장음표시 사용
411쪽
XI. ericus ' Pupui Lector. - Redux itaque sex cademi nperegrinatione Emericus P. Papa Trancisci filius, Lector Pims si aereatus an . 723 et per curat0res introductus, Linguae Graecae ac Logices Messionem suscepit. Sub 00dem Lectoris titulo Collogam habiturus Stephanum Tok Vasarholyi tunc in Academiis Germanicis ac Belgicis peregre existentem, in hunc sinem etiam publico collegii sumptu subl0- vatum. Sic equidem constitutio de Lectoribus 1 initium executionis fuit; at vero mox ad intercessionem Petri adu lvari Passeris Sax0p0lliani praeclarissimi assinis Emerici apes, ei interventu patern0rum ami rum, integrum Emerico 'apa Salarium decernitur, et exhibetur; luit aliquamdiu cum titulo sectoris et integro salario Stephanus quoque Wkevas helyi in locum secedentis Georgii gigeti anno T25 dio VlID cembris, habita oration in laudo in Philosophiae erudita, non Lector sed Professor cum titulo et integro salario creatus sest. Atque ita utilis de Lectoribus constitutio brevi evanuit. XX. Fundus sustentationis. - Fundus sustentationis aequo docontium ac discontium fuit ex pia Fundatoris Principis dispositione aeris mutuo elocati ac Decimarum proventu oppidi . Enyed a Pagorum quorundam. Cui accessit Patronarum Pietas inventi enim non pauci, qui unum aut duos propriis sumptibus in studio litterario nutrirent. XXI. Monachi Decimas Enyedin Cath praetendunt. - Monachi Tovissienses anno T26 praetendebant Decimas Roman ,-Catholicorum Enyedensium, qui duo tantum aut tres erant ex mandato Episcopi Albensis. Cumquo illi Decimas praestare nollent, Provisor Collegii currus eorum frumento onerutos cum bubus ad Horreum Collegii jussit deferri. atque in ius vocando Decimas detinuit boves vero b respectum Episcopi Albon sis restituit. Cui dum C0llogii Curator Iosephus nigelli remonstrasset. quid iuris Collegium ad Decima Enyedensium habeat amplius urgere destitit. XXII. Minoritae Enyedin iii trod. - Supremus Comitatus Albensis Comes Steph. ornis variis persuasiunculis ac terriculamsentis imporitos oppidi Enyed cives induxit ut locum pro Minoritis in aliquo civitatis angulo designarent quod etiam obtinuit ores ad summum erant ex oppidi civibus, qui ob varia scelera notati desciverant ab avita religione ad romanam pro his ut viculis verba sunt litterarum C. Stephani
Κornis passer ibidem interteneretur urgebant caulae locum nacturi hoc pacto oppidani eximios autores ac Patronos qui nunc ab omnibus Opprimerentur ut tandem minus aggravarentur civilibus oneribus. XXIII. Vacantia Profess. ossicii per P annos. - POS deceSSum Empri P. Papa i qui exiguo fructu Professori locum occupa Verat quem paterni nomini splendor ae dulcis apud pleroSque memoria magi quam pr0pria eruditio in cathedram collocaverat per Septem fere annos, neSeio
412쪽
398 IB. v. AP. 12 β 24. 25. - DE COLLEG. N. NYED FATIS. quo fato malo certe Xemplo et maximo studiosae Iuventutis damno Sparta Professoris tertii vacaverat. In tanta eruditissimorum virorum abundantia ac tantae bonae indolis studiisque dicata adoles sentiae frequentia quid Collegii moderatores induxerit nisi favor erga quosdam partialis ac Publico oesentissimus. entabat unus et alter clientem aut sibi necessarium promovere Iuventus Scholastica reclamabat. Non est hic silenti sipario involvendum fuisse nonnullos e Proceribus, qui eam Spartam mordicitus deferendam volebant Iosopho Felsalusi Medicinae Doctori ac Practic satis infelici praeterea homini indigesto, vanitati dedito dicaci ac rumusculorum collectori bonorum irrisori qui ultimis vitae suae anni eo inconstantiae processit, ut eligionem suam apud Valachos alassatvenses permutaret. Studiosi sordidos ob mores virum aversati ui acceptent induci non potuerunt. Delectus tandem est Sigismundus N. 0r nya studiorum causa tunc in Academiis Germanicis absens. Cuius Spartam per plures annos duo Collegii Prosessorps dispertiti salariumque tertii Professoris accipientes insigni rei littorariae detrimento sustinuerunt. In tanta enim discendorum copia ac discipulorum frequentia
non minuenduS, verum augendia erat docentium numerus Evenit namque
exinde, quod Linguae Graecae Hebraicae Antiquitatum Historiarum et plurium Theologia ac Philosophiae partium vix promulsidem studiosi haberent, nisi a condiscipulis aliquam earum ac mutis Doctoribu notitiam acquirerent.
