Spicilegium criticum in G. Suetonii Tranquilli vitis D. Iulii et D. Augusti; specimen litterarium inaugurale quod ..

21쪽

nomina hauserit, nemo est, qui X plicare possit. Non ergo cum Vir Clar. alborisma aliquid inserendum puto, Sed contra delendum. Si autem vocabula per Ambranos et Transpadanos, tamquam inutile et supervacuum emblema e textu amovemus, bonum praebet sensum Sententia nostra, neque quidquam restat obscuri.

Cap. 17. Recidu rurs- in discrimen aliud inter socios Caluinae nominatus, et apud Novium Nigrum Quaestorem a vei Vettio indie et in senatu a Quinto Curio, cui, quod primus consilia

coniuratorum et erat, constitia erant publice praemia.

Locus sanes diffcilis, quocum arcis cohaeret alter locusim eiusdem vitae capit 20, ubi vulgata lecti habet: P tremo in uniuersos diversa factionis induerum praemiis, ut se de inferenda Pompei nee sollicitatum a quibusdam profiteretur . q. s. ermultum iam disputaverunt do his duobus locis interpretos et veteres si recentiores. Locum

posteriorem mendose traditum esse putaverunt omnes, nam

intor factionis ot inductum aliquid desiderari, nemo est, qui non videat. Restituerunt orgo o Ciceronis testimoniis cf. Epist. ad Atticum ΙΙ, 24; ro Soxto c. 3 In Vatinium c. 103 nomon Vettium et sic sontentiam legunt Postremo non versos factionis ind- Vettium praemiis, ut profitereture. q. s. Nunc autem quaerere coeperunt utrum illo Vetti habendus sit diversus ab eo, qui cap. 17 commemoratur, necne 3 utant Burmannus, Ernestius, Bromius alii L. Fe

22쪽

lium, qui cap. 7 commemoratur, eundem esse atque eum, de quo loquitur auctor capite 20. Contra Graevius, Casaubonus, Oudendorpius, Ruhnhenius Wolfius crediderunt diversos viros esse. Quae tamen notata praetermittere possumus, quia nihil satis constat de euiis illis, neque unquam sine subsidiis adhuc irrepertis, vera Suetonii verba loco posteriori restitui poterunt. Vidoamus autem de loco cap. 7. Post Burmannum, Ernestium L, Othius adhuc servavit oxtum traditum indice, cum plerique editores legant Iudice. Hoc cognomen Vettio asserusrunt e membranis, nummis et lapidibus Vix enim crodibilo ost Vettium nostrum propter indicium per contumeliam Indicem appellatum esse, cum inde quoque esset Q. Curius, cui tamen nomen illud non datum est. Sed etiam in sequentibus aliquid exstat obscuri. Quinto Curio, quod primus consilia coniuratorum et erat, constituta sunt publice praemia. Cur, quaeso, haec praemia tantummodo Q. Curio et non L. Vottio constituta sunt, cum simul Vettius Caesarem accusaverit, eamque ob causam Q. Curius primus nominari non possit Quoniam, nisi omnia me fallunt, Q. Curius plus fecit quam Vettius Credo ergo solum Q. Curium accusatorem fuisse et apud quaestorem et in senatu, sed L. Vettio indice, i. e. usus est Curius indiciis, testimoniisque, quae ei attulerat Vettius. ostquam auto delatori praemia decreta sunt, Vettius quoque, pretii cupidus, testimonia pollicitus os in quibus Caesaris epistulam. Levissima ergo mutatione, sublata praepositione a legendum puto ... inter sorio Catilinae nominatus, et apud Novium Nigrum quaestorem, L. Vettio indice, et in senatu a

