장음표시 사용
81쪽
sub hoc adstinctorum genere tertio contnentur ea, quoruni subjecta vulgo objecta dcuntur hoc modo personae, res actiones sui obiecta uris, circa qui; litisprudentia est occi ipata, et scriptura non est de essentia, sed de ad i. I inactis legum, nuptiarum, Contractuum, testamenrorii, dum scriptura verserta circa ea tanqua nobiecistum suum occupatum, item vj emulier sunx obiecta matrimonii, sorma auter conjunctio genu
eius, simul objectum titulς est pupillus, bonici pirus objectum contractuum sunt res fungibi ites, obiecta testamentorum sunt res heredita ris, haeredes ipsi met negatarii. Sic color si objectum visus, circa quod versitur, sonus objectum auditus, odor odoratus, sapor gustus, d objectum tactus sunt calor, frigus, humor, lic- citra, namque hi sciassus in hi si usilibus Oeeu ipantur d exercentur. Eodem argumento labo irantes circa res suas produci Piopeii
Navita de ventis, de tuum narrat arator, Enumerat miles Pubiera,pa soroastes Item Ovidius venatores pro luti lib. de raait amand MScit bene venator, cor sibi retia tendit: Scit sene, qua en bis Pal moretur aper.
82쪽
TODICO Ru Cap. 7 ci cupities nati futices qui sineti mos, Novit 1 ae multo se natenturayme: Simile est illud Virgilii, ibi Corydon horta- i Alexin ad amorem ab exemplis similib. tuorum partes sunt ad juncta, qu nam&sub-ecta: Torva leaena optims uitur, Iupui ipse capestam: Florentem cytisumsequitur lasciva veila: Te Corydon, o Alexi trabit sua quems, voluptas. Huc referuntur simul virtutum: vitiorum obiecta, circa que occupanturet exercentur. Nam uti Aristoteles c. 7 lib. a. de morib fortitudo cernitur exerceturque in periculis, ut in objecto suo sive subjecto occupato,temperantia in voluptatibus coercendis, liberalitas in pecuniis, magnitudo animi in honoribus, in gloria, ejusque cupiditate, clementia in ira reprimenda, veritas indiciis factis, item justitia pro meritis aliensi bonum adspectat, occu- paturquo circa ea, que vel magistratus vel pri- atis conducunt. In iisdemque contraria vitia sed infra aut supra modum occupantur, ut quando etiam luxuries in flagitiis, crudelitas ita suppliciis, avaritia in rapinis, superbia incon
rumeliis exercentur; Culus Cicero Verrem accusat.
Expositis hoc modo subjector adjunctor generibus, usus eorum generalis appa
83쪽
ca HENRICI RisALA C. re adhibita thiadam collatione cum causis effectis nam causarum usus ad rem penitus i tuendam ei minor: infrequentior, dum spe nos talent, clunetorum frequentior, qu
magis in promptu nobis sunt Itaque his friquenter apud doctos indoctos utimur. Imo in artibus persaepe ex adjunctis qualtatibus magne confirmationes, graves iniuntur: in Physicis primaequalitates,ut calor frigus, humor, siccitas ad explicandas reruinaturas plurimum valent, quo referuntur lo
ab honesio, laudabili, utili, tuto, possibili, neccssario, facili, possibili: c. deducti, sici philosophia morali virtus ex adjunctis qualitatibus declaiatur, quod sit laudabilis, quod pes expetenda dc ex contrariis affectionibus vitium similiter, quod turpe, quod per se fugi
Et quanquam levia sunt plerumque S in r-ma ab adjunctis remotoribus deducta argu menta,& singula' c tametsi non multum ponderis habeant . multa tamen si conjunxcris,magna vim sunt habitura. Et firmissimis argumetor. lingulis ut monet Fabius Quintilianus instandum est. Infirmiora sunt congreganda, quisinon prosunt quia magna non sunt, valebunt, cum multa sint, qui ad ejusdem rei probationem spectant. Hinc Cicero in partitionibus
84쪽
TOPI Ru Cap. 8. os strisimilia, est,partim singula monent suo ponere, partim etia si videntiu esse per se exigua,
ultum tamen cum sunt coacervata,proderunt, devitatem illam ubertate sua compensant,
quod pondere deest, numero supplent. Undo lud Ovidii. Fors i. e alis,li suam i quoquηypotra
Sed quae nonprosunt guti, multajuvant. iidem ille ibidem: Tu autum numero pum, praeceptaque tu unum Contrabe, de multugrandis ceryM erit.
