장음표시 사용
71쪽
HEN Rica HALA C. ut ante diximus, in tutelis, curationibus,ac ii intestrum restitutione 4 liquis contractib .et iam ii poenis l. insansff. de sicar.l. sed etsi, in iurias adleg. Aquil l .quod infans fissi de R. . Ei u es et 1 o disciplina & victus non te
via sunt morum experimenta. Nam cum o inis Atio atque minum societatem desideret, non levem nocentiae opinionem populo adferunt, quoruna ta atque studia ab iis sunt informata, in qui bus animi magnitudo .excelsitas virtutisqui splendor illucescit. Inque hac educatione pe statur in renium puerile, indoles, docilitas,institutio atque cura parentum praeceptoruta
sequomodo vitam agerit, Mapud quos, qui ibus usus x ceptoribus, quibus aequalibus,quibus studiis, quib. artibus delectatus. Ab hac educatione Cicero probat M. Caelii adolescentiam caste integreque conservatam est: Catonem natura misem atque a
tamen disciplina factum duriorem Hinc Cicero factam , Verre injuriam Reipub dicit quod liberos isse suos ad foedissimas voluptate
potius, qu mad maiorum instituta atque civitatis disciplinam informaverit. Porro nihil ieiungendos mores efficacius est piama illa in
stitutione arg. l. qui filium L f puppi
72쪽
dies in Auth de monach col. I. HABITus animi d corpori non mi-inus in civilibus controvetitis ac naturalibus il ractatur disceptationibus ab animi ci corpo- a tis habitu insidiarum argumenta ducit Cicerot pro Milone: selibri Galenici de temperamentis
Ad bla autem animi bona pertinent indoles
de bonitas nature, docilitas, ingenii celeritas, memoria, cruditio, probitaS, integritas, pietas, humanitas, benignitas, moderatio, prudentia, caeter que virtutes; inualis quis fuerit in patriam, in parentes, in uxorem, in liberos, in micos, in codegas, in cives, inica egrinos, si inui qua fide, qua comitientia, justitia, lua Or- itudine in rebus adversis, inua moderatio
aeni in summis opibus, in magistratu gerendos in prosperis fuerit. Nec alia proinde res hominis aistimationem commendat, atque o
derata animi cupiditates ac mores benigni. Ita modestinus intestibus i. scire . ult. f.de tuto- ib. ci curatorib.dat. monet fidem,integritatem&mores spectare oportere, quemadmodum, in tutelis s. ult. Instit de suspect tutorib. V curatoribus. Quo simul referuntur affectiones illae, quibus mens humana percita, naturae te gibu reluctatur, ut ira, dolor, metus. Unde dc consuetudo huc Dertinet , quae est quasi alter
73쪽
HENRICI RHALA IC. natura, per quam studia ita mores abeunt: si lCicero in orat pro L. Sylla monet omnibus ii Iebus, quae maiores graVioresque sunt, quoi quisque voluerit, cogitarit, admiserit, non e
crimine, sed ex moribus ejus qui arguitur, est ponderandum neque enim posse quenquar nostrum fingi neque cujusquam repente vita inautari, aut naturam converti existimat. Hujuporro generis sunt invidia, ambitio, dolor, mi sericordia, amor Magnus est hujus loci usu in civilibus criminalibusque causis l. quicquicalore de R. I. Nam Aeetus aut augent, a lminuunt culpam l. Grachus C. de adult. l. verum contra C. de furi . Ita Cicero Deo tartirregem defendit hoc modo,ab animi virtutib licompositis vitior sive contrarior simul re motione: Dejotaro non alius aut consideratio Laut rectior aut prudenεior est: insidiarum igitu facinus in eum cadere non potuit, sobrius continens est, igitur nec ebrietati, nec sinati lini opportimus magno animo est de re ficta nec unquam succumbit inimicis, ne oriun i quidem: alienus igitur a vindicta &c. lAD HAsITu M, sive bona mala eco rporis pertinent sensus membraque integra et vitiosa,simul sotina,valetudo,vires, velocita palaestric saltatoria,gladiatoria,equestris,ps deliris, mus eaec mechanica pingendi ars.&
74쪽
