Renati Des-Cartes Tractatus de homine et de formatione foetus quorum prior notis perpetuis Ludovici de La Forge, M.D., illustratur

발행: 1677년

분량: 326페이지

출처: archive.org

분류: 철학

261쪽

spiritus qui generabuntur cum sint sortiores, penitius in cerebit spissi tena penetrabunt per plexus maculas, Casius quas pars glandula: unde spiritus procedent abundanti iis, propendebit, tu inde poterunt fluere in crurum musculos , atque cum faciant, ut totum machinae corpus

eat ad locum, ad quem glandula est conversa ab objecto eam removebunt eique fugam injicient. Atque in hoc consistit pallio pavoris nostra machinae, quando est sine anima, ad cujus imitationem generatim concipi potest, qua ratione omnes pass1ones alia in illa excitari post int. Quod si jam supponamus, in hac machina animam esse hoc est , substantiam cogitantem , nihil aliud eveniet nisi ut modus quo ebullitio, quae tunc in corde perficitur,

commovebit ramulos nervorum sexti paris lignificando animae in corpore ipsius deficere spiritus atque illud esse infirmum ipsam dispositurus it ad metum Mad tuaerendum media recedendi ab istiusmodi objecto, ad omnia cons nitendo, quae in ipsius corpore ad hunc Telum producendum

fiunt, at ille tantum eo conserendo quan

tum potest. Quod si e contrario haec machina reprzesente corpus hominis cujus dam vegeti, adeo ut ipse abundet spiritibus, iique sint sortes Ma corde vivide propulsi, ut particulta, ex quibus fibra cere-

bii constant, sint admodum compactae, ipsarumque exilia capillamenta sint ita deprcssa, ut spirituum motui neutiquant sint impedimento Tum cum idem objectum obviam suerit factum isti machina taejus impressio fuerit languida sere nihil inde commovebitur , sed siquid rei fuerit,

unde hedatur, ista impressio erit adeo sortis, adeoque ingentem siciet inplexu aperturam, ut glandula compulsa ut se convertat serme totam cisius illum locum, tantam emisiura sit spirituum copiam , tantoque cum impetu, ut in gressu ex ista apertura, pars corum maxima sit per Rprogressura in musculos, qui hanc Machinam promovere possunt versu objectunt ipsam laedens quibiis ipsa ejus actionem repellato illi vero qui progredientur versus S, descendent in jecur atque in vesiculam scilis , cujus ope aliquantulum bilis immiscebitur in Hiini, o re bullitionem ejus reddendo pro natiorem atque etiam inaequaliorem , cficiet, ut spiritus, qui inde nascentur, in cerebrum adscendentes, profluent ad partem glanduli vergentem ad plexus soramen, cum vi atque impetu, penetrantes adhuc penitius in spiss atem C. e scient ut haec machina sit actiones hominis sortis

atque irati omnes imitatura.

Sed necdum ostendi , qua rat1one diveri spiritanim qua- CF ILlitates impossint habere, mutandi in eorum cursu dete

minationem. Quod praecipue contingit, quando valde pa

rum , aut prorsus non aliunde determinati lint. Ut si nem IV pq ψviventriculi ita assiciantur, ut cos assici debere silpra dixi de mus, ad sensum famis excitandum, ac interea neque ulli bsensibus, neque memoriae quidquam occurrat, quod ad ς' β' se

edendum idoneum appareat miritus quos ea actio ulta 1 re faciet tubos 8 in cerebro ad aliquem locum se cons

rent, ubi invenient plures poros dispositos ad eos dedu

ceridum

262쪽

1 6 RENAT DE s-CARTEscendum in quoslibet sine discrimine nervos, qui objecto alicui quaerendo aut consequendo inservire possint adeo ut sola partium in iis inaequalitas in causa futura sit, quod potius per nos quam per alios dirigant cursum

suum.

'Cv111. Et si contingat, fortiores ex his partibus esse eas, quaes 'in certos nervos influere conantur continuo post o ςhi' tiores esse eas quae versus eorum contrarios tendunt id

deri postit . , .

