장음표시 사용
271쪽
bum, quia fames ipsam impellit eo ciborum suocus qui
miscetur cum ejus sanguine in cras it illum, facitque proinde, it pauciore generentur spiritUS.
Suando por ejus angustiores faetiscit Ut quomodo haec omnia fiant, recte intelligatur, notandum est, duo ororum genera concipi posse, inter partes, ex quibus cerebrum est compositum. Prioris generis sunt intervalla inter ipsius ibras sita, quae sunt latiora inter vigilandum quando glandula suggerit tantam spirituum abundantiam, ut sussciant ad implendum ventriculos, ad reddendum in-katam totam cerebri massam, fibras unas ab aliis separandum. At cum functiones vigiliae tandem istos spiritus dissipaverint, qui restant, ita transeunt inter illas fibras, ut illas propemodum non tangant, aut saltem non tendant. Atque tum Istarum fibrarum , quum non amplius sustinentur, aliae aliis appropinquant , ista
intervalla coarctantur, atque a tota ce
rebri massa subsidet inter dormitandum. Postera oris generis sunt illi pori, quos tex tura particularum fibrarum cerebri relinquunt circa illas, quae ratione plane contraria prioribus sunt angustiores in media vigilia quam in somno, eo quod spiritus trahendo atque producendo fibras coarctant hos poros inter pertranseundum allidendo illis, illas premunt, quin una rapiunt semper secum nonnullas ex earum particulis , quae sunt dissoluti facillimae. Sed quando impetus num crusque spirituum diminuitur,4 prioris generis pori, hoc est, intervalla, qua inter fibras habentur, non sunt iis amplius adeo repleti, perinde ut contingit inter dormiendum, tunc hi evadunt latiores, eo quod fibrae se retrahunt haud secus atque filum laneum brevius fit, ipsius ori evadunt latiores quando non amplius trahetur per extrema. Pariter videmus, multo plus virium requiri ad trahendum ista filamenta deorsum
interea dum somno indulgemus, ad en ciendum, ut actio objectorum transmit laturusque ad cerebrum, quam opus est, quum, dum vigilamus, spiritus, qui illa circumrluunt, illa aliquantulum plina et trahunt; sed tandem quum prio is generi pori evaserint paulo angustiores, per hanc contractionem deprestionemque per diui pationem spirituum δε quum corpus fibrarum evaserit crassius durius inr, eo quod ros, pro luens e vatis supra cerebri superficiem sitis non amplius per spiritus impeditur qui illum secum ausere bant atque fibrarum istarum poros trahendo eos nimis coarctabant, quominus ille bene exciperetur non amplius inquam, impeditur, quominus se insinuet in posterioris generis poros, quos reperit latiores Atque dum spiritus aliunde quoq; reparant tuum numerum suamque vim res eo devenit, ut spiritus non amplius possint transire inter illas fibras, quin illas ab invicem dimoveant, ac tensas retineant, atque ita essiciant , ut nostra machina sponte sua evigilet, hoc est, ut percipiat actionem oblectorum externorum, atque disposita sit ad obtemperandum actionibus spirituum omnibus, prout erat, antequam ipsorum interceptio aut ipsorum dis spatio eam reddid rat ad id in idoneam. Substantia ejus cerebri exsiccata ejusque pora paulatim dilatat per o at nuam pirituum actionemJ Quandoquidem spiritus indesinenter fluentes juxta istas fibras, rapiunt secum omnes illas ex earum particulis liliae non sunt firmisi me alligatae&quae sunt satis subtiles ad sequendum ipsos: Hinc intervalli latioribus factis, spiritus non possunt amplius illas sustine re neque tenere tensas, nisi fuerint valentiores abundantioresque solit, sed quo a iam
272쪽
niam contra est pars eorum dis pata, fibrae tandem incipiunt subsidere ac relaxari, quemadmodum in nostra repraesentavimus rigura, scitie dum se refecerint dii
Ut necessario facit per temporis interet alia, si modo inveniat cibum quia fames ipsam imperiit eo J Hoc est, quoniam modus, citio fibrae eivorum stomachi ejus sunt concusta per particulas liquoris acidi, quem diximus esse, incipale digestionis organum , quando nihil quod digerat, liquor iste in jus ventriculo invenit, omnes cerebri ejus partes ita dii ponit, ut, quando res uetepiam seriens ipsius oculos aut nasum sese offert ad eum modum, ad quem alimenta sacere consueverunt, illud lpiritus determinet ad Iluendum in musculos, qui possunt hanc adducere machinam ad illud objectum racissicere ut illud mordeat ac deglutiat, nec propterea necesse iit plus cognitionis in hoc automato, quam in iis, quae hominum manibus sunt fabricata, aut in magnete, qui ad serrum mo-
vetur. Hinc, propris loquendo statui nequit, hanc machinam neque esurire, neque sitire, nisi certe agnoscamus tres gradus in ejus appetitibus aeque atque facimus insensibus, quorum non nisi primus pertinet ad has machinas omni cognitione carentes, videlicet motus nervi , quem consequitur motus musculorum, cui indidimus nomina sensuum , appetituum atque passionum quoniam, cum isti m tussint in ea assimiles illis, quos experiniurii nobis, nos praeter rationem jam inde ab infantia supposuimus , illos inesse in ea pariter atque in nobis, comitatos cogitationibus motibusque voluntatis. Unde est, quod adhuc ad mentem nostram explicandam , eadem ipsis imponimus nomina, etiamsi non loquamur, neque intelligendi sumus, nisi de illi motibus corporeis, de cogitationibus vero ipsos insequentibus aut comitantibus non
V pauciores generentur diritu PDonec suerit persecte excoctus.
