.de per .ta comm. rei venti. 'uare vehementer probo eorum locorum consuetu- .dinem,ubi praeter alia damna psiuata, etiam magistratui vel publico poena penditUr ob incen- .dium, nisi aperte casu mere fortuito contigerit. existimo & vicinis vel cognatis Propter perniculum & metum non iniquum esse aliqua muruconsuli. Tale quid receptum olim Romae suis te suspicari quis possit ex verbis Caesaris Strabonis apud Priscianum lib. oratione eiusa
112쪽
χὴ A1 1M ENT Ieius, qua Sulpitio respondita Dcinde propin- quos nostros Messalas dorno deflagrata penese volebamus priuare, inquit.
Deesse iusta trai actionu, tum de Calceario.
CVm bactenus ea exposuerimus, quae ad
transa stionem alimetorum iustam dc cum authoritate Praetoris faciendam pertinent,comsequens est, ut vim notestatemque eius co noscamus. Ea vero est generalis & communis illa omnium r ansactionum, ut rata firmaque sit, nec ullo modo rescindi possit, dict. l. cum hi, Lfratris,cumsimilib. Cod.de franssct. Sed vi in casteris transactioniblis Ope illud quaeritur, quid in eas venerit,sic & in ista a sciditspeciale etiam quiddam , quod non plane alii aecommodari transactioni possit. Nam alimentoruni vocibulo scimus non alimenta solum ipsa quibiis proprie alitur corpus, id est cibaria, contines sed &bestiarium calceatium , dc habitati nem, aliaqtie etiam interdunt alieniora, Visu pra cap. a. dembnstrauit gus. In hae orationbautem Dies Ma ci, cium res ad transaetionem deducta est, restrictissime a imen rum n6men aecipitur, nec eo quidquam praeter ab ria coiitinctur. Voluit enim oratio spe taliter ec nominatim de singuli, , quae ad via apes
113쪽
ser νI ONIs GERTILIs, IC. . tinent, transigi, dict. l. cum hi, F.-tram P. Semper autem adeundus Praetor est, siue de uniuersis almentis, siue de parte eoruria, vel quibusdam tantum transigatur , j. arbitratu. God enim oratio de alimentis dixit,vel generaliter de alimentis elocuta est id & in parte obtinere verum est, L qua detota F.rire vindic. Caeterum nemo necesse habebit,qui de alimentis siue cibarijs transegit, ctiam de habitatione vel caeteris inuitus transigere, inquit Vlpianus. s.sidii quis Ratio autem eadem est, & cur in legatum alimentorum tam large interpretemur, & transactionem tam maligne ; utilitas via delicet legatarij, id est, eius, cui alimenta sunt relicta, cui testator & D. Marcus & ordo amplissimus prospectum volunt. Etenim leg roacquiruntur alimenta, transactione finiuntur plerumque, aut immutantur. Praeterea omnia in testamentis plenius accipiuntur, quam in contractibus, Lintestamentu, fri re pulvium.
praecipueque transactionibus, quae strictis uiuris runt, nec quicquam in eas venit, quod non si expressum verbis, L qui cum mimbiu,ss de transadi, Neque vero recipienda Accur' sententia ea, qui uoxibit tunc locum esse Orationi praecipienti specialiter die vestiario, calceario, o habitatione transigi , quando etiam specialiter ea relicta fuerunt. Secus esse, si uno eodem- quo nomine alimentorum sint relicta: tunc e-
tum de alimentis uransactione facta omnia
114쪽
eontinem quod est contra manifesta Vlpiani let orationis verba, cohtraque mentern ac rati mem, & alimenta ij utilitatem . praesertina uiri olimenta Ebmines ita vulgo nominent, ut ciba etia tantum intelligant. Transactio autem, qua
cunque sit , de his rebus tantum, de quibus inter conuenientes placuit, interposita creditur, uitvlpianus inditis.1 qui eum, s. I. Postremo illud stolandum est, quod Vlpianus ciam de habitatione caeterisque transigi vel uniuersis vesquibusdam coram Praetore dixisset, non contentus hac generali definitione: mox specialiter α nominatim subiecit in hunc modum,De cauceario quoque arbitrio Praetoris transigendum de eo dubitari posse existimaret, an stibilia definitione calcearium comprehenderetur, siue ut illi solemne filii loqui) iaceret: v de litoramc est olim vulgo nominatus. Et dubitandi ratio duplex. Vna,quila vilescere quodammodo est maiestas visa Maetoris , si de calceis adiretur,decretumque interponeret Quae caussa forte & Imp. Vespasiano nisisbrdes diacas fuit,cut nuncios siue cursores,qui Hostia de Puteolis Romam currebant, petentes aliquid calcearij nomine sibi dati, non contentus sine response abegisse, excalceatos posthac iussit currere: & ex eo ita cursitant, inquit Tranquiui . Idem de regijs in Persia cursolibus incredubili velocitate praestantibus legi in itinerario Iosaph.Barbari,legati Veneti. Altera causia est.
