장음표시 사용
51쪽
glosssina esse, e margine in textum translatum persuasum habso Mirandum non est glossatorem adscripsisse, nam notum est tempestatem, qua naves perdidit Augustus per biduum saeviisss. anc nobis rem narrant Appianus Boll.
Civ. Lib. V. 88 seqq. st Dio Cassius Lib. XLVIII c. 47 seqq.), unde apparet Augustum et priore si sequonti die partem classis amisisse Procul dubio do duplis naufragio loqui potuit glossator ut melius explicaret cuius tempostatis
montio toro ab auctore. In sententia tamen nostra prorsus abundant vocabula citata, nam ex substantivo tempestatΦ satis lucido intelligimus naufragium causam fuisse cur Augustus classem perdiderit, non incendium, proelium navale vel aliam calamitatem ex numero vero plurali: -- pestates videmus procellam unius diei noctisque excessisse terminos. Minimo ergo hac annotations in textu opus erat. Deinde quae sequuntur e quidem per aestatem coniungenda sunt cum tempestatibus. Recte ad has annotat Casaubonus: Non sine causa notat, nam neque solet fieri in illo mari si calamitas Caesaris eiusmodi fuit, ut confessione omnium ira deorum adversus ipsum, favore adversus Sextum accidisse videretur.
Interiectis autom verbis duplici mufragio inter tempestaturus et e quidem etc., dubitare possemus utrum et quidem etc. coniungenda essent cum tempestiuibus, an cum duplici naufragio. Duo haec vocabula significationem sequentium: e quidem sic debilitant, totius sententiae contextum corrumpunt.
Etiam in sequentibus auctor iterum hac de re agit his
52쪽
vsrbis quasi clam a tempestate perditis. ulla hic mentio fit naufragii, quoniam ex substantivo tempestas satis apparet calamitatis ratio. Quibus de causis non credo verba duplici naufragio a Suetonio scripta osse, sed e margine in toxium traditum irrepsisse. Cap. 9. Tumultus posthac et rerum novarum initia coniuriaionesque complures, prius quam invalescerent indicio detectas, compressit alias adio tempore Lepidi iuvenis, deinde Varronis Murenae et Fanni Caepionis, .... ad apiremum Telephi, minoris sere nomen ἐMoris. In hoc loco tractando non possum quin admiror summam doctrinam et perseverantiam, quam adhibuerunt pleriquo viri docti ut intorprotarontur textum traditum. Sed frustra, nam funditus corrupta sunt vocabula quas nobis exhibent libri Mss. Intor varias coniurationes, quas compressit Augustus, ultimam numerat auctor elephi, nomenclatoris cuiusdam, et addit sisphum fuisse servum mulieris. Quid sit nomonclator, nemo est qui ignoret, sed quid volit hoc loco additamentum tineris servi, nemo est qui satis explicare possit. Nomonclatores semper fuerunt servi, nullam ergo utilitatem habet has tituli circumscripti volropolitio. Multa tamen viri docti in annotationibus monuerunt, quas nihil ad rom faciunt. Disseruerunt de nomenclatoris unors Maubonus, Oudendo ius Wolfius, Ernestius, Burmannus de forma nomeneulatoris sero idom. Egregie
tamen falluntur omnes interpretes, tam Veteres, quam recentiores, si credunt vocabulum milieris sanam esse. Quis mu-
53쪽
liori nomenclatoris usus omnia argumenta, quae ad locum nostrum dolandendum adhibent viri docti, o hoc ipso loco hauriunt. Nusquam, tota Latinitate, locum invenire possumus, unde appareat ullam feminam unquam nomenclatorem habuisse. Loci, quos citant ex Statio, o Martials Lib. VIII Ep. 21-233, o Iustino Iab. XXX. c. in prorsus alias res narrant, atque id, quod in iis quaerimus Burmannus qui-dom in fine annotationis suas citat locum Plinii Lib. XXXIII. c. i, unde haurit: Mulieres vero divitos et quibus turba
servorum esset, potuerunt quoque servorum caum, quorum
nomina ignorabant, nomenculatores adhibero. ' linius fuso disputat o loco do luxu sui temporis, de anulorum usuotc., sed ne verbo quidsm illic mentionsm lacit muliorum. Quas dixit linius do nomonclatoribus adhibendis, intolligenda sunt de viris, non de multoribus. Fatendum tamen est vocabulum tineris, tam nude Ositum, plerisque viris doctis displicuisse librorum tamen Mss auctoritatem aspernari non ausi sunt Sod ad ipsum locum redeamus et Videamus quid narret auctor. Coniuravit Tolophus quidam, servus mulieris. Cuius mulieris Quas, quaeso, est haec mulier Si verum esset, quod contendunt omnes interpretes, saepe aetate imperatoria sactum osse ut mulieres quoque nomenclatoribus uterentur, luce clarius est matronas tantummodo nobilissimas ditissimasque huius generia servos habuisse. Si ergo elephus mulieris servus fuisset, sine dubio nomen illius mulieris per totam urbem cognitum fuisset, coniuratione elephi nomen illud in omnium ore fuisset, et, quod pro certo habere possumus, ad Suetonii quoque aurea venisset. imi-
