Historiarum libri Titus Livius ex recens. Heinsiana [volume 3]

71쪽

L XXXIV. hostIae ductae de ante currum multi nobiles captivi, obsidesque, inter quos Demetrius regis Philippi filius fuit, de Armenes Nabidis tyranni filius, Lacedaemonius. Ipse deinde Quintius in urbem est invectum milites secuti currum frequentes; ut omni ex provincia exercitu deportato. His ducenti quinquageni aeris inpedites divin duplex centurioni, triplex equiti. Praebuerunt speciem triumpho capitibus rasis secuti , qui servitute exempti fuerant. Exitu hujus anni in Alius Tubero tribunus plebis ex senatusconsulto tulit ad plebem , plebesque

scivit, Vt Latinae duae coloniae, una in Bruttios, altera in Thurinum agrurm deduceretur. His deducendis triumviri creati,quib in triennium imperium esset in Bruttios Q Naevius, M. Minucius Rufus, M. Furius Crassipes in Thurinum agrum A. Manlius, P. filius, L. Apustius ea bina comitia Cn. Domitius praetor Urbanus in Capitolio habuit. Ades eo anno aliquot dedicatae sunt: una Iunonis Sospitae in foro olitorio vota locataque quadriennio ante a C. Cornelio consule Gallico belli censor idem dedi capit altera Fauni aediles eam biennio ante ex mulctaticio argento faciendam locarant C. Scribonius,&Gn.Domitius; qui praetor urbanus, eam dedicavit. aedem Fortunae Primigeniae in colle Quirinali dedicavit C Marcius Ralla duumvir ad id ipsum creatus. Voverat eam decem annis ante Punico bello P. Sempronius Sophus locaverat idem censor. Et in insula Iovis aedem C. Servilius duumvir dedicavit vota erat sex annis ante Gallico bello ab L. Furio Purpureo ne praetore ab eo dem postea consule locata. Haec eo anno acta.

P. Scipio

72쪽

rogandos rediit Comitia consulum fuere, quibus creati sunt L. Cornelius Merula, S Q. Minucius Thermus. Postero die creati sunt praetores L. Cornelius Scipio, M. Fulvius Nobilior, C. Scribonius, M. Valerius Meslata, L. Porcius Licinius, de C. Flaminius Megalesia, ludos scenicos, C. Attilius Serranus , L. Scribonius Libo aediles curules primi fecerunt. Horum aedilium ludos Romanos primum senatus a populo secretus spectavit , praebuitque seranones sicut omnis novitas solat aliis tandem,

quod multo ante debuerit, trib stum cententibus

amplis imo ordini aliis, demptum ex dignitate populi, quicqto male fati Palm adlecti m e set, amerpretanti s ct omnia di crimina talia, o ri bus ordines discernerentur, O concordiae ct tibertati quem inuendae e e. id quingentesimum octavum annum in promiscuo perlatum esse diiudrepente faetam, cur immi cere sue in caυea a tres plebem nollent 8 Cur dives pauperem consti orem fas Iidiret 8 novam O superb em libidinem ab nullius ante gentis senatu neque des deratam nequem fitutam. Postremo ipsum quoque Africanum, quod consul auctor ejus rei fuit let, poenituisse ferunt adeo nihil motum ex antiquo probabile eli veteribus, nil quae usus evidenter alguit , stati malunt. Principio anni, quo L. Cornelius, Q. Minucius constites fue

rimi, terraemotus ita crebri nunciabantur,

ut non rei tantum pthis, sed feriarum quoque ob i. indictarum homines taederet. nam neque senatus haberi, neque Respublica administrari poterat sacrificando expiandoque occupatis consulibu . Postrem decemviris adire

73쪽

R XXXIV. radire libros jussis, ex responso eorum supplicatio perii duum fuit coronati ad omnia pulvinaria supplicaverunt edictilinque est, ut omnes qui ex una familia ellent , pariter supplicarent item ex auctoritate senatus consules edixerunt, ne quis, quo die terrae motu nunciato feriae indictae ellent , eo die alium terrae motu In nunciaret. Provincias deinde consules prius, tum praetores sortiti. Cornelius Galliam, Minucius Ligures sortiti sunt. C. Scribonius urbanam, M. Valerius peregrinam L. Cornelius siciliam a Porcius Sardiniam , C. Flaminius Hii paniam citeriorem , M. Fulvius Hispaniam ulteriorem. Nihil belli eo anno exspectantibus consulibus , liter M. Cincii praesectus is Pisis erat allatis Ligurum aganti millia armatorum 4 coniuratione per omnia conciliabula uni υ es gentis a ta , Lunensem primum agri: depopis lato , Pisanum deinde nem transgrcgfγs, omnem oram maris peragrasse. Itaque Minucius consul, cui Ligures provincia Venerat,

