Summula theologiae moralis

발행: 1908년

분량: 508페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

481쪽

si non omnes facultatibus idonei sint, quisque pro sui facultatibus 12). Hi omnes proculdubio alendi erunt verum si qui omnes alere nequeat, quos debeat prae ceteris, eodem loco quasi Vice mutua aestimabitur, ex ordine caritatis erga proximum V kD80, 84).b77. At vero nemo cogitur alimenta cuivis praestare, nisi et huic desit, et sibi supersit 13 . ore alimentorum nomine quid praestare oporteat alias dixi 358 n. 38ὶ Quantum, hoc arbitrio boni Viri aestimari debet, ex necessitate accipientis 143, et ex facultatibus danus 15): at vero fratribus et sororibus ea tantum praestari debent, in quibus vivere omnino non pos8ent 16). Demum quomodo praestare haec oporteat, utrum domi recepto eo qui alendus est, an pengionibus ei constitutis, optio dantis est nisi iudex aliud aequum putaverit 17). Et si plures fuerint qui exhibere necesse habent, iure nostro potest is qui alendus est, ex urgenti necessitiite, et ad tempus dumtaxat, implorato iudicis meto, unum eligere qui ipsum alat, regre88 ei adversus ceteros dato 18). 578. orro quia necare videtur qui alimonia denegat 19), obligati ea praestandiis omnium gravitima; proinde non recipit compensationem 20 . Nec licet ea denegare, e quod is, qui ea petit, ad egestatem deveni culpa sua 21); praeterquam fratribus et sororibus 22). Nihilominus merito illi denegatur, qui ea iniuria affecit eum a quo eaehiberi vult, ob quam hereditate eius V. 342 n. 103 arcetur 23): sed pater nihilominus filio praestare debet ea quae

209 It. 143. Quae Vari ex PerSinnarum conditione, aetate, Valetudine, etc., ΔΘStimur conVenit.

16 Cit. L. st A. Quamobrem, si eodem ordine os loco plures debent, V. , plures filii, quisque non viritim, sed pro viribus debet V Zachar. 652). Itaque si iiiu tres filios haboat, quorum uni 300 supQ sunt, alteri 600, alteri 900, et patri sexcenta desint, ille 100, iste 200, hieram praestabit.

nisi utrinquo concurrant creditum,

of dobitum alimontare Cit A. 592). 21 Arg. ex C. t. 141. Immo, nec si is, adsignata sibi alimentorum nomine, dissipaverit Voet 26, 3 d):

verum hoc accipiendum est cum gra

no alis V. Durant. II, 384). 22 Ex C. It. Art. 141, collato cum A. 192 Cod utriusque Siciliae. 23 Ex L. 6, De Liber asNO8α Voet 2b, 3, 18, ibiq. Gome Tuld., Rebus . Durant. ΙΙ, 385 418 Vagoille Zach. 562, 11 27. Ut ecce si patrem detulit Cit. L. 5. Idem iudeae, ); si fratrem capitis accu

482쪽

omnino necessaria sunt ad vitam alendam 24ὶ et ex diverso, aequa lance, filius patri. At vero quia obligatio praestandi stimenta profluit non ex iustitia, sed ex pietate caritateque sanguinis, qui ea non praestat restitutioni non obligatur eoque mortuo ad heredes non transii 25).579. Haec obligati Variare potest si aut unius necessitates, aut alterius facultate variaverint, sive in melius, sive in deterius 263. Ideoque cessat si vel illi non amplius desit, vel huic non amplius supersit 27); si si ille aliquid admiserit, quo ab initio, et quatenu8 alimenta denegari ei potuissent 28ὶ ac demum quoad socrum et nurum, coniuge liberisque eorum mortuis, quasi ei amnitate dirempta 29ὶ vel si ipsae nova nuptias coierint 30). Sed in primisce88at mortuo eo, cui alimenta constituta fuerant 3 i).

DE IURIBUS ET OBLIGATIONIBUS CIVIUM IN SOCIETATE CIVILI.