54쪽
rum auctor mulierem nominasset, non scripsisset temere:
mudieris, tamquam de multor infimae conditionis ageretur. Hoc ipsum nomen est, quod quaerimus. Et unus saltem est in numero interpretum, qui veram mendi naturam in- tolloxerit, Nic. sinsium dico. Is solus vidit in vocabulis
muttieris servi lator nomen proprium nomenclatoris domini. Domini tantummodo nomen bonum praeber sensum potest.
Ex coniectura verum nomen restituere non possumus.
Latetno in vocabulo minoris omitti Nemo scit. In serui Sorvii si ovori Nomo est, qui respondere possit. Nescimus et ortasse numquam illud nomen inveniemus, sed verba tuleris servi orta esse e nomine proprio corrupto procorto in firmare audeo. Deleantur ergo haec verba legatur: ad extremum 2 Mephi nomenclatoris, usque ad tempus quo e novis fontibus, adhuc incognitis, verum domini nomontandem effodere poterimus.
Cap. 21. Nec illi genti sine iustis et necessariis causis bellum inludit, antumque afuit a cupia iste quoquo modo imperium vel bellicam glariam augendi, ut quorundam barbarorum principes in aede Martis Uuoris iurare coegerit mansuro se in de ac pace, quam peterent, a uiuusdam vero novum genus obsidum, feminas, erigere temptaverit, quod neglegere marum pignera sentiebat; et tamen potestatem semper omnibus fecit, quotiens fialent obsides recipiendi. Multa legimus in vetorum intorprotum annotationibus spectantia ad quaestionem utrum revera hoc genus obsidum
55쪽
novum sit, an non qua tamen silentio praeterire possumus.
Vidoamus autem do ultimis sententiae verbis, quae corrupta mihi videntur. Si sana si lectio: eripiendi, recipere idem valet ac recuperare, Sicut saepius apud Suetonium, e g. Aug. c. 8 Post receptas Hispanias; ib. c. 9: eo it et signa, quaae M. Crasso ademerant Parthi Quid autom significat recuperare obsides Haud dubio non si recipere nonnullos ut mittant alios, non est mutare, nam, si id voluisset auctor, nimirumdisortis orbis scripsisset, usus esset aut verbo mutandi, aut permutandi Igitur nihil aliud significare potest, quam repere in perpetuum, in omne tempus, i. e. foederis Vel pacis fundamenta et prassidia tollere id ipsum facere, quod omnibus modis evitare vult Augustus. Ut pacem, summo labore, magnaque opera Saepe impetratam, firmissimis pignoribus sanciret, eam ob causam feminas exigit, non viros, quod sporat barbaros non neglecturos esse feminas, sicut negligunt viros; simulne iis daturus esset facultatem recuperandi haec pignora ut statim bellum renovare possent Quas credat, qui credere vult. De ea rens cogitavit quidsm Augustus. Sed in orbo eripiendi latot vitium, lovique mutatione restituenda est lectio, quam eram puto. Facultatem non facit eripiendi, o reuisendi bsides quoties vellent. Feminas non negligent mariti, parentes, cognati, ut sperat, idque eo minus, si per intervallum, si subinde revisere eas poterunt, ne longiore temporis spatio earum quoque obliviscantur. Tostis est acitus, qui narrat inter obsides fuisse puellas nobiles', unde apparet Augustum non exegisse Vetulas vel
56쪽
infimas conditionis feminas, sed tales, tiae cognatis amiciS- quo cordi esse debebant. Legimus enim apud Tacitum sermania, cap. 83 ἡCaptivitatesm longo impatisntius feminarum suarum nomine timent; adso ut efficacius obligentur animi civitatum, quibus inter obsides puellae quoque nobiles imperantur.' Si autem iis potestas ab Augusto facta est, quoties vellent scipiendi puellas illas, minimo opus iis ora timere. Etiam vocabula quoties vellent potius coniungenda sunt cum revisendi, quam cum recipiendi, nam sciis idomus Augustum intellexisse id saeps fieri posso, quod dici non potest de obsidibus recuperandis. Denique, verbum revisendi in usu fuisso apud auctorem nostrum, testantur pluros loci, e quibus cito Tib. c. 1: potit ut sibi permitteretur revisere necessitudines, quarum desiderio toneretur'; alba, cap. 1: UViae ....
