장음표시 사용
951쪽
nilios magnitudine sit perant. Duo vero si periores iam prorumpente. valde lati & adultorum denti iuniles ita luxuriant, ut vicinos suos adhuc stabiles ti eunt valde eosdemque exturbare velle videantur, cum iisdem sulcos notabiles impresserint. Nec solum haec res hominibus evenit, sed & qtia tu plurimis bestiis, ruminantibus I praesertim ac reliquis quadrupedibus majoribus. Procidunt tamen in illis aeque ac hominibus sine radicibus, quas tamen antea habebant, & quae in omnibus maxillis animalium juniorum dentitionem alteram nondum passorum perfectae reperiuntur, & si accurati- Us eXaminantur maxillae, nihilominus coronae secundae seriei dentium in illis latent. Talem mechanismum natura etiam in rangiferorum animantium, quoad cornua mutationibus administrasse videtur. m f. m. Nec tamen haec vagis temporibus nullove ordine eve-Demisionis seniunt, sed natura admodum sollicita, ct in faeie udo opere accUrata certas stationes re periodos ut in omnibus, ita & 'hac in re servat. Evenit autem secunda dentitio post primam
ia hepiadem annorum, n) ct quidem ita, ut incisores primum Bbba prout
I Rationes cur ruminantibus nascantur dentes exceptis superioribus inessivis adducitHlERONYMUS FABRlClUS ab aqua- pendente in operibus anatomi eis Sphysiologicis Lips. Ι6O7. p. 3 3
semper mandunt omnes habent dentes , ct tinum ventriculum, quae vero ut plErimum non mandunt superioribus carent incisoriis is plures habent ventre , m o Comparavit hoc cornuum de fluvium cum altera dentitione
cti 168ς. anat. libr. IX. cap. IO n Digna sunt quae integra' apponantur verba divi sellis, de carnibus libro edit. Eo es. Franeos. I 621. se l. III. p. a s I. δε
952쪽
prout antea prodierant, ita iterum defluant, primum inseriores duo, tunc Octavo anno superiores duo, post reliqui, qui secundo anno emerserant, demum decimo vel undecimo &duodecimo canini ιχ molares reliqui excidant, ita quidem, iit duodecim tantum utriusque maxillae dentes de fluvium patiantur. Sic fere quavis hepiade singulare quid homini accidere videmus, ita ut non inique ac sine omni ratione veteres climactericos constituerint annos, atque in illis humanae vitae discrimina versari affirmaverint. Certe de prima hepta de res clara est. Si enim consideramus, quibus incommodis atque periculis in prima dentitione tenelli vexati haud raro pereant, facile concludere licet, in altera simile quid evenire posse. Constat inter practicos, qualia symptomata pueros exerceant, si in prima dentitione mucilago folliculo contenta legitimam duritiem nanciscatur, rumpatque folliculum, rungat i Ordeatque perios eum α gingivas, nervos utriusque
φυονταs οἱ oδοντeς νςθρον τωναλλων '. ita certe accurate in hac doctrina profectus est: Cous ut es vasa maxillaria attigerit proxi
953쪽
maxillae urgeat, totumqtie syllema nervorum vellicet. Quis neget in altera dentitione ob rerum similitudinem tale quid evenire posse, nisi profectior aetas impetum superaret. Se- 13 cunda hepiade durante defluunt canini & molares, quo negotio absoluto solidis cibis dentium ministerio masticatis, nunc uberius nutriti, puberes simus, puellis sororiant mammae,1nensium fluxus imminet, estque litate mutationi sua dissicultas. Mitius habentur pueri, quibus VoX mutatur, capri
sare id antiquis dicitur, seminis proventus est, prima lanugine decidua horrida pilis cutis fit. Ista hepiade finiente quatuordecim sunt in utraque maxilla dentes. Tertia durante hepta de omnes molares proveniunt vegetis; observatu admodum dignum es crescere maXillam, adeoque alveolos, praeter duodecim omni aetate observatos, reliquos in angulis maxillarum reconditos latere una cum dentibus sapientiae dictis, quapropter quatuor ultimi ob maxillae duritiem vel serius vel prorsus non progerminant. ο) Eadem finiente hepiade concrescunt epiphyses & mutantur insigniter hac rerum conditione ossa & incrementum sistitur, videas tamen praecoces ali OS, alios tardos. Et licet in annis climactericis reliquis non adeo sensibilis rerum mutatio cernatur. Id tamen certum est, OLsa non solium in quavis aetate aliam prae se ferre faciem, sed ct in humoribus ingentes omni aetate accidere mutationes. Dum demum decrepita aetas praeter alia incommoda de illi difficultati silbjacet, quod dentes septuagenario majoribus recte etiam valentibus, aliquando citius, vitio humorum deinfluant , quo tempore alveoli edentulorum hominum coales-
o Quibusdam durante quarta tum fuisse asser1t loc. superius ci hepta de dentes seri proveniunt. tato. Seros dentes quinquagesi-' es alius sibi vigesimum septi- ino anno majoribus natos habet mum annum agenti ultimum tri- IEAN PALFYN nouvelle oste- gestinum secundum dentem na. Ologie Pari. I731. 3. P. 199.
