장음표시 사용
481쪽
quod commisit crimen laeset Maiestatis, Mascard
Lusitaniae, tit. 13 5 . ubi determinatur huius delicti plena probatim per duos testis si utares: in solicitatione ad actis inhoitatos in sacramentali confesse, M. Gregorius XV. in Bulla,quae incipit: Unitiers Dominici gregis. die 3 o. Augusti anni Domini i612. in z.stii Pontificatus: ergo non est nega dum testes hoc modo deponentes in crimine haeresis etiam plene probare, cum crimen hyesis occulium sit pernici lius,& grauius quocumque alio crimine: maxime, quia tolles excedunt in numero, qualitate 3.13 Secundo. Probatio, que habetur Per testes quam jumque concordes , Con excedit limites certitudinis fidei humanae, ut probatum est,sed intra iplas continetur et maior autem fides debetur dietis multorum restium sing larium in loco, & tempore,concordantium in eadem het resis specie, quam duovus contestibus de eodem asti singulari : cum igitur duobus contestibus secundum omnium ientelitiam plena fides adhibeatur, quis iure negabit eandem, imo& maiorem fidem adhibendam es e multorum tellificationibus θ Minor ostenditur, quoniam probabilius eli posse duos conspirare contra aliquem, concordare incer se circa circumitantias liaci,& temporis, quam quod pheres conspirent concordando solummodo in specie delicti, cum concordia inter multos dissicilis sit,& maius delictum: quod non ita facile praesiimendum est, quia minus delictum alient regulariter praesumitur.L. Praetor. 6. Docere.f. de H
34'Tertio. Certitudo, quae habetur per duos,vel tres testes deponentes de eadem re conteites in loco,& temp re, non excedit in infinitum certitudinem, quam faciun
482쪽
Proponitur fententia negans tenes singulares plene probare.
1 Vici testes singulares probent tam in causis cia duilibus, quam in criminalibiis, copiOSe,confuse lite tractatur a iurisperitis, ut videre est apud eos,quos refersitur Iul Clar. in praxi g. in. quaest. 13. lascard.
tes i. quaap. 6 . Nosti ae intentionis non est,de testibus singularibus in quacumque materia disputare, sed solummodo in materia heresis formalis . . a1 Duῖ sunt in hac re pricipuae sententiae, ali)s relictis, quae authores magni nominis, & authoritatis habent patronos, qui absqtie alijs fundamentis eas adeo probabit resedunt, ut non sine temeritate reprobari possint. Ex ijs quidam asserunt h resim plene probatam non cen i per testes singulares, ita ut illorum testimonijs possit licite imponi pena ordinaria r inter quos numerantur Ioan. ydri in cap. Oraficium s. i. in princip. de haret. lib. c. Iacobin . in I. Hoc carmen. g. . num. 13. F. de teritib. Neli. de temb. num. ar 3. vesci Ad probandum certum crimen hqresis. Alex. confit.
