장음표시 사용
231쪽
nobiscum reputemus ventrem inferiorem, in quo disponuntur CoLic organa secretoria, hoc maxume Tercitio Vibrari, Muo sum Autioliuiscussationibus aliquot mille uno in die exagitari solere, sacile 70- 72. credemus eadem auocum quemlibet recrementitium ibi imia by0niois
pactum ope dicti exerciti posse excutere, et quod majoris rimis. adhuc est momenti, validior ista caloria nativi excitatione ita corroborari, ut munere, quod iis mandavit Mura, in sanguine depurando recte defungantur. 13. Diaetam, si junior fuerit aeger et calidioris tempera Qualia menti, refrigerantem atque incrassantem impero, Put hordei . z..hiati cremorem, pinatellam, etc., et tertio quoque die, si latret adhuc stomachus, pullum teneriorem, merulamve piscem coctum. Potum non alium concedo quam cererisiam tenuem mitemque,vel lac cum aqua coctum; neque ulterius quicquam indulgeo, nisi equitatio ad redintegrandam anitatem necessaria, pleniorem victum et generosiorem postulet liquorom, quibus rependantur spirituum exercitio exhauriendorum
I 4. Quinimo observatione constat, quod, ubi hic morbus In morbo minus perite tractatus diutissime fatigaverit, ita ut viscera . . HRnguescerent, atque aeger extrema jam macie atque debili m n O-tate tantum non esset confectus, in hoc inquam, casu libe epidom , ratior sive aquae videmicae, sive mirabilis, sive alius demum I A. et oujuacunque qua anus maxime delectabatur, usus, hoc tem milis usus pore eundem ultra spem omnem inerit, hujus enim ope ..d 'i' paucissimae istae caloris nativi spirituumque reliquiae excit AE bantur, et sementum praeternaturale visceribus adhaerens, et novis paroxys a lamitem subinde ministrans a liquoribus magis spirituosi extinguebatur. 15. Porro, ut in morbi curatione, ita etiam et eodem jam Diaeta te- depulso diaeta illa tenuis, de qua diximus, adhuc aliquandiu 'i' a.. . est observanda. Cum enim morbus hic recidivam prae aliis post depul- omnibus assectet, atque insuper aedem sibi delegerit praecipuis buri ..i motionis instrumenta, viscera intelligo, jam ab eodem infir et '' n inata, vel levissimus hujus generis error malum haud leve eonfestim apportabit. Quocirca tam in hoc, quam in caeteris omnibus viseerum affectibus, cibi inremmo cane suus et angue sunt vitandi; et qui conceduntur, rem 6 extintum
Altor ileti textam, cane prius et angue Vitabit chlamydem. Horati Epist. i. 17 31.hCL Erasmi Adae si s 63.
232쪽
Coniec quantitate sumendi, quae ad vitam inclinendam possit sus. ANNoauis ficere.
70- 72. 16. Meminarum nonnullas vexataffectus Hysterici spe- COLICA cies quaedam Colicam Biliosam ita ad unguem reserens, tam Ric . doloris acerbitate, quam situ, tum etiam humoribus coloris Cossea flavi viridisque vomitu rejectis, ut mihi obiter tractanda Billo,, ' Veniat, ne a quopiam prodam dicto morbo haec habeatur. ηimillim s17.4 Quae habitu corporis laxo crudoque sunt mulieres
tissimum cum hoc mia prae caeteris conmctantur, quaeque alio liquo
