R.P. Matthiae Borrull Valentini e Societ. Iesu, ... Tractatus duo de essentia, & attributis, & visione Dei, cum proemialibus theologiae

21쪽

Index Disputationum,

11. A, ρὸ missa j. onione lumen disponeret ad illam, vel μή vi

sonem beatam recipiendam. a pDO III. An lumensit subiectum, e causa materialis, aut formalis visionis beata.

IV. An de facto lumen gloria sisteries impressa. p. 8 IV. Munus luminiceiusque nece tas. D DIs PUTATIO XXI.

De causa essicienti visionis beatificae. pag. I9oSEc T. L A N lumen sit tota ratio agendi proxima visionem. αλ ibidem. II. An lumen sit eausa principalis visionis. p. J 28

DISPUTATIO

De specie impressa initi itiua Dei, XXII. pag. 6os SECT. LANst 'Vobilis Decies impressa Dei. ibid.IL Eligilarsenientia inmans possibilem speciem impressam Dei. p.6is III. An de facto existat species impresse Dei. p. cI 2

De obiecto visionis beatae. XXIII.

pag. 62IS E c T. I. T E Obiecto increato necessario visonis beata. p. gara II. De obiecto increato libero visionis beata. ρ. 616 III. An diuinitus possit videri essentia non visis attributis , se econtra. p o

IV. An, or qua creatara in se iras pumr, o de facta videan

tur Diuiti by Corale

22쪽

M Sectionum.

tur a beatis. V. De visione creaturarum in verbo.

De inaequalitate visionum.

aquales ex parte obiecti. p.M. III. De inaequalitate visionum ex parteprincipν. p 64 III. Soluuntur obiectiones. p.6 8 I v. De inaequalitate visionum ex maiori intensione, o modo tendendi. ρ-6J2DISPUTATIO ULTIMA. De persectionibus visionis beatae, H13 SE CT. I. A N visio beata sit species expressa seu similliado se

malis Dei. p. 3 II. Au visio beata H similitari obiectiva , seu verbum mentis. -- Π , cSECT. VLT. Dubia aliqua circa visonem beatam resoluuntur.

Licentia Diuitiam by Cooste

23쪽

Facultas R. P. Prouincialis Societatis Iesu in

Prouincia Aragonia.

Go Dominicus Langa Societatis Iesu Praepositus Prouincialis Prouinciae Aragoniae . potestate ad id mihi faeta a R. admo-: dum Patre Ioanne Paulo Oliva Uicario Generali eiusdem Societatis facultatem concedo ; ut Tractatus de Essentia , ct Atiniributis , ct visione Dei ἱ cum Proemiatibus Theologia, a P. MATTHi ABOR Rux L nostrae Societatis, ac Sacrae Theologiae in nostro Collegio Valentino olim primario Professore compositus, & eiusdem Societatis grauium Theologorum iudicio approbatus . typis mandetur. In quorum fidem has litteras manu nostra subscriptas , sigilloque nostro munitas dedimus ; Caesaraugustae. Die 31.Ianuarij. Anno I 66 .

DOMINICUS LANGA.

EGo insta scriptus Prouincialis in Prouincia Lugdunens Soeletatis Iesu , juxta Privilegium eidem Societati a Christianissimis Regibus,

Henrico III. Io. Maij t 18 . Henrico IU. 1 o. Decemb. I 6os. Ludovico XIIL a . Februari j r6t I. Ludovico XIV. Regnante a 3. Decemb. Isso. Concessiim, quo bibliopolis omnibus prohibetur ne libros ab eiusdem Soeietatis hominibus compositos absque Superiorum permissione imis primant. Permitto PHILIPPO BORDE. LAvRENTIO ARNAvD, PETROBORDE, ET GV LELMO BARBIER Bibliopolis Lugdunensibus,ut librum cui inscriptio est Tractarus dis de ventia ct Attributis ct misiane Deiaeum Prooemialibus Theologia, Authore Patre M ATTRI A BonnvLL Valentino Societatis Iesu, compositum ad Io. Proximos Annos imprimereti libere diuendere possint dat. Lugd. H. Nouembris anni I 664.

GUILLELMUS DE LANGE.

24쪽

MATTHIAE BORRVLLVALENTINI,

E' SOCIET. IESU,

De Essentia, s Attributis Dei. DISPUTATI O I.

De Prooemiatibus Scholastica Theologia.

