Joannis Saresberiensis Postea Epizcopi Carnotensis Opera Omnia ...

331쪽

EPISTOLAE.

quid ergo vobis, vel Ecclesiae vestrae, aut domino Wigornensi incubuerit, illum aciatis conveniri, ut pro vobis et ecclesii Dei commoneat regem, qui, sicut in illa nobili epistola sua, quae jam provincias et regna circuit, testatus est, Dulce putat obsequium, quum admonetur, ut corrigat si quid doliquerit in

Dominum Nam deliquit proximum. in

Dominum quoque deliquit; et sponsum exhonorat Christum, quicumque inhonorat Ecclesiam sponsam ejus Sunt enim corpus unum, imo et Spiritu un , et, quod amplius est, collatione gratiae quodammodo sunt Deus unus, dum admirabili commerci illa, quae carnis sunt ex natura Primitiva Domino impertit, ut ab eo plenitudinem divinae natura recipiat, et oleo exinationis quadam alione consortii abundet ab illo, et estiuat tota Primitivam naturam dixerim ne ab

sionis inveteratus o natura reputetur, juxta quem

Omnes Sumus natura filii irae, non quod in ea conditi sumus, Sed quia in eam degeneravimus Nam, ut ait orator, usu inera natura est, a quo dissicissimum est avelli Nec tamen archisynagogum idcirco conveniendum censeo, quia mulium Sperem vos ipsius patrocinio Posse proficere, sed ut veritas amplius eluceScat, et ut in verbis mendacii, quod Spiritus sanctus inhibet per prophetam, ulterius nemo Ons dat

Ut Paucis concludam quod Sentio, aut Scriptita aquae solvi non potest, fallax et salsa est, et veritas Dei a seipsa degenerat, aut in laquei sui e Prehendentur iniqui, et qui fratri foveam parat, ipse incidet in eam prior Christe, teipsum convenim te, qui indeficiens veritas es, appello, in extremo die judicii tuum, si ratio permiserit, redarguturus mendacium, nisi quo judicio quis judicaverit, judicetur,

et menSuram condignam recipiat pro mensura. Certe

332쪽

spiritus Sapientiae est, qui loquitur, uia e quae peccavit u , per haec e punietur. Homicida primus Cain occisu est Pharao dum submersionem moliebatiar, submersiis est. Adonibesech quoque

vicissitudinis hujus expertus est legem Cham dum servitutem aliis assectabat indicere, perpetua servitute damnatur. Sic et Iudas traditor, qui Dominum procuravit suspendendum, laqueo suspendii vitam finiisse dignoscitur. Et in omni gente et aetate, si quis divinae dispensationis animadvertat historiam,

Plane cognoscet Semper eSSe consorinitatem quandatu culpae et poenae. Quod loquor Xperimur et nos, agnoscimus justum flagellum culparum ConScii, X-pectantes, Sed non desiderantes, ut in proximo virga corripientis retorqueatur in tortores et adversarioS

nostros Mallemus enim quod adversarii nostri resipiscerent et redirent ut filii, quam ut, quod eis imminet, torqueantur ut Servi. Nam talium genus nonnisi suppliciis emen latur. Scribit Egeclitet, et verum est, quia qualis Consultor, talis et propheta ejus est, et a lacio Domini spiritus mendax egreditur adhuc, ut sit in ore Omnium prophetarum, Achab, et similium regrem. Sic et rex Anglorum ut dicunt qui appellatorias archisynagogi audierant, episcopos sibi consormes habet, qui, ut de aliis Scriptum est, docuerunt linguam Suam loqui mendacium, et ut anique agerent, laboraverunt, sollicitat alios ut subvertat, et eum alii ossicitando subvertunt. Quam gloriosam, quam catholicam, quam iam epistolam Coloniensi schismatio nuper riserit, e rescripto ejus, quod vobis mittatur, potestis conjicere, ut Pateat omnibus quam verum Sit, quod de pietate et justitia regis vestri tanta considentia praedicatur. Ad ipsum quoque nuper venerunt exparte domini de Monteferrandi vani illusores, abbas scilicet lib

333쪽

II 67

EPISTOLAE

sinus, et electus Hipporiemis, Ostulantes unam siliarum regis filio Marchionis, constantisSime repromittentes, quia Cantuariensem archiepiscopum deponi facient dum modo filiam petitam obtineant. Rex sub hac spe direxit nuntios suos cum illis Ioannem scilicet iamin, R. de TameWurda, et Joannem deoxenesord, in quem depositionis a decanat est lata sententia, et Summi Pontificis auctoritate et scripto roborata. Scriptum vero est Pene Cautuariensem archiepiscopum primatem Angliae, et apostolicae sedis legatum, cujus Sententiam, quam redit in depraedatores Cantuarientis ecclesiae, et regis consiliarios, dominus papa ratam habuit et confirmavit, et ab episcopiscismarinis et transmarinis praecepit observari. Ei namque et legatio data Est et primatus totius Angliae constrinatus. Scripsit super haec Londoniensi et vobis Omnibus, et credo quod idem Londoniensis jam recepit litteras legationis vobis omnibus Osten