Q. Curio. Varia las loquondi ratio saepe invenitur apud

23쪽

scriptores aetatis Suetonii. Sic denique explicanda est sententia nostra Q. Curius primus accusavit Caesarem et apud quaestorsm et in senatu, qua in re usus os testimoniis Vettii apud magistratum et tabula in qua coniuratorum nomina perscripta erant, quam ei Vettius odorat. Cap. 19. Eandem o causam opera ab optimatitus data est, ut provinciae futuris confinibus minimi gotii, id est silva millesque decernerentur. Annotavit ad hunc locum Vir Clar Halberisma: Haec ferri possent, si scriptum foret provinriae futuris consulibus silvae callesque, id es minimi nessotii, Gemmentur, nam xplicatio rarioris dicti sequi, non praecΘdere solet. Ut nunc scripta sunt, verba id est minimi negotii olent glossema, quod e magine migraverit in textum.' - Quam annotationem viri lar me non plane intelligΘro lubenter confiteor. Nam ut nunc scripta sunt verba id est minimi negotii,'' ait, sed ita nunc non scripta sunt Legimus provinciae ianimi negotii, id est silvae callesque. Ρotius ergo credo verba id est silvain callesque continere embisma, a glossatore suprascriptum vocabulis minimi negotii. Quamquam perpauca constant de hac provincia silvarum cassiumquae tamen verisimile est talem exstitisse Apud Tacitum enim Ann. L. IV. c. 27 sic legimus: et oratisdem regionibus Cutius Lupus quaestor, cui provincia vetere ex mors calles evenerant, ' unde patet provis amfuisse curam publicorum saltuum calliumque. Haec autem provincia proprio demandari solebat quaestoribus. Anne ex

24쪽

loco nostr efficere licet, interdum si consulibus domandari potuisso Affirmare id certe non audeo, praesertim quod mo offendit unam tantum provinciam nominari ab auctore, cum duo essent consules. Qua de causa persuasum habeo vorba id est silvae auesque non esse Suetonii, sed glossatoris Satis patet quid voluerint Optimates, quidque de iis narrare voluerit auctor. Huiusmodi nimirum decrovorunt provincias, ubi nullis copiis opus erat, ubi ergo minime metuendus foret Caesari in dubio, et haec narravit Suetonius non nominans varia provincias, nam parum probabile est ambos consules unam provinciam inter se divisisse. Si autem vera esset lectio, utri tribuenda est provincia 3 Bibulo an Caesari Nomo est qui respondere possit. Igitur credo, quia provincia silvarum calliumque intΘr alias, minimi erat negotii haec verba, tamquam explicationem, adscripta esse et e margine in textum irrepsisse. Cap. 20. Unus eae eo tempore omnia in Republica et ad arbitrium administravit in nonnulli urbanorum, quum quid per iocum testandi gratia signarent, non CAESARE e BIBULo, sed IULIO et C s E consulum actum scriberent, bis eundem praeponentes, nomine atque cognomine. Ultima huius sentontiae vocabula bis eundem praeponente8, nomine atque cognomine ineptissimum esse emblema iam recte monuit Vir clar. Η. . Olah, in libello, cui titulus Parerga , quem libellum, nondum satis notum, ruditissimum, doctuquo iucundissimum omnibus commendare

25쪽

velim, qui Suetonio oporam navant. Programma symnasii Erasmiani. Roterod. 8823. Sed de praecedontibus etiam disseruerunt viri docti. Vocabula per iocum suum non habere locum contenderunt ipsius. orrentius, Ernestius Wolfius. Contra ronovius, Oudendorpius, Crustus retinuerunt lectionem vulgatam et sic explicaverunt locum: Otum hoc subscriptionis genus iocandi causa factum est. In rebus seriis subscriptio talis indecora fuisset. Recte, sed malo intellexerunt, nisi fallor, auctorem nostrum hi interpretes. Unum tantummodo narrat Suetonius, i. e. iocum. Quod oblivisci non debemus. Disortis verbis nominat illos, qui ita, testandi gratia, si nabant urbanos, i. e. scurras. f. de hac significatione adiectivi urbanos: linius, p. IV, 2b, ubi: Quid hunc putamus domi facere, qui in tanta re, tam serio tempore, tam scurrulitor ludit Qui doniquo omnino in senatu dicax et urbanus et bellus est 3V Quae verba diere et urbanus

hausit linius e Catulli notissimis versibus Carm. XXII, in initio):

