R.P. Matthiae Borrull Valentini e Societ. Iesu, ... Tractatus duo de essentia, & attributis, & visione Dei, cum proemialibus theologiae

31쪽

8 Tract I. De Ventia N Attribotis.

dens adueniret aliis subiectis Theologicis creatis , ita nunc de facto per accidens ec mere extrinsece omnis illa coniungentur , atque adeo neque Deus in se , neque sub ratione deitatis, neque sub ratione saluatoris, aut glorificatoris , neque meritum , aut aliud quidpiam i erit obiectum attributionis intrinsecum respectu Theologiae,

nam eadem est de omnibus ratio. Idem sima l4 Secundo probatur concluso. Nam , ut concedit tur ex fide P. Arriaganum. p. fides nullum habet obiectum attribu-b. 4 bbi. tioniS intrinsecum , seu proprium, ut ipse ait: ergo nequectum aditi. Theologia. Probatur consequentia , ideo fides nullumis&K..is' habCt Obiectum attributionis intrinsecum , quia quantum est ex se non habet certa ulla obiecta, sed extendi tur ad omnia reuelata, siue intrinsece connexa, siue in- Connexa, ut patet in latissimo scripturarum campo, ubi innumera inter se inconnexa de fide sunt: Theologia autem quantum est ex se non habet certa ulla obiecta, sed extenditur ad omnia quae ex uno saltem principio reuelato inferri poss int, siue interie connexa sint, siue inconnexa , ut assertione I. ostensum est: ergo nullum habet obiectum attributionis intrinsecum. Confirmatur, ideo fides ad obiecta inconnexa extendi potest, quia eius mo-tiuum , nempe diuina reuelatio , ad illa extendi valet; idemq; est de scientiis naturalibus obiecta inter se inconia 'nexa respicientibus , &. obiectum attributionis intrinsecum non habentibuS: motitium autem Theologiae,nem iape concludere aliquid ex uno saltem principio reuelato, extendi potcst ad objecta inconnexa, cum omnia reuelata assumi possint tanquam principium: ergo &. Theologia extendi poterit ad illa. Is Tertio, nam etiam si Theologia solas respiceret

veritates, quae ad maiorem Dei notitiam conducere post. sciat, quales sunt Angeli, homines, creatio nundi, gratia, peccatum, sacramenta, &c. nullo adhuc probatur funda-damento , ea omnia ex intrinseca natura, & exigentia

ordinari, ut plenior cognitio creata de Deo existat, at indenim est, ea omnia posie me ducere in Cognitionem in

quia

32쪽

quia signa illius sunt, aliud exigere me id cognosceres sicut aliud est, effectum potio ducere me in cogniti nem cause, alium: xigere me id cognoscere : emo licet Theologia respicere Molas illas veritates, quae pleniorem

Dei notitiam excitare possunt, cum tamen non omnes

ad eam notitiam inducendam extrinseca natura, Scexigentia propendeant, nec obiectum attributionis intrini cum conuincent. Etenim productio coeli, terrae, Angali, hominis, gratiae, Incarnationis, dcc. ex intrinseca natura , & exigentia non postulat , quod creatura aliqua eam cognoscat, atque adeo neque postulabit , quod creatara aliqua Deum in illa cognoscat, quamuis ponit. i 6. At Ierendum est quinto, obiectum, aut subiectum l. attributionis extrinsecum Theologiae, essc Dcum, qua- extrinsecum tenus de illo Theologia aliquid concludere potest ex uno Thς60ς κ saltem principio rcuc lato. Probatur, nam Obicctum attributionis extrinsectam est illud , cuius cognitio potissimum, N. vltimate intc nditur ab authore scientiae, aut is cultatis: ergo obiectum attributionis intrinsecum Theo

logiae illud erit, cuius cognitio potissimum & vltimate intenditur a Deo,Theologici habitus authore: a Deo autem, in m lione habitus Theologici , potissimum intendi tur, S ultimate, cognitio ipsius Dei ex uno saltem principio reuelato: ergo. Minor satis constat, tum quia omnia propter semetipsum peratus est Deus, tum quia Paulus I. corint. 3. satis idem innuit dicens. Omnia ves sunt: vos autem Christi: Chressus autem Dei. Vbi etiam Christus vltimate resemii' ad Deum.

SECTIO II.

Exponιtur obiectum formale Theologia.

