장음표시 사용
121쪽
morte Agricolae, aut laetatus est, aut statim oblitus est. Au
gebat miserationem constan rumor, Venen interceptum D.
Nobis nihil comperti adfirnaare ausim ceterum per omnem valetudinem ejus, crebrius, quam X a Ore principatus per nuntios visentis , Hibertorum primi, O medicorum intimi venere sive cura illud, sive inquisitio erat. Supremo quidem die , momenta deficientis per dispositos cursores nuntiata constabat, nullo credente, sic accelerari, quae tristis audiret. Speciem tamen doloris animo Vultuque prae se tulit, securusi jam odii, inui facilius dissimularet gaudium, quam metum. Satis constabat, lecto testamento Agricolae, quo collere dem optima uxori, piissimae filiae Domitianum scripssit, laetatum eum, velut tonore iudicioque tam caeca, corrupta mens assiduis adulationibus erat, ut nesciret a bono patre non scri is bi heredem, nisi malum Principem. XLIV. NATU erat Agricola Caio Caesare, tertium consule Idibus Juniis excessit sexto, quinquagesimo anno , decimo Calendas Septembres, Collega Priscoque consulibus. Qui, si habitum quoque ejus posteri noscere velint, decenas tior quam sublimior fuit: nihil metus in vultu: gratia oris supererat bonum virum facile crederes, magnum libenter. Et ipse quidem , quamquam medio in spatio integrae aetatis ereptus , quantium ad gloriam, longissimum aevum peregit. Quippe vera bona, quae in virtutibus sita sunt, impleve-as at consularibus ac triumphalibus ornamentis praedito quid aliud adstruere fortuna poterati opibus nimiis non gau
lus, rebus suis intentus , quique aliud agit, quam virorum illustrium mortes
ADFIRMARE usi J Assirmat Dio, LXVI pag. 71s Tacito non diligentior , sed praeceps magis, dc deterioribus pronuS. SEXTO ET QUINQUAGESIMO ANNO
proclivi librariorum errore scriptum videtur LVI pro IV Qemendandum quarto in quinquagesimo Natus est
cnim Agricola Idibus uniis, seu diei Junii, Caio Caligula, tertitim consule, solo , anno Urbis conditae Dccxciii Jesu Christi o Excessit de cimo Kalendas Septembres, id est diea Augusti Pompeio Collega mornelio Prisco , consulibus , anno V. C.
DCCCXLVI, J. C. 99. Caium autem
tertium consulem , fuisse solum ac sine collega testantur Fasti Vindobonenses,
C. CAESARE III SOLO. Cur solus tertium
consulatum inierit, vide in Supplemento Annal. VIII, 29.
122쪽
debat speciosae contigerant ' filia atque uxore superstitibus, potest videri etiam beatus, incolumi dignitate, florente fama, salvis adfinitatibus 5 amicitiis , futura effugisse. anissicuti durare in hac beatissimi saeculi luce G ac rincipem Trajanum videre, quod augurio Votisque Τ apud nostras au sres ominabatur ita festinatae mortis grande solatium tulit , evasisse postremum illud tempus, quo Domitianus non jam
per intervalla ac spiramenta temporum, sed continuo , velut uno ictu, rempublicam exhausit '. XLV. o vidit Agricola obsessam curiam , clausum Ioarmis senatum, Meadem strage tot consularium si caedes, tot nobilissimarum feminarum exstilia, fugas. Una adhuc victoria Carus Metium censebatur, c intra Albanam arcem y ei
ac satis amplae. Errat ergo Dio LXVI, Pag. 7 4 , qui Agricolam in ignominia paupertate reliquum vitae tem US Principe Domitiano, transegisse scripsit.