XXIV. Steph. G. Miget de di de Pro . - Stephanus Gyula gigoti
diu Rector et Pr0fessor Enyediensis, creatus est generalis Synodi Nesarius et mox anno 1J3 Superattendens Iam tunc Gabrio Alvint gi Gubernialis Secretarius vir doctus ac vehemens eum Samuele emen Lib. Barone de Gyer Monostor Supremo Comitatus obogensis C0mit iussu IllustrisC0nsistorii Supremi factus erat Inspector Collegii curator. Cui male cum Professore Ziget conveniebat quae enim innovanda ac in melius mutanda Alvintrius censebat. Superattendens Obstabat eumque secus progredi Curator non posset, censuit a clavo gubernaculi deturbandum invenitque rationem satis plausibilem Scilicet Superattendens est supremus omnium Scholarum a Collegiorum ex ossicio curator, Prosessor vero Collegi debet subsesse Curatorum dispositioni duo ergo illa officia sunt incompatibilia atque ita dum munus Professorium retinere non posset, habita oratione de infelicitato Regi ininis dio VI. Januarii an 1 38 Prosessoris munere
XXV. Tandem Sigismundus N. Berosnyai S. T. Doctor inauguratus est die X Januarii, habita ratione de relici scientiarum Connubio Demandata est illi Prosessio Theologi ea nisi lae Universalis, Iuris item Naturae et Gentium. Eodem die et anno Prosessioni Philol0giae admesus Cl. D. Victae Abod jtai dicta ratione de Sacra Philologiae nece Ssitate.
413쪽
DE ILLUSTRI CuoLA S. PATAR IN VARIISQUE EIUS FATIS. I. Necessarius rorum ordo in superioribus requirebat tractatum
de rigine Illustris huius Scholae S. Patakinuo qua inde a prima in
Hungaria Sacrorum reformatione celebris humani um sci sentiarum tb arum mentium 1 sicina semper exstitit. Distulimus tamen hactenus documentorum uberiorona ad tantum negotium conficiendum copiam praeStolari quae ne nunc quidem ex voto suppetit illustres Musarum sedes hanc Debrecinensem a Kolosvariensem etsi obscura caligine quoad
originem involutas cernamus, Satius attamen ea, quae comperta habemUS, communicare alii existimamus, quam prorsus se collectionibus nostris praetermittere.
II. Fundator Gymnasii retariensis. - Fundator itaque Gymnasii S. Patakion sis fuit Petrus de preti, vir opibus, clienteli S, Re mi-nsilitibus dignitatibus illustris fuit nim uiuod Transylvania0 Custos Coronae, Cancellarius Regni Hungariae multorumque Dominiorum, Arcium et Castollorum uti etiam Arcis et Patakiensis Dominii Possessor ac
Dominus. Quo praeciso fundamenta posuerit anno nisi litoratus aliquis ex angulo emergat ac loquatur lapis, determinari non potest. Accidisso tamen ante annum 1542 palam est, siquidem currente eo anno in captivitatem Ν00stadiense in abductus est Qui ultima linea rerum mor anno 15 8 sinem imposuit. Sacra vero pontificia cum renatae veritatis vangelicae professione, vivente adhuc et regnante Ludovie Rege, commutaverat. Ad annum 453 probabiliter rectio Templi a Scholae S. Pata-kiensis, cum maxime res Perenianae ex voto luerent, referri potest.