jussit omnes qui portus observant, ut impediant appellantes vel appellatos, aut ex pia devotionis causa tendentes ad apostolorum limina, et ad ipsum qui vices apostolicas habet et agit Praecepit etiam, ut hanc sententiam ejus faciant omnes episcopi Per Suas dioeeses publicari. Licet autem appellatione , quam

adverSus eum secerunt piscopi, ullius credat SSemomenti tamen oportebat, ut qui eam aliquas vires habere opinantur, utpote reX, episcopi, et ProcereS, Ponentes prudentiam camis brachium suum, Omnia ad archiepiscopum pertinentia, in eodem statu esse

permitterent; quia nihil innovari debet appellatione

pendente. Postea vero de mandat regis captus est

Willelmus capessanus, alii clerici, ut de laicis

334쪽

iaceatur, et Ecclesiae possessionibus ablatis, atrociter tractati sunt Unde et archiepiscopus regem ipsum denuntiavit domino papae in canonem incidisse, et

sacto Suo SSe excommunicatius, nisi sorte sedes apostolica leges ecclesiasticas censeat Civilibus Coua

Paraudas, quae, Sicut ait nacharsis Scytha, telis

araneariim conseruntur, retinentibus quidem muSeaS,

sed transmittentibus volatilia grandiora. Praeceperat autem dominus papa, ut Bituricensis, Rothomagensis, Turonensis, et Burdegalensis, et Eboracetitis obser vent, et in suis provinciis faciant observari sententiam, quam Cantuariensis archiepiscopus edis apostolicae legatus erret in malesactores Cantuariensis CCCIESiae, et suos. Hoc tamen adjecit in litteris illis, quia non dat mandatum ut personam reris XCOn municet, Sed nec prohibet quidem, quia eum Pote late sua privare non debet, praesertim quum idem rex Patientia Ecclesiae abutatur in multis. Praecepit etiam sub anathemate, ut omnes qui de mandato regis, clericorum archiepiscopi reditus receperint, et bona omnia eum integritate eisdem restituant quibus ablata Sunt quia rex, qui in causa praedoni verSatur, nulli potest praestare auctoritatem. Egi satis apud Cantuariensem ne litterae istae procederent Sed COD- Silium praevaluit alioriam suadentium, ut dum dominus P Pa SupereSt, cujus mortem rex desiderare dignoSeitur, sibi indulto privilegio, et beneficiis utatur,

Praesertim quum ad patientiam ejus semper crudeScat Inhumanitas et immanita regiS. Caeterum, si ad vos mandata haec pervenerint, nulliam ecasione eorum, quae nobis ablata Sunt apud vos Periculum timeatis, quia quicquid de rebu DoStris fiet ad bens placitum vestrum, o illud auctore Domino, ratum ei gratum si bimus PersonatuSenim retinentes, et iura, mobilium acturum mon

335쪽

l167. EPISTOLAE. 817 magni facimus, dum proficiat vobis. Excusavimus innocentiam vestram apud dominum Cantuariensem et satis excusata est, ut nulli suadenti contrarium fidem habeatis. Praemetitur, et timet pericula vestra, ut vos malit cum aliis xulare Domino, quam inutiliter, et probrose conter mundo. Vos utramquo partem ponderate, et de consili ejus et nostro, semper sequimini meliora, id est quae Domino, si innotuerint vobis, magis placita suerint. Quod si ot illud

ambiguum est aut occultum fides sequenda est, quia quod non est ex ea, Peccatum est. Mittit ergo vobis litteras vocationis apostolica auctoritate, praecipiens in virtute obedientiae, et in periculo ordinis vestri, ut infra quadraginta dies a susceptione earum, omni occasione et dilatione postposita, accedatis ad ipsum, audituri mandatum domini papae, et de necessitatibus ecclesiae tractaturi. Vos autem, si videritia vobis expedire, mandato quidem utemini: in autem sic accipiatis de consensu mandantis, quasi mandatum non fueriti on enim vobis laqueum procuravimus,

sicut alicui suorum negligens diligentia praeparavit. Sed puero dedimus in mandatis ut Magistro Bald-Wino archidiacono aut Roberto filio gidiae miri

nostro tradat litteras, et postea si eas volueritis recipere, vel videre, fiat pro beneplacito vestro. Haec autem pro certo sciatis, quia nisi rex Willelmum capellanum reddiderit, in caput ejus seretur sententia anathematis, nec ei amodo parcetur in aliquo, si talia attontare praesumpserit.