Veientanum suum revisenti. . . . aquila gallinam albam ....demisit in gremium e. q. s.' etc. Credo ergo Suetonium scripsisse revisendi. C p. 22. Ianum Quirinum, semel atque iterum a condita urbe ante memoriam 8-m clausum, in miato breviore temporis pagis terra marique pace
parta ter esurit. Venimus ad locum de quo accurate fuseque disseruerunt viri docti. Omnos libri As., in quibus antiquissimi optimique sandem praebent lectionem ter clusit. Intrerum fers libellum conficere possimus o doctorum annotationibus disputationibusquo do his Vocabulis, quas omnes repotem non
57쪽
licst, s videamus breviter quid de re narrata firmitor consist apud auctores Vetores. Ianum Quirinum a condita urbe bis omnino clausum esse
ante Augusti ismpus, testantur, iisdem fere verbis, Livius, lib. I. 19; lutarchus in Numae historia, c. 20 Florus, lib. IV. c. 12 64 Veli. aterculus, lib. II. c. 38 si ipsum Monumentum Ancyranum. De templo clauso sub Augusti regno certa legimus testimonia apud Dion Cassium, Velleium, lutarchum et Orosium, unde scimus Ianum clausum fuisso anno 29 a Chr. post devictum Antonium, Dio ass. lib. I. c. 29 Velleius, lib. IL c. 38; lutarchus, o fort. Roman. c. 9 Orosius, lib. VI. c. 20 8 si iterum anno 25, post superatos Cantabros, Dio Cass. lib. III. c. 27 Orosius, lib. VI. c. l. 13. Haud dubio ergo constat Augustum bis an templum clausisse, sed do illo tertium clauso nullum habemus testimonium cui fidere possimus. Unus tantummodo exstat locus, ubi narratur Augustum denuo clausisse Ianum anno 2 a Chr. Orosius, lib. n. c. 22. li, quod factum a nullo alio scriptor confirmatur. Dio lib. IV. cap. 36 memorat senatum templum claudi iussisso anno 10 a Chr. quod amon Daciorum rebellione impeditum est. Sic autem Monumonium Ancyranum intelligere et interpretari possumus, ubi legimus: Cum que a condita urbe Ianum Quirinum bis omnino clausum fuisse prodatur, eum Senatus per me rincipem ter claudendum osse iussit,' equibus verbis nunc apparet bis revera templum clausum fuisse, sed tortium scrotum id quidem a senatu fuisse, ab tamen templum apertum mansisSΘ. Cum ergo videamus de duobus his lactis tantummodo satis
58쪽
constare apud auctores, quaerere possumus: Cur, si sanaosset octio ter, tertium clausi tompli mentionem non fecissent fontes votores Si omnes, vel nonnulli auctorum, quos citavi, persuasum habuissent Augustum ter clausisse templum, sino dubio hoc commemorassent factum disertis e bis, narravissent post quod bellum, quo anno id factum esset. Sed tacent hac de re, qua do causa quam maximo dubitationi istud ter clusit os obnoxium. tque altera quoque restat causa, cur suspectum habeam locum nostrum.
