Aphorismi inquisitorum in quatuor libros distributi, cum vera historia de origine Sanctae Inquisitionis Lusitanae, & questione de testibus singularibus in causis fidei. ... Authore P. fr. Antonio De Sousa Vlyssiponensi, Ordinis Praedicatorum, ..

발행: 1639년

분량: 518페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

81쪽

, Non omnibus permittitur moscumque libros legere, Z: apud se retinere , cum multi sint ab Ecclesia proluditi.

Bulla Coenae excom. 1. ubi in nostra relectione non Eulla dixi mus, adi p. 13. Que ad I . Index librorum prohibis. EDNer. a. p. Dire f. in c. Fraternitatis.de haeret. Θ cap Nouerat. desententia excommunic. ubi P .com. 3. ct 1 . is a ad as. ubi etiam Pen. Sancti. lib. a. moral. cap. 1 Farin. de Γε est 13 o. num. r.

3 Libri prohibiti, aut a Catholicis,aut ab haereticis sunt composui. Li i haereticorum vel ex profesta de haeresi aut de religione tractant, vel si aliam materiam continent , aliquem aut aliquos intermiscent errores, vel nihil erroris continent. Catholicorum libri prohibentur aliquando propter doctrinam quam continent non sanam , stupectam, α offensivam, seti scandalosam. Praefatio in Indice librorum.

4 Liber haeretici haeresim contineos, ille clicitur , qui ex prose haeresim tractat, seu cuius principale arguine tum est haeresis., Libri de religione tractantes illi sint,qtu de ios agunt, ouae ad fidei expositionem spectant, & in quibus dulina scriptura, aut aliqua Pars illius explicatur: aut qui tractant de Theologia scholastica , vel de aliqua illius parte , qui ctiam de cultu Deo debito , de religione Christiana , deitani Religionis, ac de Ecclesiasticis agunt. de ce

furis disputatione a r. se l. a. num. I o. Sancti. num .aa.

6 Contra legentes, retinentes, defendentes, &c. libros prohibstos, muliae dantur censurae ipso facto incurrendae. In Bulla Coenae, contra legentes libros haereticorum hare- sim continentes . aut de religione tractantes . In Iudice prohibit'rio, aduersus legentes cuiusuis authoris scripta,

riter haeresim, vel falsi dogmatis suspicionem prohibita.

ire, & etiam in constitiuionibus re decretis Apostolicis. Duliae Coenae excommunicatione i. Decretum Pij IIII. in principio Indicis prohibitorij Regul. 1 o. ier. God si, quis Lymer. a. pari. Dire i. o sequentibus . Farinat. num

82쪽

LIB. U CAP. XXI. cly

et Legentes libros alia de causa prohibitos mortaliter peccant, & ab Ordinario seuere puniuntur. Dicium decretum Pij IIIL is dicta Reg. ι o. vers. Qui vero libros. 8 Librorum nomine non solum intelliguntur impressi, sed etiam manu scripti, & eorum partes. Sanch. d. cap. I

9 Nomine libri non intelligitur epistola , quamuis fiat

per modum tractatus, illam tamen retinem, si haeresim contineat , non carebit suspicione haeresis . Sancti. num. as. dicit.eap. t o. Dixi citato loco. Farinat. num3 I.dios quae P. I aeo.

a: Qui ex libris haereticorum in tomos diuisis illun legit., qui haeresim ex profesta non continet, nec de religi ne tractat, non censetur legere librum in Bulla Coenae prohibitum , quamuis alij tomi haeretici sint. Si tamen ex tomo haeresiin continente , aut de religione tractante diuisio in tres libros illum legerit, qui haeresim non continet, nec de religione tractat, esto ab alijs libris separatim conglutinetur , dicendus est legere librum in Bulla prohibitum.

ii Satis est yt quis dicatur legere librum hara elicum, quod illum oculis percurrat cum aduertentia ad ea, quae in eoscripta sunt, quamuis ore nihil exprimat. Sancti. dict.

es. Io. num. 1. At etiamnum. s. Farin. num. s.

I 1 Recitans memoriter librum prohibitum, quamuis mala intentione id faciat, non censetur legere ad asseruimincurrendi censuram contra legentes latam. Sancti. d. cap. Io. num, H. Dixi d. num. s.