DURARE IN HAC. . . LUCE J Melius in hanc lucem Sensus autem est nam
sicut in iis iniquissimis Domitiani ei n-poribus grande solatium ferebat durare 1n a an beatissimi saeculi lucem , ac
Principem Trajanum Uidere , quod augurio votisque apud nostras aures ominabatur ita quoque festinatae mortis grande solatium tulit evasisse postremum illud tempus , quo Domitianus, non jam per intervalla ac spiramenta tem- Porum , sed continuo , c velut uno ictu , rempublicam exhausit. AUGURIO OTISQUE J Auzurio Votisque dignum se praestabat Trajanus qui patrem habebat patricium, consularem, ac triumphalem dc ipse militari laude clarescebat, innutritus bellicis laudibus. Vide Plinium in Panegyric cap. 9 s. Jam autem supra dictum de Vespasiano , Hii O , o Erant, qui Vespasianum arma Orientis augura
mitiani saevitiam notat indignabundus Juvenalis Satyr. IV, I Q.
Atque utinam his potid nugis tota illa dedisse
Tempora saepi aes claras quibus abstulit Urbi Illi tresque animas impuri incirce nulla. Sed periit, postquam cerdombus se timendus C erat hoc nocuit Lamiarum caede madenti.
sularibus viris nobilissimisque feminis vide Appendicem Chron ologicam, in qua Domitiani res prosequemur. CARD METius mariis c Massa nequissimi delatores, hominem nequiorem se , Heliodorum formidavere. Unde Juvenalis Satyr. I, 31.
Quem Massa timet, quem munere palpae
Quem ad locum notat vetus Scholiastes Juvenalis : Masa morio sui se dicitur , O Carus mimus. . . dii Neronis fuerunt liberti, deliciae Augu tis sed nequiqjimi delato-
rey. . . . Masa autem is Carus, Heliodoro deserente , occisi sunt cujus futuram dela
tionem ita metuebant, ut ei munera darent.
De Caro Metio nonnulla habet Plinius I, p. s. MVII, Ep. 27. Vide martialem XIl, s. Una adhuc censebatur victoria, multis postea innotuit. ALBAN M ARCEM J Albani , nunc Albano, ad duodecimum ab Urbe lapidem , Via Appia, arx erat, seu egregia
Domitiani villa Manent adhuc amplis-
123쪽
entia Messalini ' strepebat, c Massa Bebius ciam tum reus
erat Mox nostrae duxere HelVidium cin carcerem manus nos Maurici Rusticique visus ' nos innocenti sanguine Seianecio perfudit Nero tamen subtraXit oculos, iussitque scelera, non spectavit praecipua sub Domitiano miseriarum parserat, videre Maspici cum suspiria nostra subscriberentur :cum denotandis tot hominum palloribus suis ceret saevus ille vultus , rubor, quo se contra pudorem muniebat. Tu verosam ejus rudera, quae summitatem montis , ubi Alba erat, pertingunt egregiaque exstant vestigia in Principum Barberi noruna hortis. Vide eruditum Corra linum, Venis Latium, Tom. lI, Pag. 9O. De ira arce Javenalis, Satyr.
Quos Albanam duae mannus in arcem Traxerat attonitos, O festinare coactos.
SENTENri MEssAL1Ni J Nondum in Urbe , sed tantum intra Albanam arcem strepebant sanguinariae Mella lini sententiae. Catullus Messalinus caecus Crat, eoque ad omnem Domitiani libidinem projectior, ad scelera audacior de quo Plinius IV Ep. r. Incidit sermo de Catullo Mesalino, qui luminibus orbatus, ingenio saeν mala coecitatis addiderat. Non erebatur, non erubescebat, non miserebatur Saepius a Domitiano sit secus ac
rela , quae , ipsa ciet a G imp rovida feruntur, in optimum quemque contorquebatur.
Adversus mortiferum hunc hominem intonat Iuvenalis, Satyr. IV, III.
Et cum mortifero prudens Vento Catulla Qui numquam Uae flagrabat amore puellae Grande conspicuum nosti o quoque tempore monstrum Circus adulator . dirusque a ponte satelles Dignus Aricinos qui mendicaret ad axes Blandaque devexae jactaret Ura hedor.