954쪽
ecundae si cant prorsu 3, prout ejusmodi conditiones ossium in praepara tis clarae esse solent.
. IV. Est itaque prima heptas termitius certi talus, . qΠΟ ulu tera sese inchoet dentitio; Sed quousque illa sese extendat definiendum est. Posset aliquis omnes illos, qui posst primam , aut morbosum defluvium passi, renascuntur, aut sero erumpunt nee decidunt, nempe ultimos molares, dentitioni secundae annumerare, nec adeo id a ratione alienum foret: quia altera dentitione tardiores sunt, ideoque etiam,
cum longo post primam spatio germinent, diutius eosdem superesse oporteat, quos defluere & renasci senibus res inaudita fere. p) Ast cum secunda dentitio semper praegrestiun supponat dentem, alias enim si non primus adfuisset, secundus subsequi non posset, ficile patebit, ad illos saltem dentes, qui defluunt, incisores, caninos dc molares anteriores, dentitionem alteram pertinere, quamvis id etiam molaribus posterioribus contingere possit. Quandoque evenire solet, ut dentes molares vel omnes vel unus saltimque & alter in alveolo immotus persistat, sive quod succedanei dentis rudimenta nulla fuerint, sive quod insimus cum summo coalescat, sive quod fortior primus nutrimentum secundo praeripiat, nervum, qui eidem inesst premendo paralyticum reddat, quoessicitur, ut in statu infantiae perduret nec adolescat. Id tamen cum rarissime sic eveniat recte dentitionem secundam usque ad secunda omnibusque duodecim dentibus regenitis, nihilominus prima continuatur dentitio , qua peracta, quatuor
nem & vetulam anno LXIII. aetati., quibui quondam amissi
dentes sponte renascebantur. OP. tus medicinae, Amst. 16sa. Pi
955쪽
adhuc molares, semperque serotini, quos eandem ob caii Lsa in sapientiae appellamus, prodeunt. Nec antequam horno crescere desinat, res ita evenire solet. Mira omnino maxillarum est conditio, qua sit, ut illae crescant & elongentur, quod in juniorum ostiun cum adultis instituta comparatione elucescit. Juvenum enim maxillares ultimi in alveolis
reconditi cum reliquis paralleli haud sunt, sed alto loco suspenduntur, si supremam maxillam spectes, si infimam, iidem coronali processu prorsus latent, deinde fiunt conspicui,
neque ante ex duobus ossibus maxillae fit unum, quam haec omnia sic evenerint. Coincidit adeoque totius dentitionis negotium cum apophysibus totius corporis abolitis. In quo tamen negotio miros naturae lusus subesse intelligas, sciat enim quibusdam sero post aetatem consistentem apophyses
mutantur, prout acromion adultis, uti in exemplis habemus,l adhuc dehiscit, prout ex opposito, puero quatuordecim an-l norum in os ei theca D. Praesidis, sutura sagittalis prorsus co-l aluit ut ne vestigium rei supersit, ita quod dentes ultimos attinet , stabilitam inter plures normam natura transgreditur. Non raro enim accidit, quo multis ad trigesimum fere accedentibus annum desit adhuc unus alterve ex dentibus serotinis, qui si desideretur, in maxilla potissimum inferiore, prout in exemplo habemus, abest, eo quod alveolus cum dentis rudii mento stib coronali processu nimis alte sit reconditus. Neque ista dentis ultimi eruptio sine dolore, febre, otalgia aliisque symptomatibus ob maxillarium nervorum cum sympatheticol parvo, sive portione nervi acustici dura, miros consensus. De maxillae superiuris incremento legatar DIEME ROECΚl. .. Cap. VIII,
956쪽
V. Rei certa est atque experientia satis confrinata, dentes 16 A vicissitudines pati, modus non aeque patet. COI tamen rudimenta duplicis dentis jam in embryoni-cundae denti-bus efficta: conspici atque ab anatomicis observata fuiste. Id tamen adhuc plena luce caret, quomodo utriusque dentis, ct illius qui primo, qui secundo loco erumpit, collocatae sint coronae. Arbitrati sunt quidam dentium primi& secundi ordinis coronas sibi, prout strata sunt, incumbere.