Nec similiter qui praecipit,suadet, aut quouis alio modo est Husa , ut aliquis legat librum prohibitum, aut qui illum audit legentem, siue auditione sua sit causa, ut aliquis legat, siue in linione continuet, siue non . Sanctae dict. cap.

I o. num. I. θ-Dixi d. cap. a. disp. 1 . num. r. st a. . 14 Legentes paucas lineas libri prohibiti non incurrunt censuram ob paruitatem materiae: proemium tamen , amiiniex libri,paruitas materia non dicitur. Sancti. dict. cap. 1 o.

83쪽

1s Famulus, qui metu graui ab hero filo compellitur lagere librum p ibitum, non incurrit censeram ea tamen ligatur , si metus talis non fit. Sanch. m. 6. d. c. I 16 Legens librum prohibitum in ea tamen lingua scrip.. tum , quam penitus ignorat, non dicitur legere. Sanctiu

1 Censuram Bullae incurrit, qui legu librum in ea prohibitum, quamuis non dolo maloid faciat, sed ex sola

curi tate, aut ad confutandos haereticorum errores Tolet. in m. m explicat. Bulia Coena excommunicatum a. num Sancta diff. cap. 1 o. -m. o. Farin. num. 3'. Θ -

18 Iibri haereticonim editi ante lapsum, dum erant fideles, aut polt reconciliationem Ecclesiae factam, si adiprobati fuerunt, non dicuntur haereticorum libri. Ugolim deeen p. a. inglossa. Vel de religione tractantes.g. r. mmia

is labri, quos Catenas vocant, quibus elucidantur Ioca sacrae Salpturae , quamuis ab haereticis sint editi, Maliquos errores internaisceant, non censentur haereticorim in Bulla prohibiti. Dixi d. dist. Is . num. Ist. dio Libri etiam infidelium, esto aliquos contineant e rores, non sunt in Bulla prohibiti; nec similiter libri Graecorum, Armenorum, &similium, eoriim ritus continent nec libri Catholicorum cum scholus , & annotationibus haereticorum , alibi tamen prohibentur. inatenus vero Graeci, & Amaeni rite baptirati sunt haeretici, prohibentur eorum libri, non ut de religione tractant, sed ut libri hae

11 Libri Geomantiae , Hydromantiae , .Eromantiae , Necromantiae, siue in suibus continentur sortilagia, Veneficia, auguria, auspicia , incantationes artis magicae, non prohibentur in Bulla, si author eorum haereticus non sit prohibentur tamen in Indice prohibitorio. SancheZ ἀ.ca . , a o num Ra. Farinati num. ι3. θ aδ. Iiniex regu s. Dixi dist. 33. num 1. 21 Vt

84쪽

Σ1 Ut censura Bullae Coenae incurratur: requiritur quod quis scienter legat. Vnde non excommunicatur qui ignouranter legit pra dictos libros, licet ignorantia crassa, aut supina sit, nisi adsit ingens temeritas, ut est vehemens suspicio malitiae libri . Sanc. dici. cap. Io. num, Farinati

13 Lesens lifros in dicta Bulla prohibitos, ignorans

esse haereticos, aut de religione tractare, quamuis iciat authores eorum haereticos esse, siue e contrario, si sciat libros hareticos este, vel de religione tractare, ignorat tamen authores esse haereticos, non excommunicatur. Sancti. d. Q.

14 Legens vero libros propter haeresim , aut stilici nem illius in Indice prohibitos, non excusatur a centura, si interireniat crassa , vel affictata ignorantia. Q Pa decretum Pauli IIII. scientiam non requirit. Q Haereticus legens librum a se editum haeresim comtinentem, vel de religione tractantem, excommunicatur, si vivit in terris,ubi Bulla Coenae usu recepta est. Sicut etiaexcommunicantur Catholici in ijsdem terris commorantes, esto sint permixti cum haereticis, & ad ip os confutandos legant praedictos libros. Sancti. num. 37. ιγ . a. dict. cap. I

16 Quod de legentibus libros in Bulla Coenae prohibitos dictum est, intelligitur etiam de scienter ipsos retinet tibus, imprimentibus , seu quomodolibet defendentibus.

Bulla Coenae excommunieatione. r. 27 Non excusatur ab hac censura etiam haereticus re- tinens librum haereticum a se editum. Suar.num. zς. d. feci.a.