' 'l' hq videmus, quando harsitamus aut dubitamus in re aliqua. Eodem plane modo si actio ignis A sit media intercas quae deducere possim spiritus versus Rii, hoc est,

inter eas quae dolorem, Voluptatem adferunt, facile intelligimus , solam eorum inaequalitatem susscere dcbere, ad eos in unam vel alteram partem determinandos ut saepe una atque eadem actio, qua grata nobis est, quando hilares animo sumus , ingrata esse possit, cum sumus tristes ac morosi Atque e his petenda est ratio corum Omnium , quae supra diXimus de ingenio inclinatione naturalii acquisita, qti dependet a spirituum diver

x J X. Quod attinet diversum situm in partibus cXternis. Σ.isu lummodo cogitandum est , per cum mutari poros , qui: ά ά ά spiritus immediate ad nervo deducunt. Ade ut eX. gr. xςm xum iri quando ignis A urit manum B , caput in sinistram partem esset conversum , cum jam sit in dextram, spiritus , plane ut faciunt etiamnum versus, deinde versus hinc versus Ri Scirent sed ab R, cum progrediendum esset versus X, qua suppono eos progredi deberes, ut caput erigatur , quod versus dextram est conversum irent Versus , quam viam suppono eos in

gredi debere ad erigendum caput quando ad sinistram

263쪽

TRACTATU DE HOMINE. 177 conversum est. Quandoquidem si hujus capitis situs, qui nunc facit ut illamenta substantia cerebri circa X multo

264쪽

circa Z valde laxa circa X valde tensa, compressa

essent. Suod attinet diversumsitum inpartibus externu J Nullum est dubium quin divers e mutationes, corpori venientes, veluti diversus membrorum ejus situs, diversusve eorum habitus, differentesque -ctiones quae eodem occurrunt tempore,

quo objectum aliquod agit, mirandum in modum conserant ad deferendum spiritus potius in quosdam nervos atque inde in musculos quosdam quam in alios, eo quod ista actione situm figuramque peculi rem in canalibus nervorum qui trahuntur, producente, fieri nequeat, quin eorum non nulli inde evadant angustiores, alii vero ampliores, atque quin quaedam flamenta sint magis tensa quam vicina ipsis id quod in causa est, cur spiritus in quosdam in grediantur ab aliis deflactantur, ea ra- tione , quemadmodum perspicue Autor noster explicet.

d. όj Iti ad intelligendum, quomodo una sola actio sine ulla

haec a sui mutatione, nunc unum , nunc alium huiuS mach1nae

gitandum tantum est, spiritus per unum solummodo porum transire, cujus CX tremitas aliter sit disposita, ipsosque in alios nervos conducat, ubi pes sinister longius promotus est, quam ubi dexter. Et huc referri potest quidquid supra diXimus de respiratione, aliisque hujusmodi motibus, qui ordinario non pendent ab ulla dea: dico ordinario, quia aliquando etiam possunt pendCre ab Ca.

Vid. h. praeced.

Ad intelligendum, quomodo una sola actio Hoc est, idem spirituum cursus, nulla ei alia mutatione superveniente, niti quod ex gr. ab introitu pori itendat modo usque ad pedem dextrum , modo ad sinistrum, prout situs membrorum diversu fibra disponit illum ambientes, nunc modo uno, nunc ali, Haud secus atque vertendo paululum draconis Rhotalieniis collum , fit ut aqua inde prosiliens tendat dextrorsum aut sinistror tam nulla tamen interim mutatione alia obveniente cursui aquae. Hic in transitu notandum, istud intelligi debere, supposito , quod nullum in viis offendatur impedimentum cssiciens, ut quando pes dexter est promotus, spiritus descendere nequeant in sinistrum, ut

frequenter contingit, quando quis inparalysin incidit. Cui ordinario non pendent ab ulta ideaJ Videtur hic Dia. Des-Cartes sibimet ipsi contradicere. Quippe quum deae corporeae nihil aliud sint quam forma, sub qua spiritus egrediuntur abundantius ex quibusdam plexus maculis atque ex quibusdam glandulae poris quam ex aliis, fieri nequit, ut majore possint abundantia ingredi in musculos quosdam quam in eorum oppositos, non delineando interim ideam istius motus. Ad quod respondeo, Illud quidem esse verum , sed quod nihilominus cum hic motus non dependeat tam a modo quo spiritus egrediuntur e glandula quam ab eo quod canales ad Z ad Xsint sic sit , ut quando pes qui est ab ipsorum latere, uerit promotus illi sint minus idonei ad recipiendum spiritus quam

265쪽

alii Autor non sine ratione dixit, hos ira tur idea illaec mutatio tantum eo nontus a nulla dependere dea i Non quidem, quosnu abin deline tu iupcri ancilla, eidem nulla obvenia mutatio, Mouod

conserant, quantum habitus aut dispolitio librarum citia sint versus X V, quando pedes fiunt promoti aut retracti.

