장음표시 사용
261쪽
P ERUER A M 'ASSERERE CRAmiraum eosdem esse Anglosis Saxones, ct quas apud Crant et ium,quasi apud Be-
Emonstratis igituri illustratis ad hune
modum Vitis, ordo postulabat, ut consequeter iam diceremus de Anglis, quos Bed Vitis Occidentem versus proxime vicinos facit, Minter Vitas ac saxones medios collocat: Sed quia Crantalus Anglos cum Saxonibus confundit,operae precium esse videtur,ut prius hosce populos a conlatione, Bedam a maculis, lectore ' Ab errore vindicemuS. Crant ius enim cum legi Tet apud Bedam, An- AEL. t ei's siue Saxones in Britaniam est vocatos, eo D demque passim tum Anglos Saxones, tum An gl'Saxones appellari, ratus eosdem esse Anglos
ac Sa xones, ex nominibus eorum titulos confin
xit, opinionem animo semel conceptam pertinaciter urget, planeque contendit unam eandemque gentem esse,quamuis nominibus diuersos Anglos ac SaxoneS.
Argumenta igitur, quibus hoc lectori persuadere voluit, nos, quo clarius conspici& certius dijudicari queant, in numerum conferemuS, ordine paucis confutabimus; quo facto declar bimus, quae sit apud Crantalum, quae sit apud Bedam vetus Anglia. Argum Crantalus autem Vt persuadeat id quod inten-craae sitis dit, quatuor fere argumetis utitur; quorum pri-eomendit naum a communione nominis, secudum ab eius. Aetlos ac dem nominis etymologia, tertiuab ipsius terraestus
262쪽
FRIsIORVM J LIB. II. Ita stu, qliartum a rebus ab ipsa Anglorum gente ge Saxona stis petitum est: quae tamen omnia ille ad sol a e de se. Vesualia Angrivariam dirigit, ut ex subseque tibus apparebit. Dillinctia Ante omnia igitur ne Cratrius hic solita Ver ''m: borum figulina nos ludificetur admonere lecto 'rem Voluimus, eos quos Beda Anglos vocat, a r ζωΤacito Anglios, a Ptolemaeo Angitos appellari Misis i. Angrio apud Bedam nullos esse, apud Tacitum qui u&Ptolemaeum eos Angrivarios appellari, ab gra θ. Angli; s Angitis istis utrobique diuersos eta. i. comm Age igitur nunc audiamus Cran trium . nio nota Ac primum quidem de communione nomi-
nis: Angili quidem inquit teste etiam Ptolemaeo,Vocati ab olim, sed aetatis progressi corru pto ut fit vocabulo, pro Angitis Angiri dici ce-ν
perunt: quorum princeps Uitehindus posterisset culis toti prouinciae dominabatur, illo tempore ' quo Magnus Carolus prouinciam omnem Saxonia ad sacra Christi cogeret hodieque Principes Saxoniae seduces Angriae Uesphaliae prae- 'ferunt in titulis. Coloniensis quoque Archiepis' copus, ex die destituti Henrici Leonis, illum sibi assumpsit inscriptionis titulum Crantalus hic ex Anglis Bedae fabri eat Angrios Vesuali et,quos quia Saxones esse putat, infert, 'Anglos igitur&Saxones eosdem esse: Quod pro R U' inde ut ita eme declaret,citat Ptolem sum, qui testetur hos olim Angitos esse dictos, ex qua Voce successsu temporis deprauata facti sint Angiri. Vbi quis non admiretur ingenium CrantZij, qui
Ptolemaeum statuit veluti interpretem nominis Anglici, inter Bedam posteros eius; cum Ptolemaeus non minus quingentis annis mortuus sit antequam nasceretur sed a Itaque Ptolemaeus
263쪽
ait, DE ORIGINEpihil minus testatur, quam Angrios Vesu alico stim dictos fuisse Angitos utpote qui Angitos,