MAss Billius 4 Pessimus quoque delator de quo jam dictum supra. Tunc sceletibus suis infamis, ipse reus erat, accusantibus Baeticis; qua de re vide inter Testimonia Veterum , Plinium VII, p. 33. H Lui Diu J Helvidii Prisci, laudati supra Hist. IV, 1 filium, amicum Plinii Junioris, qui inultum eum non passus est. Vide Plinium IX, p. 13. Porro senator erat Tacitus, ta cum Publicius Certus Helvidio manus intulisse set, eumque in carcerem duxisset, id sibi senatoribusque omnibus crimini ducit: quod etiam queritur Plinius loc.
cit. Inter multa scelera multorum , nullum atrocius idebatur, qudm quod in senatu senator senatori, praetorius consulari, reo judex manus intuli Oet. Rus Tici QUE visus J Supplebat Illustr. Huetius. o Maurici crinii lici xi sus miseratione, nos Seneci innocenti sanguine perfudit Bene quidem. At melius,
ut puto, e s. emendaretur , OLMauricuiniusticumque dii ibimus. Fratres en inaduos, sanguine, Virtute, CAUSA Onjunctissimos, diviserant, cum Mauri cum exilio, Rusticum morte multa flent. Vide Notas Emendationes ad cap. s. Arulenus autem Rusticus, quod philosopharetur, c Paetum sanctissimum virum , appellasset Priscus Helvidius quod diutissime vixisseti nec magistratum petivis let, Herenniumque Senecionem laudasset Herennius Senecio quod scenico exodio sub person d Paridis , Enones, di; oratum, Domitiani, suum cum uxore tractas et morte damnati sunt. In exilium pulsus est Junius Mauricus, Rusotici frater. Vide Suetonium in Domit. X. Tacitum supra, it Agric cap. a. Plinium It , p. II. Dionem libr. LXVII, pag. 76I SUBSCRIBERENTUR J Et in crimen
nius in panegyric. XLVIII. Ipse Domi
tianus occursu quoque istique terribilis, superbia in fronte, ira in oculis, femineus pallor in corpore , in ore impudentia multo
rubore si usa. Vere Seneca Ep. XL Quidam numquam magis, qudM Cium erudiuerint, timendi sunt, ques Omnem vere u -
124쪽
ro selin, Agricola, non vitae tantum claritate, sed etiam opportunitate mortis ut perhibent, qui interfuerunt novisti missermonibus tuis, Constans clibens fatum excepisti, tamquam pro virili portione innocentiam rincipi donares . Sed mihi filiaeque, praeter acerbitatem parenti erepti , auget maesti tiam, tib adsidere valetudini, fovere deficientem , satiari vultu, compleXu, non contigit: X cepis emus Certe mandata Vocesque, qua penitus anina figeremus. Noster hic dolor, nostrum vulnus : nobis tam longae absentiae conditione ante quadriennium ' amissus es. Omnia sine dubio, optime parentum , adsidente amantissima uxore, superfuere honori tuo
paucioribus tamen lacrimis compossitus es, novissima in luce desideravere aliquid oculi tui. XLVI. Si quis piorum manibus locus si, ut sapientibus
placet ' non cum Corpore Xstinguuntur magna animae pla-
Cide quiescas, nosque, domum tuam , ab infirmo desiderio , dc muliebribus lamentis, ad contemplationem Virtutum tuarum Voces, qua neque lugeri, neque plangi fas est admiratione
te potius, temporalibus laudibus , ω, si natura suppeditet, Is
diam fuderint. Sulla tune erat violenti Ur- mus , cdm faciem ejus sanguis ini a ferat. INNOCENTIAM PRINCIPI DONARE JTamquam pro virili portione Domitianum absolveres, teque constantia alacritate tua non interceptum veneno probareS. ANTE QUADRIENNIUM J Quartum iam annum Roma aberant Tacitus ejus
que uxor ob hujus absentiae casum iis ante quadrienniuna peritisse Agricolam scribit.