1 v. Non dicam quomodo ' sonus, dolor, aliaeque adhiones Σό quibus magnae cerebri ejus parteS interiore.moventur, per ssensuum organa; quo pacto laetitiari ira aliaeque passiones, dormiat quibus multum agitantur ejus spiritus de qua ratione sicci- . si tas aeris, quae sanguinem subtiliorem reddit, similiaque, o T somnum ejus impedire queant ' neque contra quo paesto silentium, tristitia, humiditas aeri Si talia somnum pro 'ocent quomodo magna sanguinis profusio , nimia a cibo abstinentia , largior potus , ac similes alii ex
cessus , in quibus aliquid est , quod auget, aliquid
quod minuit vim spirituum, pro ejus Cinperam Cntorum diversitate efficere possint, ut nimium vigilet aut ut nimium dormiat neque qua ratione crebrum nimiis vigiliis debilitari, ac nimio somno gravari possit, atque ita hominis insani aut stupidi cerebro simile evadere, neque alia
273쪽
TRACTATU HOMINE. 187 alia hujus generis innumera quia ectis litae hic Xposui, haud dissiculter omnia videntur deduci Osic.
Sonmis dolor Uno vel bo, quodcunque potest directe aut indii cc e commovere multum partes celebri interiores, aut spiritus reddere valentiores, abundantiores, aut concitatior S.
Neque contra quomodo Amtium, trifilia Et generat in quodcunque spiritus reddit minus valentes, minus abundantes aut minus agitatos quodcun queesticit, ut cerebri sibi a dissicilius sus
Iam vero antequam ad animae rationalis descriptio CV nem progrediar , a thuc Velim parumper ac animUm C Vetito vocari ea omnia , uiue de hac machina dicta iam unci Ac in primis considerari , me ' non alia organa, vel Oc- qua O
culte agendi instrumenta in ca supposui si , quam 'ae
talia sunt, ut facillime nobis pertiadere possimus , non ' sbium in nobis , verum etiam in quam plurimis brutis animantibus prorsus similia dari. Nam a tiod attinetqiuae visu clare possunt percipi, cuncti ab Anatomicis notata jam lint. Et quantum ad ea quae diXi de modo, quo arteriae spiritus ad caput deferunt, ac disterentia quar hinter internam cerebri superficiem ac mediam ejus substantiam cst , si modo propius inspiciant, horum etiam poterunt satis magna dici videres, ad non dubitandum de iis Nec magis dubitare poterunt de alvulis quas positi in nervis ubi in quemlibet musculum ingrcdiuntur , modo advertant naturam a masse Ca , generali ter in omnibus nostri corporis locis, per quae ingredi solet materia aliqua , quae iterum egredi conari Osiit , ut in orificiis cordis, vesicula sellis , faucium, crassi umintestinorum circa praxipuas omnium Venarum dis tributiones. Et cerebrum quod attinet, non post Cnt e
iam quidquam magis verisimile concipere , quam si dicant , illud e multas lamentis diversimode conteXtis compositum se ue quandoquidem omnes tunicae, car- Aa a nes,
274쪽
188 RENATI DE s-CAR Tusnes, sic compositae conspiciuntur, ex multis ibris seu si . lamentis , atque id etiam in omnibus plantis observamus. Adeo ut sit proprietas quae videtur communis esse
omnium Corum corporum , quae per aliorum secundum minimas particulas unionem .neXum , crescere . nu
triri possunt. Denique quod attinet, reliqua quae supposui quae nullo sensu possim percipi , ea omnia tam
simplicia sunt communia , , simul tam pauca, ut si comparentur cum varia compositione ac miro artifici, quod in struitiira organorum visibilium apparet, O-gitandum potius sit, me plurima eorum , quae CVCra
sunt m nobis, omisisse , quam aliquid supposuisse, quod in nobis non est. Et qui novit naturam semper agere per media quae omnium facillima maxime simplicias es, judicabit fortes, possibile non est, ut ulla inveniantur magis similia iis , quibus utitur natura , quam quae hic proposita jam sunt.