18 Retinens praedictos libros siue in propria , sitie in aliena domo, siue librum intelligat, siue non, siue totum retineat, siue partem dummodo folium unum tantum non st) siue etiam retineat ut legat, siue solum causa curiositatis , ornatus, vel permutandi eos ciun alijs libris, seu ut qaquae vendit,librorum folijs obuoluat,excomnninicationem Bullae incurrit. Sancti. d. cap. 1 o. num. Farin num. a. Dixi d. cap.id P. Suar. n. a s. d. feci. a.

85쪽

so LIB. I. CAP. XXI.

Retinens librum ad breue tempus, ut unius aut dum rum di erum spatium , dummodo non retineatur voluntate absoluta retinendi, licet postea mutetur, vel quam diti non datur comoditas deferendi illum ad Inquisitores,non exco- municatur. Dixi dicit. di puri num. a. Suari num.1aa. H i. sea. a. 3o Qui librum haereticum,aut falsam doct inam continentem Inquisitoribus non tradit, sed Propria authoritate comburit, in excommunicationem incidit, suspectus tamen de haeresi non est. Quando autem liber traditur Inquisitoribus, interrogare debent deferentem, unde illum habuerit. Sancti. cap. Io num. Dixi disp. I s. num. . et t. loc. Farinat. num. o. Pen. a. pari. com.

31 Qui taliter ad impressionem librorum prohibit rum scierver concurrunt, ut imprimentes dici passint, excommunicantur tamquam imprimentes . Si vero imprimentes dici non possint, excommunicantur ut fautores. Sancti. d. cap. 1 o. num. 37. Farinat. num. I s. Dixi diis. I citatis locis. Suar. num. 2 q. d.fecit. 2.3 1 Author libri, qui illum per se imprimi facit,excommunicatur tamquam imprimens librum secus vero esset, si tertius alius expensas faceret, & imprimi mandaret. Suar.

33 Defendentes doctrinaliter, publice, vel occulte libros praedictos, excommunicantur, nisi illud particulare defendant, quod in illis catholicum est. Sancti. d. cap. IO num. s se. Farin. num. I 2 Dixi disp. 17. nym. 34 Librum defendere censetur, qui dicit non esse comi hultione, & prohibitione dignum. Defendere etiam est laudare librum, ut ab haeretico conanositum , aut doctrinam eius haereticam, secus vero, si stylus vel eloquentia lat

detur . Suar. d. num. 2 s. d. fecit. a. defide.

3s Defendentes corporaliter, id est , opere & facto praedictos libros, ne ad manus Inquisitorum deueniant, eX-

communicantur. Suarea d. num. a. s.

36 Legentes, retinentes, imprimentes, ac qu'modo- libist defendentes libros haereticorum haeresim continentra,

aut t

86쪽

LIB. I. CAP. XX I. It

ant de religione tractantes , Vel alios quoscumque propter baeresim, aut iis piςionem illius prohibitos, de fide iuspecti censentur,&ut suspeeti ab Inquisitoribus puniri possunt:

3 et Sulpicio contra fidem in praedictis erit vehemens, vel leuis, attenta perionarum de librorum qualitate , de alios circunstantiis occurrentibus . Simanc. cathocinctis.

38 Retinens librum haereticum a se editum haereticus reputatur ,&vt haereticus punitur, nisi at leget causam linsum a crimine haresis excusantem . Pen. 2. pari. Diuis. comment. I. ad cap Fraternitatis. F rinat. num. 10. O 17. diis. 16. num 3439 Retinens librum haereticum sine nomine authoris, reputatur author; nisi ipsum authorem ostendat, vel unde librum accepit. Decian. erim. Iib. s. cap. num. 26. Faria.

o ini librum haereticum ab alio compositum retinet, fautor dici potest haereticorum , est suspectus de fida

magis vel minus pro ratione circunstantiarum. Pςn. d. com3. Farinat. num. r. Dixi Ho. I 6. num. - 1 Qui libros haereticorum, aut propter haeresim ,aut falsam, & suspectam doctrinam prohibitos ad terras fidelium deferunt, fautores haereticorum sinat, excommunicationem incurrunt , eorum bona confiscantur: & si viles sint personae, verberibus assciuntur : si vero honestiores,exilio mulctantur pro Inquisitorum arbitrio . Pen. a. p. Direa.

m. I r. ad es. Nouerit. de sententi excommunicat. vers. Idem iudico. Aror. in Sum. par. I. lib. I. c. I p. qua I. vlt. Farin. num is . -

α Si eropter i ionem , retentionem , defensionem, ac in Pressionem librorum haereticorum, additis circun- stantiis, oriatur vehemens pra sumptio haeresis , adhiberi potest tortura ad indagandam veritatem. Vide Decian. d.

