Renati Des-Cartes Tractatus de homine et de formatione foetus quorum prior notis perpetuis Ludovici de La Forge, M.D., illustratur

21쪽

osse tantae probitatis vir, quantae abommbusta etur Dominus Chapelain. Ut autem himus narrationis, aut, si placet, historia filum prosequar, eamque nune ab ipso usque in itio repetam, quoniam semper mihi animus fuerat

hunc Tractatum aliquando divulgandi, cumque sollicitus essem, ubinam aliquem reperirem, qui

laborem figuras, quae deficiebant cxcogitandi vel le suscipere, cum iis proprio marte inveniendis parem me non fore, satis mihi conscius siem Domi ni Ludovicus, Daniel Elsevirii, anno 1617, conti nuo post primi Literarum Domini Des-Cartes O luminis impressionem, notum mihi reddiderunt Dominum Huiberis, eumque in istis Figuris excogitandis occupatum suisse, quin etiam omnes jam delincasse, significarunt Et, ut melius scire pos set, num, quod absolverat, recte, an secus factum esset, simulque dubia quaedam expedire, quae, quia ejus manuscriptum hinc inde deseditiosum videba

tur, restabant, rogarunt, ut ad eum mitterem a

curatum Apographum ex Archetypo , quem apud

me esse audiverant. Occasionem hanc tanquam cc litus oblatam, sine mora arripui; postquam literis suis fidem mihi dederat Dominus Huiberis, quod me suarum Figurarum faceret participem, quando eas pro virili sua parte ad umbilicum perduxisset, ad eum misi hujus Tractatus Apographum,

22쪽

quod se tiam accepisse, certiorem me reddidit At postmodum nec de eo , nec de ejus Figuris , nec

de isto Apographo quippiam rescivi, qualcm

cunque etiam usam .diligentiam adhibuerim quod fine male me habuit videbatur enim ex com mercio, quod cum o mihi fuit, quantumvis exi guo , vir honestus atque ingeniosus: Quocirca etiam non nisi insemiori, qua, ut mihi relatum, utebatur, valetudini omnem culpam tribuere os

sum.

Amicta hac occasione aliam quaesivi ac quoniam tunc temporis nullum, hic in isti operi parem existimabam, praeter Dominum Regium noveram; dc quia me occasionem reperasse gaudebam, qua testatum facere possem, quanti illum semper prae mul

tis aestimaverim, octiamnum cum, ejus merita

faciam ad eum mense Aprili anni 161 literas dedi, quibus, postquam leniter conquestus fuissem de verbis injuriosis, quibus quidam ex ejus amicis me insectatus fuerat, quasi criminis essem reus, quod quasdam Epistolas a Domino Des Cartes ad eum olim perscriptas publici juris feceram ac cum comiter monuisIem, male ab eo se famina, quod post Domini Des Cartes obitum in altera sua Physices ditione suppresserat laudes, quibus in prima ipsum decoraverat quibus, inquam, litcris O-gabam, ut Figuris, quaean Tractatu de Homine de

23쪽

siderabantur, excogitandis operam dare vellet tum quod examen, ad quod duo Tractatus, quos citransmitterem , redigere deberet, viam ei sternere posset ad veritatem, quam tanto studio vestigat, detegendam ac splendentes ei faces accendere, ad penitius in Hominis cognitionem, Inritia nimia poni opera non poterat, penetrandum tum quod

hac ratione revivisceret, ac nota redderetur, c tu Samicitia, tuae ei olim cum Domino Des Cartes m-

tercesserat, quaeque post ejus obitum cum ejus se quacibus continuanda fueratri atque ipse hoc phcto se cum iis conciliaret, eorumque gratiam CCU-peraret Sed se excusavit, metuens, ne, si illis a num admoveret, suspicio Oriretur, horum, quos nunquam vidisse asserit, Tractatuum aliquem amolina per ipsius manus pcrtransirisi. Quamvis, ut

verum fitear, credibile non sit, duos scriptores ad-co in suis coo itationibus convenisse, ut UnIUS tC-

. . . .

gra paginae alterius tegris pagini In totum congruant, absque communicatione cogitationum ii nius cum altero. Nihilominus, cum hoc impossi bile non sit, cumque mirabiliora fiant, udicium meum Interponere nolo credant Lectores quod placuerit ac ipsorum etiam perparvi interest scire, quisnam magister fuerit, an 1scipulus DominuSDes-Cartes, an Dominus Remus, iter eorum, in quibus conveniunt , primus sit inventor, Vel an

24쪽

ea mul ambo invenerint Attamen, ut id, quod res est, dicam, Dominum Regium non inficias tu rum opinor, se olim Dominum Des-Cartes saepius

consuluilis super quaestionibus Physicis, Medicis, 'e generatim Philosophicis, atque adeo eum olim spectasse, tanquam a quo discere posset. Et quamvis id fateri nollet, fatis id comprobant tum Domini Des Cartes ad eum data Epistolae, tum illae,quas ad Dominum Des Cartes ipse olim scripsit,quarum fida habeo Apographa ex Archetypis descripta, quaeque istis quaestionibus sunt resertae In animo habui eas in secunda primi Epistolarum Domini

