장음표시 사용
131쪽
EPE ex me requiris, Juste Fabi cur, cum priora scem Cula tot eminentium oratorum ingeniis gloriaque emoruerint , nostra potissimum aetas deserta laude eloquentiae orbata, ViX nomen ipsum oratoris retineat neque enim ita appellamus nisi antiquos : horum autem temporum diserti a causidici advocati .in patroni, Quidvis potius , quam Oratore vocantur. Cui percunctationi tuae respondere , tam magnae quaestionis pondus excipere, ut aut de ingeniis nostris male existimandum sit, si idem adsequi non possumus, aut de judiciis , si nolumus, vix hercule auderem, si mea a sententia proserenda , ac non disertissimorum, ut nostris en poribus , hominum sermo repetendus esset, quos eamdem hanc quaestionem pertractantes, juvenis admodum audivi. Ita non ingenio, sed memoria ac recordatione opus est, ut quae a praestantis limis viris, excogitata subtiliter dicta gravi a ter accepi, cum singuli diversas, vel easdem ', sed proba-11. VII, p. 2.3 DESERTA , ET LAUDE J Ernendan dum videtur, cliserta, at laude. Vide No lasa Emendationes ad cap. I. V L AsnEM J Haec redundare Mureto ipsoque videntur Forte Em Cn
non ita seccant, maxime cum Meilata DE ORATO Risus De scriptore titulo hujus dialogi vide Notas
EmendationeS. JusT FAsi DL Justus Fabius consul fuit suffectus anno Urbis conditae DCCCLY1v, Jesu Christi iii Duas epi
stolas ad illum scripsit Plinius I, p.
132쪽
biles causas adserrent, dum formam sui quisque lanimi, ingenii redderet, iisdem nunc numeris , iisdemque rationibus persequar, servato ordine disputationis : neque enim defuit
qui diversam quoque partem susciperet, a multum vexata irrisa vetustate, nostrorum temporum eloquentiam anti squorum ingenii anteferret. II. AM postero die, quam Curiatius Maremtis Catonem ' recitaverat, cum offendisse potentium animos diceretur, tamquam in eo tragoediae argumento sui oblitus , tantum Catonem cogitasset, eaque de re per Urbem frequens sermo Iohaberetur , venerunt ad eum M. Ager litis Sectin-
Eus Α, celeberrima tum ingenia fori nostri quos ego in judiciis non utrosque modo studiose audiebam, sed domi quoque de in publico adsectabar, mira studiorum cupiditate, quodam ardore juveniles, ut fabulas quoque eorum .dispu Istationes , arcana semotae dictionis penitus exciperem quamvis maligne plerique opinarentur, nec Secundo promptum esse sermonem, Aprum ingenio potitis Qui naturae quam institutione, literis famam eloquentiae consecutum. Nam Secundo purus, pressus, , in quantum satis oerat, profluens sermo non defuit Aper communi eruditione imbutus , Contemnebat potius literas quam nesciebat, tamquam majorem industriae de laboris gloriam habiturus, si ingenium ejus nullis alienarum artium adminiculis inniti videretur. Igitur ut intravimus cubiculum Materni, sedentem asipsum, quem pridie recitaverat, librum intra manu habentem, deprehendi IDUS.
III. TUM Secundus Nil ne te , inquit , materne
d Maternus in multi easdem corruptae eloquentiae causas afferant CUR1ΑTius ΑΥΕRNUs Vide Notas δ Emendationes ad cap. et Materniam sopia isten , quod exercendi sui causa in Tyrannos diceret a Domitiano occisum memorat Dio LXVII. pag. 61. Idemne 11 ac Curiatius Maternus non dixerim. CATONEM J Tragoediam, cujus Cato erat argumentum.
M. Ap Qui forte pater fuit M. Flavii Apri consulis ranno C.
JULius Ecusnus J Elegantiam e cundi laudat Quintilianus , Insit. Ora . XII, o Deejus laudibus plura dicentur infra cap. 23.
IN uti Nru J Id est, quantum satis erat. Sic in tantum usurpavit Tacitus de Moribus German. cap. AI.
