Herodotus graece [et] latine

111쪽

I. Croesus autem aberrans in oraculo, adversus Cappadociam exercitus comparabat, spe et Cyruna et potentiam Persarum evertendi. Cui in hac apparanda expeditione occUpato, Lydus quidam, nomine Sandanis, et antehac pro sapiente habitus, et ab hac sententia plus nominis apud Lydos consequutus, hunc in modum Croeso consuluit Adversus tales viros expeditionem paras, O rex, qui e corio quidem subligacula. etiam e corio reliquam vestem ferunt: qui non quibu volunt cibis vescuntur, sed quos habent, utpote regionem asperam incolentes. Ad iraec potu non vini utuntur, sed aquae : non

112쪽

ficos ad comedendum, nec aliud quicquam boni habent.-Hinc si vinces, quid illis eripias, quibus nihil ei t in vi stus sueris, animadverte quo hona mittes Ubi gustaverint illi nostra bona, ea valde cupient, recabigi poterunt. Equidem diis habeo gratiam, qui non inducunt in animum Persis, ut Lydos bello invaderent.' Haec loquutus, non tamen Croesum flexit. Etenim Persis, antequam Lydos stibigerent, nihil erat neque lautum neque opi

7 a. Porro Cappadoces a Graecis Frii nominantur: et erant hi Syrii, antequam Perii imperitarent, ditionis Medorum, tunc autem Cyro parebant. Siquidem imperium

113쪽

Ἀσίης τα κάτω ἐκ Θαλάσσης της αντιον Κυπρου ἐς τω Eυξεινον πόντον ἔστι δε αυχηνουτος της χωρης ταυτης πάσης μηκος όοου,

Medicum ac Lydium disterminabat fluvius Halys, qui ex Armenio monte luit per Cilicas, dehinc ita fluens Matienos habet ad dextram, et PhrygaS ad Laevam tuos praeterlapsus et boream versus Ursunt tendens hinc quidem Syrius Cappadocas includit, ab laevo autem Paphlagonas. Ita fiuvius Halys curiola cre inferiora Asiae, a mari quod Cypro objectum est, ad Euxinum usque Pontum dirimit. Est autem cervix haec totius hujus regio nis longitudinem itineris quod attinet, quinque die viro expedito instimulatur. 73. Itaque adversus Cappadociam Croesus cum exercitu profectus est, tum cupiditate regionis, Olen hanc partena suae adjicere, tum vel ni agis fiducia oraculi, et Cyrum ul-

116쪽

νην των τόξων χρόνου δὲ γενομένου, καί αἱ δε

cisci annitens propter Astyagem. Quippe hunc Astyagem Cyaxaris filium Medorun regem actinem Croesi, Cyrus Cambysis filius bello victum ceperat. Erat autem Croeso Astrages hunc in modum assinis. Apud Scythas Nomadas quum esset seditio, caterva viis vorum clam excessit in terram'. Iedicam, qua tempestate Ale-dorem tyrannus erat Cya arcs, Phraortis filius, Delocis nepos; qui Scythas hos, utpote supplices, initio benigne excepit, et quum plurimi eos faceret, pueros eis tradidit imbuendos et lingua Scythica, et artificio sagittandi. Interie 'o deinde tenipore, quum Scythae Venatum silaue irent et semper aliquid afferrent, nonnUNquam tamen contingebat ut nihil ca- perent. Quos ita revertentes

117쪽

manibus inanibus Cyaxares erat enim, Ut monstravit, irae non imperans aspere admodum cum contumelia insectabatur. Id illi, ut se indignum, a Cyaxare pati non ferentes, consilio habito decreverunt ali

quem eorum puerorum quos docerent, concidereri apparatumque ut feras apparare con

sueverant, Cyaxari offerre, perinde aes ferinam id te quum obtulissent, quam celerrime se ad Alyattem Sadyattis filium ardes conferrent.-Quod et factum est. Nam et Cyaxare et qui aderant convivae ex his carnibus gustaverunt: et Scythae perpetrato hoc Alyatti e supplices prae

buerunt.

74. Quos postea reposcenti Cyaxari quod Alyattes reddere abnuerat, bellum interirdos

118쪽

I IO

πολλάκις δε ιι υοοὶ σου LI δους ἐν δε

Medosque quinquennale con- satum est. Quo in bello saepe Medi, saepe Lydi victores X-titerunt, et nocturnum quoddam proelium fecerunt. Quum vero pari fortuna hoc bellum utrisque cederet, sexto anno signis collatis, contigit, ut in medio pugnae repente dies nox eficeretur Quam immutationem diei suturam Thales Milesius Ionibus praedixerat, hunc ipsum annum praefiniens quo immutatio facta est Lydi ac I Ied ubi diem noctescere Viderunt, a pugnando destiterunt eoque propensius utrique ad pacem inter se constituendam festinaverunt auctoribus

conventionis Syennesi Cilice et

119쪽

λων.

I abyneto Babylonio qui ut et foediis intercederet et matrimonii commercium feret, nisi sunt decernentes ab Alyatte Aryenim filiam Astyagi Cyaxaris filio nuptum dari quoniam sine vehementi necellitudine conventiones stabiles servari

laon queunt. Ineunt autem hae gentes foedera cum cetero

ritu Graecorum, tum insecando brachia summa in cute, a mutuum sanguinem delingen

73. Hunc igitur Astyagem

avum suum maternum Cyrus bello victum tenebat, ob eam quam in sequentibus indicabo caussam. Quo nomine Croesus ei infensus, nunquid inferret Persis bellum, ad oracula miserat. Et quum responsum ve-

120쪽

nisiet haud sincerum sibi favere interpretatus, expeditionem iniit adversus Persarum terram. Atque ubi ad Halym flumen pervenit, tunc, Ut ego quidem narro, pontibus ibi sitis copias traduxit ut autem Graeci plurimi dictitant, Thales Alilesius traduxit ei. Nam quum incertus animi Croesus foret qua parte fuminis trajiceret ezercitum, nullosdum enim ex illis pontibus ea tempestate fuisse fertur Thalen, qui in his castris aderat, fecisse, ut fiuvius qui ad laevam exercitus fluebat, flueret etiam ad dextram. Fecisse autem hunc in modum. Fossam altam, exorsus superiore loco, quam erant castra, ductam in speciem lunae, depressit, quae castra, ut erant metata a tergo