장음표시 사용
51쪽
demus: quod tamen naturae alienum aY1 me uidetur quunullum in animante ages reperiatur, quod humore ita afficiat, ut putrefactionem in eis ueneno quam simillimam pariat, quum praesertam natiuia calor omne is corporis parte tueatur. An quod humor aliquis ua aliqua plerutaque causarii potissimum corpori parte X terna maxime cocluditur ut a naturali calore destituatur, qui postmodum putredinem usque adeo ingentem suscipit ut ueneno proximus uideatur. Neque enim ut uenenum primo suae naturae ortu, sed longo ordinis progressit atq; mutatione talis evadit. Vt enim ex uaria humorum Pu tredine, siue ea ex inteperie siue aliis ex caussis orta sit, diuersi generis febres excitantur, ita sane exputredine longius progressa,vel alia caeciore ex caussa corruptio
nem quandam in nobis sponte gigni videmuS, quae non modo ueneni uires aequet sed Mipsa tota uenena sita que ita syncope grauis admodum sericulosa plerunq; sit ex concreto sanguinis grumo magi me si uel in uentri αculo uel intestinis deinde si in pectore,aut uesica Putrescat, sitque ea cum pulsu paruo respiratione difficili extremorum frigore,& sudore frigido sub orta interdum febre . Non admodum dissimiles etiam casus traduntur
a concreto putrescente que lacte gigni extremum pedem aliquando sideratum uidi sine caussa quapiam externa sine tumore aut rubore conspicuo oborto primum dolore immanissimo mox sensum atque motum periisse , partem totam liuore contabuisse, exuIcerationem foedam insequutam, quae acerrima medicamenta causti αcaque atque ignem demum admitteret, ita ut totum pedem abscindi necesse fuerit. In uteri porro cangulatu plaerunque mulier sine motu sine sensu quasi extincta iacet cum pulsu obscuro paruoque eatenus, ut interdum
ne percipi quid possit, cum animi defectione N difficili spiratione quae non modo pectus opprimit, sed fauces quasi manu prehensas praecludit. Hunc aut tam sa ius casibus comitatum tradit Galenus uel a suppressis menstruis, uela cohibito seimine proficisci, quod uitiatum
52쪽
tum maiorem quam menstrua uim mox a corpori in αfert. At quum non ipsa corrupti seminis substantia, sed uapor duntaxat in cordis cerebrique sinus sublatus isto rum sit author, quiS non illum uaporem multoque magis uitiatum semen, unde is prodiit censeat uenenatae qualitatis conditione ac uim obtinere Manc sane caus. i. sam, quae mole parua maximaS solo contactu alteratio α 3 nes infert, reei Auerrhous in collectanei S demonstrauit, dum uteri casus referens ita scribebat. Et ego diu coquod non est impossibile quod generetur in corporibus malis, eorum substantia humor unus similis ueneno, potissimum in hoc membro, eo ubilocus est&conceptaculum superfluitatem corporiS, quae paratae sunt recipere corruptionem Caeterum dices, neque illud auferre dubitationem quoniam etsi humor ille cor ruptissimus in corpore progignitur, mirandum omnino uidetur, eundem cadiu latitare, quin statim uenenatae potionis exemplo in ortem inferat Verum enim uero Gaαsib. I inom.2. lenus illud optime declarat, dum enim Prorrhetici au*π IV thor scribit,Perniciosa sine signis leuantia mortem indicant id est quum morbi lethales atque perniciosi sunt,
aegrotique leuiu aut redie habere uidentur non praeces' dente noxiorum humorum aut cococtione aut uacuatione nota futura mortis existit. Et si enim inquit Galenus)perniciosi illi humores latitare uidentur, cotinue tamen deterioreS fiunt, quousque ad tantam perniciem deueniant, ut repente subinde hominem peramant. que admodum exemplo est cani rabidi uirus, quod quum diu lacuerit repente postmodum interimit ita enim inquit. Nam Caussae aliquae eorum , quae in corpore pro creantur potentia uirtuteque tum uiruS rabidorum canum, tum lethalia ea medicamenta nempe uenena repraesentant. quae etsi in affecto loco nullum protinus nota dignum pariunt casum, post quatuor tamen uel sex men ses, uel longinquiorem tempori Stractum hominem perimunt scimus enim nonnullo S a canae rabido comorsos, qui postea tum aquas formidarunt, tum a morsus
53쪽
initio post duos, uel treis, uel quatuor, uel multo plures menses interierunt. Novi sane 'uendam, qui exacto anno eum incidit affectum quem δροφοῖν uocant.