De Dissentanes argument quid 'imum de Diversis.
T sunx argumentum consentaneam cst expolitum, diciturque consentaneum, quod habet consensionem cum re illa, quam explicat, silc dissentaneum id erit, quod a re disse sentit,qua ari)uit Stant autem dulsentanea inter se que manifesta: alterumq; ab altero aequaliter arguitur. tametsi ut bene Ramus sua dissensione clarius elucescant. Nam si inter se con scrantur, comet disserisio magis elucebit hoc modo
85쪽
modo.si gritudo cum sanitate,visus cum ς rate, dc abed cum nigredine conferantur,
triusque natura clarior illustrior appareb. Et dum in rebus alia dissensio levior, aliacrior 6c vehementior apparet, reci e dividiatur Distentanea in Diversia Opposita narque crum diliciasi levior est in Diversis si,vior autem in Oppositis: Diversa sunt Disietanea, quae sola ratione diisentiunt id est, te quodammodo sive distinctimae quadam Hirationis dissensio res inter se aliquas leviter scernit d distinguit adeo ut in diversis disti
ctio rerum aliqua, non conclusio ratione illat sed certae alicujus personς quaeratur. Et qua. vis e diversis unum plerumque stirmetur alterum negetur, tamen aliquando utrumquvidetur in subjecto aflirmari posse, sed diversi
respectu, ut cxemplis infra ostenditur. Nan quae sola ratione distentiunt,non per se sua a natura disseruiunt, sed solummodo ratione attributionis,id est, ratione ac respectu certet alicujus rei, cui simul non competunt uti victori: 'ictoriae insignia res admodum amnes sunt ratione anici Syllis Muraenes qui ante vi ctoriam triumpta arunt in distentiunt. Sola igitur ratione distentiunt, quae cum suapte natura Consentiaiat, eidemque rei possint, atque etiam iotiant competere , alicujus tamen rei ratione si
86쪽
ternuit cur quamvis per se suaque natura eidem rei simul competere possint, tamen neque idem sunt, nec certo alicui hibjecto competunt, cujus ratione dissentire dicuntur, nam quilia eodem tertio dissentiunt, ea etiam interbe di lentiunt,in quatenus referuntur ad idem subiectum, uno eorum amrmato, alterum negatur, aut certe negari intelligitur sed sit eidem rei affirmativi adtribuantur, ultirpantur ut adjuneta, e g. ut si quis dicat, Menelaus est for
mosus facundus adjunctissent; si porro h edi ersa ad subiecta referantur diversa, ad dissi
milium locum pertinebunt, ut e g. Narcissituest sermosus, Ulysse vero fac indu est dissimilitudo. Sed Ulyiles non est formosius, sed facundus, diversa sunt. Noto quibus diversa tra .ctantur utplurimum sanit Non hoc, sed illud, quanquam, tamen. Ita Cic. pro PompejO, non ait victoriam , sed insignia victoria reportarunt. Ovid. a. de art.
Non formosim erat,s erat acu uim iusses
Hic fitiamus, quan Gm tu me iajam morte te- Nou tamen a uin ut suetur, Ita factum Ligarii non erat scelus, sed error, ut Cic. pro Lig. Scelus a illud vocas Tubero cur isto enim nomine illa adhuc causa caruit,
87쪽
Alii etaim errorem appellant, alii timorem, durius,spem, cupiditarem,odium, pertinaciam qui graviis temeritatem scelus praeter te ad-
Itaque in exemplis adductis videmus,victo riam ratione Syllae: Mureniab insignibus vi ei osiae, 'riamum in extremis constitutum tDmen non convitiis abstinuille , facundum Olystema formosb, errorem Ligari, sceler distingui facta 'ualitates singulorum diversis illustrari, luc alio quin in alio eodem que iubiecto reperiri potuistent, sed diversa a
Itaque in diversis conceditur aliquid, ut vicinum quoddam possit negari,ut veritas rem potest, opprimi non potest, fides concuti test, sed excuti non potest, sic unum de fide d veritate affirmatur, alterum negatur. Interdi subintelligitur tacit: in diversis alterius ne gatio: utThais ad C hqreami iTerent. Eunuch. Nam era digna hac contumelia Sum maxime, at tu iurigutis qui facere tamen, metuit ergo Thais, sed non a Cl et ea, Citas Tusc. quanquam sentu corporis judicentur, ac animum tamen resera itur hic jegatio intelli situr, sed non ad corpus. Unde argumenta diversa , sicut C Rm L