Non alia organa vel occulte agendi instrumenta, quam qua talia sunt, utD-cillime nobis persuadere pessiimin, non tam in nobis, c. J Propterea quod illa his quatuor sint conditionibus instructa. 1. Quod non impossibilia sint, si in seipsis considerentur. 2. Quod non repugnent iis omnibus , quae nobis natomia detegit. 3. Quod explicent accurate atque facile id cui applicantur. Atque denique . quod nequeant inveniri aliae hypotheses, quae idem praestent tanta cum facilitate atque accuratione. Date internam cerebri superficiem, mediam ejus substantiam Cerebri concavitates non differunt ab intervallis inter ejus fibras nisi velut ambulacra alicujus sylvae ab area in qua finiuntur. Atque medium substantiae ejus non differta superficie ejus interiore, nisi quod haec sit facta ex concursu fibrarum omnium,
illa autem totum earum contineat coriapus.
Vbi in quemlibet musculum in Odiantur Hoc est, in locis , per quae spiritus transire possunt da musculo uno in alterum , prout mea fert opinio. Et simul tam pauca Res admiranda est in scriptis Physicis Domini Des- Cartes , ejus hypothesium simplicitas: Atque hinc uti apparet extraordinarium quid in illo virosuisse, quem jure longe justiore, quam Platonem, appellare posse sumus Divinum multo potiore ratione credere quam nonnulli de Aristotele crediderunt, ipsum a Deo missiim suisse ut nos recte philosophari doceret quam Vis enim nulla sit Philosophorum secta, quae Principia habeat tam simplicia, at uetam pauca quam ille, nulla tamen est quae suis usi sit ad explicandum tot re dc tam accurate quam ille. Qitippe quantum
275쪽
generalem physice attinet , nihil aliud supponit nisi quod dentur corpora
extensa in longitudinem, latitudinem Rprosunditatem , quae diversis praedita sint figuris , modis lue moveantur varias Id quod est adeo simplex, ad intelligentiam tam accommodatum, atque ita per experientiam aut rationem comprobatum,
ut vel ipsi Adversarii non habeant luod contradicant, nisi qtiod non possint credere, isthaec Principia esse sit: Ucientia ad
deducendam inde reliquorum omnium, quae dantur in rerum ratui a cognitionem. Verumcnimvero , ut ejus fiant certiores necesse non habent nisi attentissimis animis hujus Philosophi scripta perlegere,ac plene ac plane convincentur. Pari sane modo ad explicandum, qua rati O- ne ex ambobus illis maris Ceminaeclue seminibus progigni possit aliqua machina,
capax unctionum corporearum OIMnium, quas nos in nobi notamus, ac similis illi. quam desci ptimus, nihil aliud supponit nisi ut sint talis naturae, ut quando inter se miscentur alterum alicri pramen vicem sermenti atque se invicem ei mentent.
