장음표시 사용
22쪽
Angliae, Francioe, ac Hiber IIae,
Fidei defensori, Anglicae ac Hibernicae ecclesiae proxime a Christo supremo capiti, Joannes Lelandus Antiquarius S. P. D. R A semper merito mamma eruditis fuit. Rex longe serenissame, ut fortia illustrium virorum jacta
sacrosanci .e posteritati accurate, splendide, magnisce consecrarcnt:
lium, conspicuum lumen crossa silentii umbra aliquando obduceretur. Hinc Hebraei Judam Maccabaeum magnis extollunt praeconiis. Hinc Homerus Graecus. poetarum gloria, Hectora Achillem commendatissimos orbi reliquit. Nec segniori usi sunt Grneci diligentia in exornando Alexandro, bellatorum invictissimo. Romani vero Caesaris facin ora tantum non ad sidera tollunt. Burgundiones Gotth ridum Boisitoneu fem, Saracenorum sagellum, ab injigni fortitudine exqui te collaudant. Nec defuere Britanni viri, tum eruditione, tum rerum cognitione praecellentes, qui Arturii nobilissimi invictissimique genus, Citam, virtutem, felicrtatem, famam
denique sollicita, at justa interim diligentia, orbi testatissima reliquerint. Applausi eruditorum eo ensus multis jam seculis tam celebri praestantissimorum Ducum memoriae, res ab eis gestas magno quidem cum
23쪽
sui' majori vero voluptate, admiratione plasemaxima lectitat. Hi oriae de Arturio scriptae nota is nescio quo Gulielmo Parvo Novoburgens, homine, ut ego judico, magis pio, quam in Britannica antiquitate
erudito, temere, o praeter commune juricium omne,
inuisa est: qui quum post ducentos ta quinquaginta annos in manus Abdori Vergilii incidisset, ita in praefatione hisoriae, quam de Nortomannis Angliae regibus scripsit, in Arturium rhetoricatus, aut potius cornicatus es, ut Italum persuasione noda, sed violenta, virum
alioqui probum s eruditum, in suam pertraxerit haeres M, ω pertractum, ne alio dilaberetur, tam adamantinis arcte constrinxerit vinculis, ut illam coegerit, edita
etiam historia, gloriam, nomenque, I iis placet, Arturii, tanquam solem, de medio tosiere. Unde grave quidem jam bellum non modo d Gulielmo Parvo, verum etiam is Pol doro Galfredi Monaemuthensis manibus indictum es, hac praecipue calumnia, quod is primus afferior gloriae Arturii, Arturius ta irae, esse videatur.
Durum, me Hercle i ta impium cum manibus decertare. Gid enim nobis cum larvis p Mnnius Britannus, seriptor, ut illa ferebant tempora, non ignobilis, Arturii gloriam luculenta celebravit oratione. Vixit enim ille tempore inclinationis Britannici imperii. Tantum abest, ut Arturius recentioris Galfredi Monaemathensis it inventum fabula. Ut taceat Nennius, Thelisnus Uates, Merlinus Caledonius, set Melchinus, antiquioris notae homines, Ariurii illustrem fecere mentionem. Certe nunquam temere id imbibam, quod me is Melasoriae Arturii avertate adeo vero non magni insimo aut Gulielmi Paroi qualemcunque opinionem, aut Polν-dori in hac parte judicium, cujus tamen alioqui erudi- Iionem excolo, eloquentiam adprobo, ingenium suspicio, di in bonis denique arzibus autoritatem complector. Non hic de eloquentia, non de orationis splendore, non
de syli perspicuitate, sed de solida Ide, ta histor
veritate agitur, qua fretus au audacter pronunciare
neque enim est quod metuam umbras obversanteis olim
24쪽
Olim fuisse, regnase, atque adeo in precio setisse magno
Arturit . Mentiar, nisi palam, liquide, manifesteioletur ingens nobilium suis temporibus scriptorum numerus Arturii originem, vitam, res longe fortissime gestas, mortem, sepulchrum, devique inventionem ejus
reliquiarum, unamque, ta alteram, ac etiam tertiam
earundem latissime famosam translationem. Garum quae ultima fuit, regnante Eadueardo Longo, Angliae rege, Sinore jortunatissimo, facta es. mo tempore sipatus magna nobilium caterva presens Arturii ossa praesentia, reserato sepulchro, Maloniae Sidit, ω contrectavit, ut ex ejus diplomate, cui Bngraphum ad xit, luculente apparet. .are, ut orbis universus posthac intelligat quanta, quam praeclara Arturii fama olim fuerit, non gravabor vel uniDersam ejus Uitam quid veteres de eo senserint autores, lucido quodam ordine perscribere. Sic enim lucem obscuris, antiquitati suum decus, vacillantibus prae ignorantia jusum robur, eertitudinem controversiae, veritati postremo fui=agium δε- disse videbor. Tu, Princeps maxime, victorque felici sime, novo libello, tuis alacriter in lucem prodeunti auspiciis, fave quaeso, quo munere non modo praesentis famam opusculi, una cum successu, promovebis, si ebis, ornabis, Serum etiam laetissimo mihi igniculos ad alia quoque non inferiora propediem edenda excitabis. Nam
gnus meus, tuarum encomiastes virtutum, ad Ieconvolare mirisce cupit. Vale regum ornamentum
25쪽
Nomenclatura Aiaci or Um, Quorum testimoniis praesens utitur libellus
Juvenalis. Martiali S. Cornelius Tacit US. Paulus Diaconus. Claudius Gallus. Joannes AnnaevillanUS. Valeri US. Boccatius. Divionensis. Ponticus Virunni Us. Ρtolemaeus Lucensis. TritemiUS.