PAUcIORIBU TAMEN LACRIM 1s Egregie dictum , ut cetera Agricolae suprema maximo sensu narrata. UT APiΕNripus PLACET J Epicurei animas cum corpore eXstingui docuere. Socratici, Platonici eas immortales esse pronuntiarunt. Inter utrosque mediam viam ingressi Stoici, magnas qui dem animas felices futuras, aeterna sortituras scripsere quae tamen, Cum Deo isum erit iterum Ula moliri, labentibus
cunctis, d ipsae, parva ruinae ingentis
accessio, in antiqua elementa vertendae sunt. Vide Senecam, Consol ad Mar- Ciam, cap. ult. Melius veritisque Macrobius , in omnium Scipionis l .
Obtinuit non minius de incorporalitate aniamo , qud de immortalitate sententia eamque nationum omnium consensu a
tiruit Tullius libr. I. Tusculan quaestio
TEMPORALIBU LAUDipus J In hac Agricolae vita, nihil ad poeticam pom pam compositum, omnia ad lugentium modestiam exacta. Inde non immortales, sed temporales tantium ieritu ras laudes promittit Tacitus. Nec aliter egregius virtutis laudator c auctor Fredericus III, cum Henricum Trusinae Principem laudaret, scripsit O rit Ce, qui sal ter combien 9us 'glier cher combien Otre personne 'gtoit re iei se si a oi des ii an is peu se faire erit endre de moris , preter attention d ne oi quine votis sulpa inconnuel suffer que est agile monument, eseul, hel a s que e puls
125쪽
, mi ugne Eecoremti '. S Verus honos , ea conjunctisse simi cujusque pietas. Id siliae quoque Xorique praeceperim , sic patris, sic mariti memoriam Venerari, ut omnia facta dic laque ejus secum reVolvant, famamque aes figuram animis magis , quam Corporis, complectantur: non quia intercedendum putem imaginibus , quae marmore , aut aere singuntur :sed ut vultus hominum, ita simulacra vultus imbecilla ac mortalia sunt, forma mentis aeterna quam tenere, X primere non per alienam materiam & artem, sed tuis ipse moribus
o possis. Quidquid e Agricola amavimus, quidquid mirati su
mus, manet, mansurumque est in animis hominum, in aeternitate temporum, fama rerum. Nam multos Veterum , velut
inglorios ignobiles, oblivio obruet Agricola, posteritati
narratus, traditus, superstes erit .
tionis conclusione egregiam esse Taciti imitationem , aut potius eumdem naturae sensum atque impetum. Si Mi LITUDix Dp OREM Us Ita Optime emendavit eruditus Grotius Perperam in libris editis, militum de oramus. Vide Nola d Emendationes ad cap. 46. FAMAMQUE J Mallet uretus formam. Quod quoque nobis plurimum placet. Quis enim ferat famam animi. .. complectantur ' maxime cum mox sequatur , forma mentis aeternaura infra in Dialog de Oratoribus, cap. I. um fiammam sui quis ue ' anim i , in enti res deret Famam tamen retinuere interpretes plurimi. SUPERsr r Ri Non modo superstes erit Agricola; sed ejus vita ab solutissimum laudationis exemplar sena per habebitur. Id unum , ad amplificandam ωapud nos aeternandam Agri
cola famam , optaverim , ut vita haec,
quam liliis tri Trinus ivernensium Dux Gallico sermone reddidit, publici juris
fiat miro tum virtutum cliterarum certamine quis eorum sit maximus. isne
qui ita vixerit, an qui ita scripserit an qui ita fuerit interpretatus.