7. Bjectum formale duplex communiter respectu

conclusionis formalis distingui solet, unum inia male neri trinsecum, ta extrinsecum alterum. Intrinsecum dicitur

33쪽

statio soria malis subq ,quid tiquo plex. lima seniatentia do. cens, laspraemissas obiectivaselli obiectsi

Io Tract. I. De Essentias Attributu.

quod re ipsa , Sc formaliter attingitur ab actu concluso ni S, tanqUam motivum assentiendi obiecto materiali Extrinsecum dicitur, quod formaliter, & re ipsa non ab actu conclusionis attingitur,sed mouere,& influere dicitur in illam, quia cognitum per actus praemisiarum,determinat intellectum ad conclusionis assensum. Potissima ergo controucrsia tantum praecedit circa obiectum formale intrinsecum Theologiae ; nam extrinsecum idem erit ac motivum intrinsecum praemissarum, quod tamen rC- ipsa non attingatur ab actu Theologicae conclasionis sos mouere tantiim dicatur, quatenus cognitum per actus praemiliarum, determinat intellectum ad conclusonis sensum

I 8. Ratio autem sormalis sub qan Thelogiae est illi quae ex parte obiecti, vel potentiae , supponitur necessario ad actum Theologicum , ipsa vamen, ut talis est , expresse non attingitur per actum. Duplex est , alia se tenet cx parte obiecti ,. estque capacitas intrinseca illius ad terminandum actum , quae hoc differt ab obiecto formali intrinseo, quod istud cxplicite per actum exprimitur, illa vero , qua tali S non attingitur ι color enim explicito cernitur per Vistim , non vero capacitas, seu visibilitas illius, qua talis est. Alia est ratio formalis sub qua, tenens se ex parte potentiae, seu scientiae, & est capacitas illius ad psoducendum suum actum. Id tamen, quod omni scientiae commune est, obseruauimus nunc , non quia in praesentia momenti sit , sed Me terminorum nouitas aut mentem perturbet, aut magnum aliquid sub illis vocibus latere praesumaia 19 Prima,& communis sententia asserit,obiectum sor male intrinsecum Theologiae, solas esse praemissas obiectivas , quarum una saltem reuelata sit, dc fide diuina credita ι reuelationem autem esse tantum obiectum formale extrinsecum, ratione unius saltem praemissae fidei, cuius est obiectum formale intrinsecum reuelatio. Ita P. Arriaga hic disp. i.sect. I.subsect 3. P. Ribas disp. 1 cap.

L N plures alij supponentes cx Philosophia , solas prae-

34쪽

Disp. I. De Prooemialibus TheolSectu. ir

missas obiectivas esse motivum intrinsecum cuiuscumque conclusionis. Nam intellectus, cum sit causa nece stari a, habens omnia praerequisita, operatur quantum potest, cumque duae praemissae formales proponant debite, & approximent identitatem extremorum cum medio, tanquam motivum susticiens, ad assentiendum propter illud identitati extremorum inter se s inde assentiri debetidiantitati extremorum inter se , propter solam identitatem earum Cum medio 3 alia enim motiua ad hunc scopum per accidens se habent, semadaxo. Secunda sententia docet, non solas praemissas Ob- sementisiectivas, in bonitatem etiam illationis, rectam scilicet

dic r a - , . . nitatem illa.

ispositionem medij cum extremis , dcreuelationem in- tionis.&te

sit per mediatam , esse obiectum formale intrinsecum uesationem Theologiae. Reuelationem mediatam vocat illam , quae reuelat effectum in causa essentialiter cum illa connexa ivt in hoc discursu Theolagico, omnis homo est risibilis Vedra ius es homo, quia Deus dicit: ergo ChrιB- est risibilis. re uelatio dicens Christum esse hominem mediate dicit ri-' sibilitatis proprietatem necessarib hominis essentiam consecutam. Ita Cardinalis de Lugo disp. t. de Fide

Σi. Asscro primδ, reuelationem adhuc ut constabit Re Misex dicendis, actus & habitus Theologiae adaequale distinguntur ab actu & habitu fidei, non sollim ex modo non est ob tendendi ,sed ex obiecto formali:Reuelatio alitem,etiam se '. mediata, est obiectum formale intrinsecum fidei, iuXta seeumT,Eo dicenda in proorio tractatu : ergo non erit obiectum for- logiae male intrinsecumTheologiae. Confirmatur, nam conclusio Theologiae est assensus extremorum inter se : praemissaei autem obiectivae , scilicct identitas extremorum cum medio , seorsim a reuelatione, plenum, & sufficiens sunt motivum assensus identitatis extremorum i nter se,maxime in sententia Cardinalis de Lugo, aliud simile moti- uum, non exigente ad conclusones aliarum scientiarum, ultra praemissas obiectivas, Sc bonitatem illationis; nam quod necessitat ad assensum identitatis extremorum in-B a ter

35쪽

dia a

rx Tract. I. De Essentia s Attributis.

