장음표시 사용
991쪽
993쪽
Circumscripti dissertationis circularis limites qui unam al- Perspiratis
tera inve plagulam pro lata hactenus lege vix ac ne vi x cro. .eXcedunt, impedivere, quo minus omnia, quae doctrinam de per piratione viscerum concernunt, producere in medium nuper potuerimus. Quod igitur tum temporis nobis abrumpendum erat tractationis filum, idem nunc prosequimur.
Quae ergo de perspiratione interna l. q. q. II.) in genere dicta sunt, facem nobis praemonstrant, in unius cujusque visceris & cavitatum tot ventres formantium perspirationem seorsim inquirendi. Ordinem servaturi, de partibus supremo ventre contentis primum agere nobis visum est, quarum functiones si rite intuemur, confiteri oportet, Omnino re has perspirare, ne quidem siccis cerebri involucris exceptis. Sic dura mater propter arteriarum numerum, & motum oscilla torium, quem pulsantia vasa huic integumento imprimunt, perspirabilium adparatu gaudet. Imprimis id contingit in latere cerebrum spectante, teste Celeb. ΗΟERHAAVIO a) cujus haec sunt verba: si dura mater habet fibras in superficie cere- , brum spectante, quo impetum arteriosi sanguinis sustineat sicerebrumque inde defendat. Quin & tota hac cavitate la- isticem roriferum eXhalat, ne dura piae concrescat. Et ne ex-
994쪽
12 DE BERGEN DE PERSPIRATIONE VISCERUM.
perimentorum adparatu destitui videamur, fac celeriter ligati canis aperias cranium , & videbis exhalare subtil istinui rivaporem, odoris quodammodo nauseosi, totam durae planitiem madidam reddentem. Hic polito speculo eXceptus eadem ratione ac halitus oris in guttas concrescit, & linteo abstersus, non diu siccam relinquit durae matris superficiem, quin illico renascatur. Quod experimentum per omnes cavitates
re viscera parem successum habet. Cerebrum quoque perspirare, sed ut opinamur, in longe remissiori gradu, ct infra proportionem suae molis, quantitatis sanguinis & vasorum, ex sequentibus probabimus. Quod si enim perspirabilis materiae quantitas eX velocitate sanguinis secundum naturam per Umun quodque viscus trajecti g. IO.) aestimatur, haecque simul in ratione multiplicati vasorum sanguiferorum numeri decrescit potius quam increscit, sequi videtur viscera vas-ctilosissima , proportione molis habita, minus longe transpira Te, ac cerebruira ceu viscus, si quod aliud, in sinito vasorum numero constans, sanguinis S reliquorum humorum motum servare lentissim tura. Qv od autem maxime J1unc circulantium luimorum lentorem producit est arteriarum tenuitas, quae
depositis tunicis crassioribus debilius pulsant & debiliorem ius inguinem actionem habent. Ut ideo ex his caussis tertia pars totius massae sanguinis, quae secundum ΜALPI GAIUΜ b)ad caput ruit, tantam perspirabilium copiam non dimittit, ac in aliis corporis resionibus fieri observamus. g. II. Perspiratio viscerum thoracis sine dubio quantitate αubertate sua reliquorum viscerum perspirabilia multis superat paras angis, ea enim est & ventris hujus & viscerum horum indoles, ut continuis, activis fassivis motibus agitentur, b Tr. do eerebro 6.
995쪽
dc viscera imprimis plus singuinis intra datum tem pus tranS- fundant, quam alibi. Sed quaeri hic in limine posset, an pleura, collas succingens membrana, tanquam cCmmune medii ventris integumentum perspiret 3 de quo etiamsi jure non dubitemus, infra tamen, exposita prius pulmonum & cordis perspiratione, Variis probabimUS argumentis, membranae hujus functionem magis pe piratorum resorbiloni inservire quam exhalationi dicatam esse. In pulmonibus ergo ad duplicem perspirationem attendere debemus, unam eXternam, alteram internam. Illam vocamus, quae sit per bronchiorum& vesicularum pulmonalium superficiem in exspirationis momento, quoniam hae partes aeque aeri externo eXpos1tae sunt, ac cutis ipsa; lianc vero, quae contingit in cavo thoracis inter pulmones ac pleuram. Prior aeris ope intus recepti, &mox nisu thoracis ejusque musculorum expulsi, simul expellitur & in auras avolat. Internae perspirationis materia, ab omni exitu seelusia bibulis pleurae poris rursum absorbetur. Quantitatem perspirabilium per pulmones eXtrorsum amandatorum ingentem esse oportet, qui perpendit, hanc hic re stea estimari ex velocitate & quantitate sanguinis per pulmones dato tempore naturaliter trajecti. Etenim idem cruoris quantum , quod intra horam Universum permeat corpus, idem quoque per pulmones transeat necesse est. Iuxta sANCTORIUM a) pulmonum perspirabile ad selibram circiter adscendere solet, hoc enim, inquit, indicant guttae in speculosiori admovetur. LIsΤER Us autem, qui super eundem SANCTORII locum commentatus est, non s1ne ratione existimat, hujus
insensibilis humoris copiam per exspirationem cum aere eXpulsi longe esse majorem , quintam circiter totius perspirationis. Nostrum nunc erit pluribus probare hanc eaecretionem pulmo
996쪽
nutri calcitiu1N LIqΤERI longe adhuc luin cxcedere. Quod si enim duplicis theorematis physiologici rationem habeamus: pulmones scit. infra datum tempus tot sanguinis recipere &expellere, quot viscera reliqua simul sumpta, imo totum corpus. nec non: Persipirationem esse in ratione massae de velocitatis Anguinis intra certum tempus trajeeli; haud ab se duni foret statuere, quantitatem perspirabilium per os aequa- lena esse massae perspirabilium in - & externorum in toto corpore, imo pene majorem , qui di Xerit, non erraret, cum causae externae, quae toties perspirationem culaneam turbant & in 1 ninuunt, nullius fere valoris sunt in perspiratione pulmonum.
