Aphorismi inquisitorum in quatuor libros distributi, cum vera historia de origine Sanctae Inquisitionis Lusitanae, & questione de testibus singularibus in causis fidei. ... Authore P. fr. Antonio De Sousa Vlyssiponensi, Ordinis Praedicatorum, ..

발행: 1639년

분량: 518페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

51쪽

16 LIB. I. CAP. VII

dariο-mediate reuelata, is qua continetur in primo reus ' Iaio , tamquam pars illius. S. I b9m. ct Suar. eitatis locis. 9 Secundus gradus est propositionis erroneae, nimirum

qua opponitier ritati certa Theorogica eertitudine non atris sente veritat m Dei , habethor per consequentiam elaram veritate reuelata, in qua continetur tanquam aliquid dianinaum. Can. lib. I a.da locis cap. 1 O. nes. 2.2. II a Let. Suar. citato loco num. Iq. potest etiam dici propositio erronea , velaaraesi proxima illa, qua aduersatur vertia i 'i . catholica , ct uniuersali, quam uniuersa Eccles' tenet , fr certitudinem fidei non attingit. Cara. d. cap. 1 Q. Banes d. art. α. Hers Secundo notandum, is sequenti.

io Tertius gradus est propositionis haeresim sapientis . vi est illa , principiis a uetis sequitur haresis .

quando illa principia non sunt oxmina erem , sunt tamen inicete fere certa , arat quando Elatio non eu euidens. Vel propositio sapiens haeremia est illa, qua insensu proprio haretica eLE , in metaphorico vero ab errore libera lux . Vel est illa , qua ex quibudam circunflantiis , ex paνte asserentis , aut ex j remporum calamittate saporem quemdam habet hεrem, veto picionis tuaeicio prudentum. Can. cap. Io. Alberita. Q

ii inartus gradus est propositionis male sonantis. Videlicet illa propositio, qua in aliquo sensu proprio. est h-r

rica in alio etiam pronio est catholica . dicique potest propositio aequivoca. Suar. 1 um. 18.12 Propositio male sonans duplex est. Quaedam enim dicitur talis ab intrinseco : quaedam vero ab extrinseco. Illa dicitur male sonans ab intrinseco, qua absolute prolat

male sonat. Illa ab extrinseco , quando ex circunctantiis persona, loci, aut temporis , malus onus, aut suspicio oritur. Suar. d. num. 18. viri Cmo Ban. proxime citatis locis.13 Propositio male sonans ab intrinseco , tres habet gradus. Primus,quando significatio haeretica est magis vGrata, & propria . Secundus, quando utraque significatio aeque propria,& usitata est. Tersius, quando significatio

catholica inagis propria , & magis usitata inuenitur. Suar.

52쪽

14 Quintus gradus est propositionis piarum aurium offensuete: qui fere coinc1dit cum praecedente . Et est illa propositio, profertur aliquid indecens indi umin materia Religionis. Ba leS d. art. 2. Suaa. num I9.

is Sextus gradus eit propositionis scandalosae. Et est

illa propositio, qua praebet causam, aut occasionem scandali circa aliquam doctrinam, aueveritatem ei. Banes,e, Suar. proxime citatis locis. Alberitia. d. quassit. 6. num. Io. 16 Septimus gradus est propositionis temerariae . Nia muriani , qua in do trinasidet , vel Theologia sine rationis r aula profertur, utpote sine sitfficiente authoritate, aut rati

ne . Alberiin. d. quae Z. c. num. r. Ban. Suar. m. a stocitatis locis . . - .a 7 Propositionis temerariae duplex gradus 'distin potest, ita ut quaedam dicatur positive temeraria, alia Privative. Suar. a I18 Propositio positive temeraria illa est, qua pugna econtra receptam sententiam , vel Patrum, vel scholarifico rum, ita ut omnes aut fere omnes conueniant, siue asserendorem esse certam, siue probabilem. Ban. ub via . Siaaz. d.