ex auctoritate Patrum in Rostia ascendit Scedixit, Ut legiones duae urbanae, quae superiore anno conscriptae essent, post diem decimum Arretii adestent in earum locum se duas legiones urbanas scripturum item sociis d&Latini nominis magistratibus, legatisque eorum,

qui milites dare debebant, edixit, ut in Capitolio se adiren Ex iis quindecim millia pediatum 'uingentos equites pro numero cujus que juniorum descripsit de inde e Capitolio

protinus ire ad portam ac ut maturaretur res,

proficisci ad delectum uisit. Fulvio Flamini O-que terna millia Romanorum peditum , ccenteni equites in supplementum quina

millia

74쪽

millia socium Latini nominis: duceni equites

decreti mandatumqueptae toribus, ut Veteres dimitterent milites, quum in provinciam ventilent. Quum milites, qui in legionibus urbanis erant, frequentes tribunos plebeios adisia sent, uti caullas cognoscerent eorum, quibus autem erit a stipendia, aut morbus caullae L sent , quo minus militarent jam rem literae T. Sempronii discusierunt, in quibus scriptum erat, Licurum quindecim milita in agrum Placen-rinum venisse . eum, que ad ipsa colonia moenia ct ad ripa cum caedibi es incendiis perpopulatos eqse Lororum quoque gentem ad rebellionem sectare ob eas res tumultum esse. Decrevit

senatus , tribunos plebis non placere caussas militares cognoscere, quo minus ad edictum

conveniretur. Adjecerunt etiam , ut socii nominis Latini , qui in exercitu P. Cornelii, T. Sempronii sui sient, Z dimiis ab iis consulibus ellens ad quam diem L. Cornelius consule dixit let S in quem locum edixi stet Etruriae, convenirent: it L. Cornelius consul inprovinciam proficiscens in oppidis agrisque, qua iturus siet , si quos ei videretur, milites scriberet, armaretque, duceret secum dimittendique ei, quos eorum, quandoque vel-lcr, jus esset. Posteaquam consules delectu habito prosecti sunt ii provincias, tum Q. Um-tius postillavit , ut de his, tu e cum decem legatis ipse statui siet, senatus audiret eaque , si videretur , auctoritate sua confirmaret. Id eos facilius factitros, si legatorum verba, qui ex universa Graecia, Mira agna parte Asiae, quique ab regi is ventilent, audistent. Hae legationes a C. Scribonio praetore urbano in senatum in

75쪽

troductae sunt benigneque omnibus responsum. Cum Antiocho, quia longior disceptatio erat , decem legatis, quorum pars in Asia aut Lysimachiae apud regem fuerant, delegata est Quinti mandatum, ut adhibitis iis legatorum regis verba audiret responderetque iis, quae ex dignitate atque utilitate populi Romani responderi pollent. Menippus d Hegesianax principes regia legationis erant ex iis Menippus , Ignorare se dixit, quidnam perplexi sua legatio haberet, quum simplicite ad amicitiam petendam ungendamque societatem venissent. Esse autem tria genera foederum, quibus inter se pacisce-νentur amicitias civitates rege lue. Unum, quum bello ictu dicerentur leges tibi enim omnia ei et i armis plus o se , dedita essent, qua ex iis habere victo , quibo mulctari eos velit, ipsius ius atque arbitrium esse. Alterum , quum pares bello quo foedere in pacem atque amicitiam venirent tunc enim repeti reddique per conventionem res quarum turbata bello posses io sit ei aut ex formula Iur antiqui, aut ex part utriusque comis modo componi. Tertium esse gentas , quum, qui hostes nunquam fuerint , ad amicitiam socialifoedere inter se ungendam coeant eos neque dicere , neque accipere leges id enim victorti ct icti esse. x eo genere quum Antiochu esset, miraris , quod Romani quum censeant ei leges diceres; quas A satirbium libera immunes, quas stipendiari. epe elint tum intrare praesidia regia regemque verent cum Philippo enim ho sepacem, non cum Antiocho amico societatis foediti ita sanciendum esse.