H E o L o G i AE dignitatem ipsa nominis DiuIsu, ethymologia commendat , idem enim est, ac sermo de Deo. D uidi solet communirer in positivam , scholasticam , &moralem. Posuiua in scripturis sacris explicandis ponendisque praemissarum Fidei fundamentis potissi- .mum occupatur. Scholasticae esst, ex praeiactis a positiva sundamentis suas conclusiones eruere inde dicta Scolaitica, quia scholarum more tota argumenta-A tionibus

25쪽

s ibiectum qualiter turpandum

in ptasenti. opiniones Magistri

α Tract. I . De Essentia s Attributis.cionibus incumbit. Moralis , quae sorte scholasticae pars est , decidendis conscientiae casibus inuigilat. De scholastica in sequentibus futurus est nobis ser

mo, cuius necessitas, mirum quanta. Illius enim est rediuiuas errorum hydras, in tanta ingeniorum v rietate perpetuo renascentes amputare ; ut stabith veritate firmata, morum candor, & fidei puritas illibata consistant. Nec momenti aestimandae sunt haereticorum calumniae , Theologiam scholasticam tanquam inutilem , & perniciosam execrantes; infirmae enim oculorum pupillae coecutiunt splendote lucis, & coeco nox est clara dies.

SECTIO LDe subiecto , ω obiecto materiati Theolagia, san babeat obiectum attribulionis.

1 C Vbiinum non hic sumitur pro causa materiali habi- Pisis,aut actus Theologici receptiua, qualis est intellectus, sed pro illa parte propositionis, de qua aliquid

assiimatur, vel negatur, seu pro subiecto quatenus distinguitur, a praedicato, Ut in hac propositione , Peιrus est Mimal , Petrus, de quo dicitur animal, est subiectum ι animal verb, quod de Petro dicitur, est praedicatum. Vnde subiectum ,& obiectum Theologiae ab aliquibus immerito confunduntur; licet enim omne subiectum sit obiectum , non tamen e contra. Dissicultas ergo est prima, quodnam sit subiectum, de quo Theologia suis actibus aliquid negat, vel assirmat; siue illud sit magis, aut minus praecipuum, de quo modo non dissero, quid tamen dicendum , constabit infia. 3. Magister I .sent. dist. 1. docet, signa, seu symbola

26쪽

ρ Disp. I. De Prooemialibus Theol. Sect. I. 3

rum diuinarum, & res per illa significatas, subiectum en

Theologiae. Durandus vero quaest. 3. prologi Censet, Albem actum meritorium subiectum esse. Graegorius autem quaest. 4. prologi art. 2. Marsilius quaest. 2. art. F. Et Al- Ρ. Amasae. bertus in 1. dissi I. existimant, Deum sub ratione glorificatoris esse subiectum Theologiae. S. Bonaventura quaest. i. prologi, solum Christum Deum, & hominem conten-djt esse subiectum Theologiae. Gon Zale et de Albenda r. pari. quant. I. art. T. disput. T. num. v. solum Deum asserit esse subiectum Theologiae , existimans num. IOI. S. Thomam ea quaestione, & art. retractasse quod docuerat quaest. I. prologi in I. ssentent. art. . quod non placet aliis Thomistis; nam S. Doctor quaest. I. art. 7. solum tractat de subiecto praecipuo , dc attributis , quod licet solus Deus sit: non excludit alia subiecta minus praecipua tradita, quaest. F. prologi in i .sent. Denique P. Arria

nia reuelata, esse subiectum Theologiae, sed ea tantum mysteria, quae speciali aliquo modo ad Dei notitiam spectant, ut gratia, actus humani, Angeli , icc. Theologiae enim scholasticae non est considerare quoto anno Saul incoeperit regnare,vel ubi habebat hastam, quando Da- . uid ad eum noctu venit, dc innumera si milia. . Afferendum est prim6 , subiectum adaequatum βμ' et' . Theologiae, non esse solum Deum, nec solum Christum, gia omndi; sed etiam ea omnia , siue creata , siue increata, de qui- aeqvφ ipsa

bus Theologia suis conclusionibus aliquid affirmare po- 2l. Ea

test, vel negare , ex aliquo saltem principio reuelato, vel negare.. quodcunque sit illud. Ea scilicet sunt, Deus, Angeli, homines , Gratia, peccatum, Incarnatio, Sacramenta, dcc. Ita communiter Doctores, P. Gillius lib. s. commentationum Theolog. tract. 3. cap. 4. P. Artubal I. pari. disp. 6. cap. 3. &4. P. Ribas disp. 2.cap. I. num. 2. & docti Recentiores. Ratio est, quia subiectum adaequatum complectitur omnia illa , de quibus scientia , aut facultas potest suis actibus aliquid affirmare, vel negare : Theologia suis conclusionibus plurima potest de illis omnibus assir-

27쪽

ή Tra et I. De E sentia Attributu.