..h δ' - - Ηysterio jam pridem laboravere, aut quod saepenumero fieri solet, quae a partu dissicili ac laborioso obnatum infantem grandiusculum, qui vires et naturam R- ejusdε temas nimis exhausit, vix evasere. Regionem ventriculi, P ' nonnunquam et paulo inseriorem dolor haud mitior quam in passione colica iliacave primum obsidet quem vomitiones sequuntur enormes, nunc viridia materiae, nunc Vero
flavae mi accedit quod saepe observavi, major animi dejectio desperatioque quam in morbo alio quocunque. . Post diem unum alterumve facessit dolor, qui post paucas septimanas revertitur, nihilo lenius saeviens quam antequam Levissi MVeretur parovamus. Icterum quandoque satis spectabilem, iubistabis οὐ tem sibi adsciScit, intra dies pauculos sponte evanescen- dolorem tem Cessantibus jam symptomatia omnibus, ubi aegra sibi .i.re ii Valere idψatur, larissima animi commotio, sive ab iraum item sive a dolore ea fuerit excitata, quibus hoc in casu promp-j.himi tissime assiciuntur foeminae, dolorem sere revocat; quod iiiώπ etiam et de ambulatione, et de alio exercitio quolibet prae-Vapore. mature nimis suscepto, dicendum est; cum ab hujusmodivi. i', ' causis eleventur Mores in habitu corporis laxo atque imbe-ptomata cilliori res cum vulgo dico, cum, sive istiusmodi sint, histi quises is conmisione particularum partium, utrovis pariter modo obsederint solventur 1--μενα. 18.ymi vapores, sive convulsiones
da plero, nae, DI Ruc IumVe corporis regionem invaserint, pariunt symptomata, ei quam invasere parti accommoda ac proinde, simulan licet unum atque eundem ubique morbum faciant, plerosque
et tamen quibus miseri cruciantur affabre simulant; quod vel Hysiario ex hoc liquet affectu, qui, cum partes colo adjacentes insederit,h-htar Cesicam illosam ad amussim imitatur. Neque minus id quam patet in multis aliis corporis partibus eodem morbo tactis;
233쪽
exempli gratia, nonnunqum renum alterum vehementissimo AEOLioAdolore incit, unde vomitus immanis utque etium per ure Α99okυMteris ductum persaepe delatus, calculum simulat, et cum '70- 72.enematis aliisque medicamentis lithontriplicis et calculo ex qμφη '
turbando dicatis, exasperatur, uno eodemque tenore diutissime vel renum, amigit, subinde etiam praeter morem suum, cum Per se ...ida. omni vacet periculo, aegrum ad plures deducit Vidi in ealeulum: super et symptomata ab eodem prognMR, quae Vesione cui aliisquo culum omnino reserebant. Non ita diu est a quo noctu ex iii 0ntrip-
admodum violento et urinae suppressione derepente correptae, consulerem. Cum ego illam affectibus hysterieis variis obnoxiam certo scirem, atque ex eo augurare non isto eam
quem putabat laborare morbo, enemata quae parabat ancilla injici non patiebar, ne ab iis cresceret morbus; in horum loco atque emollientium verbi gratia, sympi de althaea, sedaturetc. quae adferebat Pharmacopola, narcoticum exhibui, quod ''v'' symptoma illud subito compescuit eque sane Vel un Nulla eo aliqua pars corporis ab hujus mali insultibus penitus exi- ' PT mitur, sive interna ea suerit, sive externa, ut sunt Ruma, a, sive coxae, crura in quibus omnibus dolorem excitat intoler . d.''bilem, atque, ubi discesserit, teneritudinem quandam, quae R ultu tangi ree et relinquit, perinde ac si carnes multo verberosuerint emollitae.
