장음표시 사용
401쪽
VII. Cuin itaque haec argumenta nullius valoris sint, nec facile quicqualia sntius dictis spiritibiis inveneris, ex quo Omnia oeconomiae animalis phaenomena rectius fluant, prout in subsequentibus poteris animadvertere: Post haec duo mo menta nihil amplius restabit, quo impeditus spirituum nervis inexistentiu in veritatem in dubium voces. Nec est, cur hunc probandi modum instantiis ad modum concludendi suspectunt reddas, falsus nimirum hypotheses phaenomenis exinde suentibus copiose satis stipatas objiciendo. Hoc enim praevidehintes illun1 studiose iam limitavimus , cum non soluia1 G1Minici nerVOrum phaenomena, sed & eadem legitima connexione , e nostra de spiritibus hypothesi fuere supra dixerimus. Si itaque ad hanc demonstrationem aliquam Verana instantiain suppeditaveris, veritatis amore allecti victas manus dabimus. Sin minus, eo usque nostrann hypothesin tuebimur, donec locunt ejus melior suffecerit. Et quod aliorum momenta nostrarii hypothesin corroborantia concernit , eadem apud Celeb. R. v I EUssENs in Neurograph. Univ. L. i. c. XU. nee non spud Magnificum Dn. D. Jo A. BOAN1UM, in Ciroeuli Anatomico . Physiologici Progymnasmate XIX. p. in. I 68. in unum fasciculum coacta videbis. Quae tamen rationes non seorsini, sed junctim suimendae sunt. Veritatis enim proobabilis est, ut ex concursu phaeno1nenormii ex una suppositio ne suentium demum exsurgat.
VIII. Et quo adhue disinctius spiritus diversia tenet
queas concipere, domestica corporum principia iam exponere lubet. Quaevis corpora naturalia virtute sese expandendi de rursus contrahendi gaudere, res est, de qua eos inter maXime constat, quibus, in aligmentando experimentorum apparatu desudare, nunquam grave est. Hanc autem virtutem in fini-
402쪽
dis a nisu cuiusvis phincti in quocunque corpore quaquaversimi tendentis vulgo eXplicant. cujusvis punim nisus substantialiter eXplicatur, nulla ratione melius comprehendi vix poterit, quam per particula D aetheris radiantem. Aetheri enim omnes fore Philosophi vim sese expandendi concedunt. Et, cum nisus sit species ni otiis, isque sibi relicius ad quietem sponte teu- dat, ipsa ratio postulat, Ut quaedam, praeter aetheris particulam, alia adhuc detur substantia, quae, aetheris motum coercendo, nisum cujusvis pulicti conservet. Hanc substantiani non nisi per bullulam, virtute se movendi a peripheria ad centrum proprium praeditam, nobi β imaginamur. PIaec en inisum aetherem intra vacuum suum concludat, expansioni aethexis inotu suo coo tractivo contrant tendo, nisum dictorum punctorum eleganter exponit. Quae dure substantiae cum omnibus corporibus com numes sint, adeo, ut ex iisdem eoruna fluant pilaenomena, eas j ure cum Excell. Dia. D. Praeside prse corporum principiis, vel proprio nomine, pro elementis, venditamus. De quibus pluribus agentem laudati autoris Physicam Divinam suo loco poteris consulere. Huc tiam per & ea faciunt, quae ATHANA IUS RIRCHERUs in Mundo subterraneo
L. VIIL de filibus affert. Ait enim loco citato: E se in latinis
corporibus vim actinobolicam qugna nostro sensu cum particii-lis radiantibus exacte correspondentem .radiativam diceremus . experientia multorum amorum vis leuit. Co/risit autem haec Sis in eo , quod spiritus , in fatis corporibus abditus, ex se sua nasura appetitu quodam naturali e c tro prodiens in circumforentiam, corpuscula protru ne paula im in radios di in
IX. His explicatis ad ipsam spiriniiiiii in nervis re, Mnditorum diversitatem demonstrandam progredimur, quam
juxta haec principia corporum examinarς, animus est. Est: au
se in spiritus, de quo multis verba jam secimus, usu sic juben,
403쪽
te improprie dictus, sub imitia mechanica Invis bilis activa. Jam autem praeter declarata elementa nonnisi aer datur, qui visui nostro haud patct. Ulade spiritus vel aere, vel Memento, vel utroque absolvetiir. At nillil obstat, quo 1Dinus sit uolitamque. Hinc spiritus hic aere partim , partim quoque elemento conflabit. Verum bullula , .pari Icula radiante exclusa, IT omni activitate propter Proprium connivendi motum destitui- . tur. Qiiod ipsum secus sese habet cum aethere, IUS O te qui motum suum absque bullularum concursu adhuc retinet. Unde sola particula radians & aer spiritus constituunt. Quare duo sunt spiritus, unus, qui elemento, id est, particula radiante constituitur; alter, qui aere absolvitur. Prior animalis audit: posterior . vero vitalis, qui nostrae cognitionis hoc loco est. Duplicem hunc spiritum, praeter haec, ipsa nervorum phae, nomena optime demonstrant, utpote quae ex hac ipsa spirituum dualitate possunt declarari.