483쪽
ἔδδ. g. s. num. rsa. Probatur haec sentetula. 13 Primo. Ex iure, ubi haec pars negativa videtur dissunita. Cali. Nihilominus. 3. s. Nec eorum voces tamquam plurium admittuntur, quos temporu, a quidem Esnestas simul interfuisse prohibuit . cap. De parentela. O. 2.3 s. q. 6. ubi de testibus dicturr in quibus omnibus non debet aliqua varietas inueniri. caρ. Cum dilectilS . 32. de eleci. ubi
reijcitur probatio ut infusciens : eo quod singuli essent ii
fuis tectisnoujssingulares. cap. Bonae memoriae. 23. eodem
risulo. ibi. singuli tamen veHrum essent in suo testimonio singulares. es. Licet causam . 9 de probat. in quo ex eadem a causa probatio non admittitur quidam aliν sunt stadidio sui te timonij singulares, cap. Licet uniuersis. 23. de te lib. ubi unius testimolitum non admittitur; nulla, inquit textus, ect tamen causa, qua unius tectimonto quamuis legia rimo9 terminetur. Tettis autem singularis unus est. Ex quibus infertur, probationes iuridicas non fieri per testes sit gulares, cuius regulae nulla inuenitur exceptio in iure. 4 Secundo. Quo crimen est grauius,& defensiones, quae reis conceduntur, magis limitatae, eo maioreS, &vG gentiores probationes requiruntur: ne innocens ob defen- nonis defectum damnetur. es. Ut officium. f. I. de haretis. lib. c. cap. Vbi periculum . de elect.lib.c. sed in minoribus criminibus, ut homicidio, furto, S: similibus testes singuia lares non probant,ut communiter tenent Doctores relati per Farinacium dicit. quass. s. num. s . ergo idem maiori cum
ratione dicendum est in crimine hqresis, quod grauius est, di in quo reis nomina testium non publicantur. 1 Tertio . Testimonium unius non probat s unde est
axioma vulgare dictum unius,dictum nullius, cap.Ucti. vniuersis, cap. Veniens ad nos, es. In Omni negotio. de teLesb. I. Iuris iurandi. Cod. eodem. iit. late Farinac. de teia. quaqcI. cap. r. num. ' quando autem etiam plures testes
deponunt singulariter de diuersis criminibus, vel actibus, respectu uniuscuiusque a his quisque testis sin aris est ue e go nihil probant, lices infiniti multiplicentur. O Quarto. Non potest certo cognosci aliquem esse
484쪽
reticum , nisi euidenter probetur illum alicui speciei hcerssis adhaerere , neque enim dari potest haeresis in genere, quae in aliqua specie determinata non contineatur: sicut probant Logici, & Metaphysici, &ex Iurisperitis Salaeci
in I. Tettium. Cod. deteririb. Conrad. Mun. lib. de haere cap. o. qtim refert, & sequitur. Simanch. de cathoLincti. tutionib. tit. 6 . num. r. atqui euidens est testes sinoular
non probare Titium, verbi halia, certam aliquam linesis speciem habere:non igitur probatur per eos illum esse hqreticum. Idem dicendum est de haeresi in specie, prout de Decie loquuntur Metaphysici: cum enim species non existat, nisi in indiuiduo aliquo, quod dari, testes sinpulares
non conuincunt:) sic etiam dari certam aliquam naeresis speciem non probabunt. et Quinto. In causis criminalibus, ex multis probati nibus imperfectis non conflatur una probatio perfecta suf- , sciens ad poenam ordinariam imponendam; quod maioricum ratione Obseruari debet in materia haeresis: l. Sanctimus. f. Si quis autem. Cod. de donat. I. Vsurae Cod. de usur.
a. o sequenti, ac de hos quait. νδ . g. r. num. γ. qui alios refert ; dubitari autem non potest unumquemque testem singularem perse facere imperfectam probationem: ergo quantumcumque testes singulares multiplicentur , non em- cient plenam, & perfectam probationem suffcientem ad imponendam poenam ordinariam. 8 Sexto. In criminibus, & maxime in haeresi proba-χ tiones debent esse luce meridiana clariores. L. Sciant cuncti
Cod. de probat. cap. Sciant cuncti. 2. quas. vlt. Menoch. de
arbitr. casu ars. num. a. casu p. num. 1. Mascard. de probat. lib. I. concl. s'. num. a. o concl. c. num. I. is lib. a. conci. Irra. num. 3. Simancti. de cathol. inritit. tit. so num. a I. ct tit. s I. num. a. Decim. crimis. lib. s. cap. 3s.. num. ao. Farinac. de reo confess. qua Z. yc. num. s.
Qui autem negare potest Probationes per testo si vi resi
485쪽
ubi testium nomina non publicantur, valde obscuras esse λAliae rationes multiplicantur pro hac sententia, quae cum illis fere coincidunt.