Adeo ut vaporis illius insensibilis,qui secundum sANCTORI UΜ a uno diu natiirali per hyemem ad quinquaginta uncias exhalare solet, non soluto dimidium, sed forte major portio pulmonum perspirationi tribuenda sit, imprimis cum ex suis experimentis staticis, utcunque accuratisimis, mini irae constet, quanta praecise moles perspirabilium per os, ct quanta percutis ambitum separatim perdita fuerit, hae enim quinquagin a unciae, quarum mentionem facit, aeque per pulmones, quam per cutim avolant. Quod idem Cel. mirus Lovius b)innuisse videtur his verbis: isen re on ne petit pas sa Votrispar la balance , si clest la transpiration cutanee , qui est la plus grande, ou si c'est celle des potimons. ,, Qui vero nec auctoritati tanti viri, nec nostris in his rebus, conjecitiris fidem faciunt, considerent, halitum ore emisitim, hyeme visibile in esse, cum moderata perspiratio culanea aeque maneat invisibilis, certo documento particulas perspirantium humorum hic maxime esse condensatas, quantitateinque harum aggregatarum escte ingentem. Ad examen quoque revocent
997쪽
DE BERGEN DE PERSPIRATIONE VISCERUM. 4as
. experimentum SAMcTORII, quod per se fallaX admodum est, speculum quippe semel liuini dum tantum longe humiditatis Non attrahit, ac prima vice, superficie adhuc dum sicca, quod indubitatis experimetriis hodierni experimentalis philosephiste cultores evincunt. Nec anator ne hic negligenda est, quae quippe rationes & tentamina suppeditat, quibus ingens peripirabilium per pulmones, moles probazur. Clar. HELvEΤ1vs primus detexit palmonum arterias non solum majores sed .la plures venis elle, & Bog RHAAvII experimentum a KAUIo recensitum, docet, aquam in arteriam pulmonalem sphone injectam ex parte bronchia B-bire ct redire spumosam per ipsam tracteam. Specialem quoque huic perspirabili bronchiorum de veticularum pulmo Halium tribuimus usum, quo fotu suo continuo tenacem, atro- caeruleam glandularum, ad divaricationem bronchiorum haerentium, materiam, diluat, ut facili screatu & tussi una cum phlegmatibus possit rejici, & impediat quo minus pusillos aei os canales retrocessione oppleat Jc obstruat. De perspiratione pulmonum interna hic addimas, quod fiat tuta superficie pulmonum pleuram , mediastinum, peri- cardium & diaphragma spectante. Haec mole sita longe est inferior illius quantitati quae fit per vesictitas Malpighia naS. Hoc perspirabile intra cavum thoracis sui juris factum, Vix condensatur in guttas, sed halituum forma patulis pleurae ct pulmonum poris confestim re rhetur, &Venoso redditur sanguini. Energiae hujus perspirabilis continuo hic exhalantis di iterum resorpti tribuendum forte est,
qUod nonnunquam in empyemate TUpeo purulenta materia
vaporoso hoc liquido sufficienter diluta, tum venis pleurae
absor . Mempires de l'Acad. Roua- hJ Tr. de perspiatione p.
Ie des Sciences a Paris. II IS. H8-
998쪽
α6 DE BERGEN DE PERSPIRATIONE VISCERUM.
