장음표시 사용
71쪽
pediunt Attamen etiam falci debent, se propterea non esse doctiores, sed tantum certa rebus, qua non intelligunt, imponere nomina. Verum quoniam illis praecipue destinatur hoc Opus, cum in illorum gratiam sit peractum, cum illorum sit, id absolvere, si sua Occupatione dignum censuerint cunctos obsecro, ne in Auctorem sim iniqui, ut maxima illud legant attentione, nec se a suis prae udiciis prae- Occupari patiantur. Non offendantur ejus novitate pro Vectiores, neque per eam se surripi, nec abripi si nant Juniores Sed omnes communi consensu, quod Vertim compererint, recipiant; quod multum habet dissicultatis, examinent; quod defectuosum erit, corrigant vel repudient; neque quicquam improbent aut approbent, antequam rem, de qua sentcntiam ferunt, optime intellexerint. I xperientia atque Autopsita coegerunt nostra hac tempestate maxime obstinatos, vel veterum opinionibus addictillimos agnoscere, se invitis, quam plurima, qtin ignoravit antiquitas, dia quae publice m Scholis doceban tur longe aliter, quam revera sunt, non secus, ac sii hactenus ad ea videnda oculis, de tangenda manibus caruissemus. Nec mihi nunc levis mulget spes Ra tionem etiam omnes impulsuram, ut quam plurima
admittant, quae docet Oininus DeS-CarteS,& illa fando nunquam ad nos pervenerant Mut eis non
minorem adjungamus fidem, quam quae nobis ex bri perien
72쪽
perientia non multis abhinc annis detexit. Quem admodum enim experientiae competit ea, quae sub sensis cadunt, retegere sic etiam certum est solius Rationis esse in lucem proferre ea, quae, quam ut sensibus subjiciantur, nimis sunt subtilia Atque se re non nisi de his agit Dominus des-Cartes de qui bus, rationi consonum est, ut audiatur,ejusque ratio nes intelligantur, nam quod alia attinet, quicquid etiam dicatur, experientia competit, de illis statue re &certus sum, eas tam simplices faciles repertum iri, ut nihil obstabit,quo minus tanquam Verae, recipiantur, vel saltem nihil vero similius reperiri posse judicetur. Non fuit institutum meum haec omnia perscribere, antequam Praefationem Domini Schuyl vide ram: Aliam, quae mihi magis libri argumento con
venire videbatur, habebam Sed, quia ejus quaedam in sua tetigit Dominus Schuyl, quamvis ratione a me longe diversa existimavi, mihi aliam viam esse ingrediendam, ne ejus vestigia legere velle viderer:
Attamen, ut experiar, an institutum, quod mihi proposueram, a recto non deflectit, quodammodo mihi hoc loco necesse videtur rudem ejus delineationem adumbrare, ejusque compendium strictim exponere: sique non infructuosurn fore judicetur eam fusius pertraci are non dissicile critiam
73쪽
Cum magna, quae inter homines, bestias inter
cedit, live in eorum conformatione corporum, siVein corum confornutat actionum , limilitudo sit causa, cur putemus, eas ex principio interno, nostro
non multum absimili, hoc est, anima, qua sentit, atque cognoscit, agere , videtur mihi ad hoc vellen dum praejudicium, quod, non obstantibus omnibus nostris rationibus, ut deponatur, multum nobis facessit negotii, nullam planiorem si e viam, quam os tendere, vel maximam eorum, quae in nobis fiunt, partem absque animae ministerio fieri, neque ab ea cognosci au si ad ejus perveniant notitiam,ab ejus cognitione, ut fiant, non pendere Sed eo non perVc-nire, nisi quia actu fiant atque adeo illa,quamvis in nobis nullum cognoscens existeret principium, non minus frustum iii Ac deinde etiam monstrare, in eo
solo animalia nobis esse similia.
Ex gr. Quicquid nostri corporis concernit formationem dc nutritionem, ita fit in nobis, Minio stris matribus, ut nec nos, nec illa eorum quicquam animadvertant, disponant, aut impedire queant; Unde Dominus in Evangelio ait, uis est ex vobis, quisollicite cogitando potest apponere adflaturam suam cubitum unum Omnia igitur ista fieri queunt ac etiam revera fiunt per solum corpus. Ad haec, quando infans recens nascitur,4 mox
crura jactat, julat, gestu motuque indicat, se ma
74쪽
tris mammam quo cre an dici potest, ejus animam tunc temporis ad haec omnia multum conferre 3 Et
quando ipsi mamma praebetur, quando eam prehendit, sugit, an ejus anima ipsum docuit sugere sane valde doctus evasisset brevi tempore. sine magistro Verum an verisimile quidem videtur, illam id animadverteres Et quando hoc seret, an illa id non potius animadverteret, quia is facit, quam quia illa in causa est, ut is faciab Omnia igitur ista fieri queunt sine anima, hoc est, ut jam antea dixi, per solam corporis dispositionem, absque alicujus principi cognoscentis ministerio. Si postmodum corpore viribus aucto ad se sus.