' a' propositio priuatiue temeraria est illa, qua solo pria prio iudicio, sine fusticienti authoritate, vel cogente ratio ne excogitata eLI, praefertim si sit contra generales regulat m. fide, vel in Theologia receptas. Suar. cit. Ioc. zo Octauus gradus est propositionis schiimaticae, seu seditiosae . Qualis est illa, quaυnionem membrorum Ecclem, siue uniuersaliter, siue particulariter tollit,aut co 'trariam inducit. Castro de iuII. haret. pun. lib. I. cap. 3-Sim anch. cathol. in I. tu. s . Alberi α

et i Nonus gradus est propositionis iniuriosae, utpotς propositio, qua alicui fidelium iratui, vel illustri persρνφEcclesiastica detrahit, aut iniuriam facit. Castr. os

manc. num. a P. citat. locis. Alberi. d. qua I. c. num. M

53쪽

is LIB. I. CAP. VII.

promsitio, qua opponitur pietati , quatenus pietas filiai af sinu colit Palfem Deum, is coiilequenter Sa ncios o sacram Seripturam. Dicitur etiam impia illa propositio, qua ορ- ponitur pietati. secundum quoa impedit. - tollit pietat marga proximos , is Obedientiam Deo debitam inobseruationarracen rum. Albertita d. quia . c. num. I a. 23 Uiuiecimus gradus est propositionis blasphemae ctu maledicae, illa .videlicet , qua Deo, vel Sanctis irrogatur

iniuria tribuendo eis ea , qua ipsis non conueniunt, aut nefando ea, qua debita sunt. Sit nanch. num. ao. Albertin. H i. quais. c. num. Iz4 Vna propositio varias simul potest habere qualiquarum ratione plures ex praedictis gradibus ei con

ueniant. Simanch. num. a 3.

1s Huiusmodi gradus contra Fidem, qui per propo-stiones explicant', inueniunttir similiter in laetis: immqab ipsis propositiones oppositionem contra fidem sibi

vendicant.

χ T T Fresis est error intellectus voluntarius, is pertia L 1 nax in materia fidei Catholica contraria, in ho-Mise qui fidem fusevit. Dixi in Sulla Coena cap. 2. num Salach. lib. a. moral. cap. r. Suari de s e tracii. a. disp.

19. Oct. s. num. II.

2 Haereticus est, qui cum catholicam Mem susceperit, contra illam pertinaciter errat. Farin. de hares quare. 17δ.

s. I. num. Io. Sancti. citat. loco num. rs.

3 Pertinacia, quae ad haeresim, & haereticum requiritur, exigit per actum positiuum contradictionem eorum, quae constant esse de fide, & eum, qui sic contradicit, non esse corrigi paratum. Sancti. di t. cap. . diximus oti

54쪽

LIB. I. CAP VIII. ro

4 Cathectimenus, qui vere fidem suscepit, si contra itilam sentiat, est vere haereticus coram Deo ,non tamen coram Ecclasia . Bancia. a. quari. II. art. a. vers Vltima pariaticula. Dixi eita. loc. num δ. Suar. citato loco disp. num. I. dij. I9.fecit. s. num. . c.

s iasi pertinaciter sentit contra articulos fidei, contra secram Scripturam , vel contra determinationes Ecclesiae saetas ut de fide, est haereticus. Eymer. 2.part. Direa.quaa. 3 s. ubi Pen. com. 6O. Sancti. d. cap. z. 6 Hateticus est, qui male sentit de Sacramentis Eccle.

siae. Farinat. quaeis. I78. f. a. num. - .

7 Haereticus etiam est, qui falso credens aliquid esse ab Ecclesia definitum de fide, oppositum sentit, poenasque

haereticorum incurrit. Sancti. citato loco. Farin. d. g. I. n a. Suar. ubi pra. di 5. I 9. fecit. . num. 17.

8 Probabilius est esse haereticum , haereticorumque poenis subiici, qui non creati, nec assentitur reuelationi sibi specialiter faetae, quam tamen diuinam putat. Sanct

9 Haereticus est, qui negat, aut sentit contra traditi nes diuinas, tam doctrinales, quam morales, ut includunt aliquid credendum, si perpetuo sint in Ecclesia Catholica

Obseruatae, aut retentae. Bestiri tom. I. lib. . de verbo Dei

nonscripto. Suar. ubi supra di p. s.fecit Mio Apostasia de qua hoc loco assimus est retrocessio. seu desertio fidei suscepta. In quo senui haeresis dicitur apostasia. Silaan defridi p. a 6. seis. num. I. is Cir Apostasia propriissime dicta, ut ab haeresi distinguiatur , est retrocessio in totum a fide Chricti, ita ut negetur Christus. Et apostata dicitur ille, quia Chrisso in totum rocedit, nimirum, qui ad Iudaismum, aut Paganismum tran-

ii Hqreticus,&apostata in eo differunt, quod V lIata in totum recedit a fide, haereticus vero in aliquo, Vel aliquibus tantillia articulis. Decian. crim. lib. I. cap.Zo.num, B α 3. θ

