장음표시 사용
21쪽
'nonos hoc volumine libri Ciceronis de Finibus, in quibus nobis magnis cum difficultatibus conflictandum
fixit Etenim rerum, quas tractant, subtilitas, atque inde enata obscuritas, textusque creberrima, sed plerumque reconditior corruptio, in luce pariter atque medela suo cuique loco admovenda, vehementer nos exercuerunt. Dubitari
enim nequit, quum res ipsa loquatur, hos libros omnium Ciceronis philosophicorum tractatu esse difficillimos. Nos quidem ab utraque parte, quantum in hoc male lacero, quod tantillum his rebus supererat, otio licebat, pro facultate fecimus sed qui in his persectiora requisierit, iste quamquam per se justa requiret, hac tamerimuneris occupatione nostri, vel benivole nobis otium benignius optabit, vel ab toto hoc scribendi consilio s vere nos deterrebit. Non enim sic laudi scribere nostrae licet, sed utilitati aliorum; nec plenam hanc consectari, sed qualemcumque. tque in quidem hanc quoque operam, quantumvis etiam ab illo perfectas editionis exemplo absit, in quo ubique applicando nemini minus placemus, quam nobismetipsis tamen non sine fructu fore confidimus. Multis certe locis hi libri emendatiores nunc prodeunt, idque maxime sex codicum, quibus usi sumus, auxilio in his vero prae ceteris binorum, Spirensis alterius, alterius
Erlangensis. Illius collationem eidem egelio debemus, in cujus in superioris voluminis praelatione I meminimus, ad
22쪽
scriptam exemplari Pauli anuli editionis: hunc, num II, 5 ipsi contulimus, ibidemque accuratius notavimus. Qui quidem licet gemelli, vel potius cum Palatino I trigemini jure dici mereantur sunt enim omnes ex uno haud dubie
exemplari descripti); tamen, si sex priora libri primi capita
exceperis, in quibus in alia omnia diversim abeunt, vel expressa lectione, vel conciliatione horum inter se et cum reliquis, vel denique conjectura simpliciter ex ipsis nata, ad verum ita saepe ducunt, ut eorum auctoritas his in ulnis paene sola valeat. Sed sunt hi nostri Palatino I inde prs
stantiones, quod ille in IV libri capite 6 desinit nostris
pari fere praestantia ad ultimi usque finem pergentibus. Proximum quidem ab his pretium Davisiano Uiensi II statuendum : sepius enim hic cum illis facit, interdum solus ipse vere sectionis fulcrum est. Sed idem quoque cum tertio libro finivisse videtur, quum a quarto inde unius m o mensis mentio iniiciatur e , quamquam vel huic
Da Mitis me eteris nauisum tribuit, tamen vix una et
altera ex eo probabilis ieetio erui possit ut facile hujus ensem I agnoscas. His quatuor eodicibus princeps seriptorum ad hos libros ollatorum Classis absolvitur: nam teri et olim et nurae primum adhibiti deteriori plerumque lectioni favent quamquam in singulis hi quoque suum usum habent. Mai resiqui uoini, ut M. I mmum. 7, 24, quaternis, Charactere minori seculum XV prae se ferente, in charta scriptris est, et simul libros de Divinatione complectitur; Gud. II, quem proprio numero, ad priora quoque Blumana eontulin s Basileensis, qui item ex illa gelii Ooliati te nobis inmotuit, et forte una cum his libris Mademi initoque oomprehendit Monacensis denique Bibliothecae regias codex, num 328, quem Franciscus verius Wor rus, singularis spei juvenis, cujus ingenii vis suopte jam nomine ex Actis Philologorum mnacensium
inclaruit, a libro quarto inde accuratissime nobis contulit hi igitur omnes ita sunt deteriori classi adscribendi, ut
23쪽
singuli tamen singulis in locis suam quamdam luton mereantur haud raro ceret probatiori lectioni momentum addant Basileensis fere cum Gud Psaeit Gudianus autem II his in fibris auctoritatem, quam in aliis iure obtinet, minus tuetur Eumdem in censum veniunt quinque x nienses . U. quos saepe operas nostri pro E. V. signarunt) ξ. x. . Viennensis uteri, cujus varietates Bremi diligentiam effugerunt cumque his plus minus reliqui, dudum in eriticos usus adhibiti Possint tamen Oxon n. a. tri tertias alicui classi separatim adscribi plures enim
per se quidem minime contemnendas lectiones praebent 'sed ita fere seorsim abeunt, ut magis doctam aliquam o rectoris manum, quam genuinam auctoris prodere videantur Indo noluimus hos ipsos cum Bremio principi illorum classi adscribi quippe a qua multo saepius discedant, quam
cum ea conspirant. Ceterum haud parum dolemus , earum nobis collationum usum non esse coneessum, quas, si recte numerarimus, sedecim numero censor mendationum, a
Rathio repetita Davisianae horum librorum editioni addit rum, in phemeridibus literariis enensibus, num. 63, mense martio I 8ox, pag. 498, stabiliendi judicii sui causa
adhibuit Consulto autem ab istis l. l. notatis varietatibus abstinuimus, ne in aliena invasisse videremur, vel certe alius usibus destinata. Haec de scriptis libris, quorum tabulam in classes distinctorum infra addidimus. Ex impr sis autem veteribus, quos usui fore putabamus, purosque omnes contulimus inter quos tamen longe eminet Petri ars editio, quippe quae non modo saepe se melioribus addat, sed quater via quinquies, insignibus fere locis, sola sequenda fuerit. Neque arsus is erat, qui suopte ingenio, Lambini more, nimium tribueret: nam si quando, quod rarius accidit, ascriptis suis discedendum putat, religiose in commentariis lectores admonet alias horum sectator nimis credulus.