19. Quemadmodum autem quaedra ad C eae Hyst ricae historiam pertinentia obiter tradidi, ne scilicet illa pro Biliosa salso haberetur, ita et quaedam etiam alia si
παροδα attingam, ad symptomatis doloris, qui eam comitatur, curationem facientia curatio enim radicatis, quae morbum sublata ausa tollit, alterius omnino est et speculationis et
fm. Venae-sectio et repetitae purgationes, quae in Co eatharii' lica Biliosa incipiente apertissime indicantur, hic locum non e 'r'
habent, nisi in casu infra dicendo Docet enim experientia noeent et et exasperari dolorem, et invalescere symptomata alia omnia ζ' tumultu, quem ista cient, adjuta atque deo plus semel bus a spi- animadverti enematum, vel lenissimorum, repetitionem con zzz tinuam symptomatum seriem invexisse. Experientiae ratio ius quam etiam astipulabitur, quae morbum hunc a spirituum potius morii αταξία atque inordinato motu, quam humorum vitio aliquo, ' β' Vr
234쪽
cotiioc produci dictabit, si expendamus nempe circumstantias illas, Ausoku qvibus ut Plurimum originem suam debet hujusmodi sunt, '70-'72. magnae atque indebitae sanguinis profusiones, motus animi ut etiam et corporis violentiores, et alia id genus Quae omnia, remedia illa suadent proscribenda, a quibus major spirituum perturbatio possit excitari, atque eorum loco nodyna esse usurpanda, licet viridis ac pravus materiae vomiturejectae color contrarium indicare videatur subtilior enim est atque minutior colorum peculatio, quam ut Vacuationibus, quas ipso facis nocentes deprehendimus, authoritatem conciliare valeat ullusque dubito morbum hunc qui licet acerbissimum dolorem, nullum tamen vitae discrimen, portat, ob errores hoc nomine commissos lethalem saepen Emetica onero evadere. adde, quod, si quis emeticum vel sortissimum εα,, i hodie Pr inmerit, ut scilicet eam, quam putat, morbi mine--Πx mam exhauriat, aegra postero die materiam aeque viridem aut pravi alterius coloris, atque erat prior illa evomet. In s mi I. Observandum est tamen eam quandoque sanguinistata, P atque humorum copiam reperiri, quae narcotici operationi 'nil o usque obsistat, ut, quamlibet saepissime repetatur, om-
guinei, et um tamen Ohinere nequeat, rus secta prius aegrae Vena,
stas ' ut V a ducta quod in foeminis temperamenti magis nunquam sanguinei, atque viraginibus, mihi subiit notare. Si ita se resb. ,hi. habeat, Vel Phlebotomia, Vel catharsi sorte etiam utraque,Vφὶς inax anodyno via aperienda est celebrata enim harum utraris, traque, narcoticum, quod prius summa licet os exhibitum nihil , . 'A Uinum Proserit, jam etiam in mediocri dos effectumenda os obtinebit cui destinabatur. Raro autem hoc contingit, neque tum reiteranda sunt haec remedia. Quibus praemissis, ubi opus iis fuerit, in anodynis ea methodo quam in Colica Biliosa proposuimus h6. exhibendis progrediendum est, quae cre-Haec me brius parciusve sunt ingerenda pro doloris recedentis ratione. loes,.νm nune quidem methodus, praesens atque instans Vehemen-- Δ' tissimi doloris symptoma tantum respicit cum non hic locieit, non illam, qua morbi causae occurritur, tractandam in me rece-
morbo Perim. Hie mori 2.J Cum ero hic morbus tam in hypochondriacis, quam hv in tu hystericis, nam utrobique, ut alio loco Disseri Epist. Is Jdisinorei dicetur, par est ratio, saepissime in ictero desinere soleat,
Desunt in ed. 643 22, 23, praeter Atque Mee dyc.
235쪽
atque iisdem passibus quibus hic ingreditur, iste se proripiat L Cotile observandum occurrit, quod in hac icteri specie curanda A, okuis cathartica omnia vel omnino omittenda, vel, si adhibenda 70-πYfuerint, in arbaro solum, vel leni quovis medicamento, l '
utendum. Eterum metuendum, nem cathrers non tumultus nulla pu
cieantur, ac proinde symptomat omnia postliminio recurrant. I.,. μ' In hoc itaque casu nihil omnino agendum, cum icterus huic et similia malani originem debens, sensim sponte ua fac sat ac 2- tandem brevi temporis spatio penitus evanescat Sin autem Hus ie- icterus longas moras nectat, atque non nisi aegre discedere videatur, ad remedia confugiendum. Moc uti soleo: s em M.J S adicis Rubiae Tinctorum,fRadidisJ Curcumae, an unciam unam, Chelidonii Majoris cum toto, Summitatum Centaurii inoris, an manipulum unum; Coque in aequalibus partibus vini Rhenani et aquae sontanae ad libras duas colatura dissolve Sympi de Quinque Radicibus uncias duas; Misce fiat apogema capiat libram dimidiam calide mane et sero usque dum convalueriti
m. At ubi icterus per se invadit Colica neutiquam prae Curatio imgressu, omnino oportet ut praeter alterantia jam dicta, etiam VT cholagoga id est, quae per alvum bilem subducunt, aegro exhibeantur, nempe semel vel bis, antequam aggrediatur usum praescripti apogematis, et postea semel singulis septimania durante ejusdem usu ut,-fForm 3I J Electuarii e Suom Bosarum drachmas duas,
aharbari subtilissime pulverati semidrachmam, Cremoris Tartari scrupulum amum, cum suffciente quantitate Syrupi ictorii cum Rheo; Fiat bolus; sumat summo mane, superbibendo vini Rhenani
At si vel his diu continuatis morbus adhuc obstiterit, ad aqua ferreas, quales istin istae Tu rigenses, adeundum, quae ex ipso sonte bibenda sunt inguli matutinis dum convaluerit. atque haec de morbis hujus Constitutionis.