55쪽

s. Θ cap. 71. num. s. Pen. a. pari. Dire r. ad qua p. ebm. - Farm. d. b. 2. num. 16..13 Contra apostatas a fide proceditur, sicut contra ha reticos,& ijsdem poenis subijciuntur. Eymer. a. tart. Dia

14 Baptizariis, inter Paganos, aut Iudaeos initiis erroribus educatus, sine uissciente notitia legis Christi, solummodo dicendus est apoliata materialiter: si tamen nutritus si inter hireticos cum suffciente notitia Christi seruatoris, amuis inuincibiliter ignoret veram, & Catholicam E Cesar Romanae doctrinam,indeque transeat ad Iudaismum, vel Paganismum, erit vere, & sormaliter apostata. Quoianiam hic recedit a Christo, quem formaliter cognoscit non vero ille. t is Apostata Religionissicitur ille, qui ecedi ab ordia Be siue ab habitu assumpta Religionis, o, adseculum redit.

16 Religiosus, aut clericus, siue dimisso habitu, siue retento, qui uxorem ducit, apostata iudicatur, puniturque ab Inquinioribus, ut de fide suspectus, siue publice, siue

secrete contraxerit. Decian. ubi supra cap. 22. num o. Pen. Σ. pari. Dis t. ad qua l. s. com. . Farin. d. g. c. num. Zo.

. 17 Suspectus etiam est de fide coniugatus post consummatum matrimonium, qui extra casus in iure perini singreditur Religionem, & prosemionem emittit, vel sacros ordines suscipit, siue de consensii uxoris id faciat, siue non.

Simanch. cathol. in I. tit. 4o. num. I . Farin. num. N. citato loco.

18 Apostata obedientiae dicitur is, qui ex contemptu, evelfuperbia transgreditur praeceptasui Praelati, illi que velfacris canonibus , is Dei praeceptis non Obedit. Mascard. de

probat. lib. I. conclus II a. num. 12. Farinat. g. s. num. sq. Suar. citato loco.

19 Si huiusinodi apostata ideo non obedit, quia credit non esse obediendum superioribus, haereticus est, & ab

56쪽

Inquisitoribtis punitur. Decian. eitato loco cap. I . num

De haeresiarchis, O dogmatinis . H.Fresiarcha, seu princeps haeresis ille proprie dicitiae,

errores inuenit, is seminat. Emerici 2. parti Dire i. quast. 3 s. ubi Pen. comm. O . Farinat. de hares qua LI R. f. I. num. I s. Suar. de fide di p. 23. θ E. 2. num. II.

1 Dogmatista, seu dogmatirans ille est, qui hareses, is errorer ab alijs inuentos praedicat, is docet. Doctores eirari

eitatis etiam locis . a

3 Dogmatista dicitur etiam haeresiarca,& eodem sere modo cum utroque procedendum est : cum haeresiarcha in Primo gradu haereticorum, dogmatista vero in secundo collocetur. Cap. Qui aliorum. 24. quἀiI. 3. Doctores eitati. 4 Ad Haeresiarcham , & dogmatistam requiritur, ut quasi ex ossicio, & consuetudine publice, vel occulte pro prios, aut alienos errores doceat plures , siue simul, siue unumquemque in particulari. Suar. cit. loco. s Haerenarcha,& dogmatista censendus est, qui quasi ex ossicio, &consuetudine haereticos in suis erroribus confirmat, quamuis non doceat eos, quod antea imorabanti siue verbis id faciat, siue scriptis, aut libris traditis, in quiabus praedicti errores defenduntur; & item qui haereticorum doctrinam defendit. Qui aliorum. a . quaeri. 3. 6 Illum etiam haeresiarcham,&dogna alistam dixerim,

qui similiter quasi ex ossicio, & consuetudine, errores,siue a se confictos, siue ab alijs inuentos, per alios praedicat, redisseminat verbis, vel scriptis,& etiam qui libros haereticos componit, & diuulgat, quia haec ad magistrum spectant. Cap. Qui aliorum. mi inter Iudaeos,aut haereticos ossicium assumit RG bini, vel sacerdotis, seu ministu, illudque exercet, esto,