. ter se, non est testimonium dicens identitatem eorum cum medio , i d ipsa identitas: ergo haec sela Theologicae cen clusioni sulficiens motivum erit. simplieitas 22. Secunddi quid si reuelati O mediata esset obiectum esset obiectu sermale intrini cum Theologiae, etiam esset immediata .crimis. ' Quλodo videlicet ambae praemiliae sunt de fide , ut in hoc syllogismo, Omnes Apostois acceperunt Ipuuum sanctum , qu aD- ῶσιι: S.PGras est Aposus, quia Deus dicit: ergo accepit Spiriium sanctum. Haec conclusio attingeret reuelationem illam uni u rsalem : reu e latio autem uniuersalis est reuelatio iarmalis, & immcdiata singularium , quamuis minus e xpl icita, ut fatetur ipse Lugor ergo conclusio asserens S. Petrum accepisse Spiritum sanctum , propter eam reuelationem , non esset propter mediatam , sed immediatam reuelationem: ergo non posset esseTheologiae,

sed fidei 23. Dicere posses, conclusionem illam esse Theol gicam ,& non fidei , quia de ratione fidei est credere soli Deo, seu moueri ad credendum propter solam Dei reue iationem, illa autem concluso non credit soli Deo, sed

etiam veritati praemisiarum , ex qua etiam mouetur, uno

de agensin fidei non erit, sed Theologicus. a 4. Contra, quia idem actus ex diuersis motitiis potest esse fides, &scientia, & ad utriusque motivum ex- ndi, ut eum communi sententia tenet Cardinalis de Lugo disp. 1.de fide sect. 3.num. 3.Et in voluntate idem actus potest esse charitatis propten Deum , & misericordiae propter subuentionem pauperis: ergo licet conclusio illa non moueatur ex ista reuelatione diuina, sed ulterius se extendat ad motivum praemissarum, non inde deficiet a satione actus fidei. Nec dici potest, conclusionem Theologic- non moueri persecte ex reuelatione , quod nece uatium est ad actum fidei , eo quod intellelius sola uxo posita reuelatione , non praeberet asscia sum per actum itus fidei. Non inquam id clici potest, nam concluso Theorugi ca supponit itellectum fidei adhaerentem in Exae Ais cx sola reuelatione diuina. atque adeo paratum ad

36쪽

Disp I. De Prooemiatibus Theol. Sect d.

ad credendum ex sola illa, quidquid tibi susticientcr pro

ponatur: crgo CX eo capite conclutio Th olog ca non defficiet a ratione fidei i atque adeo so lim erit Theol pica ratione praemissarum, qualciam ficus, N. 4 h. ologia distinguntur inter se. 11 Asscro secundo, bonitatem illationa rectam acilicet dispositionem medij cum ex cmi, , speciali actu flexe cognitam , distincto ab asscnsu praemisatum , Δ conclusionis , S. correspondente particulae ergo, non cucobiectum formale intrinsecum Thcologiae Ratio cit,tiam quia praemissae suffcienter disponunt mcd una cum ex tremis , modo quo id conclusioni neccssarium csst, conclusio enim ritam illam exigit dispositionem , non vero quod ego actu speciat i illam ut talem cognoscam. Tum etiam, quia talis actus Dialectici potius est, quam Ilico logi. Tum praeterea , quia praemissae non necessitant ad iudicandum, rite esse dispositum mcdnim cum extre-

Bonitu illa.

or is tesse.

mis, id enim , quando praestatur ab intellictu, iam supponit conclusionem necessario ortam i X praeimsis , c timidentitas extremorum cum medio pro possita , necessario inserat identitatem extremorum inter se. Tum denique quia specialis illa cognitio cognoscit medium rite cise dispositum cum extremis: ergo eam dispositionem supponit ex parte obiecti, dc consequenter totum fundamentum ident statis extremorum inter se. 16. Assero tertio , solas praemissas obiectivas non esse Solis prae obiectum formale intrinsccum , & adaequatum habitus Theologiae. Dixi habitus, quia respectu aliquorum actuu inmobiectu posse solas illas esse obiectu m adae quarum non DCyam US. Probatur, na vi docui in Philosophia, CX praemissis subse- Theolosiis. qui potest actus assentiens identitati extremorum inter se, non propter identitate eoru cum me di insed propter solasti intrinseca illius veritate .Quod ut ostendam suppono, pos sibilem esse actum , attingentem obiectum matcrtale huius conclusionis, V. L. Petrus est an mal, propter solam. intrinsecam veritatem identitatis extremorum inter se, siue talis actus sit conclusio, siau non ,, a quo nunc praeia

37쪽

a Tract I. De Essentia Es Attributis.

cindo. Id quod meo Iudicio negari non potest, cum prae uae ita attingant sua obiecta, ut hoc obiectum . Petrines animat, peractum qui praemissa sit, vel simplex iudicium, attingi possit.