133쪽
sabulae malignoruna terrent , quominus offensas Catonis tui
ames ' An ideo librum istum apprehendisti, ut diligentius
retractares, sublatis , si quae pravam interpretandi nateriam dederunt, emitteres Catonem , non quidem meliorem ,
sed tamen securiorem ' Tum ille , Leges tu quidem si vo lueris agnosces , quae audistici quod si qua omisit Cato sequenti recitatione Thyestes ' dicet. Hanc enim tragoediam disposui jam, intra me ipse formavi. Atque ideo maturare libri hujus editionem festino, ut dimissa priore cura, O Vae Io cogitationi toto pectore incumbam. Adeo te tragoediae istae
non satiant, inquit Aper, quominus , omissis orationum&causarum studiis , omne tempus modo circa Medeam, ecco nil Ccirca Thyesten, consumas ' cum tot amicorum catis .c, tot CO
loniarum, municipiorum clientela: in forum vocent, qui' a bus vix sufficeres etiam si non novum tibi ipse negotiuna importasses, Domitium', 6 Catonem id est, nostras quoque historias Romana nomina, Graecorum fabulis aggregareS. IV. ET Maternus , Perturbarer hac tua se Veritate , nisi frequens ac sidua nobis contentio jam prope in consuetudi-2 nem vertisset. Nam nec tu agitare insequi poetas intermittis , ego, cui desidiam advocationum objicis, quotidianum o Cpatrocinium defendendae adversus te poeticae exerceo. Qui, laetor magis oblatum nobis iudicem, qui me vel in futurum vetet Versus facere, vel, quod jampridem opto , sua quoque aucto as ritate compellat, ut omissis forensium causaruna angustiis , in
quibus satis mihi superque sudatum est, sanctiorem istam
augustiorem eloquentiam colam.
Forte emendandum, leges tu quid Maternussibi debuerit. Vide Notasic Emendationes ad cap. . TAYEsTE J Alterum δε notum
CLi pNTELI J Clientelae coloniarum municipiorum , quae Maternum Cle- ierant patronum sic apud Cl. orinscriptiones Antiit Tom. I. a b s. Videre est egregiam Ferentinorum tabulam, qua censent legatos mitti AD T.
RVM QVI AB EO IMPETRENT IN CLIENTELAM AMPLISSIMAE DOMUS SUAE MU NICIPIUM NOSTRUM RECIPERE DIGNETUR PATRONUMQUE SE COOPTARI TA BULA HOSPITALI INCISA HOC DECRETO.lN DOMO AEVA POSITA. PERMITTAT.
Do Miri UM J Romanum tragoedia argumentum Domitius ille fuisse mihi videtur, qui, Julio Caesari infensissimus, Pharsalica acie occubuit. De eo pluIavide apud Suetonium in Ner . .
134쪽
V. EGO Ver , inquit Secundus , antequam me judicem per recuset, faciam, quod probi id modest judices
solent, ut in iis cognitionibus se excusent , in quibus manifestum est , alteram apud eos partem gratia prae Ualere. Quis enim nescit, neminem mihi conjunctiorem esse Musu amicitiae, de adsiduitate contubernii, quam Saleium Bassum , cum Optimum virum , tum absolutissumum poetam ' porro si poetica accusatur , non alium video reum locupletiorem.