336쪽

scribo, quum jam litteras vestra Secundo receperim, facit internaeantium raritas, locomi distantia, et transituum dissicultas nostratibus ignotorium sed poquidona magis servet affectio, lingua silet Dipatientalis, quo caritati succensae Per exhibitionem obsequiorum prodire non ieet in publicum, et commercio verbi negatum St, mutuo in Orda nostra more amicis usitato et jucundo trajicere sententias animorum. Inlio itaque malo aliquis usus est, dum per absentiam corporum I aagis invalescit integritas animoriim, et amoris patientia mentem exulcerans, doloris sui dispendio, o usu exercitii sui in virtutis compendi una proficit, et ex assuetudine dissidentium ad laborum tolerantiam roboratur. Malim tamen, et si prosit, hujus impatientiae abesse usum, dum cohabitare possumus, et mutuis seu colloquiis, eonsiliis ius triti, et auxiliaribus ossi iis muniri et firmari in omnem casum. Sed quandoquidem dispositioni dirint alit ex visum est, prompta devotione ipsius pareamus arbitrio,

cunis et Si possimus evitare Sententiam, mutare con

Ailium non valemus, quo diligentibus sibi omnia coopseratur in bonum, et salubri dispensation procurat, ut omnia cedant in usum Sapientiae.

Exposuistis mihi vestra, gratias ago, Sed maximas. Quaesistis consilium meum ministerio Magistri Radulsit res Pondeo quod desidero, quod spem de misericordia Domini, quia et citra operam meam vobis Deus salubria providebit, et utinam parvitatis meso Ossicio, staturnitati vestrae dignetur erogare quod ad honorem

337쪽

EPISTOLAE.

ve Strum conserat, expediat ad utilitates et proficiat ad salutem. Dicam ergo quod sentio, ut ex conSCientia nihil subtralaam veritati, ea fido et devotione vobiscum agens, qua agendum didici cum amico, ei qua dominis meis lacero consuevi. Noveritis itaque, quia de receSSu vestro Variae fuerunt senteritiae, multis accusantibus, excusantibus paucis transitum quem secistis. Non enim nox erat multitudo quid animi haberetis, quae o urgeret neceSSitas, quatenus

vobis Romanus pontifex indulsisset, quid utilitatis ex limus vestri dispensatione consilii, provenire possit

Ecclesiae. Erum intuentur schismatis crimen, malitiam eorum ad quos transistis, periculum Communicandi excommunicatis ex justa causa, et juste, et quem vident damnatorum contactibus immisceri, consentire quoque Pinantur errori. Ego qui causam vestram et animum aliis quibusdam familiarius ovi, in parte consentio multitudini, sed dissentio in parto magna. Nam quoad schismatis condemnati nem, recte sentiunt, eo quod ab initio legis datae, quanta sit malitia criminis hujus constat, quum schismaticos primos, Chore, Dathan et Ahiron, et sequaces eorrum insueta hominum morte e sumptos sacra Scriptura tradat eorumque periculosissimus est conrictus, nisi a crimius eorum sit manifestus vita et verbo di sensus.

Unde in libro Numerorum-scienti etenim et docenti legem loquo Moyses a fidelium coetu Dathanitas et Abyronitas ejiciens ait Recedite tabernaculis hominum impiorum, et nolite tangere quae ad eos pertinent, ne is mi mini in peccatis eorum. Sed Deo sacrificiis talium culpa redimitur: quod patet ex

eo capitulo Iogis ubi Choro thurificans divini ignis

incendio vastatur. Caeterum Oeleta corporalis salutis dispendium non ingerit illis, qui ab impiis pietate

dissentiunt, et errore aliorum, tam operum dissimi-

338쪽

IOANNIA SA REABERI ENAIA A. D.

litudine, quam verbonam increpatione corripiunt. Sic in quarto regum elisaeus regis Israel idololatriam detestatiar, et ei oraculum Prophetiae non subtrallit, sed quis sit, quidve passurus ex merito palam loquitiar, et proverbium nullum dicit. Sic itaque potestati deseri, Sic pro reverentia alterius respondet alteri, ut non religio acturam faciat, sed gelus exprimat carit

tem An enim : Ouid mihi et tibi, rex Israel vade ad prophetas patris tui, et Diatris tuae. Virit Dominu in cujus convectu sto, quod si mn ultum Iosaphat resis Iudae erubescerem, ne altendissem quidem te, nec reverissem. Eorum ver sacrificiis periculosissime, et ut opinor, non sine salutis detrimento communicatur, quod ex canonum lectione