quos ipse vocat, Iutis proximos facit Beda autem Ptolemaeum secutus est, quos ipse Anglos vocat,cum Ptolem si Angitis eosdem facit, Iutis itidem vicinos constituit. De Angiris inn-grijs, nec apud Ptolemaeu,nec apud Bedam mentio ulla est: PtolemiusAngrivarios ab Angitis,&Anglis istis loge diuersos facit, in Vesualia collocat,ex' qibus voce paulatim deprauata Angria os esse deductos nemo dubitat. Quid igitur loctor hic est cosecutus, nisi meru figmetum Cratri de Angiris Cedo igitur comentum aliud: et viteli indus autem, inquit Crantatus' cum η ς - illum Caiolus bapti ratum, in sua, Vtidi i
yy rimus, prouincia gubernare permitteret,aedificata
in Anglaria nunc Angriam vocapi insigni tem
Ecce amice lector quam bene bi constet Crantalus, qui quos modo Angitos antiquitus, inde Angi ros fuisse dietos asseruit , ςosdem fiPnem hic iam olim Anglarios,&inde Angrios appel-crμη Ii latos ait; utrumque autem sine ratione, sine teste. 4 ηρ' Bedam, inquit Crantri usa quem testem ip-- troduximus, hi de rebus scribentem, quia mul- tis incomperta res est, Saxones Britaniam de suo ''nomine quod Angli dicerentur dixisse Angliam
Respicit Crantrius ad suos titulos , quos ex Beciae populis fabricat. Itaque Bedam id nusqua '' dixisse, quod eum asseruisse Crant rius hic dicit,
.l '. ' iam supra liquido demonstrauimus, alibis . I , causas reddidimus, e cur ab Anglis, non a Sa-
f h. . cionibus Britannia nomen Angliae obtineat. . meap. illud interim hic ducutiendumvcnit, err re
264쪽
FRISIORVM LIB. II. 23 Cran trium, qui aut horitate male intellecti ae Aris esidae, asserit Saxones& Anglos eosdem esse, quia st 'Vos, Saxones apud Bedam, ut ipse dicit, Angli dicerentur: Vtrumque enim hoc falsum est nusqua enim Beda Saxones dixit esse Anglos, sed satis sest 'clare innuit, Analos esse Saxones clim statim in ' ρω initi, ubi de Britanniae occupatoribus loqui ,
turo Anglii inquit De Saxones Interim τὸ me sis bis, hinc intelligi non voluit, eosdem esse saxone tibis aut Z Anglos, quos ibidem iis clarissima distincti. .isi aone diuersos esse demonstrauit. Saxones Itaque ut error Crantri dilucide percipia esse stur, Angli recte dicuntur Saxones, at vera Saxo-glos. ne perperam dicuntur Angli;conuincit id notabiliter ipsa dignitatis ac praerogatiuae ratio, qua Saxones Anglis praeponderant. Meminit Crata ius supra,Sueuos aliquando ad mare usque es e dominatos,& cum his bellu fuisse Saxonibus certe Ptolemaeus ibidem Sueuos . , collocat, quibus, ut Malias nonnullas gentes, ita&Angit os suos sub ij cit. Eo igitur Saxo es Sueuis tande partim pacto partim bello abstraxerunt,&suae ditioni subieceriit, ut infra latius dicetur. Cum igitur subditi ab his denominari soleant quibus parent, Angli isti, quamdiu Sucuis sub rant, Angli Sueui dicti sunt; postquam vero in 'saxonum ius concesserunt, Angli Saxones appellati sunt: ex quo manifeste perspicitur,4 diuersas esse gentes Anglos Saxones, quarum alia paret, alia imperat;& non recte dici Saxones esse Anglos, quod non victores a victis, sed victi a
victorib in hoc genere denominari soleat. Sic
265쪽
xia DE DRIGINTVuc accedit illud,quod cum Angli isti in di
tersas prouincias olim distracti ac disseminat sinr, ut infra dicetur latius, appellationem diuersam sortiti sint a gentibus, in quarum clie telam concesserant Itaque ali Angli Pomerant , alij Frisi), ali Germani dicti sunt, qui patria residia, ad hasce nationes cogente necessitate confugerant: his nomen solitum remansit, ut Angli Saxones dicerentur, qui a Saxonibus denominan