236쪽
CAPUTQ. Constitutis Epidemica partis anni 1673, atquei de Orum 1674, 1675.16 a Ciaca initium mensis Julii 1673, alia quaedam ebria
Exoles species est ingressa Constitutione vero necdum ita ad eam .tiititiis mice disposita ut Penitus excluderentur constitutioma prae- dysenteri cedentia morbi, non admodum fuit epidemica ondum subofita, enim desierat ista Variolarum species quae anno 1670 primum Oir ini coepit invadere, licet jam et rarius occurreret, et mitium 73. essent symptomata: Ita ut bin m morbi pari fere passu procederent, neuter Vero multimi grassaretur priori constitutione nondum ita prorsu evanescente ut nullos proferret morbos veteris prosapiae, Dysenteriae enim perpaucae adhuc reperiebantur, neque nova ita adhuc confirmata ut eo Produceret qui alios exterminarent omnes.syllabus f2. Et per autumnum hunc et hyemem omnem Variolae . h. h. Pin cum hm Febre incedebant passu, neutro tamen morbo triennium admodum grassante, atque interim tantum non extium au-
tium, quo tur a sentenae. Novembri autem tum currente, post acer-
..tia. ' rimum gelu ad dies aliquot perdurans, succedente insperatobant, re tempestate calidiori quam ego me per istud anni tempus -- 44. observasse memini, paucvia Dysenteriae et paulo ante et circiter sestuminativitatis DOMINI hic illic spargebantur. Hae autem extremetun morientis lucemae conatum reserebant, mox enim morbus hicce ista saltem ejus species, omnino intercidit.
Deest hoc cap. in edd. 66, 68.
237쪽
3 Praemature admodum aequente anno, mense scilicet CoreaTIT.
Januario, invadebant, billi, haud minus epidemici atque Azbkbuerant isti qui eodem serme tempore anni 1670 fuerant in 73-πο gressi. Etenim in nullam non sere samiliam se insinuabant. 167 infantes prae caeteris omnes adorti Non autem perinde Tegulares erant, neque typum ita ad amussim servabant, atque isti qui praedicto anno infestabant. De hac autem illorum ab invicem discrepantia plura dicam ubi de illis agam particularius m 3.J. Hi magis indies magisque grassabantur ad aequinoctium usque emale, a quo tempore iisdem gradibus decrescebant, donec paulo post elapsum solstitium aestivum tandem evanescerent.