X. Spit stus hic vitalis quod si aer, quodque nostra ex hypothesi cum humoribus sit conjim flus, illud omni a posteriori nunc ostenctere allaborabimus. Sanguis e corpore ani lagali recens emissus sola percussione a coagulatione ad tempus vindicatur. Hac vero remittente praevia vaporis emanationestatim coalescit, & formam coaguli induit. Ex quo illud patet, quod medium fluiditate1ri sanguitii concilians sub specie
vaporis decesserit. Qui vapor aeris naturam refert, aerem atmosphaericum nostrum cum penitus subeat. Cum igitur hac evaporatine medium fluorem humoribus conservans decedat, ct hac non obstante agitatus sanguis adhuc fuidius permaneat: probabile est, ipsum aerem atmos iaericum quaedam suppe ditare corpuscula, quae manuum percussione inam sanguine Minnita dictum humorem fluidum praestant. Idem quoque cum
ipsa pituita, in vota manus sola digiti crebra immisitone ictui-ditati
404쪽
ditati restituta, contingit, dc quidem longe niani festius, quatit. illud ipsi uti sanguini accidisse diximus. Imo omnibus maximum pro nostira stabilienda hypothesi argumentum sequens. phaenomenon exhibet, ubi M. S. partem sub campana antliae pneumaticae insignem aeris copiam dimisiste , non una tantum experientia docuit. f. XI. Ad solidam spiritus nostri vitalis notitiam eum dc illud pertineat, nosse causaliter, quid aer sit: & hujus naturam hoc loco declarasse, neminem poenitebit. Aeir inter corpora naturalia omnium consensu refertur, ideoque idem juxta superius indicata corporum principia bullulis atque particulis
aetheris radiantibus constat. Verum, cum ad corporum naturalium naturam indagandam hujus vel illius individui corpo - 18ralis genus cognovisse, haud susticiat: nec hic in demonstratis bullulis atque particulis nobis erit acquiescendum. Quod igitur naturam aeris specialius exponit, est, quod ex unica statem bullula dc pluribus vel paucioribus aetheris particulis sit compositus. Hinc etiam, quod unam bullulam aerem constituentem spectat, aer oculorum aciem subterfugit. Unica enim haec bullula non tantum consistentiae habet, quantum ad lumen versus oculos reflectendum secundum receptam visionis hypothesin requiritur. Plures enim sibi invicem superimpositae bullulae eam demum corporibus conciliant consistentiam, seu potius crassitiem. qua eadem lumen incidens iterunt reflectunt, Quod vero, ratione particularum, diversam earundem quantitatem aer abliguriat, id ex subsequentibus demonstratu facillimum est, Aernoster atmosphaericus hyeme longe pauciores particulas aethereas inter se recondit, quam quas aestivo tempore veluti carcere inclusas tenet. Quod ipsum quoque speculum causticu in . longe clarius monstrat, utpote quo in subsidium vocato aer in secum ejus incidens adeo aethere ad ultimum adimpletur , ut
405쪽
idem aer, antea insimum caloris gr2dum eXhibens, ignis naturam demum induat. XII. Omne corpus mobile pressiim eo cedit, ubi idem minor resistentia urget. Ex quo fieri solet, ut bullulis
urgentibus particularum radiantium apices pro diversa contractione diversimode quoque e poris promineant. Quod ipsu in