87쪽

,ῆ LIB. I. CAP. XXI

diuulgentur, vendentes ad talem Dipturam vel imprecsonem chartas ,& atramentum, scienter tamen, fautores sunt haereticorum , & arbitraria poena Plectuntκr. Farin

Falsificantes , seu corrumpentes libroS Catholicorum, illisque haeretica domata immiscentes excommunia cantur, suntque suspecti de fide. Pen. d. com. I . Farinata' , ' Lectentes,& retinentes libros non propter haeresim, aut suspicionem illius prohibitos, sed alia de causa, quamuis de fide suspecti non sint, seuere tamen puniendi sunt Episcoporum arbitrio. Pius IV. in decreto in principio india . eis posito. r

6 Legentes pricdictos libros, si ab Inquisitoribiis lunt prohibiti , ab ipsis puniri possimi , ut sta tores seorumq*ς ς 'ἴ, hi offuthodie alicuius libri, censetur etiam &ipse liber damnatus, &prohibitus, nisi liber fuerit restea

exprdis ab Ecclesia approbatus. Pen. d. com. 3. Farinat. 48 Excommunicatio posita in Bulla CFnae Summo Pontifici reseruatur; quae vero habetur in Indice expurg

torio,reseruata non est. Farinat. num. c. dicia quast. I 8o.

9 Aliae poenae,quae contra legentes, retinentes, & O cultantes libros prohibitos statutae sunt in Iure, non sunt in praxi Inquisitionis. Pen. d. com. 3. Farin. num. 3. y .s o Impressores, qui absque approbatione Superiorum librum aliquem, vel aliam quamcumque scripturana imprimere, seu imprimi facere praesumunt, excommunicantur, impres s libros amittunt,ut comburantur, per annum continuum exercitio impressionis priuantur, & poena aliqua pecuniaria eis imponitur. AZOr. c. II. I. 9. I Legentes, aut retinentes libros,in quibusdsmonum responsa continentur , quae fiunt in imaginibus , annulis, speculis, phialis, aut rebus quibuscumque , excommunicantur il lb facto , & grauibus poenis plectuntur . Ioan. XXIL conia. 13. apud. Laertium tom. I. Sulla rum Apouol.

88쪽

31 Iiidari,&alij infideles commorantes apud Christianos , qui retinere, habere, lepere, edere, typis excudere , describere, vel exemplare, aduehere, dona e,commutare, aut alias quomodolibet distrahere, vel alienare ausi fuerint libros, S codices Thalnaudicos , Caballisticos , Ss alios nefarios, blasphemias, & contumelias in Deum,& Sanctos continentes, puniendi sunt arbitrio Ordinari), & Inquisiatoris poena amissionis librorum , publicationis omnium bonorum ,quae fisco applicanda sunt, ac etiam alijs grauioribus, & corporis amictiuis. Clemens VIII. consI. et O. apud

3 Eisdem poenis plectendi sunt typographi, bibli

Polae, seu mercatores, & alij quicumque Christi fideles, addita insuper excommunicatione latae sententiar, qui hoc ipsum fecerint. Clemens VIII. Agor. , Farin. ibidem. 4 Le'entes,& retinentes libros astrologiae itidiciariae,. de alios qui de futuris contingentibus, fortuitisve casibus,& liberis tractant, ab Inquisitoribus,&Ordinarijs puniun

ss Pinar,&censurae in legentes , & retinentes libros prohibitos, eas personas non comprehendunt, quae legitia mam eos legendi habent facultatem , quae facultas licite concedi potest. Simanch. tit. 3δ. num. Dixi disp. I s. Num. 2. Farin. num. 3 c. Libros prohibitos etiana hareticos, Iegere & tenere possunt Illustrissimi Cardinales, Inquisitores Generales in Romana Curia . Pius IV. conss. δ r. apud

Laertium tom. 2. Bullar. pag. II 2.

3 6 Inquisitores, & Commissarij super haeretica prauitate, non solum a Sede Apostolica, sed etiam ab ipsis Imqtiistoribus deputati, legere possunt Iioscumque libros pr'hibitos, etiam haereticos, exceptis libris Caroli Moli

num. I. Dira disp. IF .nu. 3. Clem. VIII. proxime citata confit.