115쪽
ioo SCIPIO Nis G pNT1 Lis, Ic quod nudis pedibus incedere Merent,non sei vi in solium,quod notat in lib. I . Eneid. S uius,
& te tores homines Romae, sed & splendia bidissimi saepe viri,ac prin pe* ciuit avi,etignauu ein publico, puta ii s. m. Martio cum pilai hiderent, in foro etiMn atque iudicijs , & in the hi tris, quod ex Diqhe Plutarcho .didicimus; permisitqye id Caligula proposito Edicto, L
dis. quodnomen Imperatoris e castrensi vitai ductum, qui caligati di i a forma calceorum, in me'Nm mihi rζWocat elegantisti mad extublimi verbae in Carmine ad Senat'rem , qui , Christianareligion*βςsciuerat, . T lGallicas nuridibus mosii r Mimim papyro. ε Ita enim plurium nΠm ero masni, quam si sulari;&t. Addit autem molli papyro redimita: i dc quia Cybeles,quam ille coleba Sacerdotes ieita haberent: cum alias rudia dc rustica illa calucearnqnta essent: & quia in ijs locis Asiae in qua Cybele,plurima papyri copia. denique vitacute ei exprobraret, etiam a more Romano dosciuisse eum, qui non distinctos & redimitos papyro calceos in usu pretio habebant, sed auratos & purpureos, & prae his alijsque omniabus interpunctos, ut testatur Simplicius comis timentarijs in Epictetum, luxuriam singularem Roman.notam. Quam in hac re ex eo quoqua ferspicias.quod seruos distinctis munerious h erent,uios qui vestirent, alios qui calcearentia
116쪽
Dt A OMsNT , Lia Et huc tot Vnde illa infelicis heroinae Arriae vox ad mulites, Nempe daturi estis consillari viro seruulos aliquos, quorum e manibus cibum capiat, a quibus vestiatur,a quibus calceeturZOmnia vel sola praestabo. qu. ae paulo pluribus de calceario hic notaui, tum quia illustrando Vlpiani loco GJant, tum quia non pertrita videbantur.
CApvT XXIX. Iustitaritefacti transiictio an rescin dipsit. IT quidem ius commune & notissimum
trantactionum omnium est, ne iustae resci di, ne ex rescripto quidem Principis debeant, I. usu, Coae de transadtion. re Vlpianus iis h.Lcum hi, inprincip. & passim ratam este transactionem alimentorum ait, quae Praetoris authoritate facta sit, si modo Praetor ea seruarit, quae Oratio mandat. Sed an resticiti quis pos sit aduersus iustam transactionem ex caussa minoris aetatis, vel communi remedio rescripti Diocletiani,in l. 2. Cod de resinae vendit. vii possit, non immerito dubites. Si minor laesus hac transactione sit quamuis decreto Praetoris facta,tamen restituendus videtur, argum oratio nu D.Seueridepraediis minorum,oybiae non excludit restitutionem, si in venditione praedij cum decreto selemniter Dista minor captus sit .si quidem, Cod. deprad. minor. De remedio illo
117쪽
rox scipio Nis GENTI Lis, IC. etiam Diocletiani novo, idem dicas: eo enim,
qui immodice, id estvltra dimidiam iusti Neth
laesi sunt,adiuuantur: qui olim non adiuuaba tur.quod cum ex alijs locis Interpretes colligunt, tunc in nostra hae quaestione significat Vlpianus in h. L cum hi, in princi'. cum ait, D. Marcum Oratione sua succurrisse alimentarbs quia facile solerent antea transigere, contenti modico praesenti. valebat igitur ante orati nem D. Marci transactio, quamuis modicum quiddam alimentarius accepisset, atque ita immodice laesus esset. Sed verius est neutrum remedium alimentario dari. Restitutioni obstat, quod decreto Praetoris facta sit, quod unum requirit oratio adfirmitatem transactionis. D inde I sancimus, a s. Coae de administ. tuto . ubi
Iustinianus constituit solutione facta ex decreto tutori vel curatori,debitorem plenissima s curitate filii, excipitque diserte solutiones redituum , pensionum , & aliarum huiusmodi caussisum, quas etlam sine decreto Praetoris recte fieri vult.& ratio est, quia disserti alime
ta non possint, nec decretum Praetoris expectent. Ex quo Ψparet multo minus restituti nem dandam esse, si transactio, ut,debet exau- thoritate Praetoris facta fuerit. Nam & caussa alimentorum hic versatur, & transactionis a thoritas, & decretum Praetoris. Neque obstat, quod minor etiam aduersus transactiones in