580. Hei agendum foret de his, qui in civitate imperant, et de his qui parent verum, quia magis publici quam privati iuris sunt, ea sapientioribus remitto tantum de obligatione subditorum pendendi tributa, seu vectigalia, attingam pauca. Quaerimus igitur, an

24 Durant et Zach. II cc. Nam serit, hoc ius non amittere Durant., filii manoni. At nunquam id posse, 421, Zach. 552 n. ). Sed an amit- eo quod filii ipsis invitis, indigna tant εner, aut socer, si vidui facti)

nuptin contraxerint, nedum commu novas nuptias coierint non enim hi

nior et probabilior Nostrorum S. At alterius miliae esse incipiunt i, in- photis. III, 949 d. 1), sed et I C. te Ι. C. non satis convenit sed pro- Durant. 384; eri. Zach. 552, cui dubio odia sunt restrissct ann. 24-22 sententia est ' Zach. 552, ).

Secus ex C. u. 121 utrum et ex s31 C. t. 146; Surdus. De Gall. non satis convenit V. Ρrouo. Aliment , it V QuaeSt. a mn 1, laut 'tes., IV, 18; V. Durant., II, UT). 2. Licet ex re iudicata ei deberen- 2 6 C. .. 209: It.. 144. Ideo tur cit art.): et ita omnis controque, etsi aransactione forte, Vel re versia, quae Gallico I. C. discerpsit iudicata inlinioni desinita fuerint V. Zach. 512, m. 16), senem noS V. Zach. 552 m. 40 Idem iuris extincta est. Quod et in hi utimenerit, Si unus ex his, qui ea praeestat, is quae B iustitia debentur locum dein solvendo esse sesierit habet, quippe cohaerendi personae 2T L. ir; L. 2, C. De Surd., l. α). Quamobrem, Si in Θrtum Alen L liber. C. G. 209, 210 Ιt., 144. tempuS V. , Titio usque in annos de- 28 Durant. 418 Zach. 552. n. 22. cem legata fuerint, itio antea mor- 29 C. N. 206 It. 140. Ex quo tuo, legatum ad heredes non transmit- licet intolligere, viduam, etsi alii nil tit L. 20 Θιando dies legat cerius).

483쪽

peccent, et an restitutioni obligentur subditi, qui ea fraudant l); est, inquam, quae imposita Vel aucta sunt ab his qui potestatomhabent et Quaestio est quotidiana, et fodiu admodum difflestis est 2).Ρrincipio igitur videamus, utrum iniusta illa sint, an iusta; vel utrum iusta sint an iniusta, non satis appareat. Iniusta rapinae sunt 3): iusta solvenda lisse, si aut lex quae ea indixit nulla gravi poena in

non olVentes animadvertat, aut exactor a singuli eam petat, fere inter Omnes convenit quaestio ea spectat quae gravem poenam --

nexam habent, et nondum ab exactoribus petita sunt 43. 581. Itaque sententia communi8sima amrmat, quia iusta lex est Prol. D206 n. 48), et Oppido manifesta b). inu communi negat, 1 ex praesumpta legislatoris voluntate scilicet aiunt is,

poenam temporalem irrogando, aeternam, quae peccato cohaeret, atque ideo peccatum, videtur xcludere fl); ' ex pene communi e constanti subditorum persuasione e praxi, qui, quoad petita fuerint, ea nec OlVunt, nec putant solVenda esse Demum, ' eo quod alias tributa huiusmodi larent iniusta nempe legislatore non praeterit, vectigalia a multis fraudari, et idcirco summam imponunt iusto maiorem ex quo et illud apparet, bis eos de fraudatis compensationem capere; idest, et ex hac maiori summa, et e mulctis, in quas saepius incidunt fraudatores Mihi, si lex iubet hos incidere et commissum ut in vectigalibus pro rebus importandis, Vel exportandis), haec sententia Verior est, quia versamur in lege

pure poenali Prol. 207 n. 4). in minus, prior ratio qua haec sententia defenditur S. Alphons hon comtemnenda Τ), posterior Lugoni non parum effleam 8 est secunda ratio vel ipso iure ci-