Nemo est ex antiquis scriptoribus, qui Templi S. Patakiensis e fundamento erectionem, atque Scholae constitutionem non ad Perentum deserat. Qui non satis habuit fundasse sed etiam unde alumni viverent ordinavit. Filius eius Gabripi de Peren non solum in Domini arcis et oppidi Patri successor exstitit, sed et ampliator et dotator Scholae re et assectu, qui annuos ex arce reditus administrandos Rectoribus et Praeceptoribus disposuit ab Imperatore ac ungaria Rege Maximilian Secundo regio diplomate confirmatos. Eximii ambo ac pietate clari Her0es Petrus Pater et Gabriel Filius Arcem Patakitiam muro vallaverant, ac Templum ubi utriusque ossa tandem recondita sunt tempore renati vangelii fundaverant. Testatur Inscriptio Monumenti marmorei a Basilio Fabricio
Sgiksga anno 156 Gabrioli Peroni facta ubi ita literatus loquitur lapis:
414쪽
400 IB. IV. CAP. 13. 3. - DE ILLUSTR. SCHOL S. ΑΤΑΚPannoniae Procere inter clarissimus Heros Unica pos stirpis, tu gloria Sola Perenne.
R0ligionis hon0s, Patria Pater liseu breve Regni Solamen populi dubiis in rebus asylum
Pacis amans almae, bellis civilibus hostis. Imperioque boni clemenS, Ut Sontibu S Sper,
Securam Solitus requiem praeStare colonis, Musarum portus, tuu O celeSia viridox
Quo duce Pannonicis Spes fulsit laetior arvis, Quo mori sente labant et squallent cuncta videmus. Hic iac se ad luctum Regni Patriaeque perennem Illustris Gabriel Procerum decus ille Perenus In semplo sibi quod pridem fundaverat ipso. Qui licet hic summis perfunctus honoribus amplum
Jam nomen meruit, cui funera nulla nocebunt, Stommatis ecce tamen fatalia stamina prisci Quod pQ sexcentos nunquam defecerat annos
Finiit, set patriis obdormiit ipse ruinis. Hunc et rus in tumulum sua clauserat ante Perenus Ossa Parens hanc qui vallavit moenibus urbem, Clara de hinc Mater Zeliel in sanguinis atque Barbara dicta soror, rapuit quam parca priorem. Ultimus his Gabriel iungit se nominis haeres Quae nunc tota Domu cantat super aethera Christo. Maximus uterquo renascenti iniungaria purioris Religionis Patronus, ac litorarum literatorumque fautor, sed brevis ovi, nam Petrus XLVIIaetatis numerabat annum cum in clauderet membra sepulchro Gabripi ne aetatem quidem Parentis, etSi magno honores adtigerat Inscriptio
enim vexilli ad tumulum ei secti ita fuit: Genere, MagistratibuSque Spectabili, opibus Magnifico, Domino Gabrioli Porsenio, comiti barnjuriensis comitatus perpetuo, Eodem anno, summo Militiae Superiorum artium Ungaria Praesecto, et havernicorum Magistro, Consiliari Sacrae Caesarea Majestatis, et postremo Judiei Curia Regiae, quem P0sonii in conventu omnium Baronum lethalis dysonteria consocii 28 Junii 156 vixit annos XXXV. Monses XI. Uxor Holen Orsi a Inoosta . .