118쪽
LI.& 2. Cod.si assis. trans t. nam id intellige dum est, cum ipse minor per se transegit, vel e iam curatore alictore, sed sine Praetoris inreseuentione. Haec de restitutione. Cui comparari vulgo silet remedium l. 2. Coae de rescind. verucde quo an locum in transactionibus habeat, longa & perplexa interpretum disputatio est. Et verius est nullum habere: quod & expressuimest clarissime in Lucius, β. .st adSenatum Ditum Mess. Sed maxime id exh.Lcum hi, mprincip. apparet,ut dixi. nam si in caussa alimen rorum, quae maxime fauorabilis est, transimo non rescinditur ob quantamuis iacturam alimentarij, quid in alijs siet λ neque id conta tione illa Diocletiani est immutatum, quae dovenditione loquitur, nec ad alios contractus, nisi similes, porrigi debet . cum sit veteris iuris emendatrix. ad trans actiones autem minime et utpote quibus nisi inprimis constet fides, nullus sit litium finis futurus, ut ait Ista tris, Coaeae transact. Alia argumenta omitto,quae omniabus nota sunt. Dicit aliquis, nullane igitur di ferentia inter maiorem & minorem xx v. amnis differentia erit Z nulla, inquam: nisi in eo, quod transactione facta sine i a tore & ideo infirmata , tenetur alimentarius condiction: in id in quantum locupletior i factus, d. Icum hi,* .siridem. Id autem aliter in minore,aliter in maiore aestimatur. Nam in maiore sussicus mellocupletiorem factum esse, licet acceptam
119쪽
io S cIPIONI s GENTILIs, IC. pecuniam postea prodegerit in minore non inriter dicimus locusetiorem, quam si in eius rem. versa pecunia fuerit perduretque. l. sed an ultro,st denerat gest. Lpupillo.st desolution. Et in
ea re puto etiam restitutionem in integrum in hac caussa alimentorum minori dari, nQn ad uersus transastionem,sed aduersus solutionem, minori factam ex hac caussa transactionis. Ge- perali er enim verum est, minorem in intemgrum restitui ob solutionem ei praesertim sine caratore factam, si sine,, interposito,sde admin. tutor.cum simil. Qupd si dubitetur viri incumbat probatio,an in rem minoris pecunia versa
sit,minor an aduersario eius, vehementer D istores nostri controuersantur. de quaeristione adcurate scripsit Arius Pinelius ad 4. LMO . de rescind. v d pari. 3 . me. 23 . Ur. αῖ icthlinatis Hariman. Pistorius, si bene meminini in quaesion Musuis. Sed temere, existimo, argumentum ducatur a solutione facta ex causisse venditionis quam impedit oratio D. Seueriri, ad solutionem factam ex hac caussa trans. hionis, quam oratio D. Marci prohibet. I ter quas caussas dia illa disserentia maxime notanda est, quod alienatio praediorum minoris sine decret' Praetoris se sta adeo nullius monmenti est , ut nec si melior conditio minoris sar,valeat: veluti si rem periculo obnoxiam ci rator eius vendiderit, vel infructuosam, vel ut
pos euio utilior ex pretio ςmatur, ut sunt
120쪽
lis su alimentario, L cum hi, eam, quod quem admodum intelligendum sit, supra expostula QMde revidendus etiam est Sarmienti disputauitio tib. de Ecclesiast. reditibus,par. I. cap. 2. Vbi
nobilem illana quaestionemIractat, an & qu enus rerum ad ecclesiam pertinentium alien tiones sine deςre o factae valeant,
PRimum iniusta est, quae sine Praetoris a thoritate facta est, de qua supra satis exposuxum est. Dςinde ed quoque iniusta, quae cum
Praetore est facta, sed non ex praescripto Or tionis. Sed authoris nostri verba ponamus: Si Praetor adit inqui citra caussae cognitionem, transigi permiserit, transactio nullius erit moumenti. Proori enim ea res quaerenda commissa est non negligenda, nec donanda. Sed etsi non de omnibus i uisierit, quae Oratio mandat: hoc est de caussa, de modo, de personis transigentium: dicendum est, quamuis de quibus. dam quaesierit, transactionem esse initam, ae L cum hi,f. Praetor. . In his verbis primum noto