Qitibus proinde sic discussis,Bedae tres populi sui Saxones, Angli, Vitae restitu utur, Crant-etio tituli de manibus excuti utur, quorum figme-to Saxones eoide esse cum Anglis vidiri voluit. Ex Eum Instat iam argumento secundo Crantrius, Miuia novit ex Etymologia nominis Anglici contendit, ex mi An'I, Angri Saxones esse profectos, qui Angli dice-ci crant bantur,&Britanniam denomine suo Angliam iii: argu- vocarunt;& Saxonem ammaticum deridet,
ii Udem quem & falso as erit scripsisse Angulum Dani δ' fratrem Britanniae nomen indidisse Angliae Cu- ius proinde vel ba, ne quis nos calumniari putet,. με hic proponemus conspicienda: δή μ' ' V Saeso Grammaticus, inquit a Danicae historicae iii initio libri primi: Dan igitur M. . Angui, inquit a quibus Danorum cepit origo,
. patre Humbio procreati, non solum conditores gentis no it rS, verum etiam rectores fuere. Et paucis verbis interpositis quae nos breuitatis causa hic omittimus subi)cit: Ex quibus Angui a quo gentis Anglicae principia manasse memorie pro- ditum est nomen suum prouinciae, cui praeerat, aptandum curauit, leui moment genere peren-Ρ nena sui notitiam traditurus: Cuius succes res postinodumBritannia potiti,priscum insule no-
266쪽
me nouo patriae suae vocabulo permutarunt;,,
magni id factum a veteribus aestimatu, testis est, Beda, non minima pars diuini styli qui in Anglia ortus, sanctissimis suorum voluminum the- , , sauris res patrias sociare curae habuit, aeque ad , religionem pertinere iudicans, patriae facta li-teris illustrare, res diuinas conscribere V rum a Dan, Vt resert antiquitas Regum nostrorum, stemmata,ceu quodam derivata principio, , splendido successionis ordine profluxerun r. is Verba haec Saxonis clara sunt S expedita, cranilius
quae tamen quo modo Crantrius lancinet, operae, b. precium est audire. Qui cum inmania sua verba Onu simia
haec Saxonis recitasset, ita subiecit: i Libuit in str 'η quit in primordio aut horis, quem sequimur, pret Verba repetere. Sed hic circumspectionem tuam ' μ' Saxo requiro,qui arbitraris ab Angui Angliam et dictam Britannicam Nimis toga est anticipatio huius nominis. Anni supra mille intercesserunt ex hoc die, in illud tempus quo insula ista insi- gnis, quam dicis, primum Albion, inde Britania' nia, nouissime Anglia dicta est, ab Anglis Saxo-'
nibus,qui nomen suum genti intulerunt. Sit testantur omnes, qui de Anglia scripserunt. Et quibus armis potuit illa tempestate vir Danus ad 'hoc pertingere ut Angliam gubernaret, ue' suo nomine diceret praecipua enim rerum primordia semper sunt tenera. Sed esto, potuerit: Quis nescit diu Britaniam appellatam insulam,' cum illam intrauit Iul. Caesar deinde Claud rus Imp. qui filium ex ea appellauit Britannicum :&' pol illum Seuerus, qui etiam ibi furi; t nouissi-
me Constantius, Magni Constantini patet, eo-' dein loco mortuus funeratus in Eboraco est;&
hoc nomen suum vique ad Anglos Moues, sub
267쪽
'Imp. Martiano teste Beda Anglicos inuictost nuisse, ut semper Britones dicerentur Tum vero Anglos Saxones suum vocabulum illi indidisse, 'ut exinde Anglia dicereturi Potuit Angui iste, si' ita vis, parti Iuliae, quae hodie quoque Anglia di- ' citur, suum reliquisse nomen,sed Britanniam ius lenon mutauit.