et paulo post ita prosequutus est. Non est igitur absurdum ut talis in corpore paulatim progenitus sit humor qualis estri rabientium canum, tractu temporis onagiore corrumpentium medicamentorum, id est uenenorum, quae post longum tempu interimunt Clarissime igitur ex his Galeni uerbis constat talem in corporibus humorem posse progigni,quale uenenu existit, qui post temporis interuallum hominem perimit illud autem nulli mirandum uideatur, quum tot eduliorum adustiones, tot putredines humano in corpore fieri quotidie uideamus, totque animi perturbationeS, ex quarum di uersarum miscella id genus uenena progigni creduntur.
Quam rem Empyrici quidam malefici imitati, ex uariarum rerum putrescentium mixtura uenenorum quaedagenera lethalia admodum parant. siue igitur extrinsecu Saccedens, siue intrinsecus fac tum uenenum hoc animaαti obfuerit, nepe quum indicibilis quaeda praua qualitas
a forma qua uocant specifica producta, uel humoris uel uenenati cuiusuis animatis solo contactu partem quam apia alterat, quae alterata uicina sibi inficit, atq; haec alia, quousque ad cerebrum tandem pertingat, ingentes ac saeritissimos casus parit comitialem, syncopam momtemque nonnunquam infert. Cur igitur, dices, materia illa uenenata corporis eam partem non laedit, in qua residet procreata est 'in quod parcilla etiam, minus tamen ob est haec enim familiaritatem quandam cum ea contrahit, ob quam mirata ob raditur, ueluti exemplo sunt cum aliae permultari corpori parteS, tum in primis bilis uesicula, qua quum feruentissim recipiat humorem, ob familiaritatem tamen, quam cum bile calix dissima habet, minus ab ea peruritur ac proritatur. An etiam quod pars illae amasemateriam depellit, quominus ullo ab ea nocumento afficiatur Oeterum quaeras hic cur est quod quemadmodum in homine cane perα
54쪽
niciosus admodum humor iste procreatus morte progressu teporis infert, qui uero in feris,quae morsu ictu ueuenenum eiaculantur,existit, non idem efficere copertum est. An quod non eadem ratio est perniciosi humo is ris in homine lane facti 4 eius. qui in uenenatis foeris reperitur. qui enim in homine lane perniciose noxius est humor a natura destitutus est, ut qui corpus nedum
alere aut augere , uerum potiu corrumpere potest qui uero uiperarum uenenatarumque ferarum est, non modo iis noxius non est, uerum alit eas lauget: quum natura comparatum sit, ut, quod uni est alimetum,alteri uenenum existat scorpii exemplo hic enim ictu in nos facto, uenenum illud eiaculatur, nosque interficit econtra uero hominis saliua ieiuni in primisque biliosi scor Pium pernecat ut multa interim alia omittam, quae idipium ostendere possent: quorum in commentariis de lo-sib. s.c. cis affectis Galenus abunde commeminit. Caeteru quando sermonis serie duetus longius quam fortasse opus fuerat digressus fui, ad institutam disputationem redeunduesse ope precium facturum existimavi. Quare locus in quo id genus procreatur affect', qui qualisq; esse debeat consideretur Cerebrum uero illum essed supra iam di lib. 1. apbor cium fuit,&Galenus nulli bino demonstrauit, cras a 3. q. loci nimirum ac frigido humore magna ex parte animalemisse. e. 1. spiritum qui in uentriculis eius continetur, impediente
quominu Sexire possit. Nos autem ea ratione idem asse serimus, udd quum omnes corporis partes in comitiali casu aequa lance quatiantur conuellantur, sensuque ac motione priuari Conspiciantur, cerebrumque corpori uniuerso mouendi sentiendique facultatem suggerat, ipsum primum affici, neque totum cerebrum, sed eiu Stantummodo sinus male habere ex eo deprehenditur, quod repentinus prolapsuscitaque excussio non nisi heius parte laxiore amplioreque fieri potest cerebri autem nulla capacior pars quae uias ampliores vasaque latiora ad recipienda excutiendaque excrementa habeat, quam sinus ipsi conspiciuntur. Quamobrem recte sane GalenuS
