장음표시 사용
111쪽
HENRIC RHALA C. contrariorum sive adversorum eadem sit dis .plina ratio, nam cognito uno ex iis, qu n-dium non habent cognoscitur citrerum Inititur. L . . de his qui sunt 1ui vel ali jiu. . ex duob in princ. q. seq. V. de vii . D&Pupillar sublii tui. Ita Dynus inreg. M. se or malae fidei de R. I. ad declarandum qiii bonuidei postes or, multis mediis demoitrat, quis sit male fidei postessior, quia nulluContrariam sine altero contrario ex adversis 1e potest contraria enim contrariis probantu ut album per nigrum, di optima ei probati quae hi per suum contrarium , et texit
junct. glosi in cap. sciendum . q. I. Nam tiit Aristo t. 9. de coelo&mando opposita iuxtiei ira inagis elucescunt Hoc est, quo Chrysippus eleganter disserit apud Aulii Gellium lib. 6. cap. . Nihil est prorsus istis inquit in pidius, qui opinantur bona elle potuis e snon uent itidem mala Nam cum bona mali contraria mi utraque necessarium est Oppolita inter sese, quasii mutuo adversoque fuit.
Hi luconsistere,c nullima adeo contrarium cs
ic in contrario altero. Quo enim pacto justiti ensius esse potest, nisi ellent injuriς aut quid aliud iustitia est, quam injustitiae priva-rro Qui item sortitudo intelligi potest, nisi ex gnaviae oppositione Qui continentia, nisi ex
112쪽
os 1 co RuM Cap. II. Itemperanti: Quo item modo prudentia Dr,nisi foret contra imprudentia proinde inest homines stulti cur non hoc etiani dcli erant, ut veritas sit, non sit mendacium , Iamque itidem sunt bona main, coelicitas 5c fortunitas, dolorin voluptas. Alterum enina balter, sicuti Plato ait verticibus inter si ontrariis deligatum est interim licet contra-lorum eadem sit disciplina, id est, doctrina et notitia, tamen non est eadem ad ei se tum vesinem dispositio sed contraria: Aia conariorum contrari sun est ec contrariatii l. lui accusare f. de accusationi ,. Lilia. de Calumniatorii, Q iod Baldus responet in pulchra quest .ad I. Imper. . de stat. lio linum l. cum mulier in i columna L so it .matrimon. Ubi dicit, quod sicut se habet ausa ad effectum in produc ione sic se habetestructio causi ad destilichior em , effecti, uia par est potentia contrariolum i ab emtione infin. st depact. dc .hn. . sin. s. deleat. g. Hinc practicis forensibus in . ore est, uod operatur propositum in proposito, do eratur Oppositum in opposito d. l. fila in n. Callimniatoribus de uti Angel. asen no-ant. in . plus autem Institui de actionib. cum imilibris. Secundo uti hilosophis uno oppositorum affir-
113쪽
affirmato negatur alterum, it ICtis cli: iuno contrariorum in actione possito, remo
tu alterum textus est notabilis in lege si iiii me&test. de exception rei judicat in te Pomponius M. si is in sin is de procurator. pulcher textus in . haec verba ille aut ille iacirca principium ibi, aut dies est aut ni costi V. S. Ista enim duo sunt contraria, scilice quod unx eadem res sit mea in solidum, etiam tua in solidum, quia duo non possunt e 1e domini ejusdem rei in solidum neque dupossunt eandem rem insolidum possideret.
ut certo I. si duobus vehiculum ii commodal. 3 9.excontrari n. de adquir. pollest Si ero ponitur unum, scilicet, quod res siit mea sequatur destructio alterius contrarii, scilicet quo non sit tua quia tion potest est e mea & tua isolidum. Unde si per sententiam pronuntietulquod res sit mea, censetur tacite pronunciatum, quod non sit tua d. l. si inter me iecide excepi rei sudic. H.l. Pomponius s. si .im n.st de procuratorib. Consimilis casus cxtat apud Ciceronem Boethium in topicia vir legavit uxori usumfructum bonor scior Inabebat vinum, oleum, talia quae usu consu muntur: qu ritur, an illa debeantur uxori Resp. quod non, quia ususfructus uxori relictus est, non abusus: In istis autem quae usu
114쪽
TOPIco Ru MCap. II 03 ansum tu non consistit proprie usushu- us, sed potius abusiis constituitur Institui. eis ruch. 4. I. a. 3. . ff. de usus ruet.