absorbe tur & per urinarias vel alias quascunque excretorias Vias excernatur, quippe quae per te nimis spissa & ad absorbendum inepta, ope fotus hujus perpetui attenuatur, potenter resolvitur donec apta sit vasciata vasoriuri subeundi. Eadem ope iisdemque naturae viis medicamina per vulnus in pectus inam illa visa sitiat per tussim rejici. Tandem huic liquido perspirabili tribuimus, quod pulmones, ut viseus molle, intra thoracis prelum positi, AO alternis vicibus undique compressi in statu secundum naturam non concrescant cum pleura, ut pluribus ostendimus in Dissmatione de coali
ρεν- Cordis perspiratio a copia sanguinis per hoc viscus tra-jesti & cum primis a violentii sim o ejus motu nata, ingens sit nec elle est, superat enim quantitatem perspirabilis cujusvis viscetis, exceptis pulmonibus, &, ut videtur, excessus hic partim a velocitate motus sanguinis, parcim a vi lenta cordis contractione pendet, hinc quodammodo violenta dici posset haec perspiratio. Cum porro in alternante & reciproce mutata conditione, quamdiu vita superstes, cor existat, quaestio superest, quonam temporis articulo cordis perspiratio fiat, an tempore systoles, an diastoles 3 utrumque hic sitam conferre lymbolam, lystolis vero momentum praevalere, vero Videtur simile. Sicuti enim cor violentissime contra flumsanguinem tanquam embolus in vasa cogit annexa; sic eodem tempore per musculosam suam compagem tenuissima fluida dissipat, ut in animalibus quibusdam cor systolis momento candidum exsangue exsuccumque 'lila si appareat. Copiosio. rem hic ideo dari perspirationem, qoia secundum quosdam major coloris excessus in hoc viscere, quam alibi reperitur, experimentis thermometricis minime comprobatur. Inter Partes cordis auriculas abundantius, proportione voluminis
999쪽
DE BERGEN DE PERSPIRATIONE VISCERUM. 4ar
habita, perspirare, quam ventriculos certis de causis persuasi sumus. Denique ex validissimo motu cordis re perspirpbilium quantitate deducitur ratio, cur natura peculiarem saccum formaverit, quo perspirabile cordis sulceptum, coercetur, quo minus per cavitatem pectoris dispergatur. Accelerata enim cordis perspiratio requirit quoque proportionatam attrahentium vasorum actionetia, ne scit. cordis fibrae, jactura continuo hic exhalantis vaporis debitam flexilitatem amit. tant. Corpora diuturnis, cachecticis morbis consumta plerumque insignem liquoris pericardii quantitatem loturae
carnium comparandam, intra peri cardium continent, cujus praesentia praecedentem , diuturnum, praeternaturale in 1iat tim indicat, etenim in sano animalis statu roscidus hic apor, Vix ac ne vix intra pericardium moram nectit, ut
condensettir & in guttas destillet, sed venae hibulae cordis& pericardii convenienti ratione perspiratos halitus iterum quasi attrahunt, quod ipsum probatur in animalibus caetera sanis, violenta & cita morte peremptis & apertis, in quori in pericardio vix ac ne vix quicquam liquor speri cardici reperi. tur, cujus experimenti saepe testes αυτο πτω fuimus. Quod vero Doctiss Liae Τηε ij in catulis citissime apertis dedissectis hanc aquam invenerit, ideoque concludat, ipsam semper in animalibus vivis praesentem elle, nostram nondum infringit sententiam, cum in brutis junioribus pulsus celerior, celeriorem quoque perspirationem ct promptiorem proin vasorum condensationem praesupponat; nana certo
asserimus in adultioribus tale quid non observari; quod si vero venarum bibularum actio impeditur, perspirati vapores has non subeant, sed in lympham condensantur, quae ubi mole sua cor obruit, hydropem peri cardii constituit. Accidit quoque in morbis, ut cordis perlpirabile quoad qua Iitate in vitietur, concrescat, & sub specie membranae densae dc H h h a com-
1000쪽
compactae superficiem cordis & pericardii obtegat , quale
quid semel nobis videre contigit Argentorati, in lectione cadaveris, ubi singularem prorsus anomaliam venae cavae superioris in pulmones dis fributae, observatam cum D. Nico. LAi, tum temporis Professore Anadomes communicavimus, quem postea casum ob novitatem rei actis Aciuiemin Oer
IV. Partes abdominis continentes aeque ae contentas perspirare nunc quoque probandum erit. Peritonaeum commune viscerum abdominalium involucrum utrinque quidem persi rat, sed debilem credimus ejus perspirationem & quidem a latere abdomen spectante, potius peribasi strinus, quod laticem roriferum ex visceribus adscendentem ventilis suis pro parte absorbeat & vasis musculorum inisceat incumbentium. Sic & επιπλοον motu respirationis, aliarumque vi-.cinata ina partium agitatum, uti liquatam per poros suos fundit pinguedinem, intestina & ventriculum lubricantem, ita in balneo quasi vaporis suspensum, calidi ventris peripirationem excipit oc sangliini ad hepar fluxu ro miscet.
Ventricuulus intestina perspirasst. V
Ventriculi & intestinorum transpirationem duplicem pariter supponimus, alteram quae in superficie conveXa cavum abdominis respiciente, alteram quae in ipsa ventriculi& intestinorum cavitate contingit. Illam debiliorem pro- mmciamus, quam in reliquis abdominis visceribus, tum quia solida non sunt ventriculus & intestina viscera, sed ex tenuibus duntaxat tunicis conflantur, tum quia tantus vasorum adparatus , quo mediante haec exhalatio promoveatur , hic