장음표시 사용
71쪽
minus, iuxta delicii&probae nis qualitatem : & in hoc
casu de intentione examinandus est, etiam per torturam. Farin. anum. s s. v ue ιο 1. Pen. d. com ss.
io Negans intentionem in praedictis factis vel dictis, si pro se habeat suffcientem aut probabilem excusationem , non iudicatur haereticus: poterit tamen esse magis vel minusi pectus iuxta excusationis qualitatem. Farm. Gla. Ioc. 11 Conuictus de dicto vel facto non haereticali, aut quod non inducit violentam suspicionem, iudicatur solum modo suspectus de fide. Pen. d. com. 19.1, Praesumitur pro reo in praecedentibus casibus,quando in loquendo, vel operando constat interuenisse affecti nem aliquam , Ut cupiditatem, iram, odium, amorem , iocum, metum,&Gallia. Facit etiam qualitas personae, si sit simplex an docta, secularis an Ecclesiastica, foemina an
vir, iuuenis an aetate prouecta. Pen. I .part. Diseci. ad qua I. s. comm. Θ MadquAELI. com. ss. Farin. d. g. Fidesupra cap. 13. num. c. is sequentibus.
De eo . qui bareticum se ostendit verbis vel factis, per vim tamen O coassionem. a Vi per vim, & coactionem, verbis, vel factis fia
dem abneilat, si eam corde teneat, solummodo est haeret Ius externus, quamuis mortaliter peccet contra
. 1 Quivi externae coactionis, non solum externe, sed etiam interne separatur a fide, haereticus est, quamuis cessante coactione, ad illam redeat: eo quod actis internus non coitur. Et hic reconciliari debet. 3 Negans fidem externe , vi & coactione non absoluta
saterueni te, licet haereticiu non sit, ψ tamen de haeresilalpectus,
72쪽
siispectus, magis vel minus secundum personae di coactionis
qualitatem. Pen. citato loco. AZOL in Sum. p. r. lib. 8. cap. s. qua l. s. in fine. Farin. d. f.,num. as.
viri docti, Episcopi , Ecclesiastici, nobiles, &similes pessonae graues, vehementcm incurrunt haeresis suspicionem, quam abiurare debent. Pen dict. comment. a . Farinat. d.f.
s Mulieres, pueri, rustici, idiotae, & similes personae negantes fidem per levem vim & coactionem, leuem tam tum haress suspicionem incurrunt, regulariter loquendo,& illam coguntur abiurare. Pen.-Farinati proxime cis iis loris.
6 Negantes fidem per vim, & coactionem, si ipsis cessantibus non statim redeant, cessentque ab externis actibus haereticalibus, essciuntur de hqreu vehementer suspecti. Si vero statim reuertantur, minorem suspicionem incurrunt.
et Secundum maiorem, vel minorem culpam, maior vel minor poena praedictis imponenda est: iuxta qualitatem personarum , metus, Vis, & coactionis. Simanssi cit. Ioco
8 Qui ex vi, & coactione leui fidem negat, vel contrarium illi errorem profitetur, aut qui cessitate coactione& vi, non statim redit ad fidem, torqueri debet circa intentionem, quia inde resultat graue indicium.
De negante , vel non confitente, aut dissimulant. dem per metum. '
r TN E negantibus fidem per metum ; idem est hidicium ferendum, sicut de illis, qui eam per vim & co ctionem negant, do sicut illi puniendi sunt m*tus enim c .
73쪽
dens in virum constantem , ab haeresi externa excusat,& apuma illius 3 alij vero metus minores a sulpicione h. Presis non liberant. , Interrogatus de fide arithoritate publica ab hqreticis vel infidelibus, peccat mortaliter si tacet, redditurque drhaeresi, vel infidelitate suspeetiis. Secus vero,si priuata au
3 Iivertogatus an sit Christianus vel Catholicus , si nomen Chriitiani, aut Catholici apud interrogantem sit nomen nationis vel gentis, non vero religionis , contra conis
fessionem fidei .non facit, si negat. IBan. d. b. t. eoncl. r. Ledesin. d. c. concl. 7. AZOr. Sum.lom. I. lib. I. c. ar. 2 Π.xo vers. QDres. 4 Interrogatus vir in sit Sacerdos, Clericus, vel Reli-oiosis, aut utrum audierit reui diuinain, non facit coarea confessionem fidei, negando. AZOr. loco est. qua I. u. ab esu carnium ab li .eretico oblatarum in die prohibito abstinet, stimulans aliam causam a religione diuersam, non facit contra fidei confessionem, nec etianr si eas comedat, ne cognoscariir ab haereticis, & sic vitae peri- , coelum declinet. AZot. --. 3. 6 Christianus transiens per terras infidelium , te inhabitu communi nationis, ad occultatadain fidem,& xi tantani periculum, non achaeriatur confestioni fidei. Pe r. Ledeis. dict. cap. eonclus δ. salti di L an a. dubro a.