Suffenus iste, Vare, quem probe nosti, Homos venustus et dicax et urbanus. Urbani rgo sunt i ori. Sed ubi nunc restat locus si tota testandi ratio non rat seria Haud dubio testamentum aliudve documentum fictum, non serium, ita signare ausus esset quisque civis Romanus ad hoc faciendum minime pus erat scurra. Quodsi iocus non audax fuisset, certe non scripsisset Suetonius nonnulli si sine dubio iocus illo non aetatem tulerat. Quod causa adhuc credo id voluisse auctorem Intorduis factum est idi civis quis iocosus et

26쪽

audacior, in re seria, scriptum vel documonium aliquod publicum et sollemne, iocandi causa, sic signaverit, eiusque iocus per totam urbs cognitus factus sit et tali modo memoriae traditus. Accipiamus ergo ipsit, orronti aliorumque emendationem et legamus cum quid festandi gratia signarent, per iocum non amare et Bibulo, sed Iulio et cir are actum sciberent. In eodem capite, nonnullis versibus inferius, legimus: Cetera item, quae cuique libuissent, dilargutis est, contradicente mulio, ac, si conaretur quis, ab8 territo. Ρrimo loco notandum est verbum otiissent prave esse traditum Latine sic dici non potest. Hae res mihi liboniV;ἡOmnia quas mihi libent' ac tales locutiones neque aurea Latinitate, nequs argentea inveniuntur. Mutandum ergo est verbum in numerum Singularem ac legendum libuisset. Aliam quoque ob causam ita legendum censeo. Vix enim credi possunt ea, quae nobis narrat Suetonius Caesar dilargiri solebat cuique ea, quae sibi elegerat, quas Optaverat ΘSod si revera ita faciebat Caesar, nulla Xstabat causa, cur aliquis postea contradiceret. Omnes enim cives contenti esse debebant. Caesar omnia, . . munera, honores, praemia etc. dividebat ad arbitrium, cum nem contradicere auderet, et si forte auderet quis, ab imperatore coactus est tacere. Non dilargitus est quae libuisset alii, o sibi, Caesari. Id quidem est monarchi, id imperatoris. Cum autem legimus: ine cuique libuisseit, non amplius cuique pendet a verbo libuisset,

27쪽

sed a verbo, non Scripto, dare, et sic intelligenda est sen-tontia nostra Caesar dilargitus est colora ad arbitrium ac dedit cuique a quae sibi Caesari dare libuisset. Cap. 29. Commotus his Caesar, ac iudicans, quod saepe eae eo auditum ferunt: ἡdimestius se principem initatis a primo ordine in secundum, quameae secundo in novissimum detrudi' summa operestitit. In verbis, ex ore Caesaris citatis, prorsus abundant vocabula principem civitatis. In codice Vindob. r. non legitur pronomen M. Male, nam sententia nostra non habet significationem generalem. Princeps civitatis orat titulus Caesaris et absurdum est credere Caesarem, de semit ipso locutum, hunc titulum, plane supervacuum, Semper repetiviSSe. Princeps civitatis nusquam alibi esse potest, quam in primo ordine, atque igitur credo vocabula prinripem civitatis a glossatoris manu suprascripta es8 Verbis primo ordine, ut explicaretur Caesarem revera primum in Republica tenore locum. Delenda ergo Sunt.

Ρaullo infra haec legimus: Insequenti quoque anno, G. Marcello, qui fratri

patruin suo, Marco, in con8ulatu successerat, eadem tentante. . . . defen8ore paravit.

Easdem fors ob causas hac in sententia puto dolendum e8am nomem proprium marco Capite enim praecedente bis

28쪽

auctor montionem fecit Marci Claudii Marcelli, eo modo, ut tantummodo priore loco totum exhibeat consulis nomen, altero vero breviter eum appetis Marcellum. Statim post, in sequentis capitis initio, repetit nomen Marcelli, cum praenomine Gaius, qui fratri patrueli suo in consulatu successerat. Nemo ergo non intolliget fratrem patruelem eundem esse ac Marcum, qui nonnullis versibus ante nominatus St.