Des Cartes Voluminis ditione, praeterito anno facta, imprimi curare ad confirmandum per D. Regii Epistolas, illas, quibus ad eas respondit Domi

nus es-Cartes, non si e commentitias, & dein

dustria confictas, quemadmodum Domini Regii amicus, cujus jam mentionem seci, persuadere vel levidetur At cum, ne quid praeter Domini Regii consensum facerem , ea de re ad ipsum perscripsit sem, noluit permitteres Quamvis ejus Epistolae

adeo plenae int humanitatis, cxistimationis, ac honoris, quod ad eum, jusque doctrinam spectat, de tantam ostendant inter utrumque fuisse amicitiam,

tantumque commercium mutuum, ut conjectura

assequi non valeam, quid Domino Regio es pos sit obstaculo , quo minus illarum divulgationem

25쪽

permittat Forsitan ipse illas edet aliquando, quoniam amitteras, quibus ad meas, mense Aprili ad

eum datas rescripsit, imprimi concessit. 1 una meas imprimi curasset,magnopere me sibi devinxis set,i a labore de iis hoc loco verba faciendi liberasset, quoniam hoc unum huic para grapho materiam suppeditaVIt.

Post iliam Domini Regii repulsam, aliam quae

sivi viam, atque alio animum converti ; cumque semper crediderim ut maxime vero simile est Do

minum Des Cartes hunc Tractatum non conscripsisse, ejus Figuras literis explicando, quin eas saltem pingui Minerva cluoque delineaverit quendam ex meis Amicis Dominum Guis Ony, juvenem pereru ditum, quem discendi studium tunc temporis ad peregrinandum stimulabat, rogavi, ut dum per Bel gium iter a eret, anquireret, num quispiam illas haberet figuras, vel saltem sollicitaret ubique , qui maxime ingenio valerent, huic Philosophiae maxi

me addicti essent, ut iis operam navarent Favit ipsi Fortuna, ut Lovanti Dominum de uiscliovenos fenderet, cum quo pluries sermonem contulit, ex eoque audivit Dominum S iure illum coperducere conari. Extemplo me ejus fecit certiorem, cum que Dominum de Gutschoven, nonnOVeram, mi hi illum tam vivis coloribus depinx1t, ac tantis do tibias instructum, tu eo aptiorem inveniri non posse

26쪽

crediderim, utpote quit magnus Anatomicus, ac simul eximius sit Mathematicus , quique perfecte intelligat omnia scripta Domini Des-Cartes, cum quo etiam saepenumero conversatus fuerat; qui praeterea praeditus erat genio illo Mechanico, qu lem haec Philosophia requirit. Perquam cito internos convenit, nempe ut ego ipsi hujus Tractatus Apographum transmitterem, ac ille operam daret Figuris, easque, simulac aliquam absolvisset, mihi remitteret Attamen, perinde ac si fides, quam ipsi dederam Tractatum istum mittendi , ejus desiderium restinxi et annus fere lapsus erat, antequam de eo quicquam audirem, ac scirem , quo pacto

Tractatum ei transmitterem. Et cum omnis me se

re spes deserere inciperet , Dominus de Nonan- couri, Nobilis Flander, quem pax nuper inter Gallos atque Hispanos facta, ac solemnis Regina in troitus huc attraxerat, me ejus nomine invisit cum literis commendatitiis, quibus inter alia mihi signi

sicabat, si ego adhuc in proposito ipsi Apographum,

quod olim obtuleram, Tractatus Domini Des Cartes de Homine, concredendi perstabam, sibi majorem, quam unquam esse facultatem, volunta tem operandi. EO autem tempore mirandum quid mihi obvenit. Nam cum Dominus de Nonas couri aedes meas

intrabat, in mensa adhuc crant iterae Domini De la

27쪽

Forge , quem tunc temporis nondum noveram; at qui post signis non contemnendis se O :no scendum dedit, ut ex sequentabus palam siet quas literas modo acceperam ac Vix perlegeram, quibus que suam sponte operam os erebat excogitandis Figuris, quas secundi Epistolarum nostri Auctoris Volumitiis Praefatione huic cesse Tractatui dixe

ram, si mihi adhuc aliquo opus foret, nec ad id praestandum quispiam se aptior jam obtulisset, cui

fidem meam obstrinxisseria. Non inconsultum du

xi Nobili huic singularem atque insolitum hunc

cVentum notum reddere, ut cum o consilium in

irem, quid mihi faciendum esset hoc in casu, ubi

qua lantentis de honore Domini de ut schovenagebatur, dum in eum con)icere postem, siquid culpa in deliberatione commisi ina foret, itaue hoc cxculare nece si haberet apud amicum suum, cui da tam fidem frangere nolebaiaa, quemque, si operam recens oblatam acceptabam, durius id accepturum metuebam. Ab alicra citata parte graviter doluis sem, si non acceptassena cum tam humaniter offerretur, e quidem a nostrae nationis viro, cujus pro festio cognitioni ad opus, cui se offerebat, requisitae respotadebat, quemque etiam viribus id perficiendi valere ex ejus scribendi ratione colligebam. Non diu neque multum delibertiumnus, consultima queduSimus, ut uterque operaretur altero inscio;

