장음표시 사용
21쪽
lenus describit: ubd autem cerebri facultates omnes laedantur; ex iis, qui in inuasione, sost eam spectantur, casibus liquido constat cuiusce rei caussa est cerebrisinuum noxa nempe obstructio; in quibus animales tum facultates tum spiritus consistunt; quibus facultates eaeisdem ueluti instrumentis quibusdam propriis deprauate utuntur neque enim ab obstructis illi suis ulla ad caste Tas corporis parteis transfundi potest: quo fit ut coralistialis homo sensuque motione a uoluntatis: imperio prodeunte necessario priuetur; unde statim prolabitur. Qubdsensu quouis etiam priueturexterno, nimiru in
terno,experientia c5 probatur: quad neque uidet,neq; Uaudit, neq; ullo sensu quidqua percipit,ac ne cosequi quidem potest quid factum sit, siquidem cum m emoriae uiriabus ratio quoque oblaeditur peracta&enim inuasione nihil omnino a tratiocinatur, aut imaginatur; atque ue luti statua marmorea nihil eorum; quae in ipsa inuasione peracta sunt; memoratur. Quoniam uero facultates istae non eodem perpetuo modo noxam percipiunt, sed dimi Nute plerunque suas obeunt actiones, corrupte nonune quam, interdum omnino auferuntur,non omnes eodenn
modo laedi constat: siquidem motricis munus facultatis
corrupte obitur 3 quando motus eius inuoluntarius ac praeter naturae imperium,& dum fieri non debet,absolutintur. sensilis uero munus non corrumpitur modo, sed
aufertur nihil enim statim post inuasionem comitialis
animas sentit motricis igitur munus facultatis corrumpitur, sensilis omnino aufertur uniuersum praeterea corpus conuellitur, dum nerui musculique ad suam origianem,nempe cerebrum, retrahuntur: ut, quod noxium in cerebri sinibus continetur, natura expellat est enim nauoluntarius naturae motus a caussa praeter natura factus,
ueluti in ipsa iuuasione quotidie fieri experimur. uidisti
De unquam comitialem accessionem sine partium uobuersi corpori neruorumque ac musculorum contractione fieri' hac nimirum masculorum ligamenta, fibraeque a neruis orta, neruiq; aspinali medulla, atque ea acereε
22쪽
bro, siquando aequaliter retrahuntur; neruorum princia pii id genus contractiones esse dicamuS. quando eius motum nerui omne consequuntur. Ea autem ratione nerauorum ad suam originem inuita contractio temporaria,no perpetua existit, propterea quod cerebri motus prouoluntatis imperio dirigitur, fitque a natura ui quadam irritata, ut excutiat quod noxii in eius sinibus contineatur. Dices fortasse, etsi locus huius symptomatis cereuhri esse certo sciamus. neque enim aliter casus esset corporis uniuersi, si principium non pateretur cerebrum nimirum nihilominus tamen, quum plures cerebri parates habeantur, in quanam potissimum fiat, tibi perscruatandum est. aut enim in cerebri medulla membranisue, aut uasis, aut potius in eius sinibus fiet. illam autem sisnus tantum esse ex eo deprehendi potest, qudd quum repente fiat comitialis casus, statimq; dissoluatur, in eius laxiore, ampliore, paratioreq; parte fieri perspicuu est nulla autem latior eius habetur pars, quae excrementa Tecipere , atque excutere ualeat, quam sinus ipsi in his
igitur comitiale malu fiet ueluti tertio de locis affectis Galenus clarissime demostrauit, inferiusq; clarius ostendetur Sunt qui ea ration ucti, quod is affectus dissicilis lime euincitur, imo insuperabilis fere existit, ob iram
quandam diuinam hominibus immitti contendunt,m lunaque hoc, veluti&alia permulta, ad Deorum ira fui sese relatum,&ab eisdem ope deposci solitam, ueriq; si mile esse inter non nulla auxilia aduersae ualetudinis pleririsque tum eam secundum contigisse ob bonos moreS, Idia .A. quos neque desidia, neque luxus uitiarant Homerumq; uetustissimum citant authorem, qui peste Graeciae exeracit um inuasisse ob Apollinis iram cecinit idemque de
Hercule aiunt, qui ob ira Iunonis nouercae herculeo ab ipso nuncupato morbo ipsa ita permittente correptuScs fuit, Hippocratemque ab eodem accepisse ferunt, dum p in praedictionibus, in hanc plane sententiam tradidit:
is Et si quid in morbis diuinum habetur, illius quoque e disdiscere prouidentiam oportet quod tamen ita falsum est,
23쪽