χτ. Modo lic. Intellectus, ut aiunt aduersarij, cum sit cauta n ecessaria, habens omnia requisita, operatur quan- let allenius tum potest: istae autem praemissae, Omnis homo es animat: ν ta' sea P it 3 eit homo, rite proponunt, & approximant veri.

trinaeum talem identitatis animalis cum Petro, tanquam moti-

ς -ς - uum sulficiens actus suprapositi, nempe, Petrin es anima , propter solam veritatem illius intrinsecam: ergo talis actus potest, dc lubsequi necessario debet ex praemissis, si argumentatio adue sariorum solida est. Probatur consequentia, nam id co per vos potest, dc necessario sequi debet ex cisiscin praemissis actus assentiens identitati ex

tremorum inter te, proper identitatem cum tertio, quia

haec scilicet identitas cum tertio, sufficienter proponitura praemissis tanquam motivum sufficiens illi actui: veritas autem identitatis extremorum inter se, sussicienter etiam proponitur ab iisdem praemissis, tanquam motivum, sit ficiens actui assentienti identitati extremorum inter se ipropter intrinsecam , & propriam veritatem : ergo pote rit talis actus, dc necessarib ex praemissis, sequi debet: Minor probatur,quia motivum veritatis identitatis extremorum inter se, est ipsamet identitas eorum: identitas enim extremorum inter se sussicienter propornitur per praemi sas formales, aliter subsequi non posset assensus illius tergo& motivum proponitUrsum cienter. 18. Nec dicas, motivum citiuslibet asi sus debere praecedere explici praecognitum per alium actum.Nam licet id verum c stet, quando motivum distinctum est ab obiecto materiali, non vero quando est ipsum mei obie.

ctum materiale , tunc enim antecedens approximatio,

quae susticit obiecto materiali, sufficiens quoque est ali, cum istud sit ipsum mei obiectum materiale, ut patet in praemissis assentientibus obiecto materiali propter intrinsecam illius veritatem, inquibus eadem applicatio,

' quae

38쪽

quae sufficit obic cto materiali, sufficiens etiam est sorma Ii , eo quod sint omnino idem: praemissae autem sufficienter applicant obiectum mater Iale , nempe idcntitatem.

Extremotum inter se : ergo & formale ab ea identitate indiitinctiun 19. Dices, assensibus praemissarum proponi cxplicite

motivum per antecedentem apprehentionem illius. Contra pramo, nam PIreas apprehensiones etiam explicite proponitur obiectum materiale: ergo eadem approxima

tio, quae iussicit obiecto materiaeli, jussiciens est sormali indistincto a materiali : ergo praemisiae , quae sussicienter

applicant obiectum materiale,pariter applicabunt sermale indistinctum a materi alio Secundo, quia praemissae nota excludunt se imo necessario inserunt apprehensionem identi tat ri Coremorum inter se,apprehensionem inquam antecedentem ad conciusionis assensiim rergo a tali apprehensione sussicienter proponitur motivum intrinsecae veritatis, sicut per apprehensionem proponitur praemissiS,

& euilibet simplici iudicio. Vnde etiam si ex praemissis

nunquam sequeretur assensus identitatis extremorum inter se propici intrinsecam veritatem selam, propturillam tamen simul praemissas obiecti uas, stante aduersariorum fundamento , sequi deberet, ctim totum hoc motivum sit sufficienter applicatum, dc intellectus causa necessaria , quae rite applicaraoperatur quantum potes: atque adeo non solae praemissae essent motivum intrinse

cum conclusionis. 3o. Fundamento aduersariorum respondemus, inteI- sitis sita

lectum suppcesto praemissarum assensu,non teneri ad operandum quantum potest de se ex parte p miliarum inam .bi ad quid inde plures dissimilasque tum numero , tum intensione, & tu mini

tum etiam persectione substantiali, prodire possunt conclusiones, nec tamen ad producendas illas omnes vlla lage tenetur. Adstringitur ergo ad operandum intellectus ex assensu praemisiarum, non quantum inde potest, scd quantum cogitur, partim ex praemissis reddentibus impossibilem dissensum conclusonis, re tantum ad aliquem assensum