1 V. S. Alph. III, 16. qui prae ceteris eam tuendam SuMΘ- 2 Reiff. III, 39, 3 pit quam sequuntur in primis o-

primam apud Τ. vix expressam re 55 , qui huiu sententiae auctor fuisse peries alteram praeterit S. lph. Videtur Duardus qui eani latius de- l. c. sed quaestionem hanc leges fendit), Comment in BulL Coeriae, dumtaxat poenales, et ea solum tri Lib. II, Can. 5 q. 12 n. 2 Caiet., buta quae nondum ab exactoribus, 2, 2, 147, 3 Bria, Resoluti, Cas. I, publicanis, etc., petita fuerint, at p. 23 Enriqueg, QuodL 3 q. 22 Fe- tingere, alterum ex his quae T. lin. in . 1 n. 18, De SponsaLydisputant ultro citroque, alterum ex Angei., alder. Sa apud Lugo, terminis, quibus illam proponunt, a XXXVI, 38. Et latissime auctor opulam est. Aculi De Obliges. legis tributor in

5 Ad Roman. XIII, 2. Cui tri conscientia Romae 186T. butum tributum, cui vectigal vecti T S. Alph. III, 16, in sine. gail. Et ratio evidens est; f. Vasq. 8 Lugo, XXXVI, 41.

484쪽

vili probari videtur s) quamobrem hanc sontentiam probabilem putant ex ipsis contrarias sententiae patronis Diana 10ὶ Lessius, et Bonacina 11ὶ et quidni vel ipse . Alphonsus 12ὶ Ego autem cum Hodestino, non puto delinquere eum, qui in dubiis quaeuionibus contra fiscum facile responderit 133 582. Quid igitur si non appareat utrum iusta sint, an iniusta pEx antiqua, idest ea, quorum initi memoria non extat, iugis pra sumenda esse Nostri mnos ad unum docent 143. Nova, et Veterum incremonis non obligant, seu dubium sit positiVum, quae ommunis fere omnium 15ὶ seu negativum, qua communi-- l6ὶ et utrobique tuta 17 sententia est. Scilicet petenti incumbit nus probandi l8ὶ, et in tibi melior est rem suam possidentis conditio l93. Nihilominus, ante fraudem contractam, monendi sunt poenitentes, non esse lacile iudicandum de iniustitia tributorum, hortandique sunt ut ea dependant; post eam admissam, ad restitutiο-nem adigere nec portet, nec expedit 20ὶ

blic et vectiss.). Et hanc esse etiam timoratorum praxim testatur Lugo cit. n. 41). Et de huiusmodi tran gressione non m commvntiter pulus in conscientia a doctis f

11 Apud Lugonem, XXXVI,

12 S. Alph. III. 16 ait, utrum

haec sententia sit suspicienter probabilis, sapientibus me remitto ati N. A. X, 81), postquam rationes quibus dolonditur haud certe nubtus retulisset, inquit: at ego Onymitto priorem sententiam SVADERE. Itaque S. Doctor neque hanc urget, neque contrariam explodit; ergo nec illam certo probabiliorem existimat, neque hanc laxa n et

14 Lessius, II, 33. 62 iugo, XXXVI, 7. 15 Lugo, XXXVI, 86. Quam,

Scite ait, probabiliorem minimo, si tamen praesumpti Migma sit moiniustitia et tibisti. Et ita omnino H

nendum est.

19 Laym , Lib. III, r. II, Lib. I, Cap. III, 6. 20 Ilolina, D. 674 9 Lugo,

485쪽

SECTIO II. DE OBLIGATIONIBUS QUAE EX SUSCEPTO MUNERE ETC. 481

De obligationibus quae ex Meepto munereus omelo Meuntur. Praenotanda.