III. Gabriel Prinyi, seu se Peren anno 56 vitam Posonii
clausit, scholaque muni sic adeo Patrono ac benefactore orbata est. In
quo etiam defecit linea miri lii ni Dominiumque oppidi S. Palati ei Arcis transcriptum est Stephano ob Caiv0dae Transylvano et celebri Arcis Agriensis propugnatori ac conservatori, qui uiues 0ni Patroni ste
415쪽
liberalis en a claris erga scholam partes implevit ad annum usque 157l, quem ultimum habuit. Cui successit pio in nutricatu Illusiris udimina
Sara Syly0k Steph. 0bonis vidua ac Franciscus ob eiusdem silius optimae indolis adolescens, quorum pia liberalitato caput extulit e inter omnes ungaria Scholas florentissima valde minuit. Accessit munificentia Illustrium Familiarum Batori momorinai, Rak0tri Stephanus enim Batori Iudex Curiae, Stephanus ruget Hom0nnai, Sigismundus Raholgi onerales Superioris ungariae Capitanei, victoriisque contra Turcas Ducses clarissimi, aspar et Franciscus uagotsi non solum in schola alumnos intertenebant; verum etiam ad exteras Academias promotum ibant. Denique Familiae orandii, quae in dominio oppidi et Arcis . Patali succes-Serat, Unde per coniugium eum Susanna orand si ad Georgium Raholgi
filium Sigismundi post sata Stephani B0tskai Transylvania Principis,
IV. 0m0 Georgius Rak0tZi singularem Scholae curam habuit. Anno 1621 adjuncto sibi Matthao Titie meri venorabilis Tractus
Zompleniensis seniore et praecipui eiusdem Dioeceseos Ministris, leges a majoribus conscripta recenSere USSit auxit ac confirmavit, sicque scholam in meliorem redegit ordinem. Aedificia nova recta, vincta a piis Benei actoribus, ex quorum proventibus Studiosi alerentur collata, alumni multiplicati, certatim confluentibus ad alumnorum Sustentationem ac promotionsem Magnatibus, obilibus Dioecesium Senioribus ac praecipuarum ecclesiarum Ministris, qui alumnos non solum in schola inter- tenebant, sed etiam ad extera Academias viaticis instructos promotu inibant Principalem adseptus dignitatem Georgius Raliotri necessarii proventibus ac viris doctissimis ornatam auctamque aemulam Gymnasio Albensia Principe Bethleni fundato essecit. Insigni officina Typographica, unde plures prodierunt libri in omni scientiarum genere, donavit, supellectili Libraria auxit, cui e multorum liberalitate, et testamentariis disp0sitionibus, multis tandem accedentibus libris Bibliothecam poss0dit schola
Patal in omnium Hungariae scholarum praecipuam Hisque modi instructa caput extulit inter omnes Hungariae CholaS, miroque modo ac SuavisSime floruit ad annum 1044 Rectores ad scholarum gubernationem. astores ad ecclesiarum curam quotanni magno numero Xmittendo. Ex omnibus Hungariae partibus iuventus hue Confluxit, praecipue generosorum ac nobilium liberi, quorum saltem anno 1643 trecenti numerabantur, et Musis superioribus sacrati iuvenes ecclesiae et Patriae servitio omnes devoti ad quorum gubernationem se institutionem Viri Docti, liboralibus Principum aliorumque Patronorum et ecclesiarum Sumtibus ad exterorum Academias sunt promoti, et ibidem insignibus salariis sustentati; qui regendo et docendo non tantum, Sed et libros manuales iuventuti utiles conscribendo, bonum publicum Sublevarunt.