tentandum, ad incedendum, infans incedit Fateor quidem, eum id animadvertere, quoniam habet animam percipiendi facultate praeditam: Sed quando talem non haberet, hocne Obstaret, quominus incedere posset Nequaquam mon enim incedit, quia animam habet, eam quippe habebat, antequam incedcbat Sed incedit, quia ejus corpus est dispositum ad incedendum Nam si non esset dispositum, tiamno animam haberet, non tamen propter
ea incederet Quid igitur conser istius infantis in cessu anima Nihil omnino nili quod eum aliquando, cum pedigitur, animadvertat, atque etiam ali quando, antequam Peragitur, jubeat At ncutiquam eum peragit ipla
75쪽
Similiter, quando infans urinam reddit, aut crassiora deponit excrementa , nihil eo etiam utplurimum confert anima, neque Mus jussu excrementa
dejicit, quoniam persepe plurimum adfert laboris
cum purgare ac aliquando etiam, qualemcunque curam adhibeamus, ac quantumcunque ipse cupiat, id praestare nequit Adde, quod etiam corpora mortua sua sponte se exonerare videamus. Omnia igitur ista fieri possunt, ut anima eo nihil contribuat. Quin etiam in adultis hujus generis desideria, at que cupiditates, ut urinandi. similes, quamvis in
homine animadvertantur, sentiantur, Jam ante
dispositionem habent in corpore, quam per sensum
ad animam deserantur Neque haec animae sensatio ficit, ut corpus vesicam exoneret Sed econtra,quia
corpus ad exonerandum est dispositum , sensus iste est in anima Nam omnia haec animae desideriorum sive sensationum genera, non sunt nisi sequelae dis positionis corporis, quae ipsam incitant, ut actioni-Dus, ad quas corpus est dispositum, contentiat Et, quando nihil eorum persentisceret anima,ut saepe in
morbis accidit, non minus tamen corpus se exone
Similiter etiam corpus prius opus habet edere dc bibere, quam sensum tamis,aut litis percipiat anima: Et cum animalis corpus, ut corpus plantae prope se
suum nutrimentum non reperiat, neque citam ter' i rae,
76쪽
rae, ut illa sit affixa Sed ejus machina eum in modum sit disposita, ut incedere queat, non mirum est, si, quando ejus corpus cibo indiget, actio, quam ista indigentia ad cerebrum usque mittit, adeo viam spi ritibus aperiat, ut propria sponte musculos ingrediantur, qui ipsum progredi ac nutrimentum suum
quaerere faciunt. Et magis admiratione dignum quidem mihi videtur, facere Machinam, quae utique in totum facta fuit, ut nemo dubitat, sine ulla ani mae communione, hoc est, sine sensu,t cognitione, quam facere, ut incedat, quando jam facta est, quoniam eo tota est disposita. Jam vero, si, quando canis suum hoc modo quae rit nutrimentum ci panis frustum exhibeatur, cujus visio vim habet ejus cerebrum ea ratione movendi, quae requiritur,ut ad edendum incitetur 3 si eo pacto exhibeatur, ut sine saltu illud attingere nequeat, an non necesse est, ut saltet Quid miri superaddit hic saltus inquisitioni, quam jam antea faciebat sui nutrimentia An, quicquid in se continet spirituum, de partium mobilium,ipsum ad istam actionem non impellunt, absque ullo accedente animae ministerio 3
Praeterea, quam multi sunt in nobis motus, quos non animadvertimus, 'ui non nisi actiones a cliinae nostri corporis sunt. Aliquis per plateam incedit, magno cuipiam negotio intentus. Primo incessus, quem facit, non est nisi a corpore, praeter' quam
77쪽
quam forsan primus gressus, cprima determinatio, quam fecit eo eundi, quo ipsum vocat suum negotium At omnes, quos postea facit, resilis, ii terea dum suo negotio si intentus, non sunt nisi a corpore. Secundo mille brachiorum, capitis, Oculorum, labiorumque gestus, qui ipsius cogitationes, sive, quos producunt, affectus comitantur, haud quaquam sunt ab anima, quae eos nec jubet, nec animadvertit Tertio si cum hoc modo profunde
de suo negotio cogitat, accidat, ut gressi aliquo cespitet, ac post hunc primum continuo multis aliis, adeo ut labendi periculum ipsi immineat, quam Varia corpus ins ectit ratione, ut lapsum devitet Jam aliquoties fuisset prolapsus, si ad sibi prospiciendum cxspectasset, donec cum anima consilium iniisset; Atque omnes diversi sui coryoris sexus, quibus adlapsum impediendum fuit usus, tam parum ab anima proveniunt, ut ante facti producti sint, quam juberi potuerint, vel ipsa anima inter eos dignoscat, quinam corpori aptiores fuisciat, ut praecipi potuissent.