etiam micros copio vidit LEEUmgNAOECR, de quo vide D n. Pracsidis objestiones p. sa. experiment. U. Aequales itaque ut sint harum particularum e corpusculis conjungendae prominentiae, aequalis etiam ut sit corpusculorum horum caeteris paribus contra reo, necesium est. Aequalis enim haec duo inter corpuscula particularum emicatio verum unionis physicae principium esse videtur. Hoc namque paelo prominentes particularum radii spatia vicinorum corpusculorum inter radios mutuo ab utraque parte aequaliter subintrant. Quippe juxta superius allegatum axioma etiam in dictis vacuis contiguorum corpusculorum nulla resistentia dat ut . Unde quoque es , quod Excell. Dn. Praeses omnem corpusculorum perfectam connexionem aenuali eorundem magnitudini attribuat. Λ contra- stione enim bullularum omnia corpusculorum magnitudo de pendet. Hinc ubi dicta contractio aequalis est, ibi etiam magnitudo est aequalis. Jam juaeta nostrum Uni Onis principium aequalis corpusculorti in conjungendorum eradiatio requiritur,liaec autem ab aequali corpusculorum contractione proficiscitur.
Exinde patessit, qui corpuscula unienda inter se invicem similem magnitudinem servare debeant. Verum, corpusculorUm aequalitas hoc loco ita quoque lumenda est, ut gradualem magnitudinis disterentiam ad hanc aequalitatem referas. Nam nititutis radiorum ingressus adhuc duobus corpusculis conceditur, quod essentiale est unionis requissitum. Unde duplex datur Unio: una, quae magnitudinem corpusculorum S nobili. talem elementorum exacte similem pro fundamento liabet,
406쪽
quam perfectam vocamus; altera, cui exaesa ista smilitudo de. est, ct lianc imperfectam dicimus. Prioris unionis exemplitin praebet hydrargyrum cum liydrargyro disperso facile conjungendum: Pollerioris vero oleum cum bile Vel vitello ovorum liniendum. Quod si autem magnitudo dc nobilitas prorsus inaequalis sit, particulae nimium pressae in contiguum minus nobile, ob idque non adeo resistens corpusculum, per modum aequationis aethereae transibunt, uti videre est in laudata Physica Divina L. II. c. V. g. 33. & sic unionis vinculum i
ζ. XRI. In superioribus iamiam demonstratum sili,
quod spiritus vitalis sit aer, quodque idem cum humoribus nostri corporis unitus sit. Unio autem haec cum sit ad statimi hominis naturalem referenda, eadem non imperfecta prorsus esse debet. Unde quoque necessum est, ut bullularum spiri. tum vitalem constituentium vis robur bullularum humores es-ficientium longe superet. Hoc enim pacto spiritus vitalis tantum roboris sese contrahendi habet, quantum humoris corpuscula a contractione sinultanea plurium bullularum desumunt. Hinc spiritum inter de humoris corpuscula aequale erit robur, hinc etiam solidum unionis fundamentum ipsis continget. Nulla namque hac ratione aequatio aetherea extimescenda est, qua
unio jam fusta rursus destrui posset. Imo aequalis quoque spi- αο ritus vitalis persecti dc humorum magnitudo adest. Qua ratione spiritus vitalis humoris corpuscula perfecta unione gaudent, ideoque ab omni corruptione libera sunt. Contrarium si vel spiritui vitali, vel etiam humori, acciderit, unio quidem adhuc obtinebit, sed imperfecta. Quae cum sit temporaria saltem, statim ac fuerit desti licta, ipsam humorum integritatem pessum dat. Qui hactenus spiritus vitalis di humoris respectus
intuitu unionis citin actionum dc reactionuin ex aetam aequalitatem sibi postulet, oc idem aequilibrium sibi velit, prout sub
407쪽
initium hujus capitis dictum: in promtu jam est nostra aequilibrii species causaliter descripta. Est nimirum aequilibrium spiritus vitalis de humoris nihil aliud, quam actionis& reactionis aequalitas a spiritus vitalis & humoralium eorpusculorum robore sese contrahendi proficiscens, cujus sinis est, ut utriusque corpuscula perpetuo maneant unita. Finem igitur huic capiti imponimus, postquam hac ratione demonstrata sunt, quae demonstranda erant, ad ea, quae pituitam specialius concernunt, nunc progressuri. C A P v ae II.