IN FORTudii alicujus spectatiar, dives in pauper, in conditione liber an servus. Continetque hic locus persenarum qualitatena, in tua magna crebro es graves controversia vertuntur cum civilibus in causis, tum etiani in criminalib. actionib. l. quaedam ses aut facta persena f. de poeta. In conditione quoque indebit qualitas persen facit discrimen, ut Paulus referta cum de indebito C. de probationib. Ad hunc fortunae locum referuntur officia varia, simul opes, honores, ahristoritas, amicitiae, liberi, propinqui, quae sunt adjuncta comitantia S circumstantia, cujusmodi etiam generis sunt argumenta desumpta ab iis, quae post mortem extiterant, ut ab honorib., pompa funebri, fama, a literar monumentis dcc. Etiam huc multa pertinent, propria rerum aiketiones, ex quibus nonnunquam certae firmeque probationes eliciuntur, irri proprium salvatoris Christi ossicium est , unde etiam Deus dignoscitur, creare: exuscitare mortuo , sagnetis propriuna,quo discernitur, seri una trahere: ic homini facultas loquendi ridendi inest, Lupis ululandi, canibus latrandi, in leone rugiendi inest, in tygre runcandi, in urso un- candi, in apro frendendi, in cervo locitandi, in tauro mugiendi, in equo hinniendi, in ove
75쪽
in avibus similiter propris ii dam affection
insunt, ut in paro tinniendi,in turdo trutilandi
in sturno pilatandi, in perdice cacabandi, cygno dransandi, in accipitre pipandi,in milia lippiundi, in gallo cucuriendi, in pavone pupillandi, in hirundine trinfandi, in corvo crocitandi, in ciconia glotorandi,in passere pipier di, incuculo cucullandi, in cicada fritiniendin ape bombillandi,in vespertilione stadendi. 1. Huc etiam refertur tota physiognomoruratos, doctrina, quae in hoc pene argumen genere versatur, quae nihil aliud est, nisi divinatio de affectibus animorum ex adjunctis externis corporis,ut colore,habitu, figura, lineamentis, ex quibus probabilem aliquam conjecturam de moribus hominum facimus: Sic Cicei jocatur in Chaeream hominem fraudulentu ex habitu corporis quod sit aliis , De sannii Chaerea sic loquitur: Nonne ipsum caput, supercilia illa penitus abrasa olere malitiam, dclamitare calliditatem videntur Nonne ab imis unguibus usque ad verticem summum, quam conjecturam asser hominibus tacit corporis figura, ex fraude, fallaciis, mendacii constare totus videtur qui idcirco capite dessu perciliis semperest rasis, ne pilum uitu iri bonnabere dicatur. Sic Martiat. ex quatuor ad jucti corporis conjicit Zoilum est homine malum
76쪽
Topico Rub Cap. 7. bouimber,m' ore vis me, tu miliens Rem in i manipraeses le, si Gnus es, Ita Cesar non obesis sed macelentis ut roditionem molientibus sibi metuebat, ut de epido Antonio constat. Item Maximinus imp Herodiano teste ob insignem porten
os m magnitudine pro bardo est libitus Hoc
:st quod Galenus, Hippocrates, aliique Physici &Medici statutini,scilicet in corporum vitusue θ vitia animi morum habitare Pythagoras quoque existimabat corporis structa iram similem esse structuri animorum distorta membra esse effectum, atq; adeo testimonium animi pravis in forma abjecta generosam mentem habitare: hinc Aristor in ore crebro id proverbium habuisse sertur: Cavendi quos Natura notavit. Item ex moribus patriae virtutes vitia hominum ut dijudicamur, ita Paulus Cretenses
mendaces vocavit,&pro ingenita levitateCrς-
culi&Galli vani habentur Sicplerumque res ex locis, in quibus nascitur aut reperitur,mdicari solet,Viro in Bucol. Fraxinis ins upulcserrima, pinus in hortu, Populis tu fluviis, abies in montibus altis. Et i Georg. Nonne ides, ut Tmolus odorat, Iudia mittit ebur, moressea thura Sabaeil
77쪽
Fluminibus fulices, rufique paludibus alni Nas untur, flenses saxosu montibus orni
Littor murtetu ratissima, denique apertos lBacchus amat collis,23uilonem infrigora taxi. Eodemque argumento merces, mercatoribu laudant tir, quando eas laudant ex locis, ubi re periuntur, unde cxpCrtantur , ut vinum i Falernum monte Falerno, Tarentinam lanania Tarentinis pascuis. 3. Huc pertinet signa, suspici Uiles, OilJe cturae, id est, innumerabiliu rerum note cujus imo distini ea, ii rem prςcedunt, ut ca clemapparatus, Olloquium, locus, quae lini cum re ipsa, ut cum caede pedum crepitus, strepitiis hominum: quae rem sequuntur, ut caedem pallor, tremor, rubor titubatio talibus adjunci isdcindiciis Venatores feras perscrutanzur,
judices de rerum factis iispicantur, Astiolagi
de pluvia, tempestite, serenitate& ceteris ae i is affectionibus augurantur : Unde , sunt illa lipi Ognostic vento rubet aurea Phoebe, Et orat plena pluviam iocat improba Poce. Et Medici partem sua artis σημειοτικὴ appellant,quar de signis morborum sanitatis tu
disputat. Muc referuntur proinde pr sum ptiones iuris δί fricti tam in civilibus, quam
78쪽
Topico Ruld Cap. 7. 37iminalib. caulis,de quibus itasta in loco de te-imoniis amplissimus dillerendi campus erit.