24쪽
Proximam ab hac vim laudem sibi vindicat Cratandria:
firmat enim hami raro in textis, saepius in margine, lectionem probatiorem, nonnumquam Sua etiam ipsius auctoritate commendabilis. Reliquae veteres sere numero magis quam pondere Valent. Ex recentius editis multa debemus Darisio, plurima remio, qui Vel ex eo sua in nos merita auxit, quod consilio editionis absolvendae deposito ultro nobis suas ad duos posteriores libros adnotationes misit. Ea nos quidem, in liberos usus acceptas, quantum licuit, religiose adhibuimus, gratasque ipsas, ut nobis sic lectoribus sore, certo confidimus. In ceteris pauca Bosae commentario, quaedam Milito, plura Augusto atthiae accepta reserimus cujus ac men, conjunctum cum accurata dictionis Tullianae observatione, merito suspicimus Privatim rexit etiam judicium nostrum Hermantius, recepta pro eius singulari benivolentia, cum Schaesero amicissimo correcturae molestia, ter vel quater, qua eximia pollet veri dijudicandi solertia, alapsu nos continuit Communicavit idem vir summus Rei- etianas in hos libros ad Ernestianae exemplar, quod ipse possidet, adnotationes, sua ipsius manu exscriptas atque sic in una hac re multiplici beneficio sibi nos devinxit. Hoc ad textum refingendum apparatu et auxilio nonnumquam fortasse cautius justo usi videbimur sed tum fere rationes nos quaedam interiores a corrigendo revocabant, quas nisi pluribus verbis, occupato iam spatio, expedire non licebat: odiosae sunt enim paginae, quarum adnotationi vix singulae textus lineae innatant. Cetera, in quibus hic illic lapsos nos videris, ut communi hominum, ita nostrae maxime conditioni indulgenter concedes.
25쪽
QUI CONTINENT LIBROS M. T. CICERONIS DE FINIBUS BONORUM ET HALOR . Familia potior:
Palatinus I; Uiensis II; Spirensis;
Cum his aestini Mepi mare et Cretande aditio.
Familia deterior: Basileensis;
Bisque Mensenda est reliqua et codieum ollatorum et editionum turba.
Oxonienses a. et ξ. Tres hi libri aperte eruditam doeti viri manum produnt.
