Spicilegium criticum in G. Suetonii Tranquilli vitis D. Iulii et D. Augusti; specimen litterarium inaugurale quod ..

41쪽

Suetonii loquendi ratione, quia succincte et breviter narrare solet. Non accipiendum cense Oudendorpii coniecturam: inferiore sui parte, sed delendam totam sententiae ultimam partem, ac sic legendum simia sinistra manu sinum ad ima rura de rit, quo honestius cadere

42쪽

Cap. . Profectum mor avunctuum in Hispanias, adversus Cn. Pompei liberos, laedum firmus gravi vult dine, per infestas hostidius vias paucissimis comitibus naufragio etiam facto subsecutus, magnopere demeruit, approbata cito etiam morum indole super itineris industriam. Augustus avunculum Caesarem secutus est in Hispaniam per vias periculosas, ut ibi, Caesare duce, bellum gereret cum G n. Ompsi liberis. In Hispania autem Caesarem magnopere demeruis, i. e. sibi devinxit, obstrinxit, sicut legimus approbata cito morum indole. Quid hic sibi vult vocabulum cito Vix explicari potest, ut solet, moae, breoi tempore addit nim disertis orbis Suetonius etiam super itineris industriam, quae significant Augustum non approbavi88s, i. . OstendiSSe probam, rectam indolem celeritate itineris, sed praeter quod prorsus idem valet ac super hanc industriam aliis quoque factis rebus scilicet gestis in bello. Locutionem super coniunctum cum etiam quoque, vel apud

43쪽

Suetonium significare praeter apparet ex permultis locis, e quibus cito Aug. c. 9 super empla et aras, udos quoque, constituerunt); Tib. c. 75 e virbati super memoriam pristinae crudesitatis, αλι recenti atrocitate ; laud. c. I super victorias opima quoque spolia ovi se); laud. c. b super veterem segnitiae Nomm Grietatis quoque et aleae

infamiam subiu et oro. c. I super aurium imperii etiam

δ' opum impiasus est . In Hispania igitur sub avunculo stipendia faciens, Augustus stondit veram indolem, non solum virtute, sed etiam prudentia. Quas tamen breviore temporis spatio fieri non solent, quoniam veram prudentiam virtutemque melius ostendere possumus pluribus factis, quam uno, et quod praese tim iuvenis , opera belli propter aetat V non tam facile avunculum, militem peritissimum, qualis Caesar erat, sibi devincire poterat. Qua de causa credo in vocabulo esto latore vitium. Logontos enim .pprobata indole nimirum quaerimus cui indolem suam probaverit commendavortiquo Augustus 3 Post approbata ergo inserendum est pronomen vel tale quid Cum substantiu avuncudum coniungi non potest, quoniam desi-doratur casus dativus. Difficile autem non est restituere hunc dativum adverbium cito enim corruptum est ex tilo, quae est postrema pars illius vocabuli, quod quaerimus. Non opus orat Augustum stondere indolem militibus comitibusve, nec tribuno alicui vel legato, sed tantummodo Caesari, ut Caesarem demerer posses. Attamini nec contendere Volo, nec credere possum Suetonium scripsisse avuncino Bis in una sententia repetitum vocabulum haud dubie auctorem offendisset, qua de causa

44쪽

scripsit appriabat ei. Ut hoc pronomen interpretaretur Supraposuit glossator quidam avuncido, cuius substantivi pars ultima in textum irrepsit in sic prave tradita est. alia non semel sed saepius facta esse, uno xemplo Stendam, Sumtos libro Vir Clari n. Ηalborisma. Logitur enim in Augustivitas capite 87 Ponit assidue et pro struto , baceolum apud pullum pulleiaceum' et pro cerrito ἡvacerrosum' et vapide'' se habere pro male, et ἡbetizare' pro languere, quod vulgo,,lachanizare' diritur . . . Hoc quoque loco simili modo vorbum languere in textum irrepsit. Scripsit nimirum auctor pro eo, quod vulgo ,lachanizare'' dicitur. Videmus orgo Suetonii aetate verbum lachanisare in usu fuisso, sed nihilominus facile fieri potuit, ut verbum hoc insolitum glossatori alicui obscurius Videretur, qui propterea suprascripsit verbum quotidianum languere. Sic nostro quoque loco mihi fingo glossema avunculo in textum irrepsisse, idque mutilatum. Ρr esto ergo legendum puto ei

p. 10. Priore die Antonitis fugisse eum Augu tum scribit ac sine paludamento quoque post

biduum demum apparuime e. q. 8.