Haec ille.quibus quid opus fuerat, si Saxonem candide ac syncere accepisset Saxo enim hoc di- Cir,quod Angui prouinciae, cui praeerat, isti scilicet quam Crantrius hi cautia partem facit nomen suum imposuerit, ut Anglia diceretur,i steros aute eius, qui Angli dicti sunt, postea, Britanniam cum occupassent, porro de nomine suo appellasse Angliam: in quo ut euides veritas, ita prorsus nulla est obscuritas. Sic enim nostrates, qui a Frisone conditore suo Frisia dicuntur, eadem illa expeditione Britannica, Scotici maris insulam, quam occuparui, denomine suo Friefandi, hoc est, Frisiorum te ram nominarunt, ad recordationem patriae suae,
quae 'ic Fries andi appellatur. tim, Crantrius autem ita verba Saxonis accepit, acco, .r si ille Angulum ipsum Britanniae nome suum in-
- didisse dixisset, quod est plane absurdissimum; ut
magis etiam mirandum sit, quod Ioannes Ma nus Gothus , qui Saxonem& Cran trium legit, ω ὰλ .s hunc locum ita acceperit, ut neutrum intellexi iapisiisl se Videatur,sicuti nec Henricus Pataleo, qui Go- error thum secutus est,asserens Angulum praefuisse Britanniae,quod utiq; nec Saxo dicit, nec Crantalus:
quod inde illis accidisse videtur, quod Anglia vetere illam Iuliae proxima ignorauerint, unde profecti sunt, qui Britanniam nominarunt Angliam. Vi autem ex vera nominis Anglici tymolo
268쪽
TRIsIORVM LIB. II. gla decIaremus, non ex Angri Vesualica, sed ex et i t Anglia Iuliana prosectos esse, qui Britanni in
men Anglia indiderunt, age Saxonem Gramma uomenticum paucis examinemus, qui si candide tracte sisti iud. . tur, luce clarius nos docebit, quod requirimus. d/rum. Puto autem nominum tymologias in qu Et molo 4 uis gente ex idiomate populari aestimari oporte-giae nomiare, quod vulgo usitatum, non ex voce astititia, num,nia quae illi ad latini sermonis analogiam qualem-pet ἰσcunque affingitur. Itaque non quaerendum unde sint Anglia,Iulia, Frisia sed unde Engeliadi, ut lade, Fries landi dicatur nam statim certa ratio popularem linguam callenti distabit, inde dici, quod sit Anglorum,Iutarum, arisiorum terra, cum proprie hae voces id significent. Cum itaq; Saxo indicat hanc terram , cui Angui praefuit, a conditore suo Angliam fuisse di-etam, obscurius docuit,quod voluiti quia insistit Analogiae latinae, ex qua non satis perspicue intelligitur primitiva nomini AEtymologia, quae
Ideoque clarius dcturus erat, si expressisset nomen conditoris ita, uti populari lingua sona
Enget enim vulgo dictus suit,qui apud λ 0 a,risI, Esine dicitur Angui, cuius terra proinde iusta ana tet, M. alogia Engellandi dicta suit, ut e subditi die En ιm, Anteget schen, siue Engellanders. m. sita- Nemo enim vel ignorat,vel negare potest,toto is nomina illo Boreali terrarum tractu, qui inter Iuliam Galliam est. usitatissimum esse, ut Malibi, no-mήνεε rnen Engel; quod utrique sexui communiter η ρ με 'sompetit M possemus multis huiusmodi no . η
minibus in medium productis id probare si .dubium esse . Certe hic Angliae Princeps Angulfiliam
269쪽
a; Da in I GI NAE filiam habuit, qua paterno nomine Enge dicta