Securus it , inquit Aper Saleius Bassus quisquis
alius studium poeticae, carminum gloriam fovet, cum au Iosa agere non possit. Ego enim, quatenus arbitrum ' litis hujus inveni, non patiar, Maternum societate plurium defendi: sed, ipsum solum apud vos arguam , quod natu ad eloquentiam virilem Moratoriam, qua parare simul, tueri amicitias, adsciscere nationes, complesti provincias possit, amit Isti studium , quo non aliud in civitate nostra vel ad utilitatem fructuosius , vel ad dignitatem amplius , vel ad Urbis a mam pulchrius, vel ad totius imperii atque omnium gentium notitiam illustrius excogitari potest. am si ad utilitatem vitae omnia consilia factaque nostra dirigenda sunt , quid erit OtutiUS , quam eam Xercere artem, qua semper armatu praesidium amicis, opem alienis, salutem periclitantibus, invidis vero inimicis metum terrorem ultro feras , ipse secu-TUS MVelut quadam perpetua potentia a potestate munitus cujus vis Mutilitas, rebus prospere fluentibus, aliorum prae assidioin tutela intelligitur: in proprium periculum increpuit, non hercule lorica, aut gladius in acie firmius munimentum, quam re periclitanti eloquentia, praesidium simul, elima, quo propugnare pariter, incessere, vel in judicio',
SALEiu BAssu I De quo Quin i vidimus supra Annal. III, 16. tilianus, Insit ut Orator. X, L Vehemens D AMirri fruDiui id est, omittit,Ami term pro omittere dictum quoque supra Annal. ΙΙ, i. XIV, 26. ac poeticum ingenium Saleii Basi suit, nec ipsum senectute matu um. QUATENU ARBITRUM Quando te, Secunde arbitrum litis hujus inveni. ua enu aro opuando usurpatum VEL IN IUDicio J Apud centurn-
viros de quibus mox dicetur intia
135쪽
sive in senatu, sive apud Principem possis. Quid aliud infestis patribus nuper Eprius Marcellus ' , quam eloquentiana suam opposuit qui accinctus mina X, disertam quidem, sed inexercitatam, Meiusmodi certaminum rudem Helvidiis sapientiam elusit Plura de utilitate non dico, cui parti minime contradicturum Maternum meum arbitrer. VI A voluptatem oratoriae eloquentiae transeo , cujus
jucunditas, non uno aliquo momento , sed omnibus prope diebus, prope omnibus horis contingit. Quid enim dulcius o libero ingenuo animo , ad voluptates honesta nat , quam videre plenam semper frequentem domum suam Oncursu splendidis In noruna hominum ' idque scire, non pecu niae, non orbitati , neque ossicii alicujus administrationi
sed sibi ipsit dari illos quin immo orbos, d locupletes, O '
is tentes venire plerumque ad juvenem pauperem , Ut Ut sua, aut amicorum discrimina commendent. Ullane tanta ingentium pum ac magna potentiae voluptas, quam spectare homines veteres senes, totius Urbis gratia subniXos in summa omnium rerum abundantia confitentes, id quod Io optimum sit, se non habere ἶ Jam ver , qui togatorum O
mitatus egressus quae in publico speciem quae in judiciis
Veneratio quod gaudium consurgendi adsistendique inter tacenteS, in unum conversos : Coire populum , circumfundi Coram, in accipere affectum quemcumque orator induerit las Vulgata dicentium gaudia, Mimperitorum quoque oculi CX posita, percenseo. Illa secretiora , tantinan ipsis orantibus nota , majora sunt. Sive accuratam meditatamque adsert orationemra est quoddam sicut ipsius dictionis, ita gaudii pondus di Constantia sive novana recentem curam ' non sine
ORBiTAT J Cujus magna erant in Urbe pretia. Vide supra Annal. III, 23 .ec XIII, 1Σ. Quanto Roma fuit corruptior, tanto magis accrevit orbitatis favor Inde Amia ianus Marcellinus X lV, s. Vile es e quidquid extra ibi pol noerium nascitur resimant, propter orbosi caelibes nec credi potest ud obsequiorum dixersitato coluntur hominersne liberis Romae. NovAM AET RECENTEM MURAM JCu ram eodem sensu usurpavit Tacitus An
136쪽
aliqua trepidatione animi adtulerit, ipsa sollicitudo commendat eventum , t lenocinatur voluptati. Sed extemporalis audaciae, atque ipsius temeritatis vel praecipua jucunditas est. Nam in ingenio quoque , sicut in agro , quamquam alia diu serantur atque elaborentur, grati Ora tamen, quae sua sponte
VII. QUIDEM ut de me ipse fatear, non eum diem laetiorem egi, quo mihi latus clavus oblatus est, vel quo homo novus in civitate minime favorabili i natus, quaese
turam , aut tribunatum G aut praeturam accepi quana OS ,