Quidnam quaeso potest proferri simplicius 3 Nihilominus tamen si licitum est ex aliquo specimine de toto opere judicare, atque si illud quod ipse non nisi tanquam adumbravit in Tractatu secundo, nobis poterit in servire ad capiendum de eo conjecturam quod praestare potuisset, credibile est, ipsum suisse supremum pro-
politi sui opum consecuturUm atqueexplicatu um formationem partium corporis humani omnium, omnesque ejusdem functiones, si mors eum nobis non eripuisset. Verum sperare ausim aliquem ex ipsius sequacibus ore aggressurum consummare ea quae restant etiamnum scribenda de sormatione animalis. Et quamvis ejus ne dimidium quidem it absolutum Moperis alicujus conclusio plerumque non it minus dissitan tiam exordium ejus tamen i me sors ita bearet ut lumen explicationum , quod locis, quaeri Parte prima mihi videbantur obscura, arserre allaboravi, ita alfulgeret Lectoribus, ut existimarent, me non longe abesse neque a dogmatibus nostri Autoris, neque a recta ratione hoc mihi animum adderct aggrediendi Part cm secundam csoriacti eam ad linem perducendi. Cum enim certo persuasum mihi habeam , Au toris nostri Principia sic bona pariter atque suis cientia, nec non sciam, concatenatas esse veritates omnes, non crediderim dari earum aliquas tam longe remotas, quin tandem aliqtlando ad eas perveniri post x, neque tam abstrusas quinde tegi queant , dummodo filum Methodi ipsius non derelinquamus; vestigia ipsius pedetentim legendo , atque procul ulla prarcipitantia nihil nisi quod fuerit clarissimum . distinctissimum atque certist 1-
Deinde considerari velim, cas omnes functiones quas huic machinoe adscripsi , ut ciborum concoctionCm, cor functiones dis, arteriarum pulsum , membrorum nutritionem accretionem , respirationem, vigiliam S somnum Dfixi nuptionem luminis sonorum, odorum, saporum , calori SN i in ejus
aliarum hujusmodi qualitatum in organis sensuum X ter I 29 'norum impressionem dearum illorum in organo senuis
276쪽
19 RENATI DE s-C ARTE TR. Emo M. idearum istarum in Memoria , motus internos appetituum assectuum sive passionum ac denique externos motus omnium membrorum, qui ita accommodate consequuntur, tam objectorum quae sensibus se eXhibent, actionem, quam passiones cimpresssiones in memoria Occurrentes, ut modo persectissimo quo id fieri potest, motus veri hominis imitentur Considerari, inquam, velim, has omnes functiones in hac machina naturaliter CX organorum ejus dispositione sequi non aliter quam horologii aut alterius automati motus X ponderum, rotarum dispositione. Adeo ut propter eas necesse non siit, ullam aliam in ipsa concipere vegetativam, Vel sensitiVam animam, aut quodcunque aliud motu ac vitae principium, praeter anguinem ac spiritus agitatos calore ignis istius, qui continuo inio de ardet, non alterius naturae est, quam omnes alii ignes in corporibus inanimatiS.
277쪽
MDn earum, quae ab Anima non dependent, quam earum, quae ab ilia pendent
Una cum priccipua membrorum ejus Formationis causa.
Ihil est in quo se possit quispiam majori cum
fructu CXercere , quam si conetur seipsum nosse Neque vero speranda e hac cognitione utilitas Ethicam tantum respicit, si uti primo intuitu plurimis videtur sed praesertim etiam Medicinam in qua certe complurima praecepta quidem certissima , tum ad depellendos, tum ad praecavendo morbos , tumque etiam ad retardandum senectutis cursum, reperiri potuisse XL stimarim, si corporis nostri naturam homines satis investigassent, neque animae functiones illas adscripsistent, quae a corpore duntaxat, ejusque organorum dispositione pendent.
Verum quia ab ineunte aetate experti sumus motus ejus permultos obsequi voluntati, quae ecammae facultatibuSuna est, hinc animum induximus, ut credamus, animam esse
cinam corporis Noli istinctiones recte nosia se II. Qui fit ut corporis functiones animae tribuant s
278쪽
esse illorum omnium principium. Ad quod etiam non parum contulit Anatomiaei Mechanices ignorantiaci cum enim in corpore humano nihil praeter figuram ejus exte nam consideraremus, minime imaginati sumus inesse illi satis musta organa quibus seipsum tot diversis modis ultro moveret, quot illud moveri deprehendimus. Hicque error exinde confirmatus fuit quod judicaverimus eadem Organa quae in vivis sunt, etiam in corporibus mortuis esse, atque iis nihil praeter animam deesse, qua tamen omni omnino motu carCnt.