Troponitur sententia contraria, O approbatur
i Ontrariam sententiam, nimirum ii resim plene per telles singulares probari, defendunt Butrig. in I. Ariani. Salicet. Hi Nicumque. Cod. de haret. Bald.
in I. Ainor. Coae de probat. Anani in cap. r. de hseet. num. r. mers Vltimo scias. Alexand. consil. lib. r. consit. lib. s. Clar. in prin. quin. syrversio. Diri aurem. Zatinctilia. de haer. cap. I c. num. c. Viu. in comment. opis. verbo. Testes singulares. Locat. in opere iudic. verbo Testis . num. rs. &alij, quos referunt Pen. pari. Direa. Imrust. ad quais. a. comment. I 2I. Mascard. de probat. lib. a. concl. ysc. Farinata detect. quia . c. . nu. ΣΟΙ. is dehars quaere. ἔδδ. nu.rsy.1 Ut propositae sententiae veritas elucescat, supponendum est primo singularitatum, ex quibus testes singiviares constituuntur,tres esse gradus, ac similiter tria testium singularium genera.Est nimirum singularitas obstativa, admi niculativa,&diuersificatiua: sunt & testes obstativi, admi niculativi,&diuersificativi. De quibus Baldus in e .lacet causam. num. 1 r. deprobation. 9 in I. Testium. Cod. de reata. num. s. r . ct in l. De quibus. num.3 7. f.de leg. Albertin.
in repetitiou. e . r. de haeret. lib. c. quaea. I s. num. 3δ. Craiiett. dec ntiquit. temp. par. - num. 1 s7. Pen. dicto comment.11 i. Miranda de ordis. iudici quaere. 23. art. - RODS de haret. pari. 2. assert. c. num. I 22. Farinata detemb. quais. t. a princitio per multos numeros.
3 Singularitas obstativa, quae testes obstitiuos const tuit ea est, quae facit repugnantiam, & contrarietatem in stellium depositionibus, ut in testibus deponentibus contra Susannam, Daniel. cap. 13. Glossa in cap. Nihilominus . 3.
486쪽
6. quae arguebatur de x mico adulterij achi b& 'nus itis dicebat se vidisse illam sub schino,alius vero lub pino;& sic deponentes de eodem particulari aetii, sibi inuice
repugnabant, assignantes diuersum locum commimi delicti. Ili hoc sensu loquitur textus in cap.Ex tenore. cap Culia causam. de tenibus. Potest etiam poni exemplum in omnibus illis casibus, in quibus iecundum ius testium dicta concor
4 Siti hilaritas adminiculatiua,seu climulativa, quq Lacit testes adminiculativos, inuenitur in dictis testiunt, iii ovibus non est repugnantia, vel contrarietas, Ur diue tamen media in eundem finem tendunt,&mus alterum c
adiuuat: ut si unus testis deponit de visu, alius de auditu: unus de facto,alius de fama: & uniuersim, quotiescumque olures tcstes deponunt de actibus coniunctis, aut qui consi-wint in successione: ut si unus dicat audiuisse Titium dice tem se esse Lutheranum, alius vidisse illum Sanctorum maagines conculcantem; vel si unus dicat se vidisse quendam Sacerdotem sacris indutum vestibus, si ς sacrificium 1achoantem , alter vero vidisse illum Missam terminantem. η Singularitas diuersificatiua,quq testes diuersificati ii constituit, datur quando testes dep metes de diuersi, actiabus inducunt diuersitatem in re, in effectu, & in substantia; ita tamen ut non sit repugnantia in eorum dictis: vi si unus dicat de furto,alius de homicidio, μus de adulterio. Sunt uuidem liqc diuer' criminum species, quae nihilominus m2omine simul inueniri possunt. Sunt qui nant
Quando testes deponunt de diuersis actibus eiusdem ci um-
ut si unus dita se vidisse Titium furanet in uno loco , alius in loco diuersis temporibus. Item, si demnant de qinuare singulari pro diuersis locis,& temporibus: ut si Titius
Nemr v s aureum,& illud diuerse personis pr' uerss
taporibus,& locis ostendat,fatendo se vas illud a test loco sum uisse. Verum huiusinodi exempla potius ad singularitatem cumulativam, quam ad diuersificatium spectant: olita lices ea de quibus deponunt, diuesia aliqua ex parte si unum tamen alteri patrocinatur, & unus testis facit
487쪽
alium in suo dicto probabiliorem. Hinc deducitur regula
generalis, quod illi testes dicantur vere, proprie,& pe fecte singulares, qui nullo modo uniri, & concordari possunt; a contrario vero, illi in rigore singulares non sunt, qui uniri aliqua ratione, concordari, & concurrere ad aliquid
6 Supponendum est secundo ex Aristoti lib. r.eap. 1.in principio, is cap. r. circa finem,& ex Sancto Τhom. a r. hominem eruditum non quaerere aequalem
certitudinem in omni materia, sed eam tantum, qui proportionatur rei,de qua agitur; & in rebus moralibus,1nouie Philosophus, non est quaerenta ea certitudo, quae in main mathisis exigitur, quia scientia moralis agit de rebus co tingentibus, & quae mutationibus subi jciuntur, mathem lica vero de necessarus omnino : unde in istis datur certit do demonsti aliua,non autem in illis. Ex quo infert S.Thom.