De Cis a I Disserentiis Pitvitae.
si toti Lx phrasica corporum unio quaenam hujus unionis Decies humoribus animalibus naturaliter competat, . I. sui humores, destructa hac unionis specie, immediata connexione iupituitam concrescant, I. II. quod humorum nostrorum vi bilis,
perfecta substantia gelarinya sit, β. III. quod ideo omnis pituita humorum nostroruni gelatinosae substantiae fit, j. IV. suid denique proprie pituita sit, eue qui eade=ni pro humorum diversitate di erat, β. V. sui ex hac it a Dpothesi omnis
pituitae historia C ap. I. enarrata suat, a g. VI. usque adfinem. ut pusiones , pueri , senes, morbis corruptis a b H, pituita abundent, VI. qui corporis calor excedens, ignis, spirit. C. C. fuliginis , sal ammoniac. Dirit. viiii. spirit. fumigans diutius jisio adhibitus, in quibusdam pituitam exhibeant,
VII. sui frigus, spirit. siilph. iv cciporibus praedispositis pituitam producant, β. VIII. quid pituitae reductio bi velit, 1 quoti sex eadem At, IX. qui pituitae reductio, qua i
ritus vitalis laxe adhuc cum pituita cohaerens eum humore reduvitur, vel expansione ejusdem, vel contraction , peragatur,
f. X. qui pituitam a mercurio nimis contracto Pirit. fumigans,
408쪽
s οἱ tart. per deliqitium, ' ae Dirit. fulphuris fundant,
XI, qui pituita=3a a mercurio nimis ovano tinct. mari. fptiacae, Dirit. vitriol. nitrum, sal commicae s sulph. reducant, XII. Oui tandem propter donegatam unionem Dirit. pituitam ignis auxilio fundelites, eandGIa absque eodem non solvant
qui ob eandem rationem ol. tart. non eam reducat pituitam,
quam spirit. vitriol. .Hγnat, eo sic vice versa; quique eandem ob causam pituitam Dirit. tart. tinct. mari. tart. Nitriolat. hal digesiturina SVlvii, cremor tarn nitrum sal commuinnis nostro modo haud immutent, XIII.
Varia de corporum & quidem fluidorum linione In antecedent.bus protulimus, quo demonstratio subsequentium eX- peditior esset. Afi, cum eidem sini quoque velificetur, diversam fluidorum conjunctionem paucis iii dicasse; non possumus non illud ipsum causae atque differentiis pituitae praemittere. Diversa haec ratio connectendi fluida duplex est: una immediata - altera mediata. Hanc eam conjunctionem appellamus, tibi duo corpuscula visibilia, interveniente uno corphisculo ae-rco, 3 articialis suis aethereis hinc inde aequali prestione hi dicti corpusculi aerei, seu mercurialis, vacua immistis, coeunt. Il-Jam vero, ubi absenti ejusmodi corpiis crito aereo duo corpuscula sensui patentia, radiis particularum aetheris radiantium aequaliter exporrectis, invicem inter se uniuntur. Quod ad priorcin unionis rationem, nihil liabebis, quo nisus eandem destrii ere poteris. Nam & vulgo conceditur, dc pridem comprobavit anilia pneumatica, quod in humoribus nostris aer fatis copiosus existat. Ad quod insuper accedit, quod spatia bullularum interna inter radios omnis fluiditatis genuinum sundamentum constituant. Nunc autem ex superius allata corpusculorum unitorum aequali magnitudine constat, inercuri uin
409쪽