Huc usque ut puto, scitis X plicui omnes Vigiliae functiones paucula igitur de Somno adhuc dicenda super P sunt. Nam primo Oculos tantum conjiciamus in hanc guram io, ac Videamus, quo pacto si lamenta D quo in

in quodiiserat a

nervos se recipiunt, laxat compressa ibi sint ut intelli- r gamus,

266쪽

gamus , quo pacti, quando haec machina hominis dor

nitentis corpus refert, Objectorum X ternorum actiones maXima CX parte impeditae sint, quo minus ad cerebrum perveniant, ut sentiri ibi possint spiritus in cerebro etiam sint impediti, ut non inveniant transitum in membra terna, quo ira OVere a possint: Qui duo praecipui effectrus somni sunt.

Porida igitur de somno dicenda supersunt Ut recte intelligantur, tuae de

eo Autor profert, accitrate tantum On

cipienda est differentia, inter hominis dormitantis vigilantis cerebrum , quae primo consistit in eo quod inter dormiendum glandula est minor. Secundo, quod ventriculi cerebri .maculae plexus sunt angustiores constrictiores Tertio , quod omnes cerebri fibrae sunt laxiores, 'itae sunt versus iteras ta longe magis compressae quam inter vigilandum. Unde sit,ut maxima pars impressionum ab objectis externis nequeat amplius deseri super glandulam usque neque haec glandula fibris istis eandem possit communicare spirituum multittidinem neque ipsas movere perinde ut antea.Tota haec di Terentia non procedit nisi ab una sola causa proxima , videlicet adiminutione spirituum ex corde in cerebrum adscendentium intiando per vigiliae functiones dissipati, Lintercepti aut debilitati per causas alias, amplius non habent vires neque inflandi glandulam , neque dilatandi ventriculos, neque diducendi plexus maculas , neque ab invicem dimovendi tenendique enses cerebri fibras, quantum est necessarium , ut impressio alicujus objecti postj deserri ab extremitate earum una usque ad alteram,' ad praebendum spiritibus transitum , a quibus musculi sunt instandi. Caeterum dixi, quod inter dormiendum pars actionum objectorum maxima non possit deserri ad glandulam , at non , quod earum aliqua eo per- i. igere non possit, eo quod ad dormiendum necessaritim non est , ut sensus omnes agere cessent, susscit, ut saltem potissima eorum pars , veluti visus atque auditus, non amplius agant. Eodem plane modo quoque non est necessarium, ut fibrae omnes ita relaxentur earumque aliae in alias adeo prolabantur, ut spiritus non amplius aliquas earum segregare possint ad

descendendum in nonnullos musculos,eODque magis inflare quam ipsorum Antagonistas satis est, illud de maxima ipsarum

parte esse verum. Neque etiam eo minus

dormimus, quod nonnullae fibrae sint adeo tenta, ab invicem dimotae,is quidem nonnunquam magis quam plerumque inter vigilandum inter quas spiritus , profluentes in quosdam musculos, producent motus istos omnes, quibus obnoxii sunt homines somno sopiti qui nonnunquam etiam melius ac magis ordinate fient,quam si vigilarent, quandoquidem , eorum imaginatione tunc temporis non distracta sorinsecus per objecta, spiritus nequaquam deflectentur neque impedientur, quominus sequantur viam , quo ipsos desert proclivitas ac inclinatio cursus eorum. Unde fiet, ut durante somno ista machina possit agere re, ad qua alio tempore quo eandem timor passionesque aliae possentim pedire foret in idonea : Atque illas ita agere poterit, ut interim non evigilet, hoc

est ut fibrae cerebri caeterae non ducantur in statum, quo gaudent inter vigilandum eo quod , quum harum fibrarum aliae ab aliis fuerint distinetae facile fieri possit, ut illarum omnes ad oculos au

res,

267쪽

TRACTATU DI HOMINE. 181

res, aliumque sensun quendam pertinen dum est, quod omne gentis cessationis quae tes sint relaxatae detens aeque interea dum accidit sensuum actioni, haberi nequeat caeterae agunt. Duo ii placet hic observati pro somno, sed illa duntaxat, quaei coda Primum, quod id genus honianum proficiscitur, quod librae cerebri relaxen qui de nocte surgunt tinniae e perges itur, quando spiritus e glandula proceden-cti, pollini quidem ad tempus o iiii, imo tes non sunt neque satis validi neque satis nonnunquam ratiocinari aut ad interro copiosi ad illas retinendum tensa atque es gata respondere, quidem accommoda ficiendum, ut hac ratione actione objectorum externorum ad cerebrum usqr: ede ferri queant. te respondere Verumtamen raro atque solum casu, eo quod dici neqtieat, eos Ormire, si haberent usum ariditiis. Secun-

