Jesus patiens centuria notarum theologico-historico-criticarum illustratus à d. Henrico Müllero ..

151쪽

CYXXVII.

Deculeiuiore materia reside lue. Prolixius contra Baronium agunt Isaacus Calati bolitis a & Adamus ContZen.

b Rectius ii dicant, qui phitant intelligi intim myrrha si, 'Mob

mistum, lacryma c. myrrhae infusa. Iden ina proprie di vii citur εο μυρνισμεν , quod myrrhatum, seu myrrha istum est. Nec aliter Syrus intellexit, qui vertit, Vinum mistum, In irrha, Vel cum ' Irrόa. Et Syro consentit Arabs. Ex Rabbinis quoque observare est, puniendo solitum exhiberi P grunumissuri, calice et ini. Thus pro myrrha per quandam specier Una συγχυσῖν positum vult Ciasau bonus. At Diei; AVίil ex recepto

Judaeorum more hie factum, qui Loc morituris humanitatuo -c umpraestare solebant , ut Ornum propinarent cumgrano th ris Hic contra pro vino acerutta, pro benigri saporis tίur amarorem Orrί propinarunt, ne quid deesset , quo vir lentum suum in Serυatorem animum pro ere sane malo, quam cum Cl. Casar bono statuere, in libris Hebraeorum tίus memerari prom=rrha, qtium haec longe riversi imi sint saporis, loca ex Hebraeis citata constanter thuris mentionem ferunt. Bab Sanhedri ii Prodeunt ad .pplicium espitis potum d de M XLIII. r. runt, granum thuris in oculo ana, ut tartaretur intesiccZus

ejus, si ut dicitur, Date sit ceram perituro, Guinum iis, qui amaro sunt animo, S c. rudissoque II oemma tenerosas Hiero omitana hoc ason ineosum tu suo exhibui e Cons. Malmonidem a WGalatinum. b Quod Matthaeus de IlP.

Felle habet, ita cum Marco concilia Tl copii 3 lactus, ' σμυρνα κ ως χολη. Nimirum quod everti tu l. Lega, rotius 3 Dieu, hoc loco nonii specie nox t ei, i, , ,

sed laxius amarorem, qualis erat myrrhae genuinae. San voce χολης absinthium si nificant Graeci interpretes Prov.

V, A. Thren. II, . Atque ita vocem Graec an hic sum sius Syrus,

152쪽

Syrus, vertensa n ' quod ama orem significat, propterea ab siriathio non minus quam selli aptatur. Nec

multum culpandus Arabs, qui pro μ χολῆς habet mrr-rba. Neque vero aliter Augustinus , qui, iri, inquit, pro amaritudine n it. Restat ut discutiamus, cur Domino vinum hoc myrrhatum exhibitum Qui cum Baronio commiserationis assectu allatum volunt Viri gravi mimi mihi non satisfaciti iv Non enim humanitatem ullani, sed crudelitatem maximam an tia Iudaeis, an militibus notant Evangelistae. Volunt alii, oblatum hoc vinum, ut inebriaret, ne horrorem lupplicii Domi uis attenderet. Audiendus hic inprimis est Cl. Casau bonius, qui, Di bitari non pote f. Qui , ex Hebraeorum consuetudine profectum esse , quod Serva ori in ipsi arriculo, quosvit crucifigendess,poculum ess exhibitum iniri;rrhati. Invenio similisGumanitatui ni apud Athenienses olim fui e in usu nam qui damnati capitis fuerant umέ locojudicii exibant ducendi adfupplicium, cidiuvinumque largius sumendi facultatem habebant tum etiam poterum tria pia essent cunqueproloqrei. Deinde ubi edenEibialendique finem fecerum , Ore obsumto ad poenam rapiebantur. Omni similis Argente .ummos hic en cum moreJudaeorum .

Midabant exeuntibus ἐjudicio jam jamperituris It perductis ad locum oupplicii, pon factam confessionem, quam diligentera moriturus et supplicio, sive morte sua, exi ebant. In o. restatem facieban ingurgitandi sese cibos Oim, id proculdubio pectantes, ut puniendi in ciboque obruti horrorem supplicii minis attenderent Hebraei in eun em sinem Granum rhurtis aut myrίae Dino miscebant. Fixem potionis huju declarunt Rabbini, cum dicunt, propterea fui e exhibitam, moritur nationis usus uti, retur. Sed audiamus ipsos Rabbi

153쪽

nos. Talna udici in Sanhedrin cap. VI, sol a. 'ri

PM Ei,qui exi tirudendus,propinaturgnunum suris in calice vini, ut mens ejus perturberur, ubi Glossator addit,du; far, cum morti addicitur. Convenit fere Dioscorides lib. I. qui de thure, μοιDῖδες Ai, inquit πινόμενον των ἐγ πινόντων, trianis potum furorem excitat. Restitat hosce, Baroia ius, e quod myrrha ebrietatem Malienationem a senstibus non efficiat imo praeservet iapores digerat,idque probare conatur allato testimonio Aristotelis ext Ui I Athenaeo Sed graviter hallucinatur Mabere myrrham ....

vina soporiferant, docent Galenus a &Dioscorides