quibus mihi, pro mediocritate hujus quantulaecumque in di- Cendo facultatis, aut reum prospere defendere, aut apud centumviros causam aliquam feliciter orare , aut apud Principem ipsos illos libertos, procuratores Principum tueri defendere datur. Tum mihi supra tribunatus, praeturas, Consulatus ascendere si videor, tum habere , quod in se non in alio oritur, nec codicillis ' datur, ne cum gratia Isnal. III, 24. Aliorum existis . simul cetera ilitiis aetatis memorabo , si essectis tr quaerendi , plures ad cura vitam produVers. . LATU CLAUUS J Jus senatoriae dignitatis cujus insigne erat latus clavus, seu vestis latis ex purpura plagis distincta. De hac dignitate , ejusque auctore Principe , Plinius, II, p. s. Ego Seae o latum clavum a Cresare Ur , ego quaesturam impetra meo suffagio perse 'enit ad jus tribunatus petendi, quem ni obtinet in senatu , pereor ne decepisse Caesarem videar. HOMO Novus DCujus maiores nondum inclaruerant. Mi NiM FAvoRApi Li J Julium Secundum , Curiatium Maternum M. Aprum , Gallos fuisse manifestum est ex Cap. o. Minime autem favorabilis ci Vitas , quod turn penes Romanos erat omnis favor. Vide supra Ammianum Marcellinum , pag. sup not. I. TR ip Ut Arum Tribunatum plebis ut supra in Vita Agric cap. 6. CENTUM ui Ros Fuere Romae triginta quinque tribus is singulis tribu
hus , tres viri deligebantur; qui licet
forent centum quinque , rotunde tamen centumviri dicebantur. Erant divisi in quatuor tribunalia , in basilica Julia cogebantur : non de fac to , sed de aequitate in jure pronuntiabant. Praecipuas centiimVirales causas recenset Cicero , de Orat. I, 8, Iasare se in causis centumνiralibus, a quibus usucapionum, tutelarum , gentili
tatum , agnationum , alluvionum , Circum luvionum , exorum , mancipiorum, pari
tum , luminum , illicidiorum , testamento
rum ruptorum , aut a frum , Ceterarumque
rerum innumerabilium jura versantur. Ju
dicii centumviralis illustre exemplum habet Plinius, VI. Ep. 3. Asc NDERE Nec aliter de libertis dictum supra in libro de Moribus Germanorum, cap. s. Ibi enim 'super ingenuos O super nobiles ascendunt. TUM 1 ΑΗΕ REI Hunc locum feliciter restituit illustr. Huetius. Vide No tasacrimendationes ad cap. 7.
Conici LLis Codicilli literae erant quibus Princeps dignitates largiebatur. Hos codicillos memorat Suetonius in Tiber. XLII.
137쪽
venit. Quae fama Gaus cujusvis artis cum oratorum gloria comparatida est , qui non illustres in Urbe solum apud negotiosos rebus intentos, sed etiam apud iuvenes Madolescentes, quibus modo recta Mindoles est bona spes sui Quorum nomina prius parentes liberis suis ingerunt quos saepius vulgus imperitum tunicatus ' hic populus transeuntes nomine vocat digito demonstrat Advenae quoque, peregrini jam in municipiis & coloniis suis auditos, Cum primum Urbem attigerunt, requirunt, ac vultus 1 agnoscere concupiscunt.
VIII. AUSIM contendere , Marcellum hunc Eprium , de quo modo locutus sum Crispum Vibium libentius
enim novis recentibus, quam remotis Mobliteratis exemplis utor non miniis si si in extremis partibus terrarum ,
Is quam Capuae, aut Vercellis ubi nati dicuntur: ne hoc illi alterive ter millies sestertium praestat , quamquam ad has ipsas opes possunt videri eloquentiae beneficio venisse , sed ipsa eloquentia, cujus numen d caelestis vis multa quidem omni bus saeculis exempla edidit, ad quantam usque fortunam O- a mines ingenii viribus pervenerint. Sed haec, ut supra dixi ', pro Xima quae non auditu cognoscenda , sed oculis spectanda haberemus. Nam quo sordidius Mabjectius nati sunt,
quoque notabilior paupertas Mangustia rerum nascente eos circumsteterunt, ei, clariora, id ad demonstrandam oratoriaea eloquentiae utilitatem illustriora exempla sunt quod me commendatione natalium, sine substantia facultatum, neuter O-
Eoo Tioso J Hic negotiosi suntii omines. Supra Annal. XIll, I , Us tiosos dies , quibus negotia peraguntur uidimus. Tu Nic Arus Tunicatus aic populus seu misella plebs, non toga, sed tunica induebatur. ET Di GiT DLMoNsTRATI Inde Persius, I 28. A, pulchrum est digito mon rari dicier hic es.' MODO LOCUTUS SUM J Supra cap. s. CκispuM GTB1υM dam memora
tum supra, Annal. IV, 28. De quo 8 Quintilianus , In sit. Orat. X, I
Vibius Crispus , compro litus , c jucundus , deles lationi natus o rixati tamen a si, quam publicis , melior. NON M1NU rss J Supplendum vi
CAPUAE Uror Acri Lis J De Capua dictum supra Annal. IV Vercellae, nunc Verceit, dans e Pimoni.
