장음표시 사용
101쪽
8 HENRICI RHALA C. sibilis sit conditio, cui natura velle impedmento est, quo minus exiitat si turpis sit corditio ut ex homicidio, sacrilegio, divortio dcivel si quispiam alterius nomine stipuletumandatum non habent. Si erratum est si dissensus sit in re tipulationi sub ecta ut si dalia re stipula o senserit, de alia promissor, at si in tempore, conditione, pretio erratum si
cum stipulatione non congruunt,ueque cum e
eidem iubjecto aditibui possunt r. Instit. inutilib. stipulationib. Eodem modo obligationi dii parantu dopponuntur solutio eius quod debetur Acceptitati, creditore data Novatio id est prio ris debit in aliam obligationem transsiisio
Consensus contrarius, nam uti consensu obligationes contrahuntur, ita contraria voluntate
dissolvuntur . t. instit. qui b. mod. toli obligat Item redditio chirographi vel cautionis re in issio , a fi de paci compensatio f. 3O, 39. Instde actioni b. de L i, de compensat. Confusio, cum videlicet debitor creditoris, vel creditor
debitoris haeresellicitur: tunc enim eorum bOna confunduntur,ri obligationes inter eos si tractae disIblvuntur . . C. de haeritar ac stion. l. . C. de pact. l. a. st de hqr. vel a st .vend.
I iste enim omnib. singulis solutio ut unum cxtet cmum muliis Pariter disparatis opponitur.
102쪽
CAP. O. Contraria diximus esse opposita , quorum
unum uni tantum Opponitur, ut Domitus servus, bellum pax sic efferuntur, ut te eodem simul affirmari non possit l, utorum unum assirmet, alterum negationem tomprehendat, ut sapiens non sapiens, coecit 'e visus, Itaque contraria si in Relata dc A Mersari Contradicentia. Sic in contrariis notatu observatione dinum est , quod contraria alia sint μιμιεσα , idit, mediata, quς medium habent , alia ἁμεσα, i est, immediata Medium autem vel est ab-egationis, vel participationis Medium abne- tionis est, quicquid praeter duo contraria terium dici potest, sicut neutrum eorum, ut praee patrem filium argier praeceptorem de iscipulum is qui neuter eii Medium parti-ipationis est, quod utriusque extremi naturam articipat , ut tepidum inter calidum sigilum, sic medium albi nigri dicitur, viride et rubrum. Horum itaque id est ἔμμετων non it necesse alterum esse 'μεσα vero sani quM
103쪽
8 HENRICI RHALAGC. medium rion habent, horum itaque alterum esse necesse est, silc sanum aegriana de animaleptandicatur quia animal non sanum est aegrum, non grum est faniana Sic nox dodie opponuntur: quia non noc non dies contra. riantur: si quidem non nox est dies, de non die
est nox. Sic visi praeditum esses coecum este dicitii respectu Itominis tali iodo sese haebent conina licentia in adiecto Atque haec di sinctio ad dignoscendas nocessarias disjunctiones a contingentibus is ,riau utilis est.
