Initia institutionum clinicarum, seu, Prolegomena in praxin clinicam : tironum in usum

발행: 1807년

분량: 190페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

141쪽

tantum in casu, hi omnia momenta memorata ad revelandam morbi naturam Xacte conserunt, dia-

gnosis certa xsecura fieri potest, quae agendorum in thera pia rationem clare determinat. Aliis in casibus vel probabilis erit, vel conjecturalis α ιι vel, nulla pentius.

2. . Forma morbi.

si et Conspectus omnium Jmptomatum morbosorum mul sumtorum, tum essentialium, tum accidentalium, formam morbi externam dein

signati 5l3. Haec semptomata eL ex communi

unica causa oriuntur. in simplici morbo vel ex pluribus causis, diverso modo agentibus, in morbo complicato. 5i4. Dum horum morbosorum sumpto matum, utpote functionum adeo multiplicium adeo multifarie laesarum, ingentcm numerum consideramus, eorumque multifariae ac innumero fere mixtionis modificationis possibilitatem; non mirabimur, innumeras morborum formas esse, quae tamen aliud nihil, quam physiognomiae quas morborum fiant. Et male esset generi humano, si tot darentur genera, quot formae morhorum, aut varietates. 5I5. A formis hisce ad naturae morbi cognitionem adscendi, ultimamque ex iis differentiam, qua morbus a morbo differt, erui absque fallacia non posse dictum fuit quum diversis quoad naturam Orbis forma quandoque consimilis adhae-

142쪽

- AR 'rere possit diversa vicissim : exterior forma eidem quoad genium morbo nonnunquam ad societur.5 16. Interim tamen singulorum organor utrimorbos se adsectiones, harumque adsectionum ad se invicem relatio, copia, extensio, intenso proinde causa rurn vehementia , directi , in piscitas, comis

Plicatio c. ex sormae morbi consideratione sufficienter tape elucere possunt. Quod quidem non minimum momentum in praxi est, auxiliique dirigendi rationem multum determinat. 517. Sufficit pro dignitate formae morborum agnoscenda, quod cum causis eorum semper innexu sin

s. . Stadium morbL

318. Nunquam vero forma morbi adeo conis stans est, ut per totum ejus decursum una eademque maneat Phenomenorum enim morbosorum

successio, successionisque series , modus celeritas&c pro diversis morborum stadiis multum variat. 510. Imo ipsa natura morbi in decursu quandoque immutatur. Exemplum in variolis. 52O. Quare ad formam naturam morbi rite dijudicandam, cognoscendam saepius requiritur, ut respectus habeatur ad yadium illud , in quo impraesentiarum versatur morbus, atque ut Praesens stadium cum elapsis bene conseratum ut ergo mor. hus in quavis fere aetate sua confideretur.5 a1. Nam uti omnium reliquarum circum flantiarum amplexus ad morbum definiendum reo

143쪽

ita ritur, ita lampi cxus totius decursus in omnibus stadiis ad morbum pensiculate diiudicandiaria necessarius erit atque unica pro sentis stadii consideratio non exactissimam morbi id eam dabiti Dantur plures morbi, uti V. R. Xanthematici febres intermittentes , qui nisi post decursum ali, quot dierum, e serie sumpto matum ibi invicem succedentium dignosci possunt. set a. istoria praesentis morbi an amnestica

Probe examinata ac perpensa nec non com P Rrata

insimul cum rite cognita morbi alicujus ratione do- currendi , plurimum huc faciet. Nam dantur morbi , quorum stadia in Propria eorum natura stabilita sunt, ct absolute percurri debent. Ceterum autem cognito more in initium, incrementum statum αχμη . decrementum finem stadia morborum dividuntur.5 2A. Denique non tantum juvantium ' noceri tium perspectio, sed & ipsarum curativarum indi, cationum directio in stadiorum oriun adcurata consideratione multum sundatur.

q. Hallor, iis de temporis observatione in curandis morbis. cet. 1746. A. E. Bucisnor, de morborum temporibus. al. I. T.

s24. Ut promptitudo auxilii necessarii determinari, nec non, ut debitus medelae gradus dato

mali gradu rite adaptari possit, morbi magnitudo

144쪽

vehementiae scilicet aut levitatis gradatio varia, in diagnos instituenda semper erit aestimanda, atque in morbi denominatione exprimenda. Sic tussicula, iustas febricula, febris c. distinguuntur

ro et nomine. 525 Haec vero magnitudo morbi ex causis, symptomatumque morbosorum quantitate , qualitate tum intensiva tum extensiva optime mensuratur, coinputando, hic dispositionum praegressarum conditiones.