s) Sine dubio in id adducti, quod rem in embryonibus lustraverint , in quibus ob maxillas angustas dc nondum ad debitam latitudinem expansas, sibi mutuo incumbere prima iacie reputantur. Tale quid incisoribus dc caninis contingere, si non accurate res introspiciatur assirmaret, qui oculis parcet. Sed si rectitis inspicias, dentium duplicem esse ordinem, non sub se, sed prope se positum, alveolosque. eorum septo Hembranaceo, quod incisores attinet os seo, distinctos esse, clare poterit intelligi. t Attamen dentis secundae dentitionis COTOnas, nam radices nullae sunt, paululum profundiussitas invenies. Quapropter α illi errant, qui primores dentes defluere, quando a secundis succrescentibus in altum elevantur & protruduntur, arbitrati sunt. Ast haec res & rationi autopsiae repugnat. Dens enim ex horum hypothesi radice destitueretur, si sub se haberet alium, inde vacillaret, nihilque duri sine periculo inferiorum dentium manifesto posset diffringi. Videmus autem dc cibos solidiores comminui. Neque antequam ad defluvium inclinant, vacillare denteSH Praeter EUSTACIUM,RlO
957쪽
contes eorum obserVamus, quare necesse est, illos sui; radicibus alveolo esse infixos, nec quiescere eosdem supra alios. Aeeedit dc id quod in omni demum puero dens casu quodam e vultus radice gaudeat alte immersa, & in sceletis res sic quoque se habeat: Aii ex radice, postquam corona praerupta est, renasci dentem, quapropter ille pueris evellendus non sit, contra CoLVMBvΜ impugnat re e quidem Di ΕΜΕRBROEc R. u) Inde concludimus, primos radicibus non esse destitutos dentes ante defluvium, quamvis radice truncati in ipso de fluvio appareant, cuius rei rationes adduci debent pC-stea: Singularis est REALD1CoLvMst de dentibus secundi ordinis sententia, quos ex radicibus renasci arbitratur. x Caeteroquin examinatis sceletorum juniorum maxillis, quas plurium aetatum diversas instrari licuit, res sempetreo rediit, quo prior dens, quando stabilis adhuc est, evulsus, radice gaudere, alcer, qui septimo reliquisque annis proditurus est, eadem destitui dei Ichenderetur. Raro evenit, utrUinque dentem suo quemque distincto alveolo radicari, quamvis enim aliquando caninus d splex germinet, duplicem tamen
quamquam Nyu omnes, laxari , ac macillare soleot: itaque mel sponte decidu at, vel ungui)us , aut si lonon diss cili u gotio eaeimuntur , quae Mutem mandui, tit in molaribus frequenter accidit, ita cum dentibus committuntur, atque cohaErent ut
in ipsorum parte esse etideantur, nec ita facile demi possct. Demia itaque appendice eum servata si eradix, nou mirum es, si non multo tost tempore dens denuo trescit, sede erditae appendicis locum occupat ιamobrem cavendum es, ne cum pueris uentes casu aut aliquo ictu effringuntur, quae reliqua siti portio, eruatur. Sed accuratissime ra
diae ipsa, quoaὰ ejus feri potes,
serώari debet. In ea enim v iutin semine quodam, ipsius dentis re geuera nili spes residet: Eaqχρ ra
958쪽
De nilopolis dentium pri morum is secundorum.
omnium dentium seriem raro admodum videre licet. Quin potius juniorum sceleta, quotquot inspexeris, incisores Zc caninos radicibus instructos oc coronas secundorum dentium latentes constanter sistant.