libet, ct genera ungendarum amici Iiarum enume rare ego quoque ara condit; ne ponam, extra

76쪽

Romano unlendae. Unam , s ros nihil, quod ad urbes Asia attinet, curare velit, uti ipse omni Europa ab Zineat. Alteram sis ille Asa nibus non continea ct in Suropam transtendat, ut OEOmanu tu st, As a ciυitatum amicitiai tueri qua habeant, is no υ complectι Enimvero , id auditu etiam dicere indignum est Hegesianax, Thraciae Chersonesi urbibus arceri Antiochum. qua Seleucus proavus ei: 3, Lysimacho rege bello iacto, ct in acie casio, per ummum decus parta liquerit par cum laude eadem ab Thracibus pus R, partim armis receperit Antiochus , partim deserta, Aut ipsam Mimachiam , ct re υ tatu cultoribus frequentat erit in qua strata ruinis atque Incendiis erant, in entibus impensis ad ea verit diuidigitur mile esse , ex ea poses ione ita parta , ita re

cuperata . deduc Antio hum Romanos abstinere Asa , qua nunquam eorum fuerit Z Amicitiam Romanorum expetere Antiochum e sed quae

impetrata gloria Ab non pudori sit. Ad haec Quintius: Quandoquidem , inquit, honeida pensamus; , ut aut sola aut prima certe pensari decet priu-cipi orbis terrarum populo , ct tanto regi; utrum tandem idetur hone fius , liberata elle omnes m ubique sunt Graecia urbes, an servim vectigales facere ' Si sbi Antiochus pulchrum esse censet, quas urbes proavus belli iure habuerat, abus pate que ni η quam usurpaverint pro suis, alas repetere in servitutem populus Γοmanus su ceptum patrocinium libertatis Graecorum non deserere, dei constantiaque sua ducit esse. Sicut a Philippo Graeciam liberavit, ita ab Zntiocho Asiae urbes, quae Graii nominis sint , liberare in animo habet. neque enim in i olidem Ioniamque colonia in servitutem

77쪽

R XXXIV. svitutem regiam missa sunt Oubtirpis augenda ca si gentisque vetusti in te per orbem terrarum propaganda Quum haesitaret lagessianax, ne Cinfitiari posset, honestiorem causiam libertatis quam servitutis praetexi titulo Quin mittimus ambages, inquit P. Sulpicius, qui maximus natu ex decem legatis erat, heram ex duabus conditionibus , qua mori da eri a uinti data sunt , legit e aut upersedet de amicitia agere. Vos vero cita luit Menippus , nec volumus , nec pusum i paciIi quicquam, quo regnum Antiochi minuatur. Positero die Quintius legationes universas Graeciae Asiaeque tuum in senatum introduxillet, ut scirent quali animo populus Romanus, qualique Antiochus erga civitates Graeciae essent postulat aac sua dc regis exposuit. Renunciarent ciυitatibus suis , populum Romanum qua virtute quaque de libertatem eorum a Philippo vindicaverit, eadem ab Antiocho in decedat Europa vindicaturum. Tum Menippus deprecari Z Quintium d Patres inllities, Ne festinarent decernere . quo decreto turbatur orbem terrarum essent Tempus ct sibisumerent , ct regia cogitandum darent cogitaturum , quum renunciata conditiones es en , ct impetraturum alia quid aut pacis caussa consensurum. Ita integra

dilata res est legatos mitti ad regem eosdem, qui Lysimachiae apud eum fuerant , placuit: P. Sulpicium T. Villium , P. Alium Vixdum ii profecti erant, quum a Carthagine legati, belliati haud dubie parare Antiochum Annibale ministro attulerunt in jeceruntque curam, ne simulac Punicum bellum excitaretur. Annibal patria profugus pervenerat ad Antiochum, sicut ante dictum est: erat apud regem

78쪽

gem in magno honore, nulla alia arte, nisi quod volutanti diu consilia de Romano bello, nemo aptior super tali re particeps sermonis est poterat Sententia ejus una atque eadem semper erat, ut in Italia bellum gereretur. Italiam O commeatus milite praebituram externo hos ii Si nihil ibi moveatur, liceatque populo Roman viribus ct copiis Italiae extra Italiam bellum gerere neque regem neque gentem usiam pa-νem Romanis esse. Sibi intum tecta naυes, sedecim millia peditum , mille equites deposcebat. Ea se classe primum Asticam petiturum magnopere confidere, o Carthaginienses ad rebellandum ab ecompella posse. Si illi cunctentur, se aliqua parte