Porro ut Philosophis contraria alia mediata ciet medium habent abnegationis vel particitationis, alia immediata dicuntur, ita S, Ctis adem sunt Q laedam enim sunt proprie nediate contraria, sed potius subdisiunctiva rimigeneris, trorum natura est medium adnittere d. l. h c verba ille aut ille in subdi an stivo r. de . S. In hisce licet ad positionemnius contrariorum sequarii remotio seu detructio alterius tamen ad destructionem uitis non sequitur positio alterius d. l. interne 4 ff. de excepi. e. u. . Unde si in hisestruitur unum contrariorum , quia scilicet per sententiam pronuntiatur rem non esse mea, de non sequitur positio alterius contrario-um, scilicet quod sit tua hoc enim non censeu taciti pronuntiatum . l. si inter me tensia quia potest sie tertii. Sic etiam ion eluitur istud non sic album, crgo est nigrum: luia potest esse glaucum: rubrum.Neque et-am sequitur, Titius non sedet, crgb ambulat: quia potest accumbere sive jacere d. l. h C Ver- a M. disjunctivor. de V. S. Nec etiam sequitur, roncst praedo, ergo est bonae sulci possessi, ut est glos.
115쪽
HENRICI RHALA C. est glos . rotis in . sed G lege commissori scire is de petition haered iacetiam intevelles nosse reperitur medium nota velle ex notat, i a l. I. scientiam de tributor. dam velo sunt proprie cimmediate contraria, atque adversa pugnantia,quae medium nos habent, de in his procedit argumentum tannegative quam assirmative in exemplis sequentibus, Ut esse sui juria esse alieno iuri subjectum, elle obligatum, este liberum cile vivum esse mortuum, si liberum est servum, in iasinitis aliis, ut vitium non est laudandum ergo virtus laudanda. In hiscnim necesse est
ut si unum eorum negetur, alterum stirmetui econtrI si unum eorum affirmetur, alterunxegetur.
Ad adversi simul privantia referri postulat quia e regione perpetuo adversantur,4 extremis disjunguntur, in habitu privation cum adversis coincidunt. Hisce accedit quod omnia privantia sint entia, quamvis alterutrum habitum neget: tollar, quia describi possunt sic nox, quae est Solis privatio , dicitur umbra terret contraria diei nomenque sutura habet . nocendo, quod oculis noceat, simul caligo is pruiirae nocti insiliat daturque etiAm inter pri
116쪽
tia, cujusmodi nox dies sunt, medium licet crcpusculum, eadem ratione a Medicisi i litur cecitatiε, iis paupertatis , item Ethicis sobrietatis descriptio 4 Physicisors vocaltu ac describitur animae torpo- dissblutio Itaque cum privantia suo Entia, io existentia sibi invicem contraria, quo im unum de subjecto eodem ammatur, alte-im negatur, recte referuntur ad opicum ad-er rum, quibus cadem rati, arguendi af Etio inest, in quibus duo contra in genera illi alii superio ii subordinata Opponuntur, in topicis adversorum monitiavimus. equet, obstabit quod privataria dicantur antraria negantia, quorum alterum negat in tantam subjecti, in quo astirmatum suapte itura inest, hinc privario praeiupponit habi-im , quia hoc respectu Phytices liarumque lium specialiorum sunt praecepta ex inpla, quae dum a Clo regillam asper
uritur , eodem modo ut genercilii inaum lo-ices praeceptum D On rcferunt, ne a Ue separaama adversis repraesentant, tum etiam qui a
adem privantium regula in advorsis locum labet δε quid obstaret, quo inini: Virius citium in adversis tradita, habituna de priva ionem non referans dum lictum cessiibjectissimationem , alterum negationci: I fCliniit.