526. x ipsa demum magnitudinis morbi diais gnosi, optima prognosis simul eruitur. De qua inferius in proprio capite. s 27. Haec sunt momenta, ex quibus requisita

morbi cujusvis cognitio erui hicque modus est. quo momenta haecce omnia memorata considerari debent. Exinde idea morbi capitur specialis ejus os logia, plus minus exacta habetur. Morbus cognoscitur.5u8. Sed scire quoque portet, quomodo X eapta hacce dea morbus denominari, ac Per denominationem aliis quoque communicari possit.

5a9. Cognitio morbi ipsamet ad definitionem denominationem ejus ducit Haecce aenomin

145쪽

- Iψν si morbi debet autem talis esse, ut non tantum characleres summe essentiales scitu Pro indicationibus necessarios exprimat; sed ut etiam ab aliis medicis intelligatur, ut uni ab alter ergo exacta morbi de paucis verbis communicari possit. 53o. Si daretur naturales persectum morborum stema quale Plantarum . g. , tunc exignum esset negotium, signa in morbo quodam collecta,

ceu characteres observatos, cum characteribus morborum in pathologico systemate contentis conserre, datumque morbum ad classes Ordines, genera, species reducere, disserentiam ab aliis deprehendere, ac apte illum denominare.

53 I. Sed naturale morborum stema adhue inter desiderata est. Plurima eorum, quae habeo mus, vel usae sympto malologiae sunt vel econtra sub falso simplicium nomine tenues, macellota insufficientes sciagraphiae. 53 a Conabimur tamen in Pathologiae specia. lis delineatione ales morborum divisiones sistere.

quo etsi non persectissimae adhuc nam nec viri unius, nec unius aetatis hic labor est , pra

tico tamen valore non erunt destitutae.

533. Ibi omnium primo morbi juxta generaliores, attamen essentiales characteres ex omni

ambitu desumtos, in certas familias, ceu classes distribuuntur. Exquirendi scilicet omnium primogeneraliores, plurimisque familiis vulgares characteres sunt . V. g. sebres, ob peculiarem indolerti, Ob horrorem sub initiante morbi nunqurari absentem,

ob virium vitalium, circuli humorum calorisque

146쪽

- I4ν Animalis manifestas laesiones, ob versatilitatem a decursu, ob nisum in repentinas spontaneasque mutationes seu cris es, familiam quoque peculiarem sistunt. Requisitis ergo characteribus instructiis morbus ad classem ebrium reducitur, ac Lebris

generaliter nominatur.534 Deinde specialius indagatur in illos characteres, qui pauci Cribus ac certis morborum ejusdem familiae ordinibus aut generibus tantum coninveniunt , Principaliumque classium subdivisiones siliunt. Data lur v. g. febres, quae ab aliis ob virium vitatium exorbitantiam ob reactionis vitalis in timulos morbosos vehemunt iam , ob typum coiit inentem, decursum Peracutum, sanguinem cum impetu circulantem accensum c. sese distinguunt. Hisce characteribus donatae febres inflammatorio dicuntur pyrexi de . 535. Demum autem specialissime illo adhu a

morborum notae exquiruntur, quae singularibus tantum familiarum membris ita sunt Propriae , ut species saltem, si non varietates morborum, deinsignent. Respiratio . g. oppressiva aut dolorifica cum tussi in priori casu obveniens , febrim Uummatoriam cum topica arefectioiae pulmonum con

lii tu et peripneumonicam . 536. Optima igitur morbi denominatio .naturam morbi, et formam morbi desil nare debet. Uali expressione integra morbi de practica communicatur. Nec terest, quo ordine hoc exprimaturi V S. Peri 'neam Ouia in lammatoria im

147쪽

ἔris in siammatoria cum vica admectione palmonum 'rexia neumonica c. 537. Si adhuc una cum disserentia illa ultima causa proxima in denominatione adsignatur,

tunc optima morbi imago exprimitur ita phrenilis traumatica, OuC PiCtouum c. binis vocibus totam morbi deam communicat.