mare, vel negare ex aliquo principio reuelato, quodcumque illud se, cum nullum stet, quod alicuius conclusionis non possit esse praemisia: ergo ea Onania erunt subiectum adaequatum Theologiae. Ad fidem 1 Confirmatur, ad fidem non sollina spectat reuelatioia, ...ti' obiecti ad maiorem Dei notitiam speciali modo pertitio: ergo ad nCntis , sed rcuelatio Ctiam cuiuscunque obiectit ergo Throiψg' ad Theolo etiam non solum spectabit principium reuela

inum. tum speciali modo aci UeI notitiam pertinens , sed etiam

principium quodcumque reuelatum, siue speciali modo ad Dei notitiam conducat, siue non. Antecedens admit ii tura P. Arriaga , dc negari non potest. Consequentia probatur, nam sicut fides est reuelatorum, ita Theologia est ex reuelatis: quodcumque autem reuelatum spectat ad fidem, siue ad maiorem Dei notitiam specialiter con ducat , siue non : ergo similiter quodcunque ex reuelatis 'deduchum pertinebit ad Theologiam , siue ad maiorcm Dei notitiam specialiter conducat, siue non. Id enim si iacui necessarium non est ad omnem fidei assensum, neque apparet , unde necessarium esse possit ad omnem Theologicam conclusionem. 6. Nec dici potest , Theslogiam , utpote virtutem intellectualem erga Deum , ut ipsa nominis e thymogia prae se fert , sola respicere subiecta reuelata, quae speciali modo ad maiorem Dei notitiam concipiendam conduce-rc valent. Non inquam id dici potest , nam etiam Fides est virtus Theologica erga Deum , & plus Theologica, qua ipsa Theologia,cum eius motivum sit diuina veracitas, eiusque testimonium; motivum vero Theologiae sit idc mi iras extremorum cum medio , vel etiam inter se, quae ex magna, Zc maiori parte, quid creatum est i ergo sicut de ratione fidei Theologicae non est respicere sola subiccta, quae specialiter pleniorem Dei notitiam CXcit re possunt , sed quaecumque etiam alia, quae a Deo reuelata sunt ue ita de ratione Theologiae non erit sola illa subiccta respicere, scd quaecunque etiam alia , de quibus

aliquid, ex uno saltem principio muclain, concludi po-

28쪽

test. Idem firmat Charitas Theologica , extendens se ad omnia subiecta, informata diuina bonitate, siue ex spe ciali modo ad maiorem Dei dilectionem conducere possint, siue non. Asserendum est secundo , obiectum materiale obi.ctum Theologiae esse omnia illa, de quibus ipsa tractat, siue materiale. per modum subjecti, siue per modum praedicati , Vtrum ' I 4ni,tam. que enim actus Theologici obiectum est.Quae autem tranentur 1 Theologia 3 Respondeo tractari eas omneS veritates , seu conclusiones obiecti uas, quae ex uno saltem principio reuelato deducuntur. Probatur conclusio, quia obiectum materiale cuiusvis scientiae, aut facultatis, cst illud , de quo ipsa trachat; atque adeo erit in Theologia: haec autem, ut constabit infra, non est habitus principio rum , seu praemissarum, cum istae ab habitu fidei mini strentur, vel etiam aliquando una cum illo ab habitu scientiae naturalis, quando altera praemi natum est natu ratis euidens: ergo Theologia erit habitus conclusionum ex uno saltem principio reuelato , atque adeo obiectum materiale illius erit conclusio obiectiva, ex uno saltem principio reuelato ,& omnis ea conclusio crit adaequa tum obiectum materiale. 8. Asserendum est tertio,subiectum precipuum Theo- subiectum logiae, csse Deum. Ratio est manifesta , nam subiectum praecipuum in qua uis scientia, A facultate, est illud, solu, esichiod caeteris omnibus nobilius est, Sc perfectius: talis au- Dpu' tem sine dubio est Deus inter omnia subiecta Theologiae: ergo & precipuum illius subiectum , bc obiectum materiale. s. Dissicultas tamen maior est circa subiectum ar- quiddita, tributionis, pro cuius clariori decisione supponendum a 'μοῦ ' est, quod tradidimus in Logica, Videlicet, obiectum at- inbutionis. tributionis debere sub ratione formali scientiae,vel habi- nς6.d-.tus contineri,aliter enim non posset esse obiectum mat riale i litus. Insuper ad obiectum attributionis opus est, ut caetera omnia sub ratione formali scientiae contenta,

reseramur ad illud. Quod tamen dupliciter contingere

A 3 potest,

29쪽

potest; primo , si ex natura sua, dc per intrinsecam exigentiam reserantur , secundo si extrinsece tantum ex intentione operantis, & per meram non repugnantiam Nducantur, ut essent scientiarum principes, &. inuentores. Vnde duplex attributionis obiectum,aut subiectum dist ngui debet, unum intrinsecum, ad quod caetera

omnia ex natura sua, & per intrinsecam exigentiam referuntur , aliud extrinsecum , ad quod caetera omnia extrinsece tantum ex intentione operantis, per meram

non repugnantiam reducantur.