. VI. Rehus se se habentibus operae pretium 'erit de Hen
tium tam primorum, quam secundorum alVeolis quaedam monere. Praeter enim quod conditiones variae communes juniorum & adultorum alveolis intercedant, locus sellicet in quo existunt, diploe maxillarum, follae radidibus dentium numero & profunditate pares, septa quibus distinguuntur, vasa nervea eu sanguidua a maxillaribus, perio. si eum internum dc externum ; Id nunc in specie adducendum, quod juniores maxillas attinet: Duodecim alveoli sta tim a nativitate sunt in singula maxilla, quae adultis plerum que habentur sedecim. Primarium autem est, id quod ad dentitionis lecundae his loriam potissimum spe stat, si nou los alveolos junioribus esse duplices, dc in quolibet alveolo proprio latere dentem. Incisorum & caninorum alveoli inter se conveniunt,asi discrepant molarium alveoli. I mio rum alveoli, quibus infixi sunt dentes incisiores & canini in basi admodum ampli & vontre quodam tumentes, id quod externa etiam maxillarum facie totidem tuberibus quot alveoli distincta, abunde docet. Fundus alveolorum cum duo prope se invicem positi sint, habetur angustior. Dentium enim alveolus, qui postimo dente praegnans est, infundo amplus ejusque capacitati S est, qua corona futuri dentis apto residere possit. Quodsi inspicias maxillas infantum, quibus primores dentes nondum effluxerunt, a tergo primae den tium seriei videre licet foramen per maXillam hians valde
par radices, βο Θρια juxta Galenum Libr. de ossibu1.n' Graedis eάτνια dicuntur; iosiae autem, in ovibur dentium
959쪽
parvum, per quod folliculi dentem comprehendentis portio ad perios leum externum & gingivas tendit. Non autem 'exacte alter prope alterum situs est alveolus, sed ita positus, ut semper hujus dentis, qui in alterius locum progredi debet, alveolus ad latus paululum discedat, & versus posteriora magis inclinet, sitque inter singulum primorum dentium
Unus. Aliter vero res se habet cum molarium dentium stationibus. Illi enim propter latitudinem suae coronae, qua adultorum dentes molares anteriores volumine eXcedunt, Omnemque latitudinem tenerarum maxillarum aequant,llpro po se invicem stare S una esse non potuerant. Latent adeoque prout in praeparatiS Observamus, profundius exacte tamen' stuppositi, nec adposivi nec obli iliae in latus inclinati. tes, non vero uno continentur alveolo isti dentes, sed vere
duplici. Dentes enim molares puerorum primi in eo diversum quid obtinent, quod radices duplices nec raro triplices et Pintrorsum flexas valde lite distortas habeant, quum adulto-Tum molarium anteriorum ut plurimum una sillim sit, vel certe non plene divisa. a iam obrem tardius, nec nisi radicibus istis abolitis, defluunt, quas radices postumus dens dum subtus alveolo reconditur, qui ita sunt facti, quo alterius dentis corona radicibus prioris intercipi possit, increscendo δc premendo, ad destructionem dc per consequens dentem ipsium ad defluxum excitat. Non autem sic nudum interci piunt, sed lamina ossea tentorii in modum expansa, & apice ad coronam primi dentis inter ejus radices accedente. Conspici tamen potest dens latens in utroque latere ba eos
illius laminae tentorii in modum efformatae, & quidem
x. Quando Faucu ARDus dentem scilicet dentitionis loqui videtur.
molare in anteriorem tribus radici' a) Sic etiam habet Iou ANsεs Pac-bus rarum admodum nominat l. c. VN Nouvelle Osteologie l. c.
de adultorum dentibus seeundae Ccc a
960쪽
illo in loco, ubi apex radicis primi dentis coronae postumi lateribus paululum insistit. Accedit & hoc, quod alterius
dentitionis molaris, utut satis durus, hia membranacea capsula quae diversum quid est a perios leo, ad eruptionem usque constanter claudatur, quodque ultimorum molaritur. 2 outcrque alveolus a colini vente maxilla prorsus Obducatur. b VII. Mira equidem dentium secundae dentitionis & alveo. . lorum, quibus latent, fabrica, ast in majorem admirationem rapimur dum defluvium ipsum spectamus: Istius defluvii causae equidem adduci possunt variae. Remotae sunt succi nutritii uberior per vasa affluxus, hinc dentis posterioris necessarium omnino augmentum. Cailsa socia erit ipsitus maxillae conditio, qua sit, ut anteriorum dentium alveoli de tempore in tempus angi istiores, c) virtute induratae maxillae fa Int, posteri autem , utpote in celluloso maxillarum habitu siti, pro dentis sui augmento amplientur. Sed catasa proxima unice spectat radices utriusque generis dentium. Praecipuum enim es: omnium dentium de fluvium passorum momentum, radicum, quas antea perfectas possidebant, destructio, & in hoc definiendo praecipuum hujus dissertationis versabitus negotium. Experientia docet, quod, quam primum primus vacillans elapius es dens, alter subsequatur. Ergo neces lumest, incrementum postumi, prioris destrincti causam esse.
Objiciat aliquis, latere in theca sua ossea separatum dentem
cavea quadam adhuc repositos latentes, quibusdam basis apicibus os tenuissimum perforantes in calvariis per coemeteria observatis ANDA . VEsALIus de corp. humani fabrica Libr. I. q. 3 8
riores angustiores seri . contrarium habet Pili Liri . VERI , YN corp hum. anatonae Lips. I7or. Cap. de dentibus : inde vacillare dc defluere dentes psimo es arbitratus , quia
ampliores fimi alveoli: vidimus in maxillis alveolos fere obliteratos, postqviim dens deciderat.