538. Tandem eo Xactior illa denominatio erit, lito magis omnia circa morbum scienda ct pro indicationibus necessaria simul amplectitur; videlicet non tantum naturam ct formam morbi, sed Qtadium, magnitudinem ejus. v. g. ebris ariolofa ju muratoria maligna. 539. Non tamen semper talem denominatio. nem dari posse, libenter concedimus imo saepe totius morbi natura latet, aut anceps eli, ex unico inplomate prae Ualente tota denominatio petitur. E. g. surditas.s o. Ad finem hujus capitis, totius practicae medicinae difficillimi ac momentosissimi, liceat adhuc regulas quasdam adsignare, sub instituendo hocce negotio observandas.

5 I. Prima regula. In morbi dijudicandis quammaxime semper adtendere oportet, utrum morbus inquirendus sit morbus totius systematis,

148쪽

virium, facultatumve aut localis, organicus aut

ex utroque compositus.

542. Secunda regula. Plures in eodem individuo morbi locales plerumqueὶ complicati , aut potius compositi, plurium videlicet causarum enfectus , quos ad unicum sontem communem reducere non licet, singulatim considerandi, definiendi, denominandi veniunt. Relatio signorum inter se cum causis, cognitio unius ab altero independentiae aut contradictionis, prudens illorum a se invicem separatio, medicum a genuinam horum morborum cognitionem, distinctionem ducere debent. 543. Tertia regula Simplex autem morbus ne facile pro complicato habeatur Sympto ma- tum copiosorum syndrome in morbo vehementi,hmptomatumve alternatio , successsici in morbo durante de longaevo prae aliis autem naptomata lateralia , accidentalia & morbo extraordinaria, ne seducant uniorem medicum , ut simplicem morbum pro composito agnoscat. Morbus quivis, arboris ad instar in morbosa symptomata diramificatur. Quae ad radicem non possunt referri rami, illi tantummodo alienae Originis habeantur.544. Quarta regula. Praematuro judieio

praepostero , X Paucis aut singularibus phenomenis desumto , neglectis philosophicis inductionibus, a unquam firma diagno sis formari potest. 545. Quinta regula. Diagno sis optima illa est, quae a decursu futuro essentialibus morbi chais racteribus quotidie confirmatur, successuque adhi-

149쪽

bitae rationalis thera piae coronatur obposito Iricasu a diagno si prius instituta prudenter recedenis

dum erit.

346. Sexta regula. Quotidie igitur ad lectos

aegrorum, collecti recenter phenomenis, recens

quoque diagriosis formari debet; ia scilicet judicium de morbo prius habitum confirmabitur, vel rejicietur.5 7. Septima regula Saepe primo . die conspecti morbi, vel ob desectum , vel ob contradicistionem characterum signorum , secura diagno sis institui non potest, sed aut conjecturalis, aut nulla Penitus. Ne pudeat medicum artis in susscientis. In decursu morbi ex circumstantiis adfirmantibus vel negantibus securitas diagnoseos saepe roboratur.5 8. Octava regula. Debemus quandoque etiam negativa diagno si contenti esse. Sufficere

debet scire, quid morbus non sit, si nescitur, quid siti 549. Non regula Medicus nunquam dat

denominationibus morbi ab ipso agro adsignatis, aut ab adstante quodam neque eorum propriis interpoliatis opinionibus seducatur Dantur aegri, qui medicum praeoccupant, ac si v. g. in demorrhoidibus, flatulentia c. totus morbus consisteret, cum hoc minime verum sit. 55o. Decima regula. Nomenclaturam meis dicam, diuturno usu confirmatam sine gravi causa mutare non licet, ne confusio abvlonica in artis nostrae lingua magis adhuc adaugeatur. No Vas, frivolas, ineptas terminologias penitus ejicimus.

150쪽

an Olongi, , Vera cognoscendi morbos methodus Viteb. 6ΟO. G B livi, de morborum hypothesi rite construenda. D. I her, de eo, quod in cognoscendi morbis praecipuum est. Irs. 717. A. i. r, Diss. 1 methodo cognoscendi morbos. Rint. 74SI. Iunker . Komo, Mi Is de vera morbor diagnosi, certo therapio fundamento mal. 1756. s. C r. Iunckor . blenio. Diss de plurium signoruna in morbis cognoscendis curandis nece aria conjecturatione Hal. 764. I. L. Elamann Officium medici coram aegris Lond.

CAPUT SEPTIMUM.

De praxi in morbis tractandis.

etei. I iaetnos morbia rationem Medendi in D. determinat. Cognitus scii cet in omni suo imbitu morbus medelam adaequatam sponte quasitioicat, ubi sanabilis est Ubi vero sanitatis restitueri lini inpossibilitas, leniendo salie sortia auxilia sponte ostentii u

SEARCH

MENU NAVIGATION