fuit;ex' ita in uxorem ducta, Geroldus Saxonis filius Syfridirin procreauit,ex quo Ducum Saxonicorum genealogia recta linea descendit. Quindeci platandora illa que Vor tinternum illum Britannia Epimetheum intoxicauit, Hengisti filia. ivt quidam traciunt. Eneela dicta Ruit. Petictio Nec Veio p turbare quenqi am debet, quod ηοminis Angui init ori yllaba A ih posteriori, habeat; - . cum Engel in utraq; haberes: dum huius rei causis iustae in promptu sint. Primum enim E, quod vulgo, statum eli, ratione latinae analogiae mutatur communiter in A, sicut cin consimilibus: Sic enimi hodie Britanniam vulgo Engeliadi, Iatine Angliam; sic partem Vela aliae vulgo Eng ren, latine Angri Aria; sic terram veterum Cattorum vulgo Hessen, latine Hassiam vocamus: ideoque sic etiam vulgo Engel, latine Angui, sicut Scvulgo Denen, latine Danos dicimus. Deinde etiam in proprijs hominum nominibus indifferenter A pro E, vice versa utimur, vi patet in Adel 4del, in Aleff&: Eltis, in Hial-merus wHielmeriis, in Hialto itello,&in consimilibus infinitis,quae Frisiorum, Danorum, Sueuorum , molliorum historias legentibus passim obuia sunt. Et ipsum etiam principis huius nome, de quo hic iam disputamus, hodie alii per e efferunt, ac dicunt, Engelum talij efferunt pera,ac dicunt Angelum:&cum diuersa nomina videantur, ob diuersam scripturam , qui viriusque unam eandemque tymologiam ignorat, Angelum interpretantur nuncium, quia nuncius
graece dicitur αγγάλοι, quod vulgo hodie persuaium est,ut qui Enge populari lingua dicitur, hic angelus latine dicendus videatur, quia utrobiqi
270쪽
FRISIORVM LIB. II. 237;am nomen hoc pro nuncio diuino accipitur. Porrb autem quod apud supradictas nationes Septentrionales in proprijs nominibus saepius
in E &e contra E in V, mutetur,easdem historias legenti patet Sic enim pater huius Principis, de quo agimus, Sueuorum Gothorum Cue rex, iqui apud Saxonem Grammaticum Hum usap pellatur,apud Ioannem Gothum alias Humulus, alias Humelus vocatur ut etiam huc Principem
Engelum fuisse dictum nemo debeat mirari. Certe quod ista terra, cui Angui hic praefui G. in utraque syllaba e habuerit,i Engellandi di eta fuerit, ex colonijscius liquido apparet, quae
omnes hanc vocalem repraeludiant Huiusmodi autem sunt Englehem in Pomerania, Englum in Frisa;Engetheisa, Engelthai, Engelliasin Germania, sicuti infra latius dicemus d. e. .eod. . em adnaodum igitur Friegandi a Frisone, i.eo.ιnfra. Iuthlant a Iuthone;ita etiam .Ensellandi ab Eng: Io primo conditore suo nomen obtinuit Illa inquam prouincia Iuliae proxima,cui Angulupra fuisse declaiat Saxo Grammaticus, qui idem et 'iam ab huius atre Dan primo eius conditore Dan iam appellatam scribit, qui&ipse Dan, vulgo Den appellatus fuit, a ne longum mutato,
quod prouinciae nomen aperte testatur, quae vulgo haetenus Denemerchen appellatur,viis incola ipsi Denen. Haec Vipei spicua veritate nituntur, quia ex
usu populari petita sunt ita sanis ingenios absurda videri nullo modo debent: Dec enim inusit tum est,castra, ciuitateS,prCuincias,&alia loca condito tum nominibus insigniri; neque in totitum nome est,uel Engeli api d Anglos Iulianidialibi, ut supradicium eia, via Deni apud Da