26쪽
3na aditum ad hos libros expeditiorem aperiant, ea poti simum hac triplici quaestione comprehendere licebit quo tempore et ipsi scripti editique sint, et Sermones eorum habiti fingantur: quae sit universi operis delineatio quos denique rerum tractatarum auctores Cicero sit in ipsis singulis libris sequutus Ad haec si, quantum fieri et potest et convenit, responderimus, sicili Via non solum errores haud pauci declinabuntur, quos quum ipsi interpretes, tum ii admiserunt, qui usibus aliis suis hos libros adhibu runt; sed plurima quoque loca sua sponte patebunt, in quibus alia jure haeseris : atque omnino ea habebis, quae his libris iure praemittenda erant. I. Describendis igitur his libris integro septennio auctorem ante cogitasse, quam eos editos esse scimus, patet ex Legg. I, c. ao, 5a, ubi κ finem bonorum Ontroversam rem, dicit, et plenam dissensionis inter doctissimos, sed aliquando tamen iudicandam . Promit idem quoque in his, quae ibi sequuntur, eamdem ipsam sententiam, quam in libris de rinibus amplectitur Dudum autem coepisse sibi Ciceronem colligere materiem, quam et horum, quos edidimus, librorum, et reliquorum omnino philosophicorum suo tam argumento inclusurus erat, ut plane multa indicia sunt cf. v. c. Acadd. I, 3, a) ita hoc maximum certissimumque statuendum, quod, si cum libris de Republica et de Legibus Hortensium exceperis, cetera eius philosophica omnia anni paucorumque mensium spatio absoluta et in publicum emissa esse constat Tot autem varii generis scripta tantillo temporis
27쪽
spatio sic elaborata putare, ut ipsam materiem oram, muriplici accurataque lectione parandam, eodem is o tem- ρον congestam existimes, per se sane absurdum eri si vel
agnoraris, quantum Tullio otii hoc ipso tempore intempestivis hominum eum visitantium officiis, privatis elientium negotiis, eoque ipso dolore, cuius aculeos his studiis et liateris evitare laborabat, perierit. Quid c ne probabile quidem videri debet, hanc ipsam tot librorum materiem indigestam
hucusque ei in adversariis aevisse, et tum demum a primis lineis esse inchoatam simul et absolutam immo potius ex quo hic sibi ad libri alterius argumentum satis collegisse videbattis, tum statim rebus ad ordinis legem adstrictis, orationis krmam qua iam et eoiores induehat et aptabat. Cui rei, ut alia transmittamiis documento sunt et libri de
Lamissius, crasso tantum filo et prima auet is manu, σεὲ -πλασμα, scripti, et cadamica, quomm forniam ter mutatam, his diversam editam scimus. Sed haec, aliam opportunitatem nacti, accuratius videbimus nunc ad libros de Finibus redimus, quorum primum consectorum Vestigium reperitur Att. XII, p. 45 , ubi duo se Cicero magna συουτοπ--τα Molinas scribit. Dubitari enim recte nequit, cum
Academicis prioribus hos quoque libros innui. Quare si nuper Schulatus V. Cel a l. l. duobus illis ν τα μι- binos ademicorum libros solos dici vult nam de altera ad amronem editione auctor tum nondum cogitarat), hoe ne alia moneamus, Vel ideo parum probandum est, quod vox συ,-τ μα de seno tantima opere aliquo, non de singulis eius libris, poni rite possit Libri vero de Finibus eo ipso tempore, quo ista epistola scripta est, i. e. ante diem III nonas junias o8, absoluti esse debebant, quum Oorum secundum auctor a. d. V kalendas quintiles Romam miserit os. Ait XIII, p. 32, taleaedisque sextilibus e disti Atticus dudum non solium describendos acceperit, sed ab hoc etiam Balbus quintum eorum, ab huiusque librariis Caerellia quinque
omnes. invito stomachanteque Cicerone, et antequam
28쪽
Bruto, cui inscripti sunt, traderentur, sibi descripserint vid. Att. XIlI, ep. a et a). Eaque ipsa causa fuit, quare auctor in quinto libro plura mutaret, ut hic liber denuo editus videretur, Atticumque urbane moneret, ne reliqui ante tempus in manus hominum venirent nisi eosdem qu que mutatos, reliquamque librariorum ipsius operam perditam vellet. Cf. ibid. v. Scripsit Balbus ad me, se a te quintum de Finibus librum descripsisse in quo non sane
multa mutavi, sed tamen quaedam. Tu autem commode feceris, si reliquos continueris, ne et u ιορθωτα habeat Balbus, et si a Brutus qua utraque veluti editione exemplaria propagata videntur : ita nobis quidem, praeter alia quas in adnotatione ad hunc librum tetigimus, miram loci illius c. 8, et interpolationem satis apte explicari posse indicavimus. Simili certe ratione priora Academica in publicum elapsa eorumque sic alterum librum ad nostra usque tempora servatum Sse, in eorum introductione vidimus.