55쪽
Galenus tertio de locis affectis libro comitiale malum
cerebri sinuum tantummodo affectionem esse memoriae prodidit. An uero cerebri sinus omne ladantur quum digna uestigatione res habeatur, perquirenda est. Acttia D. r. e. 6.rius in eo quem de actionibus & operibus animalis spiri Oribasim iutus scripsit commentario comitiale malum Communis .aphorico. sensus affectionem esse uoluit, ueluti&attonitum c 1 . talepsim Coma communis enim sensus actiones laedi in id genus affectibus perspicuum esse ait quaeres Galeno non probatur, qui ueternum ait migilia sensu tan Iib. 1 fraustum communis affectu S proprio essemon autem comti compi intialem conuulsionem aut attonitum aut catalepsim aut me. Coma, quemadmodii Actuarius sentiebat. An quod idem ambo diminute tamen Actuarius, clarius uero Calenus dicunt ' quum enim sensus exteri omnes in comitiali couulsione laedantur, anteriorem cerebri partem affectam esse non est quod quis magnopere miretur. In hac aut comunem sensum residere nemo non probat. nonia ueros ter sensuum exterorum lasionem memoria quoq; ratio obtaeduntur, uniuersumque corpuS conuellitur,
omnes cerebri sinus una affici necesse est. Sigitur sensus tantum communis incomitiali conuulsione, sedi
ratio memoriaque afficiuntur. Propterea Galenus tertio de locis affectis libro dicebat,eu qui ita laborat,neaque uidere neque audire neque ullo sensu quidquam percipere, ac ne consequi quidem posse quid factum sit, siα
quidem cum memoriae uiribu rationem quoque oblaedi necesse esse in quarto uero eiusdem nominis libro,in sopore inquit anteriorem, in catoche uero catalepsi posteriorem, incomitiali atque attonito morbo utranq; partem uitiari nec fieri potest quin omnes cerebri partes laesiae uitientur, quando in eo morbo totum contra αhitur cerebrum, quemadmodum antea ostensum fuit. Quo etiam ex loco colligitur horum trium morborum differentia, quum ab eadem caussa proueniant: siquidem omnisi frigidus, crassus, aut omnino lentus humor caus
56쪽
afferens uniuerso corpori, uerum in resolutionem ne Dorum non finitur in sopore praeterea & comitiali mor-ho sinus magis cerebri corpuS minuS, in attonito uero utraq; affici solent . in hoc etiam spirationi munus obis laeditur,in comitiali nequaquam. Dices fortasse, si illud latum comitiale inter atque attonitum morbum discrimen existit, ut in comitiali cerebri sinu corpuS minuS, in attonito uero utraque afficiantur, necesse erit omnem attonitum morbum quidam comitialis antecedat, quod omnes cerebri sinus repente4 affatim impleri ne oqueant, quin prius modice leuiterque obstruantur. At contra fieri deprehendimus, attonitum nempe primo repente que inuadere, quem nulluS praeuenerit comitialis affectus. Quin etiamsi in comitiali frigidior pituita
cerebri sinus meatusque semper obstruit, eo per accessionem dum neruorum principium ut inquit Galenus seipsum quatit discusso, non aliis praterea accessionibus laborabit: atqui nihilominus recurrunt, aut si semper alius Malius humor per accessiones influat, qui fieri
Poterit, ut quum quis terque quaterque primario a ictu corruit, quale non paucos uidere licet, tam multus tamque crassus humor succrescat quamam ea scaturi-gΟ,unde tot uitae curriculo dimanet, in meatus in αcurrat s An quod attonitum nullus comitialis morbus praecedit, sed hominem repente invadit, sui catque mea sane ratione quod in attonito crassus ille lentusque humor principes cerebri sin una uice cumulatim ita replet, ut Omnes corpori Sparticulae, quibus sentiendi mouendique facultas a cerebro suggeritur, motum si αmul ac sensum amittant: quas interminusculi thoracis existunt, quorum actio omnino deperditur, qua ablata perire una respirationem necesse est. Unde cordi quorique temperamentum necessario dissoluitur quo tandefit ut etia animalis ipsius necessarius sequatur interitu S. neque mehercule ob aliud attonitos mori contingit, quam quod spiratione priuati sunt. Illud autem comitiali in morbo non apparere nemo non probat neq, enim