III. Cum e contrario , si naturam nostram distinctius co- ὸ noscere studeamus, manifestum sit animam nostram in- '''qς quantum est substantia a corpore distincta, nobis ex hoc solo innotescere quod cogitet, hoc est, intelligat, velit, imaginetur , reminiscatur sentia , omnes enim istae functiones sunt cogitationum species. Cumque aliae functiones, quas ipsi nonnulli tribuunt, Ut CX. gr. Or&arterias movere , cibos in ventriculo concoquere, mimiles qua nihil in se cogitationis continent, non sint nisi co porci motus magis consuetum iit, corpus unum ab alio corpore, quam ab anima aliqua moveri minus profecto causa subcst cur illas animae potius quam corpori tribua-
Experiri etiam possumus, quod siquando corporis no- ψ stri partes nonnulla sar fuerint cx. gr. si nerVUS punctus
probarui fuerit inde fiat ut voluntati nostrae, non amplius, prout sulebant, obsecundent quinimo ut convulsivos motus ipsi contrarios patiantur. Quod Uidem probat animam nullum in corpore motum cXcitare posse, nisi omnia organa corporea ad motum hunc requisita sint recte disposita , sed e contrario corpus, cuju organa Omnia ad O- tum aliquem disposita sunt, neutiquam egere anima ad il
279쪽
gitatione nostra dependere non Xpcrimur, non si animae adscribendos, sed soli organorum dispositioni Quinctiam motus fontaneos dictos X hac organorum dispositione potissimum procedere, quandoquidem a nobis quantumcunque volentibus sine illa eXcitari nequeant, etiamsi ab anima determinentUr. Et quanquam omnes isti motus in corpore desinant, cum moritur tu ab anima deseritur, minime tamen inde sequitur eam sic , quae illos producat Sed blum candem si causam quae facit ne corpus sit amplius idoneum illis producendis, simulque efficit ut anima ab co recedat. Verum ibi te vi credibile videbitur , tam organorum dispositionem motibus, qui a cogitatione nosma non determinantur , Omnibus producendis surscere. Eapropter hic id conabor demonstrare , totamque corporis nostri machinam ita CXplicare, ut quilibet cXistimet non magis
animam nostram esse, quae OtUS, UOS a Voluntare nostra regi non experimur , in illo CXcitet, quam me animam aliquam in horologio hiae ciliciat ut horas indicet. Nemo porro est , quin diversarum corporis humani partium cognitionem aliquam jam habeat, hoc est, quin
sciat illud ex magna ossium, musculorum, nCrUOrum, VC-narum, arteriarum multitudinc, Pi PCrea CXCOrd C, ce
rebro hepate, pulmone , de Ventriculo conflatum cste; aut etiam quin adfuerit plurimorum brutorum disiectioni , in qua internarum partium , quae in illis propcmodum se habent ut in nobis, siguram S situm considerare potuerit Plura in Anatomia didicisse non opus fuerit ad hocce scriptum intelligendum , mihi nim curae rit ut magis particulatim cognitu necessaria CXplicem, prout sci monis nostri series postulaverit. Ut vero in primo limine totius quam describendam habeo macta inae generalem notionem ob oculos ponam;
Etsi functiones i-ime morte cessent non inde
las ab anima pen dere v I. Non opus est in A
280쪽
19 RENATI DE s-CARTAsbo tra Didam hic calorem qui in ejus corde est, esse veluti
fiunt, motuum : venasque esse tu . per quos sanguis ex omnibus corporis partibus ad cor deducatur, ut sit caloris qui ei inest alimentum quemadmodum Cliamve
triculusi intestina sunt ad instar majoris cujusdam ubi, permultis Xiguis meatibus perforati per quos ciborum
succus in venas defluit, quae lium ad cor recta deferunt: Arteriae vero alii sunt terum ubi per quos sanguis in corde calefactus, rarefactus inde transit ad omnes alias corporis partes, secum illuc deferens calorem & materiam alimenti Denique concitatiores, vividiores sanguinis hujus partes ad cerebrum delatae per arterias quae CX cordα per lineas omnium quam maXime recta Protenduntur, componunt veluti aerem quendam sive auram subtilissimam , quae Spirituum Animalium nomine insignitur. Hi vero spiritus cerebrum dilatantes idoneum illud efficiunt recipiendis externorum Objectorum atque etiam animae impressionibus, hoc est , ut fiat Sensu Communis, magia nationis , Memoria organum sive sedes. Deinde vero idem iste aer, sive iidem isti spiritus ex cerebro per ne vos in omnes musculos defluunt , qua opera nervos istos disponunt, ut sint sensuum exteriorum organari musculosque varie distendentes, membris omnibuS motum impertiunt. Haae sunt summatim omnia quae hic describenda habeo, ut postquam distincte cognoverimus id quod in actionum nostrarum singulis non pendet nisi a corpore, ataque etiam id quod pendet ab animi utroque felicius uti