Traditi autem Bruto hi nostri libri, id est, vere justeque editi, proxime ante idus sextiles videntur 'um enim ille eum Tullio in hujus Tusculano fuit os ibid. p. 45ὶ neque postea temporis ulla eorum ad Atticum mentio injicitur. Ita absoluti quidem libri de Finibus prius sunt, quam post riora Academica coepta sed paucis diebus post, quam haec ab Attico Varroni traderentur cf. ibid. p. 37), in manus
Haec de horum librorum scriptione editioneque expedire nobis licuit. Iam de eo quoque tempore quaerendum, quo sermones quique eorum habiti finguntur. Tres autem his quinque libris sermones Vere diversi comprehenduntur, quum secundo et qliarto libro illi praecedentium, sententia
eadem in examen vocata, modo continuentur, loci etiam, temporis, et reliquarum διαλοπου παρα ν o. ratio eadem ipsa obtineat Tempus autem in eo commune habent omnes,
quod ante civile bellum instituti esse putandi sint: quae enim personae praeter ipsum principes introducuntur, hi vel
29쪽
ante id bellum, vel in eo ipso occiderunt. Id quidem a se consulto factum auctor ipse testatur, Att. XIII, p. 19 Quae his temporibus scripsi, Mi totaio, morem habent in quo sermo ita inducitur ceterorum, ut penes ipsum sit principatus. Ita conseci quinque libros περὶ τελῶ, ut Epicurea L. Torquato, Stoica . Catoni Περι ατητικα Μ. Pisoni darem: ἄζηλοτώ rato id fore putabam, quod omnes illi decesserant.. Ita quidem auctor ad invidiam inte vos vitandam ad morte defunctos confugerat. Sed quoad illum Aristoteleum morem, ex quo Cicero rerum disputandarum judicium in suam ipsius personam contulisse se dicit, locum hunc eo
ruptum judicat Wyttentach.V. Cel in Epistola docta illa admus Specimen crit in Plat. p. 5 I; non convenire haec cumvlio Tullii loco, Dio I ep. 9, 67 . scripsi igitur Aristoteleo
more, quemadmodum quidem volui, tres libros in disputa. tione et dialogo de Orator nec cum alio Ammonii,
Aristotelis in dialogis morem contrario loco non in eo Constitisse, ut ex sua ipse persona loquutus sit, sed ut loquentes induxerit alios Ammonii quidem locum ex ejus contextis judicare, quum eum in hujus sita Aristotelis frustra quaesissemus, haudquaquam nobis facultas fuit sed si de eo, quatenus excitatum legimus, judicium valet, posse haec conciliari nihil dubitamus. Sic enim verba ejus vertenda
videntur, dialogica autem, quotquot eorum non ex sua
ipsius persona, sed Platonis exemplo, induens aliorum personas, scribebat Q ut his duplex Aristotelis dialogorum genus indicetur, alterum, quo hic et ipsius persona princi-- parum illum obtinuerit, alterum, ubi sub alienarum pers narum auctoritate delituerit idque ipsum forte dupliciter, partim judicii summam ad unum aliquem conferens, ut Tullius in libris de Natura Deorum ad Cottam; partim eamdem inter plures distribuens, ut idem in illis de Oratore. Hanc vero loci vim desiderare vox ira videtur, quum, si
30쪽
auctor unum modo dialogorum genus notare vitet, ejustoeo haud dubie a scripsisset Adde hue, quod rectius fortasse altero Tullii loco verba, Aristoteia morae, non tam ad dialogorum personas, et reliquam dialogi formam externam, quam ad rerum in iis tractatarum rationem et iam spectare dixeris : nam quae adduntur, in disputations a dialogo, auctoris more per ει διὰ Mi expressa, disputandi mr dialogum mionem sigic ni ne moneamus, hunc, si duo imitationis genera ponere voluisset, aritar ac, vel simister, scripturum fuisse. Addita insuper vel ideo etiam verba Aristotela mors putari possint, ne hac in re Platonis ab illo diversissimum morem prave imitatus videretur, quum in reliqua disserendi ratione paene totus ad hunc se applicasset hoc certe nomine Tullium satis inepte vel hodie vituperari a pluribus solere, nemini non constat. Altero autem, quem tractamus, loco verba in quo aeque non universum Stagiritae in dialogis morem, sed ex parte modo spectatum, indicare videntum valent enim cinquo more hoc quoque inest, ut sermo, etc. Ita quidem haec loca nihil inter se pugnabunt idque magis tum apparebit, si ibidem post morem, ex crebra apud auctorem
monstrativi ante relativum omissione eum cogitaris, atque
coli, quod sequitur, loco virgulam posueris. Quod vero haec paulo fusius exposita, interiecimus, id eatenus excusatum volumus, quoad res ipsa ab his libris haud aliena
videbatur sed ad argumentum proxime redeam . Primi igitur secundique libri sermo in annum o3 conserendus est, et quidem in hujus exitum L. enim mu
tus, qui pariter atque C. Triarius, in ipso civili bello occubuit vid. ad I 5, i 3), ut praetor designatus proponitur, praeturam brevi initurus : quam hic vere gessit os cf. Pighi annales h. a. p. 435). Huic tempori convenienter, ut alia, ita summa potentia, qua tum maxime Cn. Pompeius pollebat, commentoratur cf. II, 8, 57); neque quidquam