416쪽
V. Non minimum celebritati scholae pondus ex loci amoenitato aedessit. Habitacula Nobilium in Domibus Raliotrianis, conversatio cum aulicis multum ad culturam Nobilium filiorum faciebat Georgius quippe Rakolgi primus post fata Gabrielis Bethlenii Principatus Transylvanici dignitatem consecutus anno 1630, 0S cuius mort0m anno 1648 factam vidua eius Susanna orandsi mali otia pientissima hic loci habitavit ad mortem usque Silam, quae contigit anno 1660 Patronaquo scholae fuit nunquam satis laudanda. Filiorum alter Georgius Rakolgi II Patro ad superos evocat Pi incipatum Successor obtinuit, utritiumquo Patri non dissimilom schola praestitit. Praeprimis alter filius Sigismundus Rali igi, pietatis et literarum studiosissimus tenorimo complectebatur scholam favore Libro etiam, quo magna copia possedit, tum in vita, tum postm0rtem quae anno 165 contigit, scholae usui concessit inter quos erant Biblia Polyglotta Regia Parisiensia, et Atlas Mercatoris quos Amstelodamo magnis sumptibus advehi iusserat. Crescebat in dies nomen et colebritas schola ita ut tam Nobili quam ecclesiastico magnum fuit gloriae in schola Patali in didicisso Plurimique hinc studiosi quotannis diviti viatico instructi ad exterorum cademias visitanda exibant, quorum reconio haec schola etiam apud peregrino celebre sibi nomen acquisivit. Q. Verum ut non sunt rosae in spinis, ita laetam hanc faciem cum tristi permutare De ita iubente debuit. Anno enim 1660 obiit piissima Heroina Susanna orand si et ius filius Princ ops 00rgius Rakolgi secundus, qui anno 1643 uxorat sibi uxorona Sophiam Bathori ex vetusta Bathoi eorum oriundam, antea Pontificia Religionis, sed spe nuptiarum cum Principe factam Rosormatam; quae simulatam ad id tempus Religionem mortuo marito eiusque matre desoruit annoque 466 ad Papisinum rediit, una cum Filio suo Francisco Rahotrio tunc nato annos XVI, iam electo Transylvaniae Princip0, sed 0 res a Patro in Polonia an 105T, iniungaria et Transylvania an 1658 165 o 1660 infeliciter gestas, hac dignitate cum omni sua posteritate excluso et spoliato. Haec igitur cum Summo Religionis Rosormatae in Hungaria detrimento ab ea deflexit, cumque tota sua domo sacris Papisticis a Thoma Palsi Agriensium Episcopo reinitiata mox Jesultis in Areo Patakiensi locum dat, facta 18000 florenorum fundatione; unde duo eorum alerentur, et tum Parochi ordinarii vicem subirent, tum scholam aliquam docerent. Quibus in Arcem introductis innumera illic subortae sunt litos cum Prosessoribus Collegii et Pastoribus ecclosiae disputationes, rixae, contentiones sine sine Jesultae in Foro erectis theatris contentiones habebant publicas atque populus ab avita Religione suducebatur; acetii inse
in illustri schola Prosessore, cui ex parte esuitarum se opposuit Matthias
Santibar Superi ,r Residentiae Patakiensis.
417쪽
VII. Principissa vidua mox omnes reditus Prosessoribus, Praeceptoribus Studiosisque ex arco a centum et amplius annis dari si litos
intercipit. Qui in milibus oppidis et pagis dii i0num suarum, quas in Comitatu seinplenion si et aliis plurimas habuit. Sacellum ritus catholici
in arce erigi jubet multis Comminati0nibus o formatos, praeptimis Scholam illustrem ferret Rosormati inter quos vir summus Stephanus Boisilai L. B. et Comitatus empleniensis Supremus Comes, aliique viri prase clari, de tanta iniuria apud Imperatorem anno 1662 in Comitiis P0sonii sunt conquesii, absque tamen omni fructu ot consolation odispersis post acerrimas de Religione contentionses Regni colis. Res afa-kinae eo peius postea habebant studi si Togati sempli aditu prohibiti Domus Professoris primarii Scholae vicina vi occupatur, Pastore quoque ecclesia arce egredi iubentur; et alia incommoda multa patrantur. VIII. Post in simila tande in Rosormatorum preces anno 166 Franciscus Ruli igi I in magna quadam Solon nitate Patallini habita cum Reformatis interventu etiam Soceri sui reconciliatur, ac pro interceptis