127쪽
I. I RAEFATI scribendique dialogi occasio. II.
Per m , Curiatius Maternus , M. Aper, tilius Secundus. ΙΙΙ. Maternum poetan a poeticis sudiis avo care sudet Secundus. IV. Excu at se Maternus. V. Instat Aper contendit utilitate, oluptate , tortii-
dam. VIII. Quod Marcem pri O Crispi Vibii
exemplis o opibus confrmat. IX. Contra poeticae inanem O infructuosam laudem p. X. Hortatur ergo Maternum ut ab auditoriis O theatras adforum causa que se convertat. XI. Maternus poetas defendit. XII. Iis pura , innocentia , divina sunt sudia magna fama. XIII. Speciosue opes elix contubernium. Inquieta ver anxia oratorum vita. XIV. Himc
tractantibus , intervenit Vipstanius Messala. Is antia
quorum admirator, recentium contemptor , Aprum a novorum rhetorum more ad antiquorum oratorum formani trahere nititur. XV. Inde de antiquis O recen .itibus disputatio. XVI. In tantiquorum erierariotrem
128쪽
conspirant Messala , Secundus, O Maternus. Aper antiquos infectatur, O saeculi ut partes luetur. XVII. Incertum enim esse o obscurum antiquoriam omeri. XVIII. Plures quoque eloquentiae species Maligni- Iate humano , etera in laude , rasentia in fastidio esse. XIX. Cassium Severum , quem antiquitatis termi
num constituunt , non inscitid, sed judicio O inteLIectu ad novum dicendi genus e translatisse. XX.
Multa veteris eloquentiae vitia. Recentem esse latiorem O pulchriorem. XXI. De Calvo, Ccaelio, C. Cue fare, Bruto , eorum Ciceroni que carminibus , de
Minio O Corvino judicia. XXII. Ciceronis latides
vitia. XXIII. Sammam eloquentiae artem esse, antiquorum egregia quaeque imitari , O a recentibus se liciter reperta mi cere. XXIV. Maternus Messalam hortatur non ad laudationem antiquorum , suos fama sua fatis laudat , sed ut causas, cur in tantum ab eorum eloquenti praesen aias recesserit, aperiat. XXV. Messala . quaedam tamen de antiquorum nomine , se
judicia de Calvo , Asinio , cfare, Coelio , Bruto
Cicerone, retractat. XXVI. C. Gracchum. L. Crassum laudat Maecenatem ero , Gallionem O assum Severum reprehendit. XXVII. Messalam longius agantem ad propos tum retrahit Maternus. XXVIII.
Causa ergo cur eloquentia ceteraeque arte a
129쪽
sttitis desciverint adfert Messala , des iam juventutis,
negligentiam parentiam , Π cceΠtiam praecipientium , Ooblivionem moris antiqui. XXXIII. H. e clim evo veret Messala , eum resilantem impellit Maternus tit prosequatur, O quomodo Metere ingenia alerent, doceat. XXXIV. Messala veteris juvenum institutionis artes explicat. XXXV. Recentioris vitia retegit. At in hac parte mutilus est Messalae sermo. Periit integra Julii Secundi oratio. In Materno desunt quoque initia. X XVI. In iis quae superant, docet MaternUS, temporum peraurbatione O dicentici, sim vigeret
respublica, eloquentiam olim valuisse. XXXVII. Iis
temporibus emutrem magnam potentianasne eloquentidfuisse consecutum XXXVIII. Cn. Pompeium eloquenlibe locus , clim eam a pranxit , freno que ei impos t. XXXIX. Immo se sis oratorum paenulis fractim
eam fuisse O dejectam , quod pomp. plausuque indi
geat. XL. Probitate quoque S modestileam elangui se,
cummatur ἱ sit contumax , temeraria O arrogans. XLI. Pro arietate ergo temporum variam fuisse eloquentiam
sua que esse quibusvis temporibus laudes S uti mateS. XLII. Dialogi concluso. Habitus est hic dialogus. A. U. C. U. C.