sparata quae sequuntur rebus sermoni
88쪽
.lustrandis decus: vim afferunt, dii dispu- and dicendo,omnique in loquela uberrimos ructus omatusque ostendunt. Proinde hic no- an tunis pe accider ut ea pro arguentis coi ideratione sint diversa , quorum estentiae sunt,ppositae , sed tum in concreto considerantur Almativei negative ratione subjecti, ut for-uosum esse facundum esse , habere aurum 1rgentum vel ars, sed in abstracta si conside- entur, sunt disparata uti forma, facundia, es, aurum, argentum, e . In legibus de jCtor.esponsis revens diverserum ratio occurrit Exemplum c diverserum loco proponit Ulpianus l. Quintus Mucius 27. . r. . de aur. λrg, eg Argento omni legato quod suum csset sine dubio non debetur id quod incredito esse , hoc ideo quia non videtur suum esse, quod vindicare non possit Sic argentus quod
nostrum est. quod in alieno aere versatur, lis ferunt ratione legati ut tertii, Cui simul non ., attribuuntur, quod cicero in Topicis ait: Ita cum l. mutuam is si cert petat. JCti mutuum definiunt pactum, quo rem candem recipimus, non in specie, sed in genere, hic pecunia reddenda non in species, e pecunia in cnere, diversa sunt ratione mutui. Sic diversa sunt, sententia in Lipanari,popi na, aut alio in loco inhonesto, vim authosit -E
89쪽
68 HEN Ric RHALA a C. temque non habet . cum ientcntia C. de sentent. Interlocut judic.
Sic tutela d legatio Reipui, sive Administratio rer. fiscat. c. ratione eji, qui se excuses sunt diversa, dum Titio se non excusani utrumque possit adtribui, dum hec xcus attii altim arbitraria ac voliantaria sit. Item quandi fructus industriales non autem naturales adtribuuntur bonae fidei possesibii, qui ex tit lucrativo eos percepi l. s. si .de usui is di fructib ivit diversa hoc modo fructus naturales de industriales, dum in hicrativo posselibre dissen
tiunt, interim possessori ex titulo oneros adtribuuntur l. 8 ff. de adquirendo rer. dona Item diversa sunt Maevius ei conductor, notemptor, Titius est mandatarius, uota commodatarius: simul haec diversa sunt,ex dolo tenetu depolitarius, cxculpa non . . Init de obligquae re contrah dum ab aliis uti comodatarii. a. d. it. Inst. a m Mailatatio l. 8. . ult si Ada 3.C.marad. dc in pignores. fin. d.tit. Insi.netrii locatione conductione L 1. Inst. de locat
simili in negotiis gestis L i. Ini de obligation quae quas ex contract. dolus&culpa
Item ad diversorum topicum de hoc perti net, quod testator nonpositi usuri tactuario remittere cautionem fructuariam l. I. C. de Dsui nich.
90쪽
TOPICORuM Cap. 8. 6 9us ruct ast remittere potest legatario aut si ieicommissariori a. d. 7. C. ut in possessio-aem legator. X auth sed cum testator C. adeg. falcid hic legatum admittit remictionem autionis fructuariae a testatore factam, contra suffructus ipso jure non admittit illam renissionem itaque alterum de testatore affir- natur, alterum negatur ratio diversitatis, qua saltem distentiunt, inter legata ac dei ommissa, si usum fructum eiusque heredem eii; nam legata statilia post mortem testato, is percipiuntur nec periculo aut distractioni 2bnoxia sunt econtrario haeres uis fruetus rogitur exspectare ad annos multos, carere liu haereditate, qua interim usu fructuarius uitur fruitur,& ne damnose, fraudulente i ersetur in re fructuaria, satis lare tenetur, ta-
is autem doli ac damni suspicio cessat in lega-ario ob pr dies as rationes. Huc pertinent ex- reptiones a regula, si de uno subjecto adjuncta varia amrmentur vel negentur, sin autem de duobus aut pluribus subjeetis varia adjuncta praedicentur assirmative&negative, adlocum disparium vel dissimilium pertinebular, ut hic in principio ad monstravimus,m latius
m topico dista milium trademus, Exceptiones a regula, que diversorum latu Pana reserunt, tales in jure occurrunt Filius