Italiae bellum excitaturum Romanis. Regem cum ceteris omnibus transire in Europam debere, ct in aliqua parte Graecia copias continere e neque trajicientem', quod in periem famamque belli aris sit paratum tra icere. In hanc sententiam 'itium adduxisset regem, praeparandos sibi ad id popularium animos ratus literas, ne quo casu intercepta palam facerent conata , scribere non est ausus Aristonem quendam Tyrium nactus Ephesi , expertusque solertiam levioribus ministeriis partim donis, partim spe praemior timo: eratum, quibus etiam ipse rex an- Iauerat, Carthaginem cum mandatis mittit: edit nomina eorum , quibus conventis opus

esset instruit etiam secretis notis, per quas haud dubie agnoscerent sui mandata esset . Hunc Aristonem Carthagine obversantem, non prius amici uuam inimici Annibalis, qua de causia veni stet, cognoverunt. Et primo in circulis conviviis hae celebrata sermonibus res

est deinde in senatu quidam Nihil actum esse

dicere

79쪽

die re xili An ibatu si absens quoque novas moliri res, Osiicitandoque animos hominum turbare satum civitatu posset. Arisfonem quendam , rium advenam, in tractum nand tit ab Anmbale ab Antiocho rege , venisse certos homines quotidie cum eo secreta colloquia serere , ct in occulto colloqui quod mox in omnium perniciem erupIurum esset. Conclama vere omnes'. Vocari ri

promeret, cum gatu Romam mitti satis pro temeritate unius hominis suppliciorum pensum esse. Pribatos suo periculo peccaturos. empublicam non extra noxam modo , ed etiam extra famam noxa conservandam esse. Uocatus Ariston aurgare sese , de firmissimo propugnaculo uti, quod nihil literarum ad citrem quam attulisset. ceterum nec caustam adventus satis expediebat in eo maxime haesitabat, quod cum Barchinae soluiti factionis hominibus colloci tum eum arguebant. Orta deinde altercatio est, aliis, prospeculatore comprehendi jam custodiri jubentibus aliis negantibus, tum uia tuandi caussam esse Mali rem exempli este, de nihilo hospites corripi. Idem Carthaginiensibus d Tyri, Z in aliis emporiis in quae fre-qllenter commeent, eventurum. Dilata eo die

res est Aristo Punico ingenio inter Poenos usus, tabellas conscriptas celeberrimo loco supra sedem quotidianam magistratus prima vespera suspendit ipse de tertia vigilia navem conscenditri profugit. Postero die quum Suia fetes ad jus dicendum consedillent, conspecta tabellae, demptaeque crustae. Scriptum erat,

80쪽

natum vocabant MANDATA HABUISSE.Publicato crimine , minus intenta de paucis quaestio erat mitti tamen legatos Romam, qui rem ad consules Tenatum deferrent, placuit simul qui de injuriis a sanissae quererentur Masan illa posteaquam 5 infames Carthaginienses inter se ipsos discordes sensit, principibus propter colloquia Aristonis senatui senatu propter indicium ejusdem Aristonis populo suspecto i locum injuriae esse ratus, agrum maritimum eorum S depopulatus est, quasdam urbes vectigales Carthaginiensium sibi coegit stipendium pendere Emporia vocant eam regionem Ora est minoris Syrtis Magri uberis. Una civitas ejus Leptis ea singula in dies talenta vectigal Carthaginientibus dedit. Hanc tum redi nem totam infestam Masan illa S ex tradam parte dubiae posse litonis, sui regni an Carthaginiensium est et, effecerat. 6 quia simul ad purganda crimina, dequestum de se Romam eos ituros comperit; qui di illa onerarent suspicionibus,t de iure vectigalium disceptarent, legatos S ipse Romam misit. Auditi de Tyrio advena primum

Carthaginienses, curam inlecere Patribus, ne cum Antiocho simul S Pienis bellandum es set maxime ea sulpicio crimen urgebat, quod quem comprehensum Romam mirat placuisset, nec ipsum nec navem ejus custodillent. De agro deinde cum regis legatis disceptari coeptumo Carthaginienses iure finium caussam tutabantur , uod intra eos terminos esset, quibus P. Scipio vitior, aerum , qui tur esset Cartha

Aphirem profugum ex regno suo cum parte Numidarum