B a verbis

57쪽

didi LIB. I. CAP. LX.

verbis non doceat , dogmatista dicendus est, eo quod facti apostasiam , aut haeresim confirmat. 8 Vt aliquis dicatur dogmatista , & hqresarcha, non requiritur,quod re ipsa audientem, vel videntem persit adeat, aut conlirmet , sed quod de facto nitatur persuadere, vel confirmare, cum hoc ex parte magistri se teneat, illud ex

parte discinuli. 9 Qui semel, aut bis haeresin ab alio inuentam praedis

eat , & docet, non est statim ut haeresarcha, & dogmatista puniendus: quae autem consuetudo ad hoc sussiciat, iudicisae bitrio relinquitur. io Haeresiarchar, & dogmatistae regulariter non recupiuntur ad Ecclesiae reconciliationem Pen. a. parri rea. quaeri 3'. comment. Γ . Farinat. de haeresi q. 1s3.num sequentibus.

11 Nwitus inter haereticos, vel infideles, qui doctrinam Fidei Catholicae Romanae non accepit, quantuis ba Petratus, si conuertatur, recipiendus est, licet ante conlier

sonem haeresiarcha, dogmatista, aut sacerdos fuerit, etiams habuerat mi am fidei, quam culpabiliter non est prosesiis: cu de hinusmodi haeresiarchis, nec Iura, nec DOct res loquaeatur praxis illos ad reconciliationem admittata 2 Haeresarchar qui reliquerunt fidem , praesertini dc atistae, si vere conuertantur, magnaque & fere euidentia signa diuinae illuminationis in eis appareant. reconciliari possimi. Emeri Pen. Suar. eitaris tiris. Farinat. de ἐν-s quais. nuan s. Θρqq.

. . 13 Haeresiarcha, qui sufficientia signa verae comtersimnis ostendens, veniisponte non inqtustiis, alli delatus, re cipi potest. Secus vero si mortis metu accedat. Peiu ubi 'pra . vers. Item haec sententia. parinat. proxime citato

14 Si dogmatista errorem suum, postquam ab In illistoribus apprehenditur, defendat, quamuis postea conuertatur, non est recipiendus ad reconciliationem . Si in statim couertatur, & vers conuersionis fere euidentia signa in dat, recipi potest, Eb iner. 3. p. rubri de octauo

modo

58쪽

L IB. I. C A P. IX. 23

modo terminandi processum. num. I Farin. d. g. r. num.

is Dogma tistae, qui R 'gibus, Principibus, aut eorum filijspersuaserunt errores, et persuadere conati sunt, reconciliari non debent. Pen. citat. loco.vers Postremo. Farin.

16 Si haeresiarchae , aut dogmatistae doctrina sua nulli

nocuerunt, & Verae conuersi onis signa ostedant, reconcIliari possunt. Sit nanch. de ea tho. tit. - . num. Za. Pen. vers. Neque illis. Farin. num. Ioiai et Si haeresarchas , aut dogmatistas in aliquo casii re. cipi continSat , cum maxima consideratione id faciendum est grauimmae tamen sunt ei:; imponendae poeni, nec mitia gandae , nisi post longum tempus , & post manifestissima verae conuersionis , & poenitentiae signa. Pen. 2. p.

i8 Dogmati antibus, Si haeresiarchis, sicut etiam de relapsis , si vere poenitentes sint , neganda non sunt ante mortem sacramenta Poeniten tiae, & Eucharistiae , quantum commode fieri potest. Cap. S uper eo. de haret. in c. Suiar. d.

i Q icio est vinio mali, leuibus indiei Moradens. o Consistit in assensu v nius partis , cum formidine

alterius. Dixi in c. de soliciι 'ant. trin. r. cap. num Farin. de indie. θ tortura qua. II. 3 c. num. IIC

1 Suspicio communiter d icta , in probabilem , seu quet

praesumptionem de re aliqua ficit, & temerariam , diuiditur. Relicta suspicione temerar ia,de probabili agendum est..3 Suspicio probabilis est . 3pinio mali alicuius ex signis ,

ex quibus ad prasumptionem et lenitur. Pen. a. pari. Dire Leomment. . Dixi opusculo e Dato num. . Praesi ptio est 'rei dubia coni Iuraverisimilis , qua ex natura rei, vel cim .