Philippus BergomaS. Britannici. Theltes nUS. Ambrosius Maridunensis. Merlinus Caledonius. MelchinUS. Patricius Glessoburgens s. Gildas Baunochorensis.
Gulielmus Melidunensis. Galfridus Monoemia thensis. Aluredus FibroteganUS. Henricus Venalitodunensis. Josephus IscanUS. Sylvester Giraldus. Matthaeus Parisius.
Gulielmus ParUUS. Joannes Fiberius. Thomas VicanUS. Ranulphus Higedenu S. Iatthaeus FlorileguS. Joannes Burgensi S. Thomas Meilorius. Scalae-Chronica. Chronica Durensia. Chronica Gles soburgensia. Chronica Perforana.
26쪽
ri, ad oram paginae a nobis collocati, Edi primae folia exhibent. Littera autem a pri b secundam faciem solii denotat.
Auctore Danne Lelando Antiquario.
ERCULEM ex Alcmena adulterio Jovis fuisse natum, magno scriptorum Graecorum & Latinorum consensu liquet. Qualis vero quantusque olim fuerit, arbitror vel mediocriter eruditis notius esse, quam ut in praesentia ulla prorsus egeat insinuatione. Fuerunt & alii complures ex adulterio geniti, ut eX veteri abunde constat historia, quorum virtus domi militiaeque eximie claruit. Inter quos & noster Arturius Britanniae ornamentum maXimum, di sui seculi miraculum unicum effloruit. Liceat mihi igicum bona gratia Gulielmi parvi, atque adeo ejus fortissim1 Succenturionis Polydori, Artarium, conterraneum meum, Vel justis prosequi laudibus ; & eadem opera Britannicae historiae, a Galfredo Monaemia thensi, viro non omnino inerudito, quiC- quid alias calumnientur scioli, antiquitatis ignari, interpretatae praesidio inniti firmo, potius quam eXternorum ficulneo. Fabulis vero, quae in Arturii historiam inrepserunt, non ma- Fol. gis applaudo quam Polydorus censor. At ut perterritus alicujus vel senio, vel eloquentia, vel auctoritate demum veritatis parteS vecors, atque idem desertor indefensas relinquam, commitam plane nunquam. Alio me aequum, honestum, famae ratio, hinc & amor patriae justus, ac ipsa veritas, qua nil mihi charius, una perducunt. Sed neque bellum cum doetis mihi suscipiendum puto. Liberum interim per racio-TO M. V. C nem
27쪽
nem erit, patriae, & veri maxime partes diligentia summa, indi illi ia expedita, labore alacri, consilio prompto, judicio' acii, denique modis omnibus erectissimas facere. Aggrediar igitur, candidorum lectorum benevolentia, hUmanitate, ac gratia fretus, Arturii originem ab OVO aliquanto accurativa
Ed Aous Abrini sinuoso littore fonti
Rupe sitiis media, resuris quem cinctiit resilis. Pr minat his late turrit; vertice chirum :Nomine Tindagimn veteres dixere Corini. Constans fama est, per ora multorum tradita, & scriptis confirmata etiam eruditorum, Gorioiden, Coriniae regulum, hic sedem habuisse sibi suisque. Erat ei Igerna uxor, femina formae plane venustissimae, at pudicitiae improbatae. FIuc saepiuscule recreandi animi gratia Utherius, i OX BritannOrnm, cognomine pendi aco, a serpentina, ut ego arbitror, prudentia sic dictus, cujus & Goriois beneficiarius erat, divertebat. Architrenius libro, si recte computo, quinto haec scribit: Eoo trifido mundum Corinoi Iostera sole radiat tubos, quartique puerpera Phoebi Pti Vtilat Arit rum, facie dana falsus adtistor
Tinfag I inrtim'it, nec amoris P nisagon aestuna Vincit, Θ omni Soas Mersini consilit artes, Montiturque ducis habitus, O, rege latenti, Induit absentis 'raesentia Gortiis ora. Consuetudo, flamiliaritas, convictus amori igniculos subminis frabant. Et quoniam, ut inquit poeta quidam, lis G cum forma magna ludicitiae, evicit libido continentiam. Unde npostea Arturius, una cum Anna, Virgine egre ia, genitUS est. Illud iton est omittendum, quod refert Hector Boethius :Utherium, videlicet, Gorioiden tandem ob Nathaleodem regulum contra Saxones pugnantem ab eo derelictum e medio tulisse, vel potius, ut Igerna liberius potiretur. Nomen Vero Arturiorum Romanis nobile juxta ac familiare vel hinc fuisse dinoscitur, quod Juvenalis Poeta haec Satyra 3. scribat: Cedamus fatria, vivant Arturius istic