manum susscere probabilem certitudinem, quae ut in pluribus veritatem attingat, & sic in paucioribus a veritate deficiat: est autem probabile, quod dictum multorum teutium veritatem contineat. Hinc etiam patet certitudinem, es veritatem, quae per testes comparatur, intra imites s Iummodo fidei humans contineri: fundamentum enim t mmonuest fides, Forus. de verborum signisse. Mascard. rom.3.deprobat.conci 13σa.num.3. quae nihil aliud est,quam cognitio qusdam obscura fundata in veritate dicentis, ut notat Suarium de detract. r. disp. r. fecit. r.num.1i -
tur probabile sit, quod magis veritatem contineat dictum multorum, quam dictum unius,& reus sit unus qui negat, quod multi test asserunt; rationabiliter, inquit S.Thomas
dici. arrie. a nititutum est de iure diuino, &humano,quod dicto testium assi antium stetur contra reum, qui negat. et His positis, sit prima conclusio. Testes, quorum sit gularitas est obstativa, nihil probant, imo minus creditur pluribus,quis uni.In hac conclusione conueniunt Doctores Pro utraque parte citati. Ratio est quidens, tum respectu illius quod telles affirmant, tum etiam personς contra quam Ee deIo-
488쪽
deponunt. Per ordinem ad rem nulla fide dimi sint testes qui contraria,& repugnantia affirmant, cum haec nullo modo simul stare possint. Hinc est, quod huiusmodi testes pre- sumuntur falsi,nec eis fides aliqua adhibetur, & minus criaditur eis quando sunt plures: ciam plures tunc inuoluant cometrarietates,&repumantias. Per respectum ad reum contra quem deponunt,nulla ratione credendi sunt, quia secundum iuris principia unusquisque prisumitur bonus,quamdiu non Probatur malus.L. Merito. di pro socio.l. 'ties.si. Qui d
O roo aliν. Cum igitur reus sit in possessione suae famae, non debet ab illa cadere, nec illam amittere propter dicta testium impossibilia proferentium: impossibile enita non
habet rationem entis, nec veri.