est, ut nulso suo libro Hippocrates caussam aegrotati6nis in Deos refundat quando Galenus nil aliud Hippocratem per Diuinum uoluisse ait, quam aeris nos amabientis conditionem: cuius tum in aphorismis, tum in libro de aere, aqui S,&locis, tum de morbis uulgaribu Lis i abunde meminit ea enim omnia praedictiones eorum sunt, quae nos ob circumflui aeris caussa infestant. Quin&in commetario de secro morbo multa quoque ab eo
sunt scripta ad eorum obstirpandam suspitionem, qui
Deum morbos immittere contendunt bon igitui comitialem putandum est diuinum haberi morbum, uelu αti neque aliorum quenquam quum si caeteris diuinior esset, omnibus eadem paeto morbum fieri, neque discriomen biliosos inter atque pituitoso temperamento homines fieri oporteret, quemadmodum necessario faciae mus pituitosis enim natura oboritur, biliosis uero noaccidit. Comitialis igitur hic affectus ex iisdem caussis Oritur,quibus4 caeteri, ab accedentibus nimirum ac decedentibus,ueluti frigore, te, uentis,&quae ab his tras mutantur, nunquam quiescunt maec autem diuina sunt Hippocrati. Quamobrem nequaquam hunc aste tum ab aliis seiungere,neque caeteris diuiniorem puta re, sed omnes hoc paeto diuinos, omneisque humanos existimare oportet. Hominum enim inexperientiavi adam iratio estecit, ut huius affectus natura, caussam diuina esse existimarint quinenim nulla fere re caeteris morbis similis sit, eius tum naturam, tum caussam haudquaα quam cognoscetes , diuinitatem ipsi adscripserunt. Sed praestat, historiam hoc loco non indignam sane, quam recenseamus, subscribere, ex Coelio Rhodi gino excerpta,
in qua fictam hanc diuinitatem facile possis agnoscere, siquidem agmed, seu Maumeth dicatur is, qui magna
orientis partem religione pernitiosa implicuit, uti pro aditum est, huic erat affectioni obnoxius id cum animaduertisset uxor, eo nomine plurimum indignaretur, ac rogaret subinde quid esset in re, Desine, inquit, mira αri morbus abest sed cum aduentantis numinis uim pari.
24쪽
ti nequeam, mente collabo ac stupent membra Conium unis est haec prophetariam affec tio: quorum me esse uianum scias uelim. Hac fraude mulier delinita, quod odi sese coeperat aduentus atrocitate,commenti uersutia,ut
diuinum suspicere uiru coacta est quaralluc denique prorupit fraus ut morte illum ex asse heredem instituisset.
quae re potentiae quam mox indeptus est amplissimam, exordia praebuisse narratur nulla igitur ratione cete*ris diuinior est, atqui nec ipse diuinus: nisi ob eam forαtasse rationem diuinus dici coeptus fuerit, quod diuina
animae partem, nepe ratiocinatricem uiolet, quem ad
modum Apuleius in prima defensione dic tum eum isa Α----- l l simi se existimauit. Quemadmodum enim sternutamentum sacrum dictum est, quod e capite membrorum praecipue omnium diuino, unde cogitatio est, suum ducit princio pium ita & hunc sacrum, si uinumque dici par est usque adeo enim affines sunt affectiones, ut comitialis ingens sternutamentum, ipsumq; leuis comitialis existimetur,
Aristotele authore. Nunc quoniam quibuS nominibus S uocaretur, quid esset, dic tum est, reliquum est, ut oste
daturquete." eius disterentiae habeantur Comitia-Gm, lis imis morbiduo prima sunt genera: audenim uatium ' hoc sit capite persese laborante, aut aliunde uenit: sia' liunde, aut quum caput lege quadam consortii a uentriαculo obtarditur, aut quum a parte aliqua, cui id forte fortuna accidit, uitium incipit quod deinde eo ascensu cerebrum petit, ut illud iam consurgens aegrotus plane sentiat quibus omnibus illud commune inest, quod cer brum uel primario affectu, uel alterius parti S cosortio afficitur,melancholiar exemplo haec enim uel ipso metas iacto, uel aliis consentiente cerebro fieri solet utraq; namque passio bifariam in laedendo cerebro sese inuiceimitatur haec enim nigro, illa uero subalbido pituitoso inquam crassoque, aut etiam nigro humore in ipso loco existete,aut potius generato uel simili in uniuerso coriapore redundante qualis potissimum in cerebro continetur,arcem cerebri convellunt Affectus uero cerebri per aliarum
25쪽
aliarum partium consortium in melancholia alteram tantum differentiam ponit Galenuς, qui stomacho con Lib. 3.delam sentiente fieri solet,&quem flatu lentum in a praecordiis cis afecti edhypochondriacum appellat, ob inflammata circa stoma G.