57쪽
principes cerebri sinus cumulate, neque ita confertim replentur, alioqui eius accesset non cito dissolueretur: ueluti antea dictu in fuit. Multae autem recurrunt comitiales inuasiones, pluribusque m die S homine capitinatur, quod semper aliuSatque aliuS humor per accessitones in f uit, succrescitque . quo modo autem succrescat, Hippocrates in commentario de sacro morbo abunde demonstrauit . statimque infra declarabitur. Dice eratiam fortasse Galenum secum pugnare , siquidem inter initia quinti libri de locis affectis comitiali morbo ten c. I. latos,uelutiis sopore, catalepsi, atque lethargo, uiolenter ac uix respirare scriptum reliquit his ipsis uerbis, quum tamen priore eiusdem argumenti libro clarasset me Isb. . cap. 2. dixerit in iisdem affectibus respirationem seruari natu
θελλεσθου του θωρακος id est Ac fortasse caussa quas nos attulimus, cur affecto cerebro in magnis apoplex iis cor laedatur, easdem aliquis sequutus alio inuenire modo poterit caussam, quamobrem in minoribus apoplex iis catalepsibusque&caris Me pilepsiis Hethargis minime qui I afficitur perit. Neque sane minus Id reperiet, cosidera as quonam modo indietis affec tibiis respirent laboran es, uidebit enim uiolenter id illis cotingere, quasique i inculo quod adstriditas attolli prohibeatur horax. uerba autem ex quarto libro hac sunt. μά, δε ἀνα
ossis peruersione sinus comprimitur medius hominem
58쪽
caros corripit sine conuulsione, ripirandi dissicultate,
quorum alterum morbi proprium est comitialis , alterum attoniti. quemadmodum sane cari&catalepsis spiratio naturalis conseruata illo tamen discrimine, quod in caro occlusae palpebrae conspicuuntur, in catalepsi uero adaperte. Vides igitur ut superioribus uerbis in comitiali morbo praeter carum & catalepsim Hethargum spiratio dissicilis ac uiolenta appareat , quam tamen se αquentibus uerbis naturalem in iisdem affectibus seruari clarissime docuit. Ego uero ut ingenue fatear quum nulla mihi suppeteret ratio qua dissidium hoc diluerem Min qua mihi ipse satisfacerem, proptereaque permultos Galeni studiosos uiros consulerem, neque quispiam quid afferret uitam mihi esse acerbam putabam tandem in hanc sententiam ueni ueluti tu Flaui optime testis es, quam tibi uel probandam uel improbadam iamdudum scripsi ut Galenus in quarto de locis affectis iis bro hos omnes affectus propriis quibusque notis inuicedistinc' os nobis descripserit, atque ita fere depinxerit,
ut nulla alterius mixtura alter uitietur. Hac igitur ratione comitialis morbus sopor catalepsis sine ulla prorsus spirandi difficultate notantur nimirum quoties nullus his admiscetur alius astectus cuius accessione confusiis specten in notis necesse sit. Quod autem ita sese res habeat, uel omnes hi morbi testantur, nempe sopor catalepsis, comitialis,attonituS, quorum una eademq; humoris habetur caussa, frigidus scilicet humoricrassus, ac lentus, atque in quo fiunt, locu S idem esie creditur, ne,pe caput, ea tantii inter sese dissideat differentiae, quod anteriorem alius capitis magis occupat partem , posteriorem alius quemadmodum alius cerebri sinus, corruptis alius magis infestat. Quum igitur tanta sit locorum uicinia, facilis profecto in alienum locum humoris transitus fiet, aut saltem dissicile non erit, ut parte is sibi quisque proximas lege quadam consortii trahat eadem mehercule ratione qua comitiale melancholicos plerunq; ,
ueluti e contra melancholicos comitiales fieri exHippocrate
59쪽