Schola reditibus mille nummos aureo Sponte numerat, cum molendino
quodam, restituta etiam D0mo Professorali. Non diu amon compositio haec duravit; si quidem anno sequenti 1670 tota ungaria civilibus motibus concUSSA; Uorum par non una fuit Franciscus Rakolgi cum Socero suo Petro a rin Croatia Bario, cuius siliam Holonam an 1665 iam duxerat. Capita actionis i inius ipse, ada Silius, Frangopanius Comites omneS, OmneSque Romano-Catholici aliique crimen perduellionis capit luunt. Rakotrius, qui cum Comitatu empleniensi arcem otia j, capto antea eius Praefecto, obsederat, et alia signa hostilitatis ediderat ingenti lytro viam redemit. Et ut in gratiam praeprimis cum Jesultis et Clero sedeat cum matre sua post varia tentamina et minas Scholam turbat. Anno 1672 dio 28 Septembris rosess0ribus et studiosis ut te clesiae Pastoribus in exilium pulsis, nec se defendere in tanta Patriae
conturbatione, qua ante pauco dies male contenti, ut Ocabantur,
Nobiles plurimi in exilium fugati, alii in captivitate detenti, valentibus,
nec quo recurSum facerent, existente. Turbato ita Collegi mox omnes eius reditus ex vinetis praecipue constantes Jesultis dantur Teinplum arcense, Hospitale. Domus ProfeSSorale et Pastorales, eorumque Ualescunque reditus ad eosdem devolvuntur, omne eligionis exercitium absoluto prohibetur Schola tota cum omnibus suis aedificiis abiectae sortis hominibus inhabitanda, pro certa echaniae Summa annuatim Jesultis numeranda, concedituΓ. IX. Scholares cum aliqua Bibliothocae ac Typorum literariorum parte relictis omnibus aliis rebus praedae hostium Scholam vacuam relinquunt. Prossessores cum maiori studiosorum parte obretZinum se conserunt, quo ea tempestate velut in aSylum Sub clientelam Transyl-
418쪽
vania Principis Michaelis Apasi miseriis acti se recipiebant. Hic scholares extorro anno sequenti 1673 cum Professoribus Michael Burinkai. Joli anno P0s agi in Transvlvaniam gratiose invitavit Alba Iuliae in locum Collogii iam Enyedinum transpositi collocavit, classes in eum, qui Patallini fuit. ordinem disposuit, beneficiis tam Princeps ipse quam vero pii Magnates
Ornare ac consolari non intermiserunt.
X. Tandem Comes mericus okoli Supremus Hungarorum male contentorum Dux Tureici Subsidii subnixus Gallicoque auro instructus, in ungaria Superiore rerum p0titur; mox viduam Francisci akolgi anno 1676 0rtui in uxorem ducit, anno 1682, quo iure belli et uxoritio oppidi et arcis Dominus evasit. Itaque eius auspiciis ecclesiae exercitio Boligionis hactenus destitutae in integrum restituuntur ita etiam ecclesia ac Schola Patallina, rusticis e Sede Musarum ad rastra relegatis antiquis possessoribus resignatur. Quod ubi in ransylvania innotuit ex communi Procerum ae Ecclesiasticorum decreto an . 1682 die iecembris concluso, duo se studiosis Alba Iuliae residentibus cum cortis mandatis instructi ad occupandam Scholam ablegantur pluribus subsequonti anno 1683 absqu0 tamen Professore ullo eos comitantibus Schola ruinosa, ae aedi-sidiis n0n paucis destructis mire defoedata ab illis occupatur, una cum reditibus multum a insen attenuatis. Quibus studiosi absque ampli Magistro viventes se alebant; seneriorique iuventuti docendae peram dabant inter spem et metum positi si quidem victis ad Viennam i Sept. an. 1683Τureis res okolyianae multum declinabant ita ut et ipsi anno G85 ad Turcas tandem confugiendum fuit in exilium aeternum in quo et mortuus est an . TM. Nihilominus comp0sitis Hungariae rebus et male contentis ad sinem anni 1685 placatis initio anni sequentis 1680 Roctor in Scholam Patakinam postliminio restitutam constituitur Johannes Τs etsi, singulari Zelo et magnanimitate a Deo ornatus ad illam per XXII annos in multis malis tutandam. Reliqui autem studiosi cum Pr0sessoribus Alba Iuliae in Transylvania permansoriant tali quidem harmonia, ut duae Scholae ipSae pro una et eadem Patakina, in duobus locis residente, haberentur.