583. unus, latiori sensu est metum quoquomodo usceptum, eae quo commodum ad alios per venit 13 ut ecce advocati, ludim gistri, medici sarcitoris, etc. rincipi igitur quisquis munus aliquod bit peritia et diligentia opus habet Peritia; nam idoneus ei obeundo esse debet itaque si sentiat, Vel postea animadvertat, se non satis idoneum esse, gravi non caret si acceptet munus privatum ab eo cui est ignotus, quippe eum decipit 2ὶ publicum vero etiam ab e cui notus est 3ὶ vel susceptum sive privatum, sive publicum non dimittat 4ὶ Ceterum satis est si communem peritiam habeat, licet illud prae dignioribus impetraverit 53. Diligentia: et ei quoque sumet communis et vulgaris nisi aut aliud con- Venerit, aut aliud negocii gravitas exigat 6ὶ ceterum diligentia ex mercede quoque aliquatenus metiri debet 7); et nemo tenetur ex sua negligentia, nisi letali 83. 584. Sed in primis caveat, ne cuiquam aliquid extorqueat. Quid si sponte blatum acceperit et intererit, num auin turpis ex parte sua, an sola legis prohibiti subsit, an neutrum. Si primum, . , ut non faciat, vel ut faciat quod ex mei facere debet sin, quid iuris sit alias dixi 301, n. 21, 22 . in alterum, peccat, et Receptum in poenam amittit 10 . Si tertium, non peccat, nec restituit; dummodo et scandalum, et praevaricandi periculum absit ut ecce si dona modica fuerint, vel facta ex consuetudine, vel urbanitatis 1 L. 239, De Verb. Sionis si, Less.. II, 8, 31 nim.. 13 2 Ex L Si quis medico, 1, 29.

Assectare suis mori debet. in quo ita exercere inat, vel ut licita oXer- intriligit imperi iam suam alteri cere aliquem prohibeat L. γ, i, perim losam 'ituram. De Osc. Praesid. .

486쪽

482 LIBER. -ΤRAUT II. N. XI. DE IURIBUS QUAE EX STATU, ETC.

causa: at si alterutrum ex his non desit, peccat, nec potest absolvi donec restituat illin. Haec generatim nunc de singulis ossiciis agendum foret; sed quia prope inlinita res esset, ea tantum quae pertinent ad iudicia

expedienda persequar paucis.

ART. I. Communia de Iudiciis. 585. Nemini fas est sibi ius dicere 1 inde iudicia instituta.

Omne iudicium vel civile est, vel poenale Neutrum constare potest sine reo, actore, et iudice his plerumque accedunt advocati, testes, etc. Actor dicitur qui in iudicio aliquid petit seu rem, seu p nam 23. Actorem oportet, Π iusta petere 2 agere servato iuris ordine 3 demum intentionem suam docere quod velim ne excidat probationibus manifestis 3ὶ.586. Reus a re debenda, sive pecunia ea sit, sive poena luenda dicitur qui in iudicio convenitur, vel accusatur. Is nihil praestare nec se habet, nec iudicio sisti; nec quidquam probare nisi aliquid eaecipiat, quo amrmati aliqua contineatur, quippe sic excipiendo ni actor οὶ ut ecce, si legatum petenti respondeat, testat'rem dolo deceptum aut metu inductum legasse, vel non suae mentis suisse cum testatus est 5).587. Testis inglimonium serre debet, ideoque cogi potest iudicem adire 6). Sed ea solum prodere necesse habet, quae iudex ab eo quaerit nisi aliud exigat caritas et iure suo quaerit it erVato ordine iuris Τ). At ver nemo testis intelligitur praeterquam eius facti, quod ipse scit ideo ea solum proferre debet, quae ipse suissensibus percepit, hoc est enim scire S); non quas ipse reputat, credit, nec quae ab aliis accepit, didicit nisi et de his nominatim interrogetur 9). Haec autem promere debet, quamvis ea sciat Sub -

L. 14 C. De Contr. Stip. orro in Η Ε L. 14 C. De Testib. S. Abtentio in iure dicitur, id an quod phous. IV, 268. actor tendit, id est id quod potit. 9 Muscard. te probat. Conci. 4 LL. 2, 12 De Probaui. 60. Et si accepit a non fide dignis, b L. 5, C. R d. V. rol. 26. fides testimonio habenda non est