Nunc igitur usu est haec praenominis repetitio, quae eam ob causam valde suspecta id videtur. 9lossema id esse porsuasum habeo, quod e margine in textum migravit. Cap. 30. Et praeterium quidem illi civilium armorum hoc fuit, causas autem alias fuisse op

nantur.

Ρost Burmannum multum de hoc loco disputaverunt interpretes Burmannus enim coniecit ante adias excidisse alii Quam emendationem non necessariam putaverunt Ernestius, Oudendorpius, Crustus Wolfius Annotat Oudendor-pius: Accederem, si Suetonius scripsisSet causam aliam. Sed cum in plurali vitas dixerit, non modo non necΘSSaria est vox alii, ut conse Ernestius, at patet auctorem breviter innuisse opinatos esse homines, fuisse Caesari alias causas etc.' Recte, sed exstat alia, graviorque causa, cur ur- manni coniecturam accipere non possimus eam volo quod illa mutatio sensum depravat et obscurat. Quid enim vult auctor 3 Inter se opponit praet tum et causas, . . causam Fctam contra veram causam. Ex ordine vocabulorum appa-

29쪽

ret vocabulum causas emphasin habere, non adiectivum talias. Minime narrare vult auctor varios homines inter se dissensisso do variis olli civilis causiS, sed omnes ciVes una consensisse praetextum a Caesare allatum revera fictum fuisse et veras armorum causas longe diversas fuisse ab hoc pra0- texto Sonsus hic satis clarus et lucidus est, quod non amplius contendere possumus postquam inseruimu cum Bur- manno vocabulum alii, quia tali modo amittimus oppositionem necessariam inter praetearium et causas. Conservetur ergo textus traditus. In eiusdem capitis fine valde miror a viris doctis anxio conservatum esse Θmblema ineptissimum, cum aliud emblemadoleverint. Legimus autem:

Quod Mistimasse videbatur et Cicero, seroen de Officiis, thro tertio, semper Caesarem in ore habuisse Euripidis verau e. q. S.

Quas olim logebantur inter habuisse et Euripidis summo

iure uncis inclusa sunt, sed qua de causa simul non amoverint interpretes alterum embloma, certe non intelligo. Nam procul dubio et vocabula tertio libro, eandem ob causam pro glossemate sunt habenda. Numquam Suetonio in mentem venire potuit ea addere, primum quia non solebant scriptores veteres citare libros, capita vel paragraphos, deinde quoniam nimirum melius Romani sciobant quo loco in opere,,Ds officiis' legerentur versus illi, quam ex quo dramate Euripidis eos hauserit Cicero. Deleantur ergo.

30쪽

Cap. 44. Nam de ornanda imisuendaque urbe uem de Mendo ampliandoque imperio plura ac moiora in dies destinatas. Si logimus in oditione Rothiana Casaubonus, Crustus, Burmannus contra ediderunt iam Codices Vel carent prima littora, vel exhibent nam, quod praeferunt Oudendorpius, Ernestius Wolfius Attamen recte iam monuit Crustus nam dici non posso in transitu, sicut fit loco nostro, ad argumentum prorsus diversum. AdhibΘtur quidem saepe, ut coniunctio raeca γάρ in responsione vel disputatione, sed numquam in narratione, quae cum praecedentibus minimo cohaeret. rorsus enim diversa tractat Suetonius capito 3 atque cap. 44. Desideratur ergo vocabulum aliquod significans praeterea, deinde, porro, quod facillime e codicum lectione corrupta restitui potest. Scripsit nimirum auctor etiam Ultima tantummὀdo huius vocabuli pars aetatem tulit, a lovissima mutatione in integrum restituondum est. Voc

bulum etiam hic significare debet: -d plus est, Et quidem,

nam si recte intelligimus varias res a Suetonio narratas, videmus caput 4 continer facta si consilia Caesaris minoris momenti Capito 44 transit auctor ad res maioris momenti opera publica atque omnia, quae pertinent ad totius imperii salutem. Caput org 44 habendus est climax capitis praecedentis, qua do causa coniunctio etiam apte scripta

fuerit Cap. 49 Pudiritiae eius famam nihil quidem pra ter Nicomedis contu bernium laesit, gravi amen