28쪽

tum quia si significaretur, id eos remisssores atque negligentiores reddere posset, neutro opcham suam ponere volente in re, e qua solus laudem non ob tineret tum quia fieri posset, ut privaremur aliqua luce, quam is, cujus Opem recusassemus, afferre potuisset. His ita inter nos constitutis, eo ipso momento in manus Domini de Nonancour Apographum Trachatus Domini Des-Cartes de Homine tradidi,

quod paratum ego jam diu asservaveram, ille Domino de Curi hoven transmisit, quodque no bis tandem peperit egregias illas, ingeniosasque figuras, quae ab ipso profectae in hujus opcris corpore reperiuntur. Aliud etiam Apographum describi curavi, quod ad Dominum De la Forge missi. Non Opus est, ut ejus laudes hic depraedicem, cum maxima hujus libri pars eas satis loquatur, ejus Figurae

ac doctim e m hunc Tractatum Ota ejus ingenium atque eruditionem luculentius demonstrant,

quam quicquid ego de iis in medium possem pro

ferre. Nunquam in aliquo tantam diligentiam, quam in eo reperi Intra annum ad me remisit de suas Figuras, suas Notas, atque insuper Tracta tum de Mente Humana satis amplum, in quo con

gessit atque inordinem redegit, quicquid de ea ana1nultis in locis dixit Dominus Des-Cartes, ciem

per ejus principiis inhaerendo, de suo addidit, quic-

29쪽

quid cum, si suum institutum ad umbilicum perduxis et, dicturum adhuc fuissejudicavit Opus est unum ex elegantioribus, quae unquam viderim, id que ejus Notis subjungere constitueram: At cum, ut ad perfectionem deduceretur, aliquem adhuc li mae laborem requirebat, consultius fore putavi, illud in aliud tempus reservare, quam hujus impres sionem longius differre Praeterquam quod separato volumine edi, vel praecipua operis, cui junge tur, pars esse mereatur. Ita ut, si magnae Domi ni de uisclioven occupationes ipsum non impe diissent, omnem, quae ad id, quod promiserat, brevi absolvendum requirebatur, curam adhibere, jam

ante duos fere annos in publicum emitti hic Tractatus potuisset. Sed exspectandum erat, donec integre lucidaverat, quod alias vix intelligi potuisset: nec ulla suadcbat ratio quicquam moliri,priusquam

quod tam bene inceperat, absolvisset. Antequam autem ulterius progrediar, ac ipsim rem particulatim aggrediar, hic exponam portet, Dominos illos tantum mihi tribuisse, ut prorsum meis curis commiserint pro arbitrio ordinare atque disponere Figuras, quas mihi in manus tradiderant; quin etiam non improbarunt leviusculas quasdam

ObserVationes, quas cum mihi primum eas transmisissent, illis communicavi, secundum qua et iam nonnunquam non incongruum putarunt cas

30쪽

c rigere. Unde quod ad illos attinet, dicere atque asserere licet, nequaquam aegre laturos ; sed econtra se iis maximopere devinctos existimaturos, qui indicare volent defectus in iis superstites, ac si1 mul rationem illos corrigendi docere. Quin etiam

si quispiam magis ingenio praeditus operam assu

mere vellet excogitandi meliores, de ad textum intelligendum aptiores, me eas, si commimicare Oluerit, in altera editione adhibiturum polliceor Neque metuat sibi inde invidiam istorum Dominorum excitatum iri non enim tam fuit se ostentandi

cupido , quam discendi studium, quod ad operam huic operi dandam eos impulit adeo ut nihil gratius iis accidere possit, quam si sibi siti indicentur

errores, ac simul etiam illos emendandi via mon

stretur.

Ut vero nunc ad ipsas accedam Figuras, hunc in iis servavi ordinem. Quoniam maxima pars Figurarum, quas duo hi Domini, quisque separatim, delineaverant, conveniebat, vel discrimen, quod in illis occurrebat, non erat essentiale, neque positum, nisi in externa corporis figura dispositione, inutile esse putavi, unum idemque bis videndum exhibere, ac contentus sui maximam partem uti Figuris Domini de uisclioven, qua melius erant delineatae, quam aliae sed, quod eas spectat, in quibus notabilis occurrebat dicterentia, quaeque peculiari-