XI. Parti illi Transylvanica feliciori vento datum est navigare; sed haec vix rospirans post restitutionem iterum an . 168 dio 2. Aprilis loco suo pellitur, iam antea an . 686 Templo ecupato sic scholis et Templis omnibus tanquam violenter subodkGlyio reliabitis iterum occupatis et in Pontificiorum possessionem datis. Nihil officiebant querelae privata o publicae in Comitiis Posoniensibus an . 168 et 1688 effusae, neque prece ullorum promoto ad Archiepiscopatum trigoniensem Le0p0ld0Κoloniisio, cardinatatus etiam dignitatemi nando, qui omnibus volis remisque Religi0nis oppressiunem adlab aba in t 0to Regno, praeprimis vero in Ditionibus Rak0tgianis, quarum iure Tutorio Pi curami his temporibus
419쪽
erat, veredibus Francisci Rukoigi I Juliana Filia o Francise filio adhuc
minorennibus Schola ergo iterum loco mota, studi080rum par in Tran- sylvaniam dispersa. Rector cum reliqua parte in oppiduin Gontg, ubi antea schola trivialis non contemnenda sempor florebat, tranSmigrat, ut in tantis turbis sub nomino scholae oppidi ius illustris haecce Schola conservaretur. Ibi ergo locatur iuventus haec scholastica, extemplo in ingente in numerum augenda, et cum omnibus reditibus spoliata careret, bonorum elemosynis diotim alenda. Tunc innotuit dicterium, quum egeni doloscentes ad vicinum Pagum RusIlia panis expetendi
Gont, rotino inus glias ae nyeret len Saepe ariSnya S. XII. Non diu hic quoque loci subsistore potuit; si quidem hereditarius oppidi Dominos Comos Stephanus salii Judex curiae magna Familiae suae necessitate tactus de oppign0rando oppido Gont cogitavit. Re hac intello in oppidani orsuasi satius fore sibi, si immimitate suae civitatis ipsi fruerentur ad tempus, contractum igitur cum Domino suo terrestri ineunt in triginta quatuor oronorum Hungaricalium millibus.
Quam summa in cum mutuo hinc inde levare conantur, majoremque
partem ex pia Magnatum Transylvanorum liberalitate iam acquisitameXSOlvere adnituntur, Iesu ita Cassovienses contractum Comitis salii cum oppidanis ad nihil ant, ipsi ver numerata pecunia anno 1695 dio 3 Ianuarii Dominium oppidi iure hypothecario ingrodiuntur. Qui positi iure Domini terrestris Scholam multa iuventute nobilem paulo post adgrediuntur di 8 Martii multisque modis eam vexatam et molestatam die 5 Martii loco iterum turbant, sicut etiam omne eligionis Xercitium oppidanis interdicunt. XIII. Dispersa iterum ergo Schola varii nobiles in praediis suis ei locum dare cogitarunt, ut iure Domini defendi p0sset, nec ita ut hucusque loco moveri praevaluit tamen eorum sententia, qui eam in Urbe Cassoviensi locatam esse voluerunt. Ubi erat emplum et Schola Roso1 malorum consensu Imperatoris Ferdinandi II n0n ita pridem aedificata et articulariter apud Reformatorum manus confirmata. Rectorem igitur Johannem set si Sch0lae Cassovisens Besormatae diu 20 M an. 1695 solenti iter praeliciunt, ut ibidom sub nomine Scholae Cassoviensis
conServaretur. Sequuntur eundem studiosi, claSSesquo puerorum Sub