8 Secunda conclusio. Testes deponentes cum singuloritate adminiculativa, seu cumulativa, non faciunt regiae riter plenam probationem; maiorem tamen, vel minorem faciunt, pro qualitate actuum,& circumstantiarum sectu dum quod magis,vel minus coniunguntur cum eo delicto, quod principaliter probari intenditur.Haec etiam conchisici communis est inter utriusque opinionis Authores: neque enim negantes testes singulares plene probare, em omnino excludunt, quasi nihil probent,neque plenam probationem per eos fieriasserentes,id in omni euentu concedunt. Ratio conclusionisest,quoniam probationes,quae fiunt pe3 hutilia modi testium depositiones, non semper sunt ita evidentes, ut ab intelleetu Iudicis omnem formidinem excludanimam circumitanti indicia,& coniecturq, quae ad probationem concurrunt, non semper eam habent coniunctionem cum delicto,quod non possint ab eo separata inueniri, nec testibus semper plena fides adhibetur: quia tamen circumitantiae,coniecturae,& indicia aliquando taliter coniunguntur cum haeresi, quod raro sine ea inueniuntur, se inuicem. adiuuant estes etiam de illis deponentibus iunt fide digni; deponuntque de Praedictis, quae in eundem finem ordinan-
489쪽
nar,nec reputanti omia o singulares : Iicet res lariter non plene probent, suadent tamen magis,vel munus pro qualitate eorum,quq affirmant.Dixi in conclusione, huiusminti testes regulariter non erobaret quia, ut insta vudebitur,sunt casus in quibus plene, & euidenter probant. 9 Tertia conclusio. Testes deponentes cum singularitate diuersificativa simpliciter, ita ut dicant de ambus diauersonim criminuim sicut si 'niis dicat de hirto, alius de limmicidio,& alius de adulterio: vel si deponant in materia fidei,testificentur de actibus diuersorum errorum : ut si v deponat de achi paganismi, alius de iudaismo, alius de ii theranismo, nihil probant in particulari, aut in communi magis,quam probaret uni duisque per se.De hac conclusi
ne etiam existimo nullam esse controuersiam.Probatur conclusio,&primo quod huiusmodi testes non probent crimen in particulari,res est imanifesta; quia cum unusquisque testis deponat de speciali crinilne,diuerso ab alio de quo alius terutis deponit,&quod cum illo in aliqua determinata criminuspecie non utitur: nihil magis probant, quam quod testis
unus singularis probaretisquia in nulla determinata ratione uniuntur.Et in hoc sensu verum est, quod dicunt Authores
fel 3.3.inr.urgum enc relati, non amagis probaremisse testes, quam unum Imo potius dixerim minus in hoc casu probare
multos testes,quam unum: quia non facile credi p'test limminem unum tot criminum speciebus deformari. 1 o bd etiam non Probent in genere, ostenditur exeo,quoniam illa crimina diueris,de quibus testes deponunt, non conueniunt in aliqua specie determinata criminis, ut patet:ergo non possunt uniri, & coniunai ad perfectam criminis probationem. Si quis contra hoc insumat dicens, omnes illos actus quantumcumque in specie diuersos conii nire in ratione criminis, & eos, qui ad biresilia spectant, in ratione hqresis: ergo neganduim. non est per illos teste robari criminosum,vel hqreticum. Reiondetur facile, comuenientiam illam posse dici metaphysicam, a qua non pr cedunt immediate actus illi externi, de quibus testes deponunt ; non vero esse conuenientiam in habitu, a quo actus E e α et
490쪽
quod commisit crimen laesi Maiestatis, Mascard da
I usitaniae, tu. 33 g . ubi determinatur huius delicti plena Probatio per duos testes si utares: in solicitatione ad actius inhonestos in sacramentali confessione. Gregorius XV. in Bulla,quae incipit: Universi Dominici grinis. die 3 o. Augusti anni Domini 1611. in et .stii Pontificatus: ergo non est nega eum testes hoc modo deponentes in crimine haeresis etianti plene probare, cum crimen ii ess occulium sit pernici fius,& grauius quocumque alio crimine: maxime, quia i
ctes excedunt in numero, qualitate i.
13 Secundo. Probatio, que habetur Per testes quam mmcumque concordes , non excedit limites certitudinis fidei humanae, ut probatum est ted intra iplas continetur et maior autem fides debetur dietis multorum testium sing larium in loco,& tempore,concordantium in eadem resis specie, quam duobus contestibus de eodem asti singulari: cum igitur duobus contestibus secundum omnium lententiam plena fides adhibeatur, quis iure negabit eandem, imo& maiorem fidem adhibendam esse multorum tellificationibus θ Minor ostenditur, quoniam probabilius est posse duos conspirare contra aliquem, S concordare in-
er se circa circumstantias liaci,S temporis, quam quod plares conspirent concordando sollammodo in Uecie delicii, cum concordia inter multos dissicilis sit,& maius deliinunt quod non ita iacile praesiimendum est, quia minus delictum saltem regulariter praesemitur.L. Praetor. 6. Docere.f. da G
34 Tertio. Certitudo, quae habetur per duo vel tres testes deponentes de eadem re contestes in loco,& tempore, non excedit in infinitum certitudinem, quam faciun3