. Sicut autem orbilli epidemici, qui invadebant initio anni 1670, Variola nigras ibidem descriptas introducebant, hi pariter haud minus epidemici, qui initio hujus anni comparebant, Variolarum speciem introduxere isti persimilem. Cum enim quod prius iv. 6 8. est notatum, Variolae pre cedentis constitutionis post priore annos duos pustulas emitterent minus ac minus nigricantes, majores insuper sensim et majores, donec sub finem anni 1673 pro speciei ratione mites essent et benignae jam recepta pristina seritate, et pessimis Vmmomatis stipatae, revertebantur. Invaluit haec Variolarum Uecies aut inino proximo, longius etiam in hyemem -- currens, quae, cum solitia calidior multo esset, morbo savebat; petente vero tempestate Digidiore imminuta est, Febri jam grassanti mox locum cedens. 5. Febris haec, quae per annum perseverarat Ouinem 1675. initio Iulii, I675, longe lateque depopulata est; sed auditano jam appropinquante in viscera coepit converti, nunc dysentinae symptomatis, nunc diarrhoeae se prodens, licet quandoque neque hanc haberet comitem, neque illam, sed caput magis tentabat, stupidiores reddens aegros Variolae interea, quae jam pauculos hinc inde affecerant, sub aequinoctium nutumnale penitu disparebant, vix unum alterumVe jugulantes. Iam enim Febris alios vincens epidemicos anni prae- dominio potiebatur observandum est nihilominus, quod, cum proclivior esse Febris haec materiam morbificam in viscera deponere, quae dysenteriam quandoque saepius autem Dysente-diarrhoeam, excitabat, ex hac occasione ventris tormina eam T'
edidisse stragem vulgo putabantur, quae Febri huic revera lituus e-
238쪽
CoKsetim fuerat imputanda licet nemo, qui aegrotos hoc autumno. 96.uia tractu rit, nescius sit quantum invaluerit haec ebris ut 73-πο nec etiam, dysenteriam dictam et diarrhoeam pro sympto-hri. ηym' matis, magis quam morbis essentialibus ac primariis, haberi potiu, debuisse.
ζ 2 T 6. Hunc Febris ista cursum tenuit per omnem Rut-
tialibus, num, nunc caput petens, nunc Viscem, ubique saeviens sub
hais' person symptomatiun iis partibus accidentium, ad finem Post subi usque Octobris quo tempore, quae eo usque tepida atque h..tai P in insist aestatis placida fuerat tempestas, derepente in Dio..muintio dam humidamque est mutata unde etiam Catarrhi et Hasea rhi et Tus- increbuere magis quam alio ullo quod memini, tempore. s.sA .. in Rutem mariis erat momenti, Tussibus hisce supervenire jungunt, solebat ebria hujus Constitutionis Stationaria, quae ansa hiis,' hinc arrepta, et magis grassabatur, et quaedam etiam am- Υmpto stomata variabat Cum enim paulo ante insultus ut iam
pneumo dIctum, in praelata partes plerumque fieret, nunc in pul-Pi.uAu.. me et Pleum prae caeteris detorquebatur, unde sympto-Febre ea- mata nascebantur Peripneumonica et Pleuritica licet eadem omnino ebris esset, quae Iulio 1673, ingressa in quaria symptomatum alteratione progrediebatur, donec Catarrhi isti
7. Hi Catarrhi et Tu es usque ad exitum Novembria perseverabant, quo elapso derepente minuebantur. Febris autem eadem plane mansit atque erat antequam Catarrhi ae ostenderent licet nec ita prorsus epidemica, neque iisdem symp- tomatis stipata, cum horum utrumque per accidens a Catarrhis perideret Quinetiam recedentibus Catarrhis, Variolae hinc inde spargi coeperunt ejusdem plane generia cum variolis anni praecedentia; sed cum jam secundum serme annum explevissent, non ita atrocia erant symptomata ac ubi primum Constitu invaderent. Quamdiu adhuc stabit haec Constitutio, dicere,. 4u. non habeo id certo scio, illam perquam anomalam atque est ano irregularem hactenus fuisse, atque morbos omnes per eam
mprhi De hujus Constitutionis epidemicis, eo quo se invicem ordine excipiebant, rem grem.