iisdem Praeceptoribus publicis in integrum restituuntur. Studia eodem, quo alibi vigore procedunt. Patronis iisd0m eadem beneficia pollicitis in Sustentationsem studiosorum, et in die pro angustia temporum praestantibus. Nequo hic solidam quietem habuit, si quidem Jesultae, qui ibidem frequ0ntum eademiam habent. Imperatorem per coniugem Suam adgrediuntur; ac multis precibus invito etiani Imperator id officiunt ut Templum et Schola Resormatis an 1696 d. 2 Martii. . . . et Virgines 310niales
420쪽
in locum studiosorum auspiciis Imperatricis ibidem collocentur. Resormatis aut ei pro Templo Scholaque ingonii sumptu aedificatis, agri aliquot pro exstruendis ibidoni Templo Scholaque iussu Regio per Commissarios in suburbio occidentali adsignantur quo migrandum iuventuti fuit, relictis splendidis in Urbe aedificiis adversariorum voluntati. Verum nulla erant in agris vacuis ad discendum et habitandum loca, usque quo Rectori S Scholae multis precibus elemosynae a bonis piisque Benefactoribus colligerentur quibus aedificia lign0a provida eiusdem cura Scholae illustri capiendae Sufficientia, eodem statim anno erecta sunt, et postea multiplicata: ita ut licet in exilio fuerit, quisetum amon ibi satis nidum acquisiverit Juventus scholastica loco ubi campi et colles Musis sacri aderant nulli strepitu auditi, amoena et iucunda omnia accedentibus largis elemosynis, quibus Juventutem t0ties iam persecutionem passam iugiter boni omnes Sublevare lucri loco ducebant Florebat supra quam dici potos ibidem Schola, ingenti Iuventutis multitudine in qua plurimi ex tota Hungaria nobiles erant, quotidianis fere exercitiis cum Academia esuitica, committenda. Eratque mansionis ipsius securitas, tum quod iuSSu proprio Imperatoris ibi locata Schola esset, et quasi pro occupata Urbana permutata tum quod Potentatores exteri pra0primis Guillelmus ΙΙΙ. M.
Britanniae Re pro eius conservatione utilissime apud imperatorem intercederet.
XIV. Totius ungariae supui venore motus civiles anno 1703 sub Principe Francisco Rak017 II. quibus cum Urbs Cassovia ut Superioris Hungariae metropolis impeteretur, ad suburbium urbis tantae, tempore belli schola manero haud potuit. Ergo Iuventus ingentis numeri tota studiis sacra a d. 0 Julii solvi incipit. Nihilominus cum studiosis quibusdam Rector ad sinem anni eius exustis iam omnibus suburbiis inter medias hostium velitationes et volitantes supra Scholarn globos tormentarios ad stuporem omnium ibidem permansit. Licet Generalis militiae per Hungariam Superiorem commendans Comes Octavius Nigrelli licentiam abeundi studiosis dederit. Rector tamen cum quibusdam studiosis et aliquot nobilibus dio 1 Decembris an . 1703 Urbem intravit. Praesectus Urbis Bar Iacobus usari rem hanc ut summae delitatis argumentum habuit, et Oanuarii reliquos studiosos abire quo possent an . 120 ac seliolam quae amplius defendi non posset deleri iussit. Rector in ania Urbis obsidione positus, quotidianis fere excursionibus, et apud officiales Caesareos repetitis instantiis, quo ad aedificia praecipua conservat, reliqua aedificia ut et materiae magnam vim pro novis aedificiis praeparatam ossiciales in Urbem pr0 ea munienda pacto inito invehunt. XV. Rector in magna annonae caritate, ingentibus sumptibus et molestiis ad finem usque obsidionis cum familia sua in Urbe permansit.b acta Urbis dedition die 20 Oct0bris Ti i Juventutem dispersam inni