. 'M. O autem Obiecta attributa referri debeant ad at

ilibuta teia tr. butioniSobiectum, prout omnia subsunt eidem ratio-

ferri dςb ην ni formalis scientiae, vel habitus; vel sufficiat sub alia ra- bes ob tione formali extranea scientiae, vel habitui referri: res estctum. non ab omnibus explicata. Censeo tamen,hoc secundum non suificere , dc primum necessiario requisitum esse. Ratio est, quia nulla res potest esse obicctum materiale ali cuius scientiae, nisi quatenus subest rationi formali talis scientiae : ergo neque poterit esse obiectum attributi nis eiusdem scientiae , nisi caetera ordinentur ad illud, prout omnia subsunt rationi formali talis scientiae. Re ferri enim submotivo extraneo,& peregrino alicui scientiae, non est talem scientiam habere obiectum attributionis, sed aliam cuius motitium illud proprium est. Aliter fides haberet obiectum attributionis intrinsecum, scilicet Deum, ad quem omnia reuelata creata per exigentiam intrinsecam, sub ratione effectus ad causam, refe

runtur.

seriistitu. I I. Prior ergo sententia indiscriminatim, dc absolu- Doetotum te docet, Theologiam habere subiectum attributionis,A.- is . in eo tamese declarando illius authores non conueniunt.butionis Nam Durandus quaest. F. prologi tenet, esse actum meritorium. P. Verb Maeratius hic disp. I.sect. 1. 6c P. Arriaga P Maeratius. disp. I. sect. I. subsect. a. num. 8, docent, esse Deum in

P. Am g . se , seu secundum rationem Deitatis. Alij denique ajunt. esse Deum, sub ratione saluatoris, dc glorificatoris. Posterior sententia concedit Theologiae obiectum attributionis

30쪽

Disp. I. De Prooemialibus Theolog. Sech. I.

tionis extrinseco , nempe Deum , S negat intrinsecum; ita docti Recentiores. Ia. Aserendum est quarto, Theologiam nullum ha- Theologiabere obiectum attributionis intrinsecum, A priori proba όε bb;. iitur primo conclusio, nam ut Deus , Vel aliud quidpiam, Miribuitonia esset obiectum attributionis intrinsecum Theologiae, in xin ςς-- neccsse est, quod caetera omnia subiecta , intra latitudinem illius contenta , natura sua, dc per exigentiam intrinsecam ordinentur, &. referantur ad Deum; Ordinentur inquam, non utcumque, & sub qualibet ratione formali , sed quatenus omnia subsunt rationi formali Theologiae, ut ostensum est: Subiecta autem omnia, intra lati tudinem Theologiae contenta , non ita ordinantur ad

Deum, nec ad aliud quidpiam : ergo. Minor probatur, quia Deus, quatenus subest rationi formali Theologiae, est Deus , quatenus de illo concludi aliquid potest ex

uno saltem principio reuelato ri iuxta inferius dicenda :ad Deum autem ut sic, non ordinantur ex intrinseca natura Zc exigentia caetera omnia subiecta Theologiae,ut videtur euidens, cum reuelatio principis: ex quo aliquid de Deo inferri, dc reuelationes omnes principiorum,ex quibus de creaturis aliquid concludi Valet,nullam inter in . trinsecam habeant exigentiam, sed per accidens tantum

coniungantur: ergo. 13. Confirmatur, nam potuit Deus non reuelare ea Rrmatur ex

principia diuina, quae de fiasto reuelata sunt, & ex quibus 'λὸi 'Theologia aliquas veritates de Deo concludit, ponamus nume uelata ergo Deum non illa reuelasse, sed alia tantum principia creata, ex quibus aliquid de creatura concludi potest. Tunc auctem subiecta Theologiae nullam dicerent exi gentiam intrinsecam ad Deum sub ratione formali sub techi Theologiae, cum talis non esset, eo quod nihil de illo ex principio reuelato inferri posset: ergo neque de facto consistit talis exigentia, cum de facto eadem subiecta sint, quae tunc essent, eiusdemque naturae extrinsecae: ergo sicut tunc de nouo reuelante Deo principium diu

num , ex quo aliquid de Deo concludi potest, id per acci