117쪽
Contradicentia sunt,quorum alterum ais
alterum negat idem; alterum exprimiti voce affirmata, alterum negata. Idque in verbo quod ubique negat , a Grammaticis petitum est, ut virtus non virtus,homo non homo vel in enuntiatione, ubi affirmatio de negati, eiusdem rei instituitur. Itaque hic sequitur,ucontradictio non in genere aut specie fiat, set in eod. subiecto. Eade enim genere aut specii possunt a stirmari negari , ut omnis eqnuhinnit nullus homo hinni, homo: equus it eadem genera, quia in eodem gener; Continentur, ex quorum affirmatione jegatione nulla fit contradictio quia utraque e nuntiatio vera est. Item Socrates et Atheniensis, Cicero non est Atheniensis, adtributum Atheniensis de Socrate 5 Cicerone iisdem specie stirmatur&negatur, mi ita tamen iit contradictio. Quare necesse est id numero amrmatione legatione subjectum esse, ut contradictio fieri possit, in qua una pars Vera, altera aurem falsa esse deprehendatur: Nam in
118쪽
TOPICQRuM ap ta contadictione non id agitur, ut tota enuntia-io partibus singulis cum tota dissideat enun latione, sed ut idem subiecto Contia licenium enuntiationum altera aliquid attribuat,iltera removeat idem, ut exempli gratia, So-
. rates est philosophus Socrates non est Philo. Ophus. In utraque lubjectum idem est Socra es, sed adtributum est Philosbph non est Phi osoph. distentaneum est quod la de reliquis ontradicentibus similiter intelligendum est. taque contradicetntia medio carere dicunturion solum participationis, sed etiam abnega-ionis, idque sine respectu alietius alicujus sube isti, sicut Aristot. traditi bil. 7. ubi, sed, ait, teque contradictionis ullum Omni modo medium esse potest, sed necesse est vel affirmate elicaar unumquodlibet de altero quod et an testatur Boethitis it Tuli topic. int: amrnationem inquit nc gationem nulla est medietas, sic sedere non sedere, Vivere non vicere, contrahere non contrahere,contradicentia simi in adjecto. Haec enunciatio quam
hi propositionem, pronuntiationem pronuniti tum axioma vel eis itum vocant ex adjun iis partitionem accipit, ut alia sit simplex, lia multiplex simplex qui constat ex cnuntia tis simplicibus, una luet sententia comprehcniis: Eaque communis aut propria. Communis
119쪽
., HENRICI MALA C. quae colastatis communibus enuntiatis a res multas pertinentibus, iursus generalis au iis ecialis.
Generalis, cum pars utraque est universa, si gnificaturque his notis, omnis, quilibet, tollis universus, solus, quisque, unusquisque, quis
quis multus,nullus, nemo, ut d similibus, Num tu orbe nus Baias raelucet amenis, ait Horatius Omnis tuor intis is pr. iace anne is Contradicat alius:
Catuli in carmine nuptiali disputat utramque partem contradictionis huius, uti Nulli puclla maritanda est omnis puella maritanda est verum particulis hisce non expressis, nihilominus tamen sententia interdum generalitcr& universe concipienda est, ut cum dicis virtutem expetendam esse, perinde est,ac si diceres. omnem virtutem expetendam esse. Eodemque modo praecepta in artibus intelliguntur, quae cathol cadi generalia urit,licet in his partici lae universales non sint expressi ut Dialectica est virtus disserendi, tantum valet atque hoc,omnis Dialectica est virtus disserendi.
120쪽
Specialis contradictio constat ex altera par- generali, ex altera speciali, ex Θ nomen et cujus duosint modi Piimus classirma-ione universari negatione speciali ut omnia eccata sunt paria,ut Stoici tint Non omnia eccati sunt paria, ut Acad. junt. Secundus tonstat ex negatione universa, assimatione, peciali, ut Sapiens nihil opinatur, inquium Stoici Sapiens aliquid opinatur, 'unt Acad. In quo genere iden sumptum specialiter sibi generaliter opposito idcirco facit contradictionem, quia ex his quae genere continentur. aliquid idem numero negatur, quod nicas
Proprium enunciatii est cummiiqifid eiulatiatur assirmate vel negate de re alio a tingularis propria, ut Alexander filii summitis imperator, Alexander non fuit,&c Fabulla di-κes est,Fabulla non dives Scaurus ecula se ad arma, Scaurus non coegit,&c 'Vis illibr. a. de art. amand Iupiter ex alto pesum ridet amnium Propertius contradicit libr. 3. onfiserpticidi s pedaris ridetam ir