chum praecordia proue mentem, quae modo auram quandam maligniorem, modo substantiae humoris partem ad cerebrum sursum transmittant. In comitiali uero mors bo duos posivit modos alterum ex stomachi ex alterius alterum partis consortio cin qua affectus incipit suborientem uaporibus deinde in ea parte, uel propinqui Sad cerebrum adeo clam consurgentibus, ut eos dum se attollunt, aegrotus non minu animo intelligat, quam corpore sentiat: atque hunc modum raro fieri illumve
ro, qui ip me per sese affecto cerebro fieri dictus est, plurimi obuenisse memoriae prodidit. Eius uero, qui φ 'ς
stomachi uitio fit; quatuor caussae numeratur quibus ori qμWi m nibu Suna ingruetibus maximam inde affectum oriri ne pi -ς T. cesse est nempe si stomachi affecibus ualidus fuerit, si stomachus ipse sit exacto delicatio req sensu si curebrum, neruiq; , ficor,& quae ab eo arteriae imbecilla fuerint ita mim propter stomachum comitialis conuulsio fieri potest Consentiente principio tum in cerebro tum in nerσuis. Hic uero affectus per id exemplum ostenditur quod ..
grammatici cuiusdam a Galeno proponitur. hic. n quo tie uel nimis uehementer doceret, aut cogitaret aut
inediam sustineret, aut irasceretur comitialiter con*uellebatur, nempe stomachi uitio ut qui sensu maximo praeclitus esset, ac deinde consortii quadam lege tot si cerebrum,& corpus uniuersim conuulsione concuti ecbatur. alio&quoque conuulsione per morbum comitias leni stomachi uitio correptos,uidisse ait quum aut pro be non concoxissent, crudiq; fuissent,aut uini&quidem meracioris plurimi ebibissent,aut ubi uenereis immo
dice opera dedissent. Has igitur fortasse ob caussas cor' suetis τώ reptum bis hoc morbo fuisse in rebus agendis Cautium lilia tu Caesarem, frequentiq; capitis dolore Uzzatum tradunt fa=ehu in uinimirum quod cerebrum consortii lege a stomacho affi fis caecari,
26쪽
Lm, eg m ciebatur, ob uehementeis animi curaS, quibus maxime tyraDemocri detinebatur auissima uis ob rei uenereae nimium usum,tMetia 4 4 cuius appetens suis e maxime fertur: legisti ne quadoque
it Vi ς apud Hippocrate ex Democrito in συνουσίαν ει νωροκραν ἐπι
pisiem com ut mirari dessinas C. Iuliu Caesare Dictatore reritq;mζηt- - 4 potitum illud infortunii ob eas, quaS modo habui, ra-φρης' tiones fuisse perpessum, ob quas etiam, Malia permula Plutarebiti ta magnos cingenio terum gestarum gloria excellenis uita caeὰ tes uiro Seodem laborasse. Hoc autem morbo Corduissuris bae primum, ut fertur, correptus non mollitiei occasio nem ex ipsa fecit aegritudine, sed ex militia aegritudini remedium comparauit. Indomitis nanque uiarum difficultatibus, uictus parcitate, assiduis uigiliis, durissimis laboribus aduersus morbum dimicans inuictum ac insua perabile tutatus est corpus. His proxime diebus adoleuscens quidam quotidiana febre correptus, mihique curandus oblatus, quum magnam crudi humoris copiam una cum oris uentriculi, quod stomachum proprie uocant, offensa, uel excruditatibus, uel alia quapiam occasione congessisset, inter accessionis initia syncope capiebatur succedente uero tempore in comitialeis conuulsione prolabebatur: inter quam ceruix ad dorsum rauhebatur, oculi distorquebantur, osq; in latus contrahebatur, rigoreq; corripiebatur, spuma circa os effluente, qua peracta accessione syncope deficiebat. Quae
.. . . mero sint eae corpori Sparte S, a quibusco sortii legemor
bus hic producitur, Galenus refert, dum puerum ira disse commemorat,qui comitiali conuulsione ex cruris consortio laborabat audierat enim ex puero narrante affectum a crure initium sumere, mox illinc recta ascenadere per stemur, Mimminentes illi lumbos, ac per latera ad ceruicem donec ad caput perueniret quod qui priηmum tangeret, ipsum haudquaquam sibi constare qui interrogantibus medicis, quibus cum ad rectam ipsius curationem uestigandam Galenus conuenisset, qualet deflet quod ferebatur ad caput, nihil habuit,quod responderet: hic autem annum aetatis suae decimum tertium ae
27쪽