239쪽
habebat symptomata, quae indicia hau obscura dabant I
majorem et spirituosam magis tunc esse inflammationem, inflamma quam ubi morbus magis adoleverat. Etenim Primo quo in na, quam Vndebat anno, uti et vere insequente symptomata pleuritica et ' Febri superveniebant, et sanguis e venis extractus saltem pro prima et secunda vice, pleuriticorum reserebat sanguinem; at morbo jam provectiori cessabant ea signa inflammationis intensioris. 2. Praeter symptomata ebribus 11 Versis communia, Sympto-
hanc Febrem ista sequebantur plurimum inciebatur hi A,
aeger dolore capitis et dorsi satis atroci, stupore item, et exiliaria dolore articulorum artuumque tensis' imo et totius corporis, j. at mitior aliquanto quam rheumatismo laborantes Primis diebus calor et frigua sibi invicem succedebant, quandoque etiam ineunte morbo aeger in sudatiunculas erat propensior. Lingua, ubi Febris suo genio erat permissa, nec Sicca, nec colore naturali multum recedens, nisi quod magis alberet, neque sitis multum urgebat quod si excalefieret aeger ultra ordinariam Febris sortem, lingua aridissima erat cum flavedine subfusca sitis etiam intendebatur, urinaque, quae liter colorem sere naturalem servare solebat, intense rubebat. Febris his tantum gravata symptomatis, si perite tractaretur, die decimo quarto aegro valedicebat pertinacissima, primo post Vicesim in1. 3. Inter hujusce Febris symptomata eminebat affectus Asseetus quidam comati haud dissimilis quo correptus Reger obstu-r '' ii. pebat delirabatque imo ad septimanas aliquot dormitabat hanc Fem
nonnunquam, nec nis VRud clamore exper scebatur is quo mitabatur, Regre exesintus oculos aperiebat tantum, et post ingestum η'RRR 'alve medicamentiu sive potum cui ansueverat, mox in stupo aphoniarem dilabebntur, ita quandoque profundum ut in phonia ' λη'Π' desineret absolutissima. . Qui sic fueris assectus aeger, ubi ad se rediit, die Vicesimo octavo vel trigesimo coepit convalescere; cujus pri-
240쪽
FEnnis Ium signum erat, quod cibi aut potus genus aliquod insue-Α9kokbis tum ut absurdum deperiret. Convalescentis caput, ad dies '73-'7β. aliquot debile atque infirmum, nunc versus hane pariem, '..,ra . nunc illam, nut M alinque derant signa, quae caput plu-eossit quo rima fuisse passum ostenderent. At quo passu Vires resti--.um, Pinebisntur, eo ipso discessit dictum symptoma. 5. Quandoque non tam dormitabat aeger quam tranquille delirabat, incongrua damen subinde effutiens, ceu iratus ac mente motus at non eo excandescentiae et furoris ascendebat, quo solent ii qui a Variolis atque aliis febribus phrenetici fiunt a quibus hic in eo etiam discriminabatur, quod per intervalla abrupte dormiebat, stertebat etiam profundi Adhaec, non ita erat acutum hoc symptoma atque illud, sed erat diutumius meris etiam hoc plerumque necidebat, aut iis qui nondum adoleverunt, illud adultis maxime. Rinnedia In utrisque vero si ingererentur casidiora remedia, et solicit . diapho rentur sudores, malum in caput sacile transferebatur, et dictis reue sumptomatis ansam praebebat. his. 6. Ubi vero symploma hoc nec sponte sua accessit, nee
ς' ' medicamentorum vi coactum, morbus intra diem decimum quartum terminabatur ut plurimum, nonnunquam etiam intra tertium quartumve quod factum Vidi.
bris haec per dysenteriam sibi fugin quaerere, nonnunque per diarrhoeam, assectabat harum posterior praecipue saepe excurrebat, stupore adhuc manente. Utraque vero
quantum diligenti observatione assequi poteram, nihil erat aliud quam Febris sympi R. Cust,etio. f8., Curationem hujus Febris quod attinet sub primimi
introitum, nempe Iulio 1673, tum ex variis phaenomenis ab istis longe diversis quae praecedentem comitabantur, tam ex Ubi pri eo quod catharticis minus pareret, quibus felicissime Febrespicha.d omnes constitutionis praegressae laeviceram, statim didici F'hri Febrem hanc esse alterius plane familiae; et diutius quam habuit epi solebam alias, in ejus specie investiganda haerebam, et ex. ζ zz consequenti anxius dubitabam quem mihi curationis scopum
χρονον, Proponerem. Quo enim tempore primim erupit haec Febris,
.... . ' nullum habuit alium epide cum sibi συγχρονον, cujus Perdissicilius specto genio de hujus natura verisimile aliquid conjectarebisiti, '' possem cum Variolae uti c. I. I. dixi, quae illam comi-