138쪽
ribus egregius, alter habitu quoque corporis contemptus, per multo jam annos potentis limi sunt civitatis, ac, donec libuit, principes fori, nunc principes in Caesaris amicitia agunt feruntque cuncta, atque ab ipso Principe cum quadam reverentia diliguntur. Quia Vespasianus, venerabilis senex, ct patientissima his veri , bene intelligit, ceteros quidem amicos suos niti iis, quae ab ipso acceperint, quaeque ipsi accumulare in alios Congerere promptum est Marcellum autenm Crispum , attulisse ad amicitiam suam, quod non a GPrincipe acceperint, nec accipi possit Minimum inter tot ac tanta locum obtinent imagines, ac tituli, statuae, quae neque ipsa tamen negliguntur tam hercule, quam divitiae, opes, quas facilitis invenies, qui Vituperet, quam qui fastidiat. His igitur honoribus, Mornamentis, d faculta Istibus, referta domo eorum videmus, qui se ab ineunte adolescentia causis forensibus & oratorio studio dederunt. IX. NAM carmina dc versus, quibus totam vitam Mate nus insumere optat inde enim omnis fluxit oratio in neque dignitatem ullam auctoribus suis conciliant, neque utilitate Ioalunt voluptatem autem brevem, laudem inanem Minfructuosam consequuntur. Licet haec ipsa, quae deinde dictu-TUS Um, aure tuae , o Materne, respuant, cui bono est, si
apud te Agamemnon , aut Jason diserte loquitur ' quis ideo domum defensus, tibi obligatus redit Quis Saleium nos astrum , egregium poetam, vel, si hoc honorificentius est, praeclarissimum vatem deducit, aut salutat, aut prosequitur Νenape , si amicus ejus , si propinquus, si denique ipse in aliquod
negotium inciderit, ad hunc Secundum recurret, aut ad te, Materne , non , quia poeta es neque ut pro eo versu D 3 o
cias hi enim Basso domi nascuntur, pulchri quidem ju
cundi quorum tamen hic exitus est, ut, una tot anno ,
CAESARI AM CITIA Vespasiani tuit. Inde fori patienti si mus eri dicitur. ATl FNTissi Mus ERI , Quam se AGAMEMNON ET JAso NJ Tragoedias cilem literatis viris se praeberet Vespa i scribebat Maternus; ut jam vidimus su si unus videre ei apud Plinium III lira Haec autem sunt tragoediar argu Ep. s. Ut eos audiret, noctibus uteba menta.