Insomnia quod attinet , ea dependent, partim a vi inaequali, quam positin habere spiritus e glandula H gredientes, parti me impres ioniblis in memoria Occurrentibus . adeo ut nihil differant ab iis deis, quas supra diximus aliquando in eorum imaginatione sormari, qui vigilantes

De Inlb-mniis . in quo disterant a Visitan tiumphantasiis.

sibi somnia singunt cogitatione sua , nisi quod ima ine qua tempore somni formantur, multo magis distineti ac a vivi -

268쪽

vi idae esse possint iis, quae formantur invigilia cujus rei

ratio est, quod eadem vis magis aperire possit tubulos, ut a, poros , b, inservientes ad formandas has imagines, quando partes cerebri, quae circumstant, laxae non amplius tens e sunt, ut in hac figura so videmus, quanis1 omnes sint tens aeriit in figuris praxedentibus. Olla de causa etiam, si forte actio objecti alicujus quod sensum afficit, tempore somni ad crebrum posti pertingere , illa candem quam tempore vigiliae, deam ibi non formabit, sed, quandam aliam, magis notabilem ac magis sensibilem Ut Ope in somno ubi cule nos pungit, ictu gladii nos pungi. omniamus , ubi toto corpore satis tecti non sumus, nos omnino cise nudos imaginamur ubi sumus plus satis

tecti stragulis, monte nOS Obrui putamUS.

269쪽

TRACTATU DE HOMINE IS et

Insomnia quod attinet Quando illa cisi Alsium. Caeterum per hominis vigilantis non sunt supernaturalia, quando non sim t. phantasmata non sunt Meditationes intelia neque Divina, necque Diabolica illorum j ligendae, in quibus quis suapte sponte ac vo- non nitiduae illae qua Autor noster aftert luntate animum habet occupatum , scd dantur causae , quarum prima est , inae duntaxat deae , quas objecta sensu una aut qualitas cursus , aut impetus spirituum , vestigia in memoria restantia excitant su- qui determinat illos ad aperiendum potius per glandula, siquando illa prae quadam

celtos plexus poros quam caeteros, atque errat incuria, aut retinetur propendens in

ad delineandum ita nonnullas ideas in i partem aliam quam illam, unde istae ideae glandula Secunda vero vestigia memori eidem obveniunt. Qua propic nemini mi quae consistunt in facilitate, quam spiri rum videatur, si hominis dormientis inso-tus, quamvis aequali vi aut crassitie, habent ad transeundum facilius per plexus naaculas e ter cerebri loca jam aperta pervigiliae actiones quam per alia. mnia sint magis distincta quam vaga phantasmata hominis vigilantis, eo quod imaginatio prioris sit minus distracta. Ouod eadem rude quae super. Addo ut nihil terim ab si ideis, glandula formantur inter vigilandum aut quas supra diximus aliquando in eorum inter dormiendum , non possi in nisi qua imaginatione formari , qui vigilantes sibi uor habere causas, qua jam aliquoties insomnia sngimi cogitatione sua Animad dicavimus, videlicet vim animae, actio-

vertendum quod quando Autor noster ait nem spirituum , actionem objectorum ex- Somni dea esse magis distinctas magis ternorum, atque vestigia memoriae. Quan-oue vividas quam ideas hominis vigilantis, tum ad vim animae attinci, ea plerumque non comparet ideas vigiliae universas, ' non multa valet potestate inter dormien- quando nos ad ea, quae videmus audimusque dum , quippe quae tunc temporis non est

attenti sumus, cum insomniis hominis dormientiri sed tantum ideas hominis, qui ibi somnia fingit , dum vigilat, cum phantasmatibus hominis dormientis, adeo ut hoc non repugnet iis, quae ipse dici inart. α i. Tradiatus sui dei asilonibus, neque etiam iis