487쪽

creto naturali V.*271), et planum est. Item et ea quae scit sub secreto promisso, etiam oneroso et iurato D271 n. 24ὶ dummodo promissio ab initi licita fuerit, nec postea evaserit illicita 27l n. 203; praeterquam in iudici poenali si hoc tibi vel carissimis tuis graviter nociturum sit l03. At ea quae scis sub secreto commi88o, e rigoroso, nunquam prodere licet, nisi ad vitandum damnum gravissimum religionis, vel reipublicae li). Et respondere debet palam, recte, ad mentem interrogantis 123. Nihilominus cum non ex iustitia, sed ex obedientia teneatur iudicem adire, eique respondere 13), non tenetur damni, si taceat quid nec si mentiatur negative, ut aiunt; sed tantum si possitne mentiatur 14).588. Quaesitum est, an ad instrmandum testium fidem, liceat, siVe actori, sive reo, detegere occulta eorum crimina haec ex iure defensionis D283 metiri debent. Itaque si hoc inutile, aut vi non inutile suturum sit, non licet et verius contra iustitiam Cit 283, n. 14 peccatum est 153. Secus, convenit licitum esse, si hi falsum testentur: in erum, quidam adhuc amrmant, quia unicuique ius est ostendere, testes contra se datos minus idoneos esse 163 alii negant, quia reus non iu8ta defensione uteretur Cit. 483 n. 11). cum testis necesse habeat testimonium ferre nisi forte voluntariussit testis, vel sit accusator, hi enim provocant l73.b89. Advocatus is est, qui agendis causis quoquo studio permtur 18). Advocat licet causa suscipere, quae sive actori Si e reo suscipere licet sus pias oportet patrocinari ea diligentia, qua suas is). Ad haec grave est secreta causae prodere Adversario; vel eis uti, i, priore cliente derelicto, adversario patrocinium prae stet 20 . Domum necesse habet omnia expedire maiori qua poterit celeritate, ne disserendo, Vel clienti, vel adversario v. e. qui nam causam habet noceat iniuste 213. Ipsi autem honoraria de-

S. Alph. l. c. Favet C. 1, Deirim. raeterquam in iudicio criminali, si Fals. orro negative mentitur qui caput agatur, aut personam StatuS,

negat e Scire, quod Scis V. e. cre aut fama Soto III, VIII, 3 Lugo, ditam reo pecuniam fuisse, tali loco, XLI, ). tali dis positive, qui falsum assim 21 S. Alph. IV, 196.

488쪽

484 LIBER III. - TRACT. ΙΙ ΤΙΤ. XI. DE IURIBUS QUAE EX STATU, Em.

bentur, nempe prout initio convenit, si iugis convenerit 223 alias ex lege vel consuetudine. Quae integra et debontur licet postea camsam non egerit, si id facto 23 vel isto b21 n. 10 clientis acciderit. Quod si salarium ei constitutum sit tu singulos annos, quo anno decessit pro rata debebitur 243. 590. Iudex est qui inter partes iuris dicendi potestatem habet. Iudicis ossicium est 1 FACTUM, quo de agitur, explorare diligenter ideoque probationibus incumbere, sive intrinsecis, iVe xtrimsecis testes admittere, sive ab actore, siVe a reo dato8, et unumquemque eorsum, et iuratum examinare Verum quanta de eis habenda sit ho ex sententia animi sui aestimare ipsum poditet 25 . At nunquam omnino fas erit minus quam duobus iuratis, et idoneis, et contestibus erre sententiam 263 Deinde, ' III explorare debet, quod ad huiusmodi factum pertinet. Demum, ' facinius aptare, et ita ius dicere hac re necesse habet sententiam ferre ex acti et probatis, et ex iure. Ex actis et probatis 273; quid igitur si sorte, sibi certissime constet haec falsa esset Et siquidem pro reo sunt, poterit eum absolvere 28 ; sin contra reum, utrum condemnare eum possit, quaestio subdimcilis est 29ὶ Eae iure, idest non aliter quam legibus proditum est, licet dura ex Videatur Prol. gQ6l, n. 11); vel non satis iusta dum ne evidenter sit iniusta 30 . Denique in dubiis reo favendum est 3 l): ideoque etsi actoris causa

S. Alph. IV, 224. Ex L. Disus Severus,

De Var. Cogn. Et ecce si cliens litem deseruit dum ne deseruerit ex transactione, Vel quia apl aruit iniusta, quippe id tacite initio convenisso intelligitur.