89쪽

3 Deputati sanctae Inquisitionis in Regnis Portugal - , cum priuilegios gaudeant Inquisitoriim, votumque habeant in causis decisiutina,& iudices sint in causis hare sis , tam ad haereticos puniendos, qualia ad ha reticorum libros comburendos, eos dena libros prohibitos legere possitnt, iii Uiis Inquisitoribus legi permittuntur, Sc hoc maiori ratione possunt,qui supremi Senatus Inquisitionis sunt a Consiliis Plaeuis iuris doctis hae resolutio. 1 8 Publici libroru Censores Ecclesiastici legere possut1ibros prohibitos, qui Inquisitoribus legeiadi conceduntur. Del rio di uis mag. lib. s.f ct. In sy Licentiam legendi libi os etiam haereticos dare p's sint, in plena congregatione tantum, omnes , vel maior pars Illustrissimoriam Cardinalium Generalium Inquisit iam in Curia Romana, exceptis tamen libris Caroli Molin i , quos solus Summus Pontifex concedit. Pius IV. Clemens

VIII. in citat. decretis.

so Inquisitores possunt concedere licentiam legendi libros haereticorum, qui nihil de fide , & religione ex instituto disserunt, aut qui ab ipsis conscripti sitiat, dum Catholici erant, aut factos post reconciliationem , examinaros tamen,& approbatos ab ipsis Inquisitoribus,immo tales libri permittuntur in secunda regula Indicis. Pen. d. com

Libri nondum damnati, aut authorum non damnatorum, etiam haeretici , & suspecti , ab Inquisitoribus committi possunt legendi doctis,& probatis Theologis, siue uniuersaliter, ri Consultoribus ex ossicio , siue particulariter, ut cognitis erroribus prohibeatur. Pen. d com. Ms, Inquisitores non possunt dare licentiam legendi libros haereticos, aut de religione tractantes, nec etiam Episcopi . sancti. num. 42. Farmat. num. 37. AZor. d. quaa. I63 Possunt tamen concedere licentiam legendi libros a se prohibitos, cum ipsi in suis prohibitionibus dispensare

64 Inquisitores Generales Lusitaniae eoncedere possunt Inquisitorti Rhec alijsperionis probatae vitae,& resigiqnis,

90쪽

LIB. I. CAP. XXI.

idoneis tamen,& in sacra Theologia peritis ac doctis, minitiaeqtie suspectis, ad effectiim haereticos impugnandi, persequendi dumtaxat, licentiam legendi quoscumque libros prohibitos. Ex concessione Pauli Iv. ad serenissimum

Henricum Cardinalem die 2 o. Decembris anni LMmini I 6o. Pontificatus sui anno primo .

6s Episcopi legere non possimi libros haereticorum

haeresim cotinentes, aut de religione tractat . Pes .incomi. Sancti H e. Io. nu. . s. Farinat. nu. AZGr. cc. I c. q. II.

66 Nec Episcopi prout iudicant in causis fidei cum I quisitoribus, neque qui loco eorum pr dictis causis as, 1ishint, legere possunt libros prohibitos , quia non sunt ii di ces niuersalium causarum, quae in Tribunali fidei tractantur, cum solurn modo intersint iudicaturi sibi subditos:&sic nec ad prohibitionem , nec ad condemnationem ili brorum vocantur, neque gaudent nomine,& priuilegio In quisitorum.

ne haereticorum credentibus 1 Redentes haereticorum sunt in duplici disserentia . Quidam enim manifeste credunt eorum erroribus in particulari, &explicite; alij vero non ita manifeste,ω 'plicite . Mi etiam duobus modisse habent. Asia naimque implicite credunt erroribus haeretic'rum , alij eoruni verbis, &operibus, eorum literas hinc inde deferunt, eis

seruiunt, alimoniam conferunt, ducatum praestant, visitant,&similia circa illos exercent. Eymer. 2.ρ. Direcit. - o. 'bi Pen. com AZ . tom. I. Sum. lib. εω eap. Is .HI Farinat. de hares. 182. g. δ. num. IOA. 123. :r oedentes haereticorum, qui eorum erroribus se pan. ticulari, & explicite credunt, si retici sunt formales , 8e contra illos, ut contra haereticos proceditur. Emeri Pen. c, Farin. eis. locis.

SEARCH

MENU NAVIGATION