et Non licet Christiano uti infidelium, aut haereticortini vesti sus,vel signis, quae ab ipsis ordinantur ad celabratio rem sitorum rituum; ut sunt inper fideles sacerdotales vestes.
s Lacitum est Christianis, secundum probabilem sententiam, transeuntibus per terras infidelium, aut haeretic rum, uti velle,aut signo, quod ex consuetudine, aut lege ciuili,aut irissu principis est distinctiuuin sectis,&religionis, secluso tamen scandalo, & instante periculo. Banus dict. comtus..Petrus Lede re dubio unico posJ n
74쪽
eouelusionem. Aros dict. 4. 9 Si princeps iubeat suis ciuibus uti aliquo lam, va Ueste, aut haereticorum temetum ingredi, &concionibus eorum interesse, vitali religionis symbolo haeretici atholicis separentur , non licet Catholicis illud lacere: si vero id praecipiat, ut omnes mandatosuo, obediant, illiciatum non erit, praesertim si scandalum non interuiniat. Mor.
io Licitum est Christianis bellantibus cum hereticis vel infidelibus , suis vexillis assgere certa quaedam signa, quibus hostes utuntur, ut sic vel interitu effigiant, vel eos Incautos vincant, dummodo tale signum non se resistionis est sedis symbolum,idoli scilicet,quod colunt. Aa . M'. . ii Non facit contra confessionem fidei captiuus Chiis. tianus, qui ingrediens templum idolorum cum domino sito . genuflectit cum illo, eumque in aenuflexione sustentat, obsequium ei praestando, non idolis. Azon quact. 7. Sancti
decalogi lib. a. cap. r. num aer.
1 D lasphemia est peccatum, quo aliquid de exetque iaII diuina detrahitur euest cutio eontra Deum te modum contumelia. S. Hom. a. a. qua Z. I. arti I. Petrusce I delm. in Sumum. a. traca. I. cap. η'. conia. I. AZOrtem. I. lib. cap. aδ. qua' a. Alberti ae Uuos. guas. ar. num. I. Valentia. . a. quaLLII. puncto I. Sravit . in opere morai
. tunc diuinae excellentiae derogatur, quando mae aliquid de Deo, quod ei contienit, vel asseritur de eo uos
ei non conuenit. S. vom. d. 're. I.
3 Nasphemia proprie diata non in senti o aliquid
contra Deum, sed in dicendo consistit. Caietan. 1.2.quas . , λῖ, m. I. vers. Ad iidemiam horum. Castro mi.
75쪽
4 Blesphemia proprie non consilii iri factis, ut in deturpatione vel spurcatione imaginum , sed in solis verbis mente , ore , vel saleto prolatis; quia opponitur laudi di- .uinae , quae solis verbis exhibetur , licet honor factis, aut si- i
s Deturpatio, concii lcatio, aut vulneratio imaginum, quam multi blasphemiam facti vocant , ad blasphemiam re-cuci potest. Casti o dict. cap. I a. Menoch. de virbiI MIib. 2.
6 Duplex est bl sphemia , interna scilicet , quando aliquis mente Deo tribuit,quod ei non conuenit, vel remouet quod conuenis 3 & externa , cum hoc ipsum verbis . vel
scripto profertur. S. Thom. d. ara g. vM expositores. Sancti. t. cap. 3 a. m. 3.
et Eatenus blasphenaia consessioni fidei oppo aitur , vel arenus de ratione blasphemiae est dicore fallun) cle Deo, N ad infidelitatem spectat non solum sentire falsum de Deo ,sed etiam falsum de eo dicere, vel quatenus confessi ofidei accipitur, prout est quaedam laus diuina, non vero ut
est ipsa fidei assertio. Caiet. a. Σ. quis. I art. Bahes d. quaist. I 3. Art. I. notab. 3. Peti de Led*is. in Sum. rom. a. rarit. I. cap. s. Sancti. d. cap 3 a. num. r.
s Blasphemia quatenus affirmat aut negat illud, qu od. fides docet, est similiter contraria consessioni fidei; qu
tenus vero tollit reuerentiam Deo debitana, aduersatur religioni . S. Thom. t. art. I. ωbi Bam Ledelia . d. cap.' conec I. AZOr. d. cap. aδ. quaeH. .