Testsb. L. 12, . Eoa tit. Porro conteste dicuntur qui de eodem facto testimonium ferunt: alias ingulores dici solent.

27 L. 6, o De O c. Praesid. 28 Lugo, XXXVII, 42 60. 29 V. Lugo, XXXVII, 42 49.

Amrmant enim multi cum . h., 2, 2 67, 2 alii negant V. HolZm., To I n. 688), et valde probabile est S. Alph. IV, 208 . ΕΗ et tertia Sententia exiΗtimantium,iudicem id posse in causa civili, in criminali non possct nisi agatur de exilio vo mulcta inserenda, vel de removendo imputato ab ossicio Loss. II, 29, n. 78, M); quia legislator in bonis quidem auruditorum ius habet super iis, integritate membrorum, libertate, non item Lugo, L c. n. 44). Hos Sequor, modo iudex non possit eum absolvere Sine tanto suo damno, quod caritas non cogit pati Quaestio haec in iudiciis poenalibus non pertinet ad collegia iudicum iuratorum, quo Vincant Giuri), quippe qui ex animi sui sontentia ius dicere debent. 30 S. August. in C. , ius. 5.

Ροrro lex quae actumem non minstat, vel adimit in foro sterno, minime iniusta dicenda est V. Prol.,

489쪽

485 probabilior, rei minus probabili videatur 323 Iudex qui iniquam sententiam dixit tenetur damni tametsi damnum passus potuisset ab ea proVocare, nec provocaverit s33ὶ tantum si mulctam seo, vel privatis debitam non adiudicaverit, recepta sententia est, non teneri eam dependere 34), quamvis illa sit latae sententiae 3b); sed graVi non vacat, quia mei su defuit. 591. sententia definitiva, vel quae destnitivae vim habet, fas est ad superiorem iudicem appellare 363 licet tantum probabilitersit iusta 373 et appellatione interposita, eius, a quo appellatum est, iurisdictio, ideoque sententia ab ipso lata, interim cessat 383. Si ero non sit iusta, seu materialiter, seu formaliter Vel a non suo iudice lata fuerit, ei in foro conscientiae non paretur impune Prol. 307 n. 41 . 592. Ad ultimum quaeri potest, utrum hi qui ex ossici necesse habent sententiam exequi, ceu lictores, apparitores, praestare id licite possint, si iniusta ea sit 8 Ratio dubitandi est, primo quod eis non cognitio, sed executio sententiae mandata est 39ὶ deinde quia, si id possent, ordo iudiciorum, in necem reipublicae, perturbaretur. Dicam plane quod senti in re iam salebrosa, quam Nostri ViXattingunt si ipsi putent sententiam iniustam esse, et possunt et debent eam exequi, ne iudicis ossicium usurpent 40): at cum est evidenter iniusta, si eam exequi sit intrinsece malum quod in

32 Ex C. 6, De Fid. Instr. Nec

obstat Inn. I, 2. Mistimo iudicen posse iudiciare uaeta opinionem tiam minus probabilem. Haec propositio damnata St, eo quod nimis late pateat, si At falsa quoad

33 Ε L. 63 De vici. 34 S. mph. IV, 196, 232. 35 Salin. 11, 2, 26. Scilicet,

iudex delinquontes quidem coercere debot so ut alii minus delinquant, non ut fiscus, aut privati ditiores fiant.