Adjuncha,quaerem circumitata lubiectum, scholis circumstantia appcllantui eo quod on in ipsa re insint, sed ultem eam circumient. Sic deductio in domum mariti, soletinias, pompa sunt diadiunctis matrimonium conitantibus, non autem de ipsa ellentia cum so-us consensus matrimonium constituat l. 27. C. te nupt. Ita tellas in obligationibus4 apochis livit de adjunctis, cum regulariter Chirogra alium adversus scribentem pi0bet. sic Dido regina Carthaginensium mane venatum proficisD ens apud Marone magnifice depit igitur, primum , iubare exorto, a circumstante comiratu juvenum, retium, equitum, canum, O nipedis deinde ex circumllante habitu orna tu corporis chlamyde pharetra corymbo, fibulis. Qua de re poeta q. Eneid. Oceanum interea surgeΗs aurora reli ruit, D portisjubare exorto delicita itidientus Restia rura, ptigo, luto verabula ferro: Mussique ruunt equiter, o, odora canam vis Regiuum balamo uno autem ad simina primi Paenortim expectaui: Aroque in ignis incluto Statjou per cetraeui seroae fumantis mandit.
79쪽
HENRICI RHALA IC. Tandem progreditur magna si ut cateor, Sidoni pidia chlam Idem circumdata sim . Cui aretra ex humere, crines nodanta in auis Aurea purpuream subnestiis uti aves . Vestitus hic & comitatus equitum peditum canum non erant in regina, sed reginam circumstabant: sic tota fere Ciceronis ad Catili nam deprimendum disputatio ex Catilinς co mitatu desumitur, unde sunt illa, quis tota Ita ita veneficus, quis gladiator, quis latro, quis sicarius, quis parricida, quis testamentorum subjector,quis circumscriptor,qui Saneo, quia nepos, quis adulter, quae mulier in ramis, quis corruptor juventutis, qui corruptus, quis perditus inveniri potest, qui sese cum Catilina non familiarissime vixisse fateatur hic veneficus, gladiator, latro, reliqui Catilinae comites non erant in Catilina, sed eum circumstabant. Ejus generis exempla etiam sunt: ut Actione septima in Verrem, tetit soleatus praetor populi Romani cum pallio purpureo tunicaque talari, muliercula nixus in litore: Secunda Philippica de Antonio vehebatur in esledo Tribunus plebis, lictores laureati antecedebant, inter quos aperta lectica mima portabatur Seque bantur rhed cum lenonib. comites nequissimi. Rejecta mater amicam impuri filii tanqua nuru sequebatur. Ita Ovid. l. 2. dore med amor.
80쪽
ΤΟΡ IC o RuM ap- - I9 rhoebus adest, senuere irae,fomeres haret V, Sigua I eum agnos operoa, Diebus adest. Sic lyra: pharetra non sunt in Apolline,
:d circumstant. Hoc argumento simul Platoaelicem vocat Rempub in qua reges saperec sapientes regnare ceperint. Contra miteras ivitates auguratur, quae medicorum ci iudi- um multitudine indigeant:quia mulsam quo- aued intemperantiam Sc injustitiam is ea cita itate versari necesse sit. Porro ad adjuncta, quaerem circumstant,r itiam tempus refertur, uti enim locus est in tibieetis, sic tempus est in adiunctis: adeo ut ci-lam a momento in momentum tempus specte
urin minore ejulque restitutione ipso tam natalis sui die l. denique Divus 3 . 3. minorem T. de minori, Tempus est ducatio rerum, praeterita praelans, Sc sutura. Res universi , ut bene hoc locoTimpellus Arbent sandam durationem sibi adiunctam Eaque Vel jam praeteriit, vel presens est, vel aliquando fui ra est. Ac proinde cum duratio rebus omnibus conveniat, equidem Tempus, culusi atura quadam duratione comprehenditur, erit entiunt de non entium commune. Hinc Maro inter cis cumstantia Didonis Adjuncta surgentem auroram jubar exsuum est et t.