9 Contumelia in Dia tqs est vera bla hemia, quatenus formaliter, siue virtualiter redundat in Deum, qui in
ipsis lucet. S. Thom. d. urt. I. ad. Caiet. Suar. tom. I. Larale. mias. 3. lib. I. cap. s. DAm. c. Sauch. d. cap. 3s
1 o Est etiam manifesta blasphemia, tribilere creaturis illud quod est proprium Dei, quia eo ipso attribuitur ali-Quid Deo, quod i ac uenit: eo quod omnis diui
76쪽
persectio est ipse Deiis; unde tribuens creaturae diuinum attributum, dicit creaturam esse idem cum Deo. S. Thom.
ii Blasphemia etiam estin Deum & Sanctos contumeliola verba ractare, vel dicere de illis per modum contumeliae ullud, quod verum est, ut nominare parita verendas christi Domini,&Sanctorum . Ledesina. d. carp. s. concl. I.
Blasphemia etiam est,sacrae Scripturae Verba ad pro- Phanos usus applicare, ut ad res fabulosas falsas, paschinos, adulationes, detra tiones, sortes ac libellos famoses. Petr. Ledeis. vers. Lo quarto. poct. s. ἄon l. . ic la*betnia duplex est, haereticalis una,non haere
14 Blasphemia haereticalis est , qua eontinet,aut sapie resim, illa nimirunt, quae continet errorem contra fidem. Non haereticalis vero , qua hae resim non continet, nec sapit, videlicet quae secundum te contra fidem nihil affirmat, liceto modo dicendi, & in actu exercito aliquid contra fidemsgnific . citati proxime eitatis Iocis. Albertin.
datur bl hemia haereticalis, quando per verbum indicatiui modi asseritur aliquid fidei contrarium squando antem per verbum optatiui, vel imperatiui asseritur , haereticalis non est; quia per hos modos,cum indicatiuin rivi, nil falsum dicitur de Deo , nisi in tali locutione
aliquid assirmativum,vel negativum includatur contra D . una. Vt liquis dicat: O Deum iniustum. Suar. tom. I. de
16 Blasphemiae haereticales ad iudicinna Inquisitorum Decimi priuatiu aliae vero ad iudicem ordinarium.EVmeris Pen. AZ'r. citatis locis. Albertin. de arenosci quais. 22-num. Q. simanch. cathol. sis c sancti. d. c. 3οῦ.
77쪽
i Licet blaspliemus non sit haereticus, veI infidelis, si
tamen mente teneat quod ore profert contra fidem , haere lictis est,& proceditur contra illum , Ut contra haereticum. Si autem fidei contrarium non credat, solummodo erit de fide suspectus. Eymer.ei .loc. Castror c. ra. Sancti. d. c.
18 Idasphemi , qui inueniuntiir frequenter, & quasi
per consuetudinem in ludo , vel extra ludum ad leuem tu Dationis motum in haereticales blasphemias prorupisse , abiurare debent vehementem haeresis suspicionem, attenta 1 ita & conditione personae , alias leuem tantum suspicionem abiurent. Eymer. citato loco. Adbertin. G agnos.quHI.ay. num. c. θ i 9 Vt quis dicatur habere in consuenidine blasphemare, requiruntur plures reiterationes quam tres. Albertin.
eto Poenae, quae ab Inquisitoribus regulariter blasphemis haereticalibus imponuntur, hae sunt. Si blasphemia sit atrox, & blasphemus sit plebeius, infami mitra conspi-oius, alligata lin ia, & sine hallio in publicum duciturisectaculum,flagellis caeditur,& in exilium mittitur. Quod is si nobilis sit, &honestior, sine mitra producitur, in monasterium ad certum tempus traditur, & pecuniarum mul-
r I In leuioribus blasphemijs mitius agitur Inquisit nim arbitrio: damnant enim blasphemum , ut aliquo die Dito, dum sacra peraguntur , stet capite nudo , sine pallio , sine calceis, nudis pedibus, chorda succinctus ,& cereum ardentem manu gerat: tandem absolutis sacris , legitur sententia, qua illi saepe indicuntur ieiunia , &pecuniaria parna mutatur . Pen. d. m. o. o Albertin. proximὸ citaris locis.. Σα Aliae poenae per i es seculares, & sacros Canones determinantur blasphemis, quarum multae in ini non sunt.
M Blasphemus in soro poenitentiae absolutus, adhuc irr soro
78쪽
foro iudiciali puniri potest. C arr. lib. a. variari cari r o. num. I. adfinem. AZOr. quaese. II.