59쪽

eu Zantiis , negotiorum, aut personarum proficiscitur . Addit ad suspicionena communiter dictam verisimiles conieci ras. Dixi diar. num. .

Praestimptio, seu suspicio pro eodem enim accipi untur diuidit hir in leuem, vehementem , & violentam .

s Suscipio letiis eu leuis pr suptio cotra fide,protlenit

ex signis exterioribus verum , aut verborum , ex quibus capior coniectura , quaa concludi parent, non quidem frequenter sed raro , quod talia dicens, vel faciens haereticus sit. Pen. irato loco, isnum. c.

6 Suspicio eu praesumptio vehemens prouenit exsignis

exterioribus opertim vel verborum , ex quibus cognitis acci pitur argumentum concludens frequenter,is ut in plurimum,

quod talia dicens, vel agens es2 haereticus. Huitlsin odi stispi icio dicitur praesumptio iuris. Et eia probabilias coniectura ex certosinio proueniens, qua alionon adducto pro veritate habe . MasPrd. de probat. lib. r. quasi. ro. num. seqvcv

ribis. num. . t

et suspicio, siti praehimptio violenta prouenit ex signis

exterioribus operum vel verborum , ex quibus fere femperculiotur, quod illa dicens , vel faciens sit hareficus. Diciturque praesumptio iuris , & de iure. Et eu qtradam Insis diθositio aliquidprafumentis issuper praesumpto tamquam

8 Exdictis patet, suspectum de haeresi, seu contra fidem illum cici , qui illud dicit vel facit , ex quo haeresis suspicioqui pro qualitate suspicionis, leuiter, vehemenister , aut violenter suspectiis iudicabitur.

De Pubis in Fide.

Dubium est mnios rationis indissenus ti utramque

60쪽

, LIB. Id CAP. XI.

, Dubitis in fide est ille , circa res fidei par acium ra

rionis in vimmque partem contradictionis mouetur.

3 Dubius inci, tholica, insidelis seu haereticus est. Cap. Dubius. de haeret. Quomodo hoc intelligatur,per instadicenda patebit. 4 Multis modis circa fidem dubitari contingit. Pen. 2.

s Primo, subreptilia tentatione, cum quasi inopinan-rer aduenit nobis quaedam tetans cogitatio circa credibilia. Sic dubitans, haereticus no est; immo non peccat, si inuitus huiusmodi patitur cogitatrones.Pen. et irato loco. vers. Multis

ergo modis, Salach. lib. a. morat. cap. I. Nun . LI. t . T. Farinat. num. s.f. d. g.

6 . Secundo, Veritatis elucidatione, ut quando supposita fidei certitudine, opponuntur rationes contrariae, It veri tas fidei magis eludescat. In hoc etiam non inuenitur culpa Pen .etie Seciando modo,osequentibus. Farm. g. .nu. ro I. V Tertio, imperfecta adhaesione: sicut contingit in peccatoribus , qui si perfecte adhaererent creditis,non sic vili rent, quasi de fides veritate dubitarent. Hic modus non constituit haereticum. Pen. vers. Tertio modo. 8 Quarto, voluntaria haesitatione quando quis sciens aliquid esse de fide, de eo tamen voluntarie dubitat, siue aequalk er inclinet in veritatem fidei, & in errorem contrarium, siue inaequaliter. Et hic modus haereticum constituit. Pen. vers. Quarco modo. Farinat. d a. f. . num. s o. 9 ininto , pertinaci defensione: ita ut quis magis i cinet in Oct inam fidei contrariam , & tenacius illi adhaereat. Qui modus etiam constituit haereticum. Peti. very Qbnto modo. Farinat. d. g. num. r o . 1 o Dubitans de us; quae sunt de fide primario , & omnibus tamquam necessario credenda traduntur, haereticus praesumitur, & poenis haereticorum plectitur. S. Τhoi

quodlib. I. quHI. . arcoso. Pen. vers potest lieni octavo. sequenti.

do iis, qlix ad fidem securulario spectant

SEARCH

MENU NAVIGATION