gebat Alium praeterea uidisse adolescentem refert mentis compotem, qui satis poterat Tentire quod fiebat,& alteri enarrare, eodem morbo laborantem: hic autem dicebat ,ueluti auram quandam frigidam esse id, quod aiscendebat. Quid quod Alexander Trallianus idem pro Lib. I .c. I 3.pemodum uidisse refert j Sed placet exemplum quoddareferre quod ipse uidi Magdalenae, quae apud aedes Diui Marci habitabat, uirgini aetatis suae annum agenti vigesiamum quartum,pe palpitare ex pollice dextro uehementer coepit haec autem palpitatio illinc recta ascendebat, uti referebat, per crus, Hermur, lumbo Sque illi immine te is, acceruicem, donec ad caput perueniret, quo prismum contacto desipere uidebatur postea statim conuulsione correpta concidebat, spuma ad os faeta haec auteita crebro illi obueniebant, ut tandem moreretur Hip*pocrates autem libro morborum uulgariu secundo Tiamo nectis inquit filio fere bimestri pustulae in cruribus,
coxis&lumbis, ac imo uentre, tumores ualde rubicitudi his autem sedatis conuulsiones& comitiales fiebant sine febribus multis diebus ,mortuus est Paulia uero tum ac ruri S, tum manus digitis contagionem nasci posse dicebat Insuper uisus est inquit quandoque proue ni re id genus uitii in quadam muliere abutero; quo tempore utero gestaret, quod a partu edito cessauit. illud ipsum Avicennas matricis praefocationem appellat,simileq; comitialibus esse, quum tamen alibi comitialis speis ciem morbi esse uelit: quae res facit, ut sibi inconstans inscribendo uideatur: quum tamen sibi optime constet. comitialis enim mali species ab affecto utero lege conα sortii, mutuae strangulatus esse diuersa fanae ratione dici potest: qua enim cerebrum afficitur, comitialis O bi genus ea enim ratione dicitur uuluae strangulatu S, quod idem uitium affectum uterum consequitur, quod Min comitiali conuulsione solemus intueri . quae uero in utero materia continetur, eiusdem affectus eius nimirum strangulatus nuncupatur. primo igitur loco ear
tione comitialis morbi genus esse dixit, quod consortii
28쪽
quadam lege ab eodem cerebrum afficitur: quum aliis tuosi spiritus ab eodem ad cerebrum sublati idem ita inuficiunt, ut comitialium casuum congerieS sequatur. alutem uero, ut qui propriu erat locus uteri morbos reα
censendi, uteri strangulatum comitiali tamen morbo persimilem esse, non autem comitialis morbi genus diu cit dum enim secundo loco praefocationis ut uocat matricis, duas esse species at quarum alteram morbum officialem, materialem alteram nuncupat: secundam comitiali accessioni persimilem esse ostendit per haec uerba Et secuda est aegritudo materialis cineo, quod facit procedere materiam retentam ad duo membra principalia, ex uapore malo uenenoso: quare accidit res, sicut epialepsia, syncopis Qua igitur morbus est, ut inquit, D ficialis .i qua uterus con Utitur milute proprie strangulatum,qna uero materialis est morbus, idest qua facit procedere uaporeS uenenatos ad cerebrum, comitiale acllum dici contendit Paulus uero comitialibus similem esse uteri suffocationem uoluit,nimirum quia iuxta circuitum, ueluti comitialis,mouetur Genus igitur comitia ulis morbi uteri strangulatum, proprium morbum esse hoc modo existimandum. Similem profecto comitiali affectum hunc fecit Hippocrates libro de morbis mulie bribus inscripto, dum uteri strangulatus causi as, casus referens, Quaedam, inquit,etiam delibus frendunt,& saliuae ad os suunt,4 similes sunt his, qui ab herculeo morbo detinentur iisdem prope modii casibus ex uteri strangulatu prouenientibus affectam mulierem noui, quae ita frequenterin comitialeis conuulsioneS,syncopamq; prolabebatur, ut persaepe ueluti mortua deploraretur hoc autem quum plures annos id genus uitio laboraret, nul loq; adhibito medicamento depelleretur, excreto tan demi uulua nigro quodam humore, aeras O praeter Omnium sententiam incolumis euasit. Excoli etiam dolo recomitiales affectiones fieri pol se Paulus uoluit, dum ait Puto autem coli curn affectum, qui etiam in crude
scit, ex huiusmodi contrahi humoribus ut qui ab Italiae regioni
29쪽
regionibus inceperit, in aliis autem ullis Romanae Rei p. locis pestiferae cuiusdam luis contagio simul grossetur.