Plenius, ut noStis, patet. Nam et Naaman Syrus ministerio Helisae curatus a lepra, domini sui et regis Syriae, publicis orationibus interesse non audet nisi venia impetrata, nisi onus duorum burdonum, cui instet et sedeat, asportet in idolium de terra Sancta, nisi propheticis orationibus hunc purget exceSSum, dicens, Quando instreditur dominus meus templum Remmon

ut adoret, et illo innitente Ruper man m meam, adoravero Deum terum in eodem loco, Ora quaeε ut 0 ε almihi Dominus serto tuo pro hac re. Si ergo tantum

timuit gentilis, ignarus legis, quantum timere debet philosophus Christianus, doctor legis Porro qui inter tales veritalis assertor est culto justitiae, divini praeco judicii, aliorum non inquinatur attactu. Sic enim Loth Domino placet in Sodomis, Joseph in domo Phara is, Moyses inter AEthiopes, Cusai in consiliis Absalon, Abdias in consortio Achab et

Iezabel, Daniel a Domino dirigitur et diligitur in

BabylODE Meum itaque consilium est et desiderium, ut inter schismaticos et haereticos fidem praedicetis, et Pacem,

339쪽

ea Sapientia et moderatione, iis prosit Ecclesiae, pro cujus fortasse utilitate et salute personam vestram Dominus ad hos harbaros destinavit Apostolus omnibus omnia factus est, ut lucrifaciat universos, et Per infamiam et honam famam, et quacumque PoteStoccasione, Christum annuntiat. Sic et vos, Si potestis, apud imperatorem quia potes iis, apud Coloniensem annunciale Christum. Non est enim, ut fraudulenta

verborum astutia Suum ScuSare nitantur errorem,

redarguit eos conscientia sua, male de eis vobis respondet vestra, non dico quoad dispenSationem vestram, sed quoad temeritatem eorum. Terra clamat versus eos, et expectatur ut coeli Propediem revelent iniquitatem eorum. Licet enim nondum reveletur omnino, tamen jam enervari Et exinaniri coepit Pol ta eorum, et fastus evanescit in famum. Quis enim similis ora Frederico in filii hominum, ant quam in tyrannum verteretur e Principe, et ex

Catholico imperatore schismaticus et haereticus fieret Non dico quod in articulis dei, ne recte redatur, inducat errorem, sed quia in sinceritate ecclesiastici ordinis procedere non sinat veritatem. Ille Sacerdotium scidii adversus Dominum, et a Dominoscissuram sentit imperii. Sic et rex Anglorum, qui

vicinis principibus terrorem incumerat, X quo Calcaneum erexit adversus Ecclesiam, et eam conatus est subjicere servituti, ab inermibus hominibus expugnatur, ut adjacentium nationum opem cogatur implorare, et adversus Dominum intumescens, uico manifesta virium Suarum et Suorum sensit dispendia.

Plurima, ut scripsistis, machinatur adhuc, Sed prosecto, aut Spiritus Sanctus, quod nec prophanus credit, fassaX, et salsus est, aut convertetur dolus ejus in caput ejus, et in verticem ipsius iniquitas ejus descendet. In laqueis enim suis comprehenduntur iniqui,

340쪽

et qui fratri foveam parat, incidit in eam prior Annon meministis Scripturae dicentia, quia Semper

Drma quini malus, an ius autem crudelis mittetiar contra eum Misi litteras vestras domino Cantuariensi, sed quia nuncium vestrum ultra festum sancti Remigii non potui retinere, res nSum ejus nondum Rece ram. Certum quidem est quod ossiciositati vestrae plurimas habet gratias, quas et aget, auctore Domino, accepto tempore opportuno. Hoc autem de statu ipsius

nobis indubitanter constet, quoniam pluris est quod in virtutibus et litteris acquisivit, quam quod ei regis ot malignantium sibi extorsit improbitas. Confidimatus est ei de novo primatus, et archiepiscopo Eboracensi injunctum ut eum agnoscat primatem suum exhibitione obedientiae. Idem est et legatus totius Anglis excepto episcopatu Eboracensi, qui ideo interim huic nostrae jurisdictioni subtrahitur, quia archiepiscopus Eboracensis legatus est Scotias, nec solet Ecclesia Romana alicujus legati Ecclesiam tempore legationis indultae, alteri legato subjicere ratione legationis sed nec subtrahit quidem, si alio

jure subjecta St. Quaerit rex noster, ut Willelmus Papiensis, et alius cardinalis mittantur legati, sperans ut causam hanc ad ipsius dimitiant voluntatem. Ipse Vero, ut voluntas sua procedat, multi et magnis procuravit injuriis, et rapinis. Unde mihi commodum videretur ut, si fieri posset, Coloniensem induceretis, quatenus sub consilii specie et amoris, regem statueret contra faciem suam, et causae dissicultate ostenderet. Quo enim jure qua ratione, qua lege vel canone, cogetur Cantuariensis causam ingredi spoliatus post appellationem λ nonne ei debent antea universa restitui, et pax integra reformari, et caetera quae canones in hae