39쪽

obiectum

1 6 Tract. I. De E sentia s Attributis.

assensum subdisiunctione compellcntibus; partim GDeo praeparante omnipotcntiam aut solam hanc conclusonem prae aliis. Ex quo duplici capite, posito prae misiarum assensu, necessitatur iniciaectus ad hanc munero conclusionem prae altas. Similiter dicimus, cum ex praemissis subsequi possit, vel aliun sus extremorum inter se propter solas prae ni 1ias Ooicct mas, vel propter solam intrini anaveritatem , vel etiam propter utronique , ad solum illum necessitari intellcctum , nulla stante voluntatis elcchione libera, ad qu m solum Deus, prohibitis aliis paratam habuerit omnipot nciam tuam. Quaenam autem haec sit Iudico frequent: us praeparari a Deo omnipotentiam ad au' nsum id iacitat sextremorum inter se propter solam

intrinscca n elu, verita m ; nam in conclusionibus fre- 'uciatria, a nobi , elicitis , nullum experi ar recursum ad prae mlia obiectiva , imo tales eliciuntur , quae comcellae sub togantur ad ulteriores syllogismos, loco simplici, praemissae. 3 i. Quid autem objiciebant aliqui, videlicet, admisi

in conclutione propter solam intrinsecam extremorum Veritatem, non disia rationem , unde ex triplici actu syllo r is mi , unus potius, quam alter sit conclusio, ipsos v get, in assignanda rationes cur ex duplici praemissatum actu, unus sit maior, vel minor; maxime quando utraque singularis est. Restondeo igitur ex triplici actu syllogismum formalem componente, illo, csse prumisias, qui disponunt medium cum extremis, quid autem id sit consule summulas, illum vero conclusionem qui assentitur identitati extremorum inter se,ex quocumque motivo id coamtingat.

31 Asero quartὁ , obiectum formale intrinsecum, &adaequatum habitus Theologiae , ncque esse solas prae-m sia obicchi uas, quarum una salicin reuelata sit, neque solam intrin eca in veritatCm conclusionis obiectivae,sed complexum utriusque, quamuis quaelibet earum seorsim ab altera actum Theologicum mouere possit. Sicut o lectum formale adaequatum fidei complectitur omnem reuela Di siligod by Cooste

40쪽

Disp. I. De Prooemialibus Theol. Sect. II. 17

Teuelationem, etiamsi una seorsim ab altera actum fidei mouere possit. Ratio assertionis cst, quia Theologia est habitus conclusionum ex uno saltem principio reucia tot ergo eius obiectum formale intrinsecum adaequatum crit oin ne illud , quod actum conclusionis mouere potest: Id autem praestare possunt, tam praemissae obiectivae, quam ipsa veritas conclusionis intrinsecar ergo totum id constituet obiectum formale intrinsecum habitus Theologiae, quod omnibus scientiis in obiecto proprio commune est.

33.Objicies,omnis c5clusio Theologica pedet essentialiter a reuelatione principiorum saltem unius: ea autem dependentia consistere non potcst, nisi reuolatio sit obiectum formale intrinsecum: ergo. Maior videtur cCrta, cum omnis conclusio Theologica necessarib, M incultabiliter debeat esse ex uno saltem principio reuelato. Minor probatur, quia conclusio Theologica non pendet ensentialitera reuelatione tanquam obiecto , ut nos fatC-mur i neque tanquam a causa, ut est certum s neque tanquam ab approximante obiectum , quia id non a rcu latione praeliatur, sed ab astensibus praemissiarum : alius modus dependentiae non apparet: crgo nisi reuelatio sit obiectum formale intrinsecum ea dependentia non cori- sitit. Respondeo concessa maiori, negans minorem. Ad probationem ConcessHimiliter maiori , neganda est mi nor. Conclusio enim Theologica, qua talis, pcndet essentialiter a reuelatione, non immediate, sed mediate, quatenus videlicet pendet immediate, vel a praemisitarum asi Cnsu ,' quarum saltem una pendet euentialiter a reuelation C , cum , sit assensitu obiecti , quia Deus dicie illud , vel a praemisia ab eo fidei assensu derivata. l i3 . Insta bis, licet conclusio, qua talis, pendeat cile'niati aliter a me missis formalibus, entitas autum actus non pendet ab illis, sed ad sum renim ab obiectivis, quando iturinsece mouetur ex illist ergo neqUe cnditas acti 'conclusionis Theologiae poterit medio assensu praemissarum sermalium a reuelatione pendere: Antecedens probatur,

Quo pactotones ulla Theologica

a reuelati in ne depcia dea a

Dimei licte instantia nobis obie.