crate iam supra didicimus. Ad eundem etiam modum qui comitialibus antissimis accessionibu capiuntur, credendu est ut facile capi attonito morbo ualeat quo tempore morbi utriusque confundi quoque notas uerisimile est. At quum soli uigent, neque alter alterum in nrcit morbus, tunc comitialem nulla spirandi offensa consequitur, qui si amior fiat, eo casu spirand difficultatem contrahere facile potest, ac nihilominus tamen comitialis nomine continetur, etsi minuisincerus purusq;. Hoc igitur modo Galeni locus quinto de locis affectis est accipiendus, ubi comitialem non purum illum atque sincerum morbum, sed quem aliae quaedam morbi alterius nempe attoniti notae admixtae adulterent, accipi eobat,&quem superiore libro propriis notis circumscrioptum definiebat. Dicet fortasse quispiam, comitialem casum conuulsio quaedam quum perpetuo sequatur,quaenam comitialem inter ueramque conuulsionem erit differentiai de eo enim comitiali casu mihi sermo est, qui primogenio, non de eo qui lege consortii fieri solet, in quo per interualla quatitur animans An quod si Pauli ius comitialem propriamque conuulsionem eandem esse uult, latius conuulsionis uocabulum sumpsisse uidetur λ quum uera& propria couulsio comitialis casus necesse nec dici possit ea igitur inest differentia comitiale
inter casum ueraq; couulsione, quod hic cum ouulsione, nepe motu couulsorio a natura, uera aut couulsio praeter natura fieri solet siqui dein uera conuulsione musculoruligamela neruique uiolenter, neq; prouolutati Simperio, cerebri uero sinus a natura retrahuntur, ut quod noxiii in ipsis continetur excernatur. Quod autem reSita habeat, ex eis etia costa comitialibus inuasionibus,quas ulla absque conuulsione fieri Galenus inuicennas memoriae prodiderunt. DiceSetiamne quid intacto umo- mittatur, quum eadem propemodum comitialis, uertio ginisque caussa habeatur, eundem morbum utrunq; esse quis existimabidis utriusque enim inter alias plerasque caussa eadem locusq; idem affectus habetur, obstrusio
60쪽
nimirum in cerebri sinibus praesertim anterioribus facta ab humoribus frigidis crassis ac lentis. eosdemq; laede nutibus, ut cogi costringiq; atque noxia matUria expetolere cogantur Neque mehercule iniuria, quando ast inesistae adeo sunt affectiones, ut ambae una esse uideantur: differunt tantum, quod leuior in uertigine , quam in comitiali malo fit obstructio, in quo omnes corpori par tes convelluntur: illam autem ob similitudinem την μιι - κραν ἐπιλαών uetere Olim medici nuncuparunt. Hac igi tu tanta illorum affinitate interdum factum est, ut inter medicos alioqui spectatae uirtutis exercitatio is uiros ambigeretur utra esset affeetio, an uertigo an comitia lis: ita utriusque casus inuicem conueniunt sed hactenus ista . Nunc quoniam qu bd in principe naxime corapori Sparte, nempe cerebro, comitialis morbus fiat, dictum est, reliquum est ut ostendatur an acutus sit morb' an diutinus habeatur. quado altera ex parte diutinus propterea salubris existimatur nam ad ultimum uitae die aegrotantes plerunque comitatur altera uero non acutus tantum, id est periculo obnoxius, sed ire uis esse Conspicitur: quum crebra adeo quandoque fiant accessioneS, atque adeo uehementeS, ut corpuSuniuersum couulsum breuissimo tempore pereat. Accedit his quod diuersi diuersa senti ut ac uolunt Hippocrates enim diutinum; Celsus non praeterquam quod longum esse , ad mortis usque diem litaria periculosum etiam esse uoluit . Calenus item longo inter morbo enumerat, eius', longi temporis initia esset dicit cuiusmodi&ariaticularis morbus& co Xendicum renum dolores ex iis stunt Sed nec clarius sexto phorismorum libro dum aphor. 7. aphorismum exponeret, cuibuscunque uenae sectio aut
purgatio cum medicamento conuenit: hi uerbi S. μα
πολλωνάνθρωπωνεπαυσαμ εν. Id est eodem modo sanguinis sputum comitialem morbum, atram bilem, atque apo αplex iam aliosque id genus diutinos affectus in compluvribus