Augustus pro praetore exercitui praeest et cum Hirtio stΡansa opem fert D. Bruto advorsus M. Antonium Duobus prostiis bellum utinens confectum est. Hoc tempore nimirum M. Antonius acerbissimus fuit hostis Augusti si cum ipso Antonius nobis sit auctor priore proelio Augustum turpiter fugisse, haud dubitandum est quin Antonius de fuga

45쪽

narrationem veriorem quam clementiorem fecerit. Vivis coloribus hanc spingit fugam, ut hostem suum quam maxima infamia adspergat. Narrat ergo Augustum post biduum apparuisse in paludamento, i. e. sine omnibus honoris insignibus. Haud dubie turpis hoc ora fugae argumentum. Sic fugit ompeius apud Pharsalum detractis insignibus imperatoris'. Caes. . iv. Lib. ΙΙΙ, c. 96); sic Sextus Pompeius Di Cassius, Lib. UX), nam, ut recte annotat Burmannus

ad locum nostrum: . In summo periculo aut fuga soliti duces paludamenta ponere', no quid fugientem impedire possit. Vestimenta armaque deiicit imperator, sed vix credibile est sum ex equo unquam descendisso eo momento,

quo summum periculum, immo mortem, quam celerrime evitare conatur.

Boinde facito explicari non possit cur Augusti roditus post biduum turpior sit sine equo quam cum equo sine dubio Augustus fugiens tam equum suum amittΘre quam novum invenire poterat. Sed revera nihil equus illo ad rem, nihil ad fugas roditusve turpitudinem.

Aliam ergo rem nobis Antonium narravisse Suspicor, montionemquo scisse non qui sed e mi Aeterna ni infamia tam apud Romanos, quam apud raecos laborat, summo dedecore peritur is, qui in proelio clypeum abiecit. Utiunicus ducum mortuorum in acie honor, in clypeo suo offerri, ita summum dedecus in pugna illum abiecisse. ost biduum demum Augustus apparet, i. e. non mansit in XΘροcitus sui vicinia, quod pedes haud dubio facere debuerat, sed multum erravit et per longas ambages ad castra tandem rodiit Rodit abiectis omnibus honoris insignibus, unde, Θ-

46쪽

cundum Antonium, apparet turpiter et timido sum fugisso. Qua de causa logendum puto sine paludamento clypeoq-. Rogabit nimirum aliquis: Quid duci cum clypeo γ' cui respondeo optime sane scio vulgo duces secum non tulisso clypsos vel scuta, sed, si recto legimus Suetonii narrationem, si videmus utraque parte acerrime pugnatum esse, AuguStumque in summo Versatum esse periculo, si porro cogitamus de veterum pugnandi ratione, quae longe differt a nostras aetatis more, nam Veteres duce non Olum spectatores orant o colle propinquo, ut hodie solent, Sed revera pugnabant inter alios , procul dubio accipere possumus etiam duces in proelio sumpsisse scuta ut se defenderont contra hostium gladios sagittasve Cur, quaeso, duci non licuisset so dolandore qua de causa coacti essent imperatores corpus Vitamque exponere periculis sine ulla desensione 3Ubique foro tacon do hac quaestione Scriptoro Veteros, sod unus exstat locus, qui valde affirmat opinionem meam. Locum volo apud Livium, ubi de iborio Graccho sic narrat Lib. XXV. c. 16 li: inter haec dicta paludamento circa lasvum brachium intorto, nam ne scuta quidem extulerant in hostis impetum scit'. Legimus ergo racchum, ducem, paludament usum osse tamquam Scuto, i. . Sic agit, siuia scuta S um non extulerant, nam si scuta ad manu fuissent, sine dubio clypsum

cepissol. Disertis orbis hic narrat Livius id ipsum, quod quaerimus: Si pugnabant duces Romani, eodem modo ac milites, armis telisquo usi sunt. Et quod scitaib. Gracchus, cur id sacer non potuit Augustus Quodsi tantummodo rediisset Augustus ad suos sine paludamento sed cum clypeo

47쪽

0 ea re apparuisset paludamentum eum abiscisso ut molius fortiusque pugnare posset, quod nunc tamen non fecit. Levior tunc fuisset turpitudo, quoniam omnes milites Videre potuissent ducem quoque pugnavisse seque defendisse. Nunc paludamonium abiscit no forte fugam impediret, nunc do omet ipso tantum cogitavisse Augustum apparet. Quibus de causis persuasum habeo lectionΘm, quam propono, quamvis audaciorem, tamen omnino abiiciendam non esse, atque igitur apud Suetonium legendum censeo pro equoquae typeoque. Cap. 11. me bello rum Hirtius in acie, Pansa paulo post eae vulnere perissent, rumor in ebriat ambos opera eius occisos, ut Antonio fugato, re p. consulibus orbata solus victores mero Moccupare Hanc lectionem praebent plerique codices, in quibus omnium optimus, Memmianus. Haec est causa, cur Rothius librorum Mas. imprimis Memmiani, auctoritatem secutus, etiam nunc in oditione sua lectionem traditam, quamquam mendosam, retinuerit. Mendos enim traditum esse hunc locum iam viderunt Veteres quidam interpretes. Nostra autem astato olahius acuto de loco nostro di seruit; post eum aliosque doctissimos, ut Burmannum, Oudendorpium, Crustum, pauca quaedam mihi addenda sunt. Antonius fugatus est et ansae quoque copias primo die fusae sunt rectissime ergo omnes sere interpretes monuerunt exercitus siet es appellari non posse Voram lectionem servaverunt duo codicos, Vindobonensis et Viterbiensis, qui

48쪽

sic legunt: sesus telo tres mercitus Augustus solus victor dici potost, ex tribus enim victoribus et imperatoribus, ut illos vocat Cicero, post consulum mortem, Solus Superest. Recto quoquo monuit olahius adiectivum victor potius ad Augustum referendum esse, quam ad exercitus ab ipso

Occupatos.