dtiobus corpusculis conjungendis inservientem longe majora habere spatia inter radios, ac ipsa jam nominata corpuscula. Idque vel ob id, quoniam spatiiun illud vacuum mercurii id maxime auget, quod corpusculis humorum bullularum pluralitas demit. Mercurius enim unam bullulam pro coercendis particulis radiantibus saltem admittit. Quod ipsum ratione corpusculorum humores nostros constituentium longe aliter sese habet. Inde quoque hic unionis modus corporibus majorem et fluiditatem conciliat, quam alter, quem immediatum nimcti pavimus. Cum itaque humores nostri satis conspicua fluiditate praediti sint, probabile sit, & hos dicto mediatae unionis modo compositos esse. II. Et quo haec unio posteriori loco explicata sena-
per eadem maneat, corpuscula humorum aeque ac spiritus vitalis ut sint quoad facultatem agendi inter se paria, omnino e superius dictis necesum est. Contrarium quodsi acciderit. quod multis & prorsiis diversis modis accidere potest, unio futura est temporaria. Humorum nostrorum naturae convenit,iat iidem, a primo p rocessu in ventriculo fermentatione perinacto, ulteriori digestione perfectiores semper reddantur. Verirum ne obscurum per aeque obscurum frustra demonstratu ni existimes, id tecum communicabimus prius, quam in nostri
demonstratione pergamus, quid nobis digestio sit. Est eadem nihil aliud, quam ubi spiritibus animalibus ignobilioribus per
nervorum tonum c uncta humorum corpuscula continua immis
sone intra corpus impraegnantur. Hinc, si quae corpuscula humorum visibilia inaequalis facultatis respectu reliquorum in unionem venerint, aliter seri nequit, quam ut aequali digestio1ie accedente aequalem hulcusque servatam magnitudinem amittant. Abscedunt igitur inaequalia corpuscula a reliquorum justae magnitudinis corpusculorum unione, & inter se invi-
410쪽
ce in ob similem magnitudines D i in mediate conjunguntur, nisi peregrinus mercurius dictorum corpusculor ima praeternatura te in magnitudinem aequans adfuerit. Hoc peregrino mercurio deficiente fieri solet, ut exsoluta humorum corpuscula peregrina corpus aliquod minus fluidum, visui obvium, dc pituitosum exhibeant. q. III. Iam omnis humor animalis excepto chylo ge latinosus est, modo is ad perfectionis sibi propriae gradum digestus fuerit. Quod ex eo patet, quod humor animalis omnis aeque ac reliquae gelatinae ex ossium substantia igne elicitae conspectum prodit. Ρrout enim gelatina cum aqua prompte unitur, & oleo sani substantiam refert, sic idem quoque humoribus nostris contingit. Gelatina autem nihil aliud est, quam oleum quodvis intra corpus animale digestione ultra modum expansum. Rei hujus veritatem vel a lactis natura secersere licet, quod subsequentia ostendent. Lacti enim sanguis juxta receptam opinionem suos natales debet, e quo reliqui humores segregantur. Verum omne lac, oleo re aqua, tertio quodam interveniente, coadunatis, oritur. Et quod ad lacnaturale intra duodeni cavitatem, illud ipsum bilis accessione, ex oleo & aqua per pylorum ad dictum intestinum tenue de- inissis, fieri, sana suadet ratio. Nunc aqua vehiculi loco a natura per modum sitis expetita insensibili transpiratione, sudore, diu resi, atque liquida faecum alvinarum excretione, e corpore humano iterum decedit. Bilis, ut jam monitum, lacli admixta humor perfectus est, ideoque gelatinosus. Ad minimum eadem longe aliud quidpiam exhibet, quam quod oleum est. Ex quo manifeste satis sequitur, quod ex oleo omneῶhumores a lacte usque ad sua guinein gignantur, quoniam a lacte reliqui oriri videntur. Oleum autem cum dicti humores vel plane non, vel saltem exiguam ejuS quantitatem, praebeant, α chylo excepto ad unum omnes gelatina praediti sint, patet, 23