quamobrem in morbum comitialem, alii Sin artuum resolutionem sensu incolumi, non nullis in utraque tranusiit, ac eorum, qui in comitialem morbum inciderunt, plures interiere ex illi uero, qui in paralysim, non pauci euaserunt, tanquam caussa, quampsum tantauerit, per
cristin finita hunc sequutus est Avicennas, qui omnia ex Paulo desumpsit. Ex intestinis praeterea Comitiale caGsus ob Lumbricos ea occupant eis fieri&Paulus. aui Jψ- - 37-cennas,&ipse etia non semel obseruaui,scripsi l. in quo φθ LI si a dam libello, qui me imprudente, multo excidi , pera uenit in manus hominum. Potest&aliene, praecordii Sq; A es illud mali genus fieri, quod & Avicennas ostendit, fautim etiam eXplicabitur. Sed, quod mirandum magis uia detur, auertebris spinae, ab humerali osse comitiales interdum conuulsiones factas fuisse, a toto demit coris pore idem author testatur, quod quomodo fiat, ex eo patet, quod Galenum semper fere sequi author ille ui Gsus est in arte autem medicinali ita scriptum reliquit caprio.
i. Totius uero corporis habitudo in illis maxime dicitur partibus, quae primae oculis subiiciuntur sunt uero haec,
musculi, qui omnia ambiunt offa Hae autem Avicenanas exponere dum uoluit, Illud autem, inquit, quod noucet cum uapore malae substantiae,&qualitatis, est in toto corpore etiam, ita ut sit in digito pedi S, manus per quae uerba non a stomacho latum, uisceribusq; aut internis corporis partibus uapore S prauo caput petere, ue rum etiam ex partibus externi S in quibus totius coroporis habitus deprehenditur. a toto igitur corpore cor . rupto uapores caput officietes comitialis morbi cauia sani esse de partibus extrinsecis, musculis nimirum toti corpori adiacentibus intelligendum est: et si Gentili Sit p. 3 .n. s. c. te Fulginas uir acerrimi iudicii, aliam eiu S loci e XPO si I. come.s .
tionem afferat: fit etiam piarunque, uti Asclepiadi plau cuit
30쪽
cuit, percussu atque diuisura membranarum, quae cecrebrum regunt, aut nimio timore. Sed quaeres fortasse, mehercule non inepte: quum comitialis affeci us symptoma sit, atque symptoma omne morbum consequatur, Ut propterea ουγγυι α , i morbum succedens dilictum etiam fuerit, an eodem perpetuo in loco, quem morbia occupat, reperiatur, an potiu alium morbus,
symptoma alium inuadat locum siquidem duorum alaterum sequi necesse sit, ut si eade corporis parte, in qua morbus residet symptoma etiam fiat, falsa sit Galeni diuisio in treis illas comitialis huius mali differentias nam tertia illa quae consortii quadam lege ab aliqua corporis
parte fieri dicitur, omnino auferetur,in qua morbu aut in pedis pollice, aut crure,aut aliubi esse creditur quum tamen symptoma in cerebro fieri uideamus. aut si non
eodem penitus corporis loco morbus sympto mainsideant, falsum erit, qu bd huius symptomatis morαbus sit semper cerebri sinuum obstructio An quod utruque uerum est, nempe quod morbus, tympio maeundem locum occupant,& Galeni de comitiali morbo in reis illas ditiarentias, aut species diuisio optima est sNam quocunque modo siue primogenio in capite, siue
consentiente stomacho , aut alia quavis corpori parte Contagionem impertiente fiat, quum ueluti quaedam aura frigida cerebrum petat, has omneis disterentia ob structio semper cerebri consequitur. Quo autem modo illas omneis comitetur, ea ratione deprehendi potest, quod obstructioni Sqtium plures habeatur caussari huius, qua de agimus, duae esse existimantur altera quum cras: si lentiq, tum humores, tum uapores cerebri sinus ob struunt quorum primi eius obstructionis sunt caussa, quam comitialis casus primario cerebri affectu conseo
qui tur: uaporeSuero eam, quae stomacho conseruiente
fit, constituunt, ueluti 1n oculorum suffusionibus est
uidere altera uero quum cerebri sinu coalescunt, et contrahuntur, ob laesionem nimirum, quam uicina partes contage ipsis impertientes inferunt, ut scilicet concl