Deindo invshimus vocabulum tres. Sin dubio, quod ad rem palaeographicam attinet, fieri potuit ut pauca illas litterae evanescerent et Verisimiis esse revera ita auctorem scripsisse apparetis tribus locis, ubi eadem historia narratur. Primus os apud Eutropium, qui Suetonium reddere solst, Lib. VII. c. . ubi haec legimus: Profecti contra Antonium tres ducos vicorunt sum Evenit tamen ut Victores Consules ambo morerentur. Quare tres exercitus uni Caesari paruerunt'. Opponit igitur res uni, ut Suetonius festis res. Alio locus est apud Orosium Lib. VI. c. 183, qui narrat: Consulum occisorum uterque exercitus Caesari paruit . Hic quoque legimus singulos consules suas habuisse copias, nec coniunctim uni praefuisse exercitui Augustus contra, privatus, exercitum collegerat, cui pro praetore a senatu praepositus erat, quae omnia confirmantur loco tertio, quem invenimus apud acitum Ann. Lib. I. c. I 0), ubi: Mox ubi scroto patrum fasces et ius praetoris inVaserit, caesis Hirtio et ansa utriusque copias occupavisSΘ.VOmnibus his locis disortis orbis traditur Augustum, post victoriam reportatam, tribus praefuisse exercitibus i. o. suo proprio, latii, ansas. Restituendam tandem oram, quamvis deterioris codicis, lectionem censeo et legendum, ut iam

49쪽

in votustioribus, Oudendorpii, Crusiiquo oditionibus: solus sietor tres Me tu occuparet. Cap. 13. Nec successum victoriae moderauus ι . adios, patrem et filium, pro ita rogantis sortiri uel micare iussisse, in adterutri eouesdinetur, ac specta e virumque morientem, cum patre, quia se optauerat, occiso filius quoque voluntariam oc-oubuisset necem.

Locus notissimus, do quo fuse disputaverunt viri docti. Lectio micare invinitur in tribus tantum codicibus, alii omnos habent dimicare. De significatione verbi micare tractaverunt multi interpretos, o vanam dederunt operam. Nemo enimost, qui dubitet unquam aliud id significare posse, quam ludere digitis. Do hac significations vide locum ab aliis quoque citatum apud Cicoronem. De ossiciis, Lib. III c. 19st 233.

Duo igitur orba, sortiri si mi re sors idem Valent, ambo significant sorti atque fortunae rem permittere Minime diversa sunt, non enim alia intercedit discrepantia, quam quae est inter genus et speciem. Quas cum ita sint, credere vix possum Augustum patri si filio odisso facultatom Optandi utrum sortirentur an micarent. Eodem enim haec rodeunt. Aliam igitur options dedit imperator. In plerisque libris sa legimus lectionem, quas sola vera esse potest: sortiri uel dimicare. Nimirum Augustus eos rogavit: Utrum ligitis Aut sorte, aut pugna designare debetis uter vestrum moris a

50쪽

ficisndus sit V octo annotavit ad has verba Burmannus: ἡCaptivos ita tractare mos fuit praesertim oenorum.' Sic narrat o Hannibal Val. Maximus Lib. IX. c. 23: Quos vero in castra perduxerat, paria fere fratrum et propinquorum iungens, ferro decernere cogebat;' quam narratiunculam stiam apud Livium invenimus, libro XXI, cap. 42. Appianus quoque huius rei mentionem facit 'natios vocat patrem a filium, et mutuis vulneribus eos cecidisso scribit, unde luce clarius apparet eum quoque audiisso si legisse

patrom ac filium dimicavisse, non micavime. Sod etiam gravior restat causa, cur lectio micare tollenda mihi videatur. Duas res similes apud Suetonium semper iunguntur coniunctione sive numquam coniunctione vel intorso disseronis res contra semper et sine ulla excoptione habent copulam vel numquam sive Nostro autem loco copula se testatur auctorem dedisse duas res, prorsus inter se distantes, ut revera pater et filius optionem sacere possent, qua inter sortitionem si micationem fieri non potest. Ergo contra omnes doctos interpretes, qui pravam retinuerunt vel restituerunt loctionem, adhuc censeo legendum esse patrem si filium, pro vita rogantis, sortiri vel dimicare

Cap. 16. Siculum bellum inchoavi in primis, sed

diu rarit intermissum aestus, modo reparandarum claratum causa, quas tempestatibus duplis naufragio e quidem per aestatem amisma e. q. 8.

Vocabula duplici naufragio suspecta mihi videntur atque