Relata sunt Contraria amrmantia, quorum alterum constat e mutua alterius affectione, ita tamen Contraria dicuntur relata, ut unum
idem non sint, quia unum uni duntaxat Opponitur, utpatervi dominus affirmantes, itena filius de servus. Sunt porro hujuscemodi contraria, inter quae est mutua quaedam essentiae constitutio, domutua unius ad alterum , aste-etio, unde relata nuncupantur. Inque iis notanda est duplicis asseetionis distinctio Alia enim cst consentanea asse mo,qua mutua cauta arguuntur alia vero dissentanea, qua contrarietas explicatur Amicabilem coniunctionem reserunt, dum silc dicimus, Pater est filii dominus, ergo filius cst patris servus, dissensio autem contraria lucet,que sic spectatur,quando ex affirmation alterius negatur alterum, uti AmyntaS
104쪽
myntas est pater Philippi ergo Amyutps non it filius Philippi hic pater: filius sunt vereontraria, quia eidem subjecto scilicet An)yn
et ita tribuuntur, ut ex altero a stirmato nege- ir alterum Interquel ec relata numerantur atroni: liberti, maritus de uxor, tutor iu- illus, hospes cum hospite, socer, gener, Du US, novercae, fratres , praeceptor ac discipuas,dcc uti hoc loco Ramus exemplis probat,imul vitricusec privignus, liique ad familiam tertinente6. Et quamvis unum multi saepe orrelatis oppouatur, ut pater liliis,&c tamen χεσις tantum, id est, habitudo sive respectus e flectio mutua spectatur, ii pater non igni, cat essentiam ejus, qui est pater puta Priani sed illam σχέσιν E affectionem mutuani iam ad filium habet; nam sublaus liberis de- init esse pater , sed non desinit esse Priamus. ngentem crebrumque in jure civili usum re at habent Correlativa Cris dicuntur, id est, uorum vel phirium adinvicem mutua relatio: ictum illis correlativam ex dictione Con, que' ponitur pro simul, des iocabulo relativum,
105쪽
ῖ HEN Ric I RHALA C. est docere, ibidem de illicitum est perdiscere
procedit haec regula quatenus amicabilem consensum referunt, ut cavisin esse ua, non autem quatenus di flentiunt inum riden non sunt. Deduciturque e relatis regula con structive dc destructive .constructive, ut statu tum sive dispositum in uno ex correlativis, videtur etiam statutum sive dispositum in alio textus est notabilis, ind. l. fin. de acceptil. dc Lfiri C. de indiet viduitat. Destructive auten formatur siles, uno correlativorum destructo, destruitur de reliquum, textus est notabilis, in d. l. fn de acceptilat Baldus in Auth si quas
ruinas .de sacrosanct . Eccles. Et uti ad remotionem unius correlativorum sequitur remotio alterius, ita uno correlativorum posito, ponitur: reliquum, glosi est notabilis inclem. unic. in Verbo aeternaliter de summa Trin. dcid. Cathol ut si pater est, filius est si maritus est,uxor est: si venditor est, emptor est si locato est,conductor est: si mandans est, mandatarius est si servus est, tominus est si patronius est, libertus est. Ita petitolium possessorium sunt correlativa, unde argumentantur Cti non dari neque reperiit petitorium, ubi non est possesserium. Hoc inodo actor&reus ut relata sese invicem arguunt,pouunt ac tollunt. Hinc etiam idemus quod
106쪽
TOPICORuM Cap. Io. Icorrigeias in actore extendatur , ut idem corrigat iureo,t si cum dies .ponult. in ita.de arbitr de arg. l. per intervallum f. de judic. Auth. qui semct,in verbo o dier C quomod.&quari judex. Eadem ratione Dominus de Vasallus sunt correlativa Hinc etiam est , quod sicuti propter delictum Vasalli commissum in dominum, Vas,llus privatur seudo , dc utile dominium Vasalli consolidatur cum proprietat domini, uti casus est in denique in titui. quae fuit prima causi beneficii amittend. in usib. seudor ita etiam propter desictum domini in Vastillam commillum, dominus privabitur di-reeta dominio, Sc illud consolidab ur cum utili dominio ipsius Ealli textu notabili in capitulo Domino committent si de seu lo controversia inusib.seudor.& texi in c. ic. qua
liter Dominus proprietate priVetur. Et ut diximus supra a Ctis inter correlavi va referri patrem dilium,patronium libertum, ita etiam argumentum ex utriusque rela
ti adjunctis qualitatibus firmiter procedit tam
assirmative u ini negative. Hinc etiam cst, quod sicuti pater conventus Ilio emancipato habet privilegium, ne teneatur ultr qu m ita cere potest, esimiliter patronus, si conveni 'tur , liberto I. suut qui in id cum .sedes de r
107쪽
s HENRICI RHALAjudicat. Ita etiam conre, si filius emancipatu conveniatur a patre, vel libertus a patrono, ut
tra vires: facultates non tenentur, cum patele filius, patronus Ibertus sim correlativa eadem sit ratio hinc indecimam quilibet ho-ium tenetur alterum egentem alimentarel. si quis liberis . si vel parens. l. alimenta T. de libe1 is agnoscend Et quia privilegium debet esse reciprocum . . ii , quod quisq; uris. Interimis misi regula, nempe dispositum in
uno ex correlativis,etiam dispositum erit in altero, tum demum procedit, quando eadem militat ratio in utroque correlativorum, sed
quando eadem non est ratio, dispoisitum in uno cx correlativis non habebit locum in alio, uti Cynus e Doct respond. ad . Curatoren C. de interdict. matrimon. Salicet ad te sin. C. de rc scind. vendit. Glinc etiam est, quod licet familiaris domesticus vel servitor non possit produci in testem pro domino l. etiam C. de testibus econtra tamen dominus pro familiati domestico vel servitore bene potest esse testis ut Salicetus in d. l. etiam C. de testib. doctes eleganter distinguit, ratio diversi satis ita cisti quia primo casu producens scilicet dominus potest imperare prodii et testi scilicet domestico vel servitori, ut testis fiat, secundo casu servus sive domesticus domino in testem
108쪽
To PICO RuM Cap. II. 87 imperare non potest. Hilac etiam est,quod li- et Vas illiis telaeatur Domita praestare juramentum fidelit iis, non tamen econtra Dominas tenetur a fallo pristare iuramentum fideli Fatis, ut conami in Dd ς ichilo concludit Al-Warotus post alios per eum , relatos in iit deform. fidei. dc Jacobinas in suo notabili libellos eudor column. .in verbis, qui quidem investiti praestitet unt juramcutum fidelitatis c. Et
idem iusimilibus casibus dici dii ingui potest Et quando in hujusmodi causis ratio di versitatis militans spectatur, castas isti deposita
resatorum natica affectionem aliam diversorum induunt.