14 Blasphemtis suffcienter etiam piinitus a iudice laico, notest itetum propter sulpicionem haeresis ab Inquisitori 'bus examinari: plene vero iiudice Ecclesiastico examini tus, iterum examinari ab Inquisitoribus non debet : cuiucrimen sit niixti fori. Albertin. de agnos. quia . c. num. a .dis Si blasphemi haereticalis causa apud Ordinarium in hoc Lusitaniae regno,& prouincijs illi subiectis tractetur , potest eam ob sulpicionem contra fidem Inquisitor Generuralis ad se ex calici aduocare. Dixi in opus. de folicitant
1 c Chisnatis peccatum opponitur unitati quam facit
o charitas, v multis modis accipitur. S. Thom. 2.2. T. Pen. a. pari. Direcf. comment. 3. ad quaa. Farin. dehars ινι act., Schisma proprie loquendo , es: disiunctio ter quam aliquis separatur ab unitate Eectisia , in quantum eia quoddam corpus constans ex uniuersis idelibus , Θ Romano Pontifice oamquamcapite: &schismaticus est, quisic disiungitur. S rhoin. Pen. citatis locis. Sancti. Iib. a. moria. cap. γε.
s Schisma sic definitum, dupliciter contingit. Primo, cum quis a capite Ecclesiae, caeterisque membris separatur , ut quando Romano Pontifici Ecclesiae capiti subesse , &membris Ecclesi, communicare renuit. Secundo, cum alolo capite,vela solis me bris seiungitur . Veluti, si spiritu I actiones exercet, non tamquam pars Ecclesiae, sed quasi esset quoddam totum seorsum. Caietan. in Sam. verbo Schu-
79쪽
In ea inobedientia consistit schisma , in qua datur
rebellio a Papa , ut Ponti sex cit. & separatio a membris, ut membra sunt Ecclesiar ; non vero ratione personarum,aut caularum. Sylveis verbo Schisma. ermentatores Sancti Tho
Non est schisnaaticus , qui cum sit incola alicuius oppidi iurisdictioni temporali Papae stibiecti, non vult ipsi, ut temporali domino , sed alteri principi subijci. Ugolin. de
6 Schismatici sunt, oui indirecte a Summo Pontifice separantur; nimirum qui ita se gerunt in facto , ac si ei subiecti non essent, ut congregantes generale Concilium, aut ipsim iam distatutum prosequentes absque Summi Pontifi-
Schilmatici sunt , qui a Concilio generali legitimuson egato, Pertinaciter leparantur ; qui alium Pontificem prae rillum, quem indubitatum&vere electum esse conuat, initituunt, aut qui schismatice electum sequuntur. Dilaim reieci. decensur. Aulia Coena cap. a. disp8 Qui se ab Episcopo filo separat, proprie schismaticus
non est. Vgolin. d. g. r. netum. 3. Sancti. dict. cap. 3ς. num. si Farin. d. f. I. num. 27. citat. loc.
9 Principes, Reges, & Imperatores, qui contra Romanam Ecclesiam venitici,schismatici dicendi sunt. Decian.
1o Schismatici aliquando diuiduntur ab Ecclesia non soluoa quoad obediciatiam,verum etiam quoad credentiam: hi haeretici iunt, illi vero suspecti de haeresi. Emeri d. q. I. Pen. ibid. ii Lices omnis haereticus sit schismaticus, non tamen omnis schismaticus est haereticus,sed formaliter distinguit t*r , secundum ea suibus directe & per se opponuntur. Nam haeresis opponitur fidei, schisma vero charitati. S.
80쪽
ri Contra schismaticos, si haeretici sint, proceditur, sicut contra haereticos. Eymer. Pen. citat. Ioc. 13 Schismatici non haeretici, regulariter de hqresi l uiter tantum sistat suspecti,pro temporis tamen diuturnitate qua in schismate perseuerarunt, vehementem suspicionem incurrere possimi, quam abiuraretenentur. Eymetici Pen. ct Farin. num. 3ς. citatis locis.14 Schismatici qui suorum maiorum authoritati credunt , a suspicione lueresis per ignorantiam exctis antur. Pen.
Is Schismaticis non haereticis poenae multae in iure fle-
terminantur . S. Thom. d. quam . 3 s. art. 3. Pen. d. com 73. Sancti. num. 1 o. is seqq. AZOr. qua' s. θ' . Farin. S. a. d. q.
t 6 Schilinatici pure mentales non incurrunt schismati- corii poenas, illis tamen subhcititur schismatici pure extemL
17 Schismaticorum fautores, defensorcs,& receptatores non excommunicantur per s), & direcite in Bulla Codnq; si tamen in causa schismatis faueant schismatico denuntiato, excommunicationem incurrunt. Dixi d. disp. II. num. s.
18 Fautores defensores, & receptatores schismaticoruin causa schismatis, aliquam haeresis suspicionem contra se habent quia unitatem Ecclesiae destruere velle videntur. 19 hismatici non solum schisma, sed etiam suspicionem haeresis abiurare debent. Pen. citato loco.
CAPUT XXI. De legentibus , ac retinentibus apud felibros prohibitos.
I T N Ecclesia Catholica est potestas ad prohibendosa libros, & eos concremandos, & hoc negare haereticum est. Suar.desde traii. i. disp. a o se l. a. num. o seqq.: Non