Ad haec, in me quid experior, quod, aliis quam
plurimis usu venire existimo, quo cognosco, omnia Picarum sittacorumque vocabula, atque cantile na Certa anima attentae atque cognoscentis indicia nequaquam esse. Nunquamne tibi, aeque ac mihi, accidit, quod preces tuas recitando, ad ea, quae di- cebaS,
78쪽
cebas, attentus non fueris,ac tamen eas sine ulla haesitatione a principio usque ad finem recitaveris, quidem multo accuratius, quam si valde attentus
filisse. Quod ostendit, nihil aliud esse, quam Machinae Elaterion,quod se remittit,&quas finem obvolutum trochlearursum demittit. Quin etiam, ut pateat omnia ista non aliter,quam ope Machinae fieri, si attentionem praebendo contingat, nos haesitare, vel sequentium non recordari ut adflum orationis,a quo aberravimus, revertamur, paulo altius erunt repetendae,ac sine attentione preces recitandae, tum, quod obliti sumus, sponte recurret, menti atque ori ultro se offeret quamvis antea ne cogitan
do quidem assequi potuerimus. Idem observatur in iis, qui instrumentis musicis canunt hi vel dii scillimas canunt cantilenas, quamvis iis nequaquam attenti sint, ac longe alia cogitent. Interim quis non
existimet, si videat aliquem genibus flexis suppli
ces recitantem preces, cum ex animo Deum preca
ria illum musicum, qui tam doete testudinis suae fides pulsat, valde attentum esse ad id, quod facit. Longe aliter tamen res se habet. Quocirca tiam magis credibile non est de Psittaco, qui loquitur,vel de Sturno, qui sibilat. Quod si quoque velimus exacte distinguere Omnes gradus, qui in nostris at seca ibus sive passionibus reperiuntur, quemadmodum Dominus Des
79쪽
Cartes sensationum nostrarum gradus distinxit: comperiemus eum duntaxat, qui corporeus est, proprie ad bestias pertinere dc nequaquam cogitationem, sive passionis sensationem, quae illum solet co mitata. EX. r. Attente operam do scriptioni, ac dum scribo, Eques aliquis, ut epissime accidit, ex equo descendit, catapultas suas sumit, easque explodit pro pe meas aures atque hoc aliquando in causa est, ut
totum meum contremiscat corpus. Dicet quis, me metu teneri. Nondit sicor At metus non me contremiscere fecit contremui antequam metus inVaserat, vel saltem eodem temporis momento, quo inVaserat Et licet non invasisset, non tamen non contremuissem: omnia enim vitrea conclavis mei specularia inde tremunt aeque ac ego. Similiter percutior inopinato, ac illico brachium levo, ut ulciscar , An hoc non sit ante omnem deliberationem, id solam machinae nostri corporis dispositionem inde patet, motus, qui asseruis liVe passiones praecedunt, comitantur, aut sequuntur, occurrere quidem posse in bestiis, neque tamen veras idcirco in iis passiones
Quibus adjungere possem,quod de iis perhibetur,
qui de nocte surgunt, vestes induunt, domo exeunt, vestes exuunt, lavant, ac postea rursum se in lectum recipiunt Ac denique ostendere possem, omnia signa externa, quae in nobis comitantur sensus de co- 3 gitatio,
80쪽
gitatio, horum tamen neutiquam certa esse Iagna, quoniam ex gr. Omnes corporis habitus,gestus,clamores, ac in Vultu mutationes hominis alicujus, qui dolore premitur, imitando exprimi possitiat a Comoedo ejus personam repraesentante, tu tamen pro-l terea nullum persentiet dolorem Sicut econtra a icujus fortitudo atque constantia tam magna csse potest, ut gravem sustineat dolorem, neque tamen
quicquam externis signis indicet quemadmodum de Mario narratur, qui postquam pasius fuisset sibi varicem exscindi atque auferri, absque ullo sensus
doloris indicio; quando ad alterum auferendum se accingerent Chirurgi, sine ulla perturbatione dice cebat susti ere, neque tam parvum incommodum increri, ut tantis cum doloribus tolleretur. Atque sic habes summatim, ex quibus Pr fationem exstruere mihi proposueram, quaeque, ut mihi videtur, usui se possent, si debite perficerentur, ad evellendum praejudicium, quo praeoccupati sumus circa bestiarum senium, atque ad ostendendum, eas non nisi Machinas esse, manu supremi Omnium Ar tificum Artificis fabrefactas Verum ea de re hujus operis edito melius adhuc nos instruet, si, ut rect cejus intelligentiam percipiamus, satis animum in tendere voluerimus. At jam haec mea adeo prolixa est Praefatio, ut Lectorem ne excusatione quidem, quam ei debeo, nolim fatigare. N-