Suetonius scripsit, si fides abonda codicibus estini procla u. Silonii prastoreunt hanc sormam interpretes, Vel paucis orbis annotant sine dubio fieri potuisse ut sic auctor scriboret. Quod vix credi potest, nam cur hac forma usus esset Suetonius, quae non est illius temporis, cumque semper scribat claudere, latinis, claudendum etc. 3 Sic legimus apud eum, semper et ubique, sine ulla exceptions hoc unico loco exstat forma clusit Quae res valde suspecta mihi vidotur. De verbo laudendi s Caesar, cap. 34 Massiliae, qtiae sibi in itinere portua clauseναι Nero, cap. 23 clausis oppidorum portis , Nero, cap. 47 clausis foribus Domiti, cap. 17 et praeterea clausa omnia reperisse; iber. cap. 50:tino oppido Hausam Iuliam Maeorem etc. etc.). Habemus ergo duo vocabula, quae ambo vitiosa cred mus. Non tamen duabus coniecturis emendanda sunt, sed sufficit una Sustonius breviter Augusti vitam narrans, uno verbo, ni fallor, exposuit sub eius regno Iani tomplum aliquoties clausum fuisso. Nonne fieri potuit ut utoreturvorbo composito et scriberet interesusit, i. e. clausit per intorvallum subinde, interdum clausit 3 Optime scio vulgo inte
59쪽
eludere nihil significaro nisi praeesudere, sepire, obsepire intersepire, attamen quaerere velim Licstne hic cogitare designificatione praefixi, quam nominavi, quae neque ab argentea Latinitate, neque a Suetonii loquendi ratione aliona sit 3Ρraefixum inter hanc significationem habere scimus exauctoris mostri loco: Augustus, cap. 24, ubi legimus: ne legatorum quidem cuiquam permisit uxorem intervisere,''quod est per intervallum misere. Sic intelligimus unde
forma clusit orta sit atque unde vocabulum ter, sed quoniam vetustissimum est vitium, omnesque hoc loco consentiunt codices, numquam magnopere lectionem pravam Suspicati sunt viri docti, sed potius summam navarunt operam ut recte interpretarentur sententiam. Qui tamen bene cogitavori do loci dissicultat in re historica et orthographica, facile idobit oxtum traditum defendi non posso et fortasse
mecum censebit legendum esse interclusit. Restat ut levo correctionem adhibeamus verbis in mutuo breviore temporis spatio Delonda enim est praepositio in sicut iam monuit Vir Clar. Cornelisson. Haud difficito est explicaro quo modo in textum irrepserit Olossator quidam, legens Verba ter clusit, supra textum scripsit signum ΙΙΙ, ut indicaro numerum tres Hoc signum prave lectum et intollectum sat, ita ut mox mutatum sit in praepositionem in quae a recentiore manu in textum inserta est. Vorum enimvero multo potius totum hoc additamentum ineptum atque insulsum e textu amoveamus Quivis enim sentiet comparationem inter septem saecula, indo ab urbe condita, et 'uadraginta annos, per quos aegnavit augustus, olere
60쪽
intorpolatoris emblema, Suetonioque vix digna osso Ad quam opinionem etiam me adpellit textus Monumenti Ancyrani, ubi nihil do temporis breviore spati legimuΗ, cum prae- sortim onumonium haud dubio auctori fons mori undo hausit haec omnia. Sublato ergo hoc Omblemato potissimum
o modo sententiam nostram legerem Ianum Quirinum, semel atque uerum a condita urbe ante memoriam suam clausum, terra marique pavi parte interclusit. Cap. 24. Decimam legionem contumacius parentem eum ignominia totam dimisit, item alia immodeste missionem positidantes citra commoda emeritorum praemiorum Mauctoravit. Verba commoda emeritorum praemiorum tautologia non foronda laborare iam monuit Baumgarten-Crustus, et recte quidem, nam commoda et praemia prorsus idem valent. Sic legimus apud auctorem nostrum Aug. cap. 49 , .... ad certam stipendiorum praemiorumque formulam adstrinxit, definitis .... commodis missionum' Calig. cap. 4: commoda meritas militiae'; oro, cap. 32: stipendia militum et commoda veteranorum '; alba, cap. 12: Germanorum cohortem sine ullo commodo remisit in patriam' si Vitoll. cap. db: ut veteranorum iustaeque militia commoda pollicorstur.' Igitur citra commoda emeris um praemiorum idem vias ac sine praemiis emeritorum praemiorum, quod sanum Sse non potest. glossemate nimirum vocabulum praemiorum in textum