Etiam pro minimi causis C. 11 De

peli. Desinitiaea, etc. L. 2 De pelt recip. Bened XL, C. Ad Militantis Ecclesiae; rid. XXIII, R., i XXIV R. 20) 37 Ex L. 43 De Petit hered. Quid si probabilius sit, sententiam

iustam fuissest Nostri communiumnegant, appellationem licitam Sse, quia iudici, cum non possit iudicare Secundum sententiam minus probabilem Inn. I, 2), nefas est revocRT Sensentiam huiusmodi Salm. 24. 7, 45; S. Alph. IV, 285 . Assirmant alii,

quorum sententia vel ipsis Salinantic.

n. 48 probabilis visa est, et mihi si

Verior. Nam si cum ententia minus

probabili liost et actori iudicium inire, et reo, defendere, appellare quidniliosat 3 Et quidni iudici superiori probabilius idori possit, quod inferiori minus probabile visum est 3

38 L. 3, C. De Appellation. 39 Ex C. 28, De Of i ic deleu. 40 Ex cit. C. S. Et nemo dubitat.

490쪽

iudicio poenali dumtaxat contingere potest , id omnino nefas est 413; secu8, licet, si quid opinor quia praevalet damnum reipublicae 4',

et ipsorum damnum qui secus ab ossici removerentur.

ART. II. De Iudicio civili. 593. Ut quis hoc iudici experiri possit, necesse est: Vis et ius suum saltem probabile sit; et ipse, ' ex lege actionem l et standi in iudici personam habeat 23 3' demum, ut ex iure agat; idest, et penes eum cuius ea est iurisdictio 3), et servato Ordine iuris. Haec primum deinde intentionem suam probaro debet manifeste Prol. 460ὶ Huius autem rei causa potest, omissis probationibus, re interrogatorium, quod vocant, Vel iuramentum deferre. Interroga orium, cum per leges id licet; et si interrogatus non responderit, pro confesso erit 4). Iuramentum, nempe veritatis: quod ne huc iterum redeam duplex est, decisorium, et suppletorium. Decisorium est quod ab una parte alteri defertur ad litem finiendam hoc est Specie quaedam necessariae transactionis b); ideo, nisi sus illud praestet, aut reserat, condemnabitur 6ὶ at si praestiterit, liberatur, vel naturaliter, etsi peieraverit 7 . Suppletorium est quod a iudice defertur ad probationes implendas atque ideo si hae nec plane desint, nec plane subsint 8ὶ et in potestate eius est illud deserre, vel minus; et utri maluerit, sive actori, sive reo s): sed in foro con-

41 C. 13, v. Porro De Restit non oberi S. mph. IV, 222): no- spoliat. L. 200, De Id. . Ut puta quo enim debet ius suum indosensum hominem occidere D. h. 2, 2 64, relinquere Ex L. 43 De Petit herm6 ad 3). it. L. 3, C. Qui legit permn.). 42 Ex cit. C. 28. Ut puta con s4 C. , De Confess. C. f. demnata bona extorquere, ut publi Proc. 218 Ex L. 18, De ProbM.;

centur. L. 12 De Interris.

Ex hoc capite reus iuste submovet 1364, etc. Sed non potest ei deferri minorem, interdictum sine tutore, qui intentionem suam plene probavit nuptam sine marito, etsi uesta e Ex L. 14,φ1, C. Ut lessator. Nomine), tenteου. qualibet consuetudine in contrarivin

3 LL. 1, 2 De Iudiciis C. S. sprobata C. 2, De Probat. V. RBir. De Foro compet. Qui non ex iuro agit II, 19 69) iniuria vexat. Itaque et is ros,ollitur De Eaecept. L. 95 cui in deost L. 113,'De R. I. i stris tu lis De Solui. 4 11 De Acriori. cui lex civilis actionem non praestat, 8 C. ult. g Sane, De Iureiur. snam h M'c, non ius Submovetur L. I, C. G. 1365 It. 1375, 1377.

is nito, eu bona, seu m. f. usucaptam canonico reo deferendum est, nisi cir-

Probabile etsi forte probabilius sit cumstantiae aliud suadeant F. 36,

SEARCH

MENU NAVIGATION