domina attentionis suae ob rationes a nobis alibi allatas. Aliquando tamen&praecipue tempore matutino , quando chyli coctio sere tota est absoluta, glandulaque incipiens repleri spiritibus oblecunda facilius voluntatibus animis, nos ratiocina- quae ego scripsi in Tractatu de Mente Hu mur tam persecte quam vix possiemus vi niana, nempe ideas somni esse leviores atq gilantes verumtamen haec intervalla ra- ut ita loqui liceat non nisi umbra id ea j iocinandi diu durare non solent, eo quod rum vigiliae. Id quod est verissimum si pro chylo nondum persecte cocto atque dige ut ego intellexi, intellio a turde id eis quae sto partes sanguinis percoreuntes ac re- Objecta imprimunt glandulae, interea dum deuntes non sint valde aequales id quod est obstaculo , quominus illa possit Te domina motuum glandulae atque proinde phantasia ita in nobis non vagatur , sed mentem in ea quae agimus, intentam habemus. Neque vero ullus est locus dubi etiam attentionis suae, quod ab ea contandi, quin mens Autori nostri sit taliς nisi quis velit statuere quod dicat primam

ideam ab aliquo objecto sormatam in glandula esse debiliorem illa, quam sola vestigia de illo restantia rursus delinearunt vice aliqua secundari id quod , prout mea fert opinio , oret absurdum, atque certe

sequenter aufert facultatem deducendi ratiocinationem aliquanto longius. Quantum actionem spirituum concernit, ea quando sussicientibus praedita est viribuqad dilatandum nonnullas plexus maculas

ipsa plerumque magis aperit inter dormiendum quam inter vigilandum propterea

270쪽

pterea quod inter vigilandum glandula, i phantasiis; sed vero neque unae neque alterae

cavitates cerebri, atque intervalla fibrarum

omnia sunt adeo plena spiritibus, ut illi

qui fiunt attrasti ad quandam maculam pert bjecta exteriora, aut per vestigia memo- iae, aut qui eo sunt delati per modum cursus sui, nequeant facile retroagere fibras foramen ambientes quod dilatare conantur Id quod in somno non contingit; idcirco quod quum fibrae spiritibus seelint minus circumdatae ac magis remissie, ipsae facillime cedant impetu spirituum , a quibus retroaguntur. Eandem quoque ob causam dea quae formantur sola vi vestigiorum memoriae, quae rursus aperiuntur attrahunt cursum spirituum debent elle vividiores expressioresque in somni insomniis, quam vagis incertisque vigilantium possunt esse tam vividae tamque expressae quam idear vigiliae, a quibus haec vestigia sunt producta, quamvis sorsitan tales in b-mno idear esse possiat,quae sint validiores vividioresque quibusdam ideis vigilia:.Quantum attinet ad ideas super glandula, in

terea dum dormitur, delineatas per actionem quorundam objectorum exteriorum,

illae proprie non pertinent ad rationem somni quo durante, manifestum est, illas esse notabiliores sensibilioresque illis quas idem objectum produceret, durante vigilia, ob rationes a nobis amjam allatas;& quia etiam spiritus, per actiones alias non distracti , sere omnes ad eum proruunt locum , qui impressionem recipit.

Aόj Tterum durante somno cerebri substantia quae quieta hie a stit, tempus habet nutriendi ac reficiendi se quando hu- h. mectatur a sanguine content in venulis seu arteriolis, l la in exteriori j iis superficie videntur. Adeo ut ali- conua. quanto post , ' quando pori jus angustiores facti lint, spiritus minori vi quam antea , possint illud totum tensum sustineres haud secus atque ventu adeo fortis non requiritur, ad navis vela inflanda, quae madefacti sunt, quam ubi sicca. Ac interea spiritus illi fortiores fiunt, quoniam sanguis qui producit eos, pius repetito trans. itu per cor , CDTatus cst ut supra notavimus. Unde sequitur , quod haec machina , postquam satis diu dormivcrit, secundum naturam evigilare debeat sponte sita: Quemadmodum etiam vicissim , postquam satis vigilaverit , iterum incidere in somnum debet quandoquidem durante vigilia iubstantia ejus cerebri Xsiccata, usque pori paulatim dilatati sunt, per continuam spirituum actionem ; atque interea quando edit ut necessario facit per temporis intervalla, si modo inveniat ci

SEARCH

MENU NAVIGATION