139쪽
per omnes dies, magna noctium parte , unum librum extudit elucubravit, rogare ultro ambire cogatur, ut sint qui dignentur audire: ne id quidem gratis: nam, domuni nautuatur, Mauditorium exstruit, subsellia conducit, c libellos dispergit Mut beatis Innus recitationem ejus eventus prosequatur, omnis illa laus intra uiatina aut alterum diem velut in herba vel flore praecepta, ad nuliam certam e solidam pervenit frugem ne aut amicitiam inde refert, aut clientelam, aut mansurum in animo cujusquam beneficium io sed clamorem vagum, d Voces inanes, gaudium Volucre. Laudavimus nuper , Ut miram eximiam Vespasiani liberalitatem, quod quingenta sestertia ias o donas et Pulchruna id quidem , indulgentiam Principis ingenio mereri quanto tamen pulchrius, si ita res familiaris Xigat, se ipsum cole- Is re , suum ingenium propitiare, suam Xperiri liberalitatem
Adjice quod poetis, si modo dignum aliquid elaborare
essicere velint, relinquenda Conversati amicorum in iucun
ditas Urbis, deserenda cetera ossicia, utque ipsi dicunt, Danemora C fucos, id est, in solitudinem recedendum est . a X. N opinio quidem 6 sama , cui soli serviunt, quod
unum esse pretium omnis sui labori fatentur, aeque poetas quam Oratores sequitqUOI
pauci. Quando enim rarissimarum recitationum fama in totam Urbem penetrat ' nediae Ium Ut
e Hispania, vel Asia, ne quid de Gallis nostris loquamur, in Urbem venit, Saleium
ROGARE ULTRO lis temporibus quam rogandi ambiendique auditores, quae foret eorum desidia, superbia docet elegantissima Plinii, i, is epistola. QUINGENTA EsrΕRT1 Gallicae monetae libra 97, 26 F. SE Ipsu COLERE Quanto tamen pulchrius , si ita res familiaris exigat, 1 ipsum colere suum ingenium pro- Pitiare , suam experiri liberalitatem quam Principis numen colere , Propi'tiare, beneficumque experiri. Forte tamen redundat , Duur Π enlum propitiare. Vide Notas crimendationes ad
RECEDENDUM ESTI Melius secedendum es ut infra cap. a. Secedit animus in loca pura. Alpo iocRE POETAS Vere enim Horatius in Arte poetica, vers. 72.
Mediocribus esse poetis Non horneo, non et non conce bere column.
140쪽
Bassum requirit atque adeo si quis requirit, semel vidit,
transit contentus est ut si pieturam aliquam, vel statuam vidisset. Neque hunc meum sermonem sic accipi volo, tamquam eos, quibus natura sua oratorium ingenium denegavit, deterream a carminibus, si modo in hac studiorum parte oblec stare otium, .nomen inserere possunt famae ego ero omnem eloquentiam omnesque ejus partes ' sacras c venerabiles puto nec solum cothurnum vestrum , aut heroici carnainis sonum , sed lyricorum quoque jucunditatem , Melego rum lascivias, Miamborum amaritudinem, is pigrammatum Iolusus quamcumque aliam speciem eloquentia habeat, anteponendam Ceteris aliarum artium studiis credo sed te cunanaihi, Materne, res est, quod, cum natura tua in ipsam arcem eloquentiae erat, errare mavis summa adeptus , ita
levioribus subsistis. Ut si in Graecia natus esses , ubi ludicras Isquoque artes exercere honestum est, ac tibi icostrati robur ac vires dii dedissent, non patere immanes illos ad pugnam datos lacertos , levitate jaculi aut actu disci vanescere : signunc te ab auditoriis theatris, in forum, ad causas
ad vera proelia voco cum praesertim ne ad id quidem con et osurgere possis , quod plerisque patrocinatur, tamquam minuSobnoxium sit offendere poetarum, quam oratorum studium. Estervescit enim vis pulcherrimae naturae tuae, ne pro amico
aliquo , sed quod periculosius est , pro Catone si offendis nec excusatur offensa necessitudine ossicii, aut fide advocationis, saut fortuitae, subitae dictionis impetu meditatus videris
ius suu Ε3us ARTEs Ego ero tum quoque laudat pausanias V, et r. omnem eloquentiam , sive oratoria sit, δε eum fuisse origine Cilicem docet. sive poetica , omnesque ejus partes sacras 5 venerabiles puto. MOTA URNUM EST RUM J Tragoedias. Nicos TRAT 1 Roguc De Nicostrato Quintilianus , Instit. Orat. II, 9. At si fuerit , qui docebitur, ille , quem adole' centes senem idimus , Nico iratus 1 omni AB AUDITO Riis J n quibus tragoedias suas Maternus recitabat. OBNOXIUM si oppENDERE J Tam poetarum , quam oratorum , studium obnoxium est offensae.
PRO CATONE J De qua tragoedia iam dictum supra cap. at seq. Vigente bus in eo docendi partibvssimiliter utetur imperio . novaque Vespasiani domo cietque illum , qualis hic fuit, luctando Cato , libertatis adsertor , invidiosum I 'venandoque quo utroque certamine iisdem erat tragoediae argumentum, d offensis diebus coronabatur inpioium Nicostra Lobnoxium.