APversa sunt contraria, quae inter se vehu regione perpetuo adversantur. Hic Relatorum & Adrer rum discrimen ostenditur. In adversis est distensio perpetua, conti Du x , quae pugnam habet rine intermissione perennem instructam veluti regione extra omnem amicam posita est conjunctio nem: at in relatis est distentio minime illa qui-
109쪽
dem perpetua, sed interrupta nonnunquan obliqua magis .inflexa traniversim, velucum mutuscausa partesque arguuntur. quanquam adversa plurimum sub adem conmunione naturae differant, tamen substanti substantiae, quantitas quantitati adversatur quodvi de caeteris adversantibus rebus moddesqualitate sua judicari oportet. Sic homo dbellua adversantur, nam ut bene Cicero contra epicureos disserit, voluptas pecudis bonunest, non igitur hominis, hinc pecudem&hominem ut adversa opposuit sic albor ii-gror in colore, calidum Trigidum in qualitate physica virtus: vitium c. g. liberalitat de avaritia sibi invicem in affoetibus animi
ut extrema opponuntur. Tale est illud Cicero nis pro Marcello nunquam enim temeritas cum sapientia commiscetur, nec ad concilium casus admittitur. Hoc est quod Atistote smριτων ἐνανasci, disserit, ait adversa esse vel in eodegenere, ut album: nigium, vel ipsa genera ut bonum de malum, vel in contrarii Seneribus, ut justitia injustitia, Ita magnanimitas, cla-silianimitas, patientia in contrariis generibus
sunt impatientia,continentia de incontinentia, sic sebrietati, id est, continentia , nimio e ibo: potu opponitur voracitas ebrietas, easritati libido venere adversatur,4 cum parsimonia
110쪽
TOPIco RuM Cap. r. ci monia scilicet temperantia umptuum pru-asio pugnat sive prodigalitas: Item urbialitatilipponitur rusticitas, disparatum eius scurrili .as est, simili modo opponuntur verecundia dcmpudentia, decens silentiam Sc loquacitas, :ravitas devitas, lenitas 3c iracundia, cle-nentiain crudelitas, humilitas de superbia.eracitas de mendacium, candor de simulatio ive caluionia, fides: deceptio. Eademque pugna manifestius apparet in re-ius, qu nulli generi subor liliantur, per hoc is estissima semper directione ejunguntur, ualla sunt ipsa genera ut bonum d malum: uale est illud sineid. ii Cum Drances horatur Turnum ad pacem faciendam cum Tro-anis.
Quid mi inrities tu pertum ricuti cives
Prosecus Litio caput horamo causa malorum. Nunsa lecto, pacem te poscimus omnes Turneis ulpacissolum iuviolabiles igniu.ic proponitur quod bellum sit pernicitiosum, aet igitur expetendaci Sic Tibullus quaruluservitium imminens,iae libertatem ereptam p-
Hie mibiservitium Uro,dominamquep rutam Tu misi libertas illa paterna vale. Ex Asiersorum contrariorum topico Clianc potissimum regulare , extruunt, quod