Samuel, scriptor Britannicus, Arcturium per Cappa pingit,
ad ursam alludens, ut a Graeco fonte etymon trahat. Non hic aut Vitio, aut convitio esse debet Arturio, quod pater adulter filium ad fortitudinem, felicitatem, & triUmphos gς nitum reliquerit: quando per eum non stetit, quo minUS al Hitimo nassteretur conjugio. Neque usque adeo refert qVOPRsente
28쪽
parente quis procedat, modo is in virum aliquando fortem
Nam genus O froavos, O grue non fecimus Ust, Vix ea no ra stilo Immensum quantum accreVit puer virtuti, & jam pater, qui viribus, consilio, judicio quoque non sine gloria floruerat, diem vitae obiit Verolam ii, destinata ante imperii dignitate filio notho, quod legitimum non haberet.
Corona Briarii. RITANNICA adfirmat historia,
Arturium infulis regni decimo quinto aetatis suae anno initiatum fuisse a Dubritio, urbis Legionum episcopo. Joannes, Aureae scriptor historiae,
videtur octodecim adnumerare annos
Arturio regiam sedem conscendent I. Scalae-Chronica, cujus libri, ut con-je 'tura ducor, quidam Graius auctor fuit, aiunt, Arturium coronae insignia Venite accepisse. Pictorum & Scottorum duo reguli Lotho, cui Anna, soror Aurelii Ambrosii, regis Britannorum, nUpserat, & Conranus, cui Ada, soror Annae, conjunx data fuerat, coeperunt tam laetis Arturii successibus invidere. nam uterque,
sed praecipue Lotho, ad Britanniae imperium aspirabat. Hinc factum postea, ut ille, adjuncto sibi Osca, alias Occa, homine impurissimo, bellum Arturio intulerit. Tandem ad manus perventum est, victusque Pictus pejoreis partes tulit, partim Hoeli invictissimi praesidio, qui tunc ducem ibi agebat. Libellus de imperio Britannorum n Anglorum in Scottos beneficiarios adsit mat, hanc victoriam Eboraci ab Hoelo partam; utque, deviectis Scottis, antiquas sedes precibus motust Arturius reliquerit sub Augusello suo, quem eis regulum prae fecit. Nec sors melior Saxones excepit, interfecto Colgrinoi duce, Baldrico autem & Cheldrico fugientibus. Victoriam
secuta esst concordia. Lotho se Britanno dedidit. Mordi edus& Gallovinus, filii Lothonis ex Anna, favorem Arturii Fol. a. a. miris ambiebant modi , di tandem familiares illi facti sunt.
DuXerat interea Arturius Guenheram, Cadori Coriniensis alumnam, rarae formae seminam. Deinde & Saxones bellis cruentissimis contudit.
29쪽
Duodecim bella ab Arturio gesta.
OENNIUS Britannus, bonae & anti a quae fidei scriptor, inter alios multo3s luculentissimam ejus bellorum mentionem facit : cujus verba quan vis li-,4 brariorum incuria, & temporis injuria aliquantulum luxata suat, tamen quia ad rem praesentem plurimum faciunt, D venerandam quandam secum adferunt antiquitatem, lubet hic apponere,& suo ordine : Arturius pugnavit contra illos, videlicet Saxones, cum regulis Britonum sed ipse Dux erat. Primum bellum fuit in ostio fluminis Glein, alias Gledy. Secundum, tertium, quartum, & quintum su- per aliud flumen, quod vocatur Dugies, quod est in regione ' Linueis. Sextum super flumen, quod vocatur Bassas. Septi- mum fuit in sylva Caledonis, id est, Calciat celidon. Octa. viam in castello Guinion. Novum bellum gestum est: in urbe Legionis. Decimum in littore, quod vocatur Trai- theurith, alias Rhydrhwyd. Undecimum in monte, qui di- citur Agned cathregonion. Duodecimum in monte Bado-M nis, in quo multi corruerunt uno impetu Arturii. V Hactenus Nennius. Joannes, aureae scriptor historiae, haec eadem de bellis duodecim adversus Saxones comprobat. Aluredus etiam Fibrole anus historicus similia narrat. Atque adeo haec sunt Henrici Venantodunensis verba, a. historiae tuae libro r Arturius belliger illis temporibus dux militum & regulorum U Britanniae contra Saxones fortissime pugnabat. Duodecies dux belli fuit: duodecies victor. V Et ibidem : Haec au- tem bella L loca bellorum narrat quidam historiographus. Videtur hic Venantodunens s incidisse in Nonnii historiolam,Cujus nomen eXemplari, ut videtur, non erat adscriptum.
Hinc silentium illud. Neque erat libellus ille id temporis in
manibus frequens, & nostra hac aetate plane rarissimus. Tantum tria ejus exemplaria me vidisse memini. Joannes Rhesus, antiqui talis amator, atque idem sedulus illustrator, habet libellum Gildae titulo inscriptum, qui, quantum ego eX HUS oratione colligo, non Gildam, sed Nennium parentem habuit. Elenchus bibliothecae Bellici monasterii Gildae historiam inter suos numerabat thesauros. Sedulo quaesitus a me liber, at non inventus tamen. Fama praedicabat, exemplar Erecheniacum translatum fuisse. Haec obiter inserui. Nunc repetenda bella. Scriptor non inelegans vitae D. Dubritii, archiepiscopi urbis Legionum, talia commemorat: Perempto se tandem
30쪽
tandem per Venenum Aurelio rege, & regnante paucis annis Uthero, ejus fratre, Arturius, filius ejus, ope Dubritii successit : qui Saxones audacter pluribus proeliis aggressus est, nec tamen illos a regno funditus exstirpare po- tuit. Subjugaverant enim sibi SaXones totam partem in- sulae, quae ab Humbro flumine usque ad Cattenestinum se- quor protenditur. Ea propter convocatis regni primatibus, quid potissimum contra paganorum S XOnum irruptionem
faceret, consuluit. Communi tandem consilio mittit ad Fol. 4. a. Armoricam, id est, Minorem Britanniam, ad Hoelum re- em nuncios, qUi ei calamitatem Britanniae notam facerent. Qui cum quindecim millibus armatorum Eritanniam Veniens, ab Arturio & D. Dubritio honorifice susceptus, ad urbem Lindocollinum, a Saxonibus obsessam, proficiscentes, conam so bello, sex millia Saxonum vel submers, vel teli percussi perierunt. Ceteri vero ad nemus Caledonis fugientes, a Britannis obsessi ad deditionem coaeti sunt: &Ρ susceptis obsidibus de tributo annuatim solvendo cum solis navibus eos patriam repetere permisit. Elapso parvo deinde tempore, peractae pactionis Saxones puduit, &, viribus re- paratis, foedus suum irritum fecerunt, urbetnque Badonis obsidione vallant, quae nunc Bathonia dicitur : qtio audito, Arturius, congregato exercitu, conspectis hostium castris,
sic alloquitur : Sloniain inrfit ni Saxones Mem mihi obser-
Dare dedignantur ego dem Deo meo servans fantuinem ci- Uium meorum ulcisci conabor. Proditores ergo i os Diriliter
P aggrediamur, quos frocul dubio, fu fragante chriso, cum υ -
tiet o triumpho devincemus Et irruens in Saxonum cuneOS,
adjutus Dubritii precibus, multa millia prosternendo victo- riam obtinuit, L paucos, qui stragem aufugerant, ad dedi- tionem coegit. V Boccatius in libro de stagnis A paludibus sic scribit: Murais stagnum est, Arturii, Britonum regis, A victoria clarum. Aiunt enim Scottos, Pictos, R Hiberni- enses, ab eodem in stagno obsessi,s, iii deditionem coad hos. Idem libro odctavo de viris illustribus illustrem Arturii facit
mentionem, religione quadam ductus, ne tantum talemque virum ingrato praeteriret silentio. Neque hic a nostro aliena Fo'. 4. instituto sunt, quae in chronicis cujus daria Divionensis comparent. Cerdicius cum Arturio confligens saepius, si uno mense vinceretur, in alio mense acrior surrexit ad pugnam. Jan- dem Arturius, taedio fatigatus, post duodecimum annum
V adventus Cerdicii, fidelitate sibi jurata, dedit ei Avoniam
meridianum, L Somariam, quam partem vocavit Cerdicius
Visi saxoniam. V Gulielmus a Meildulphi curia, scriptor tum elegans, tum eruditus, D, quod in historia primum, fidelis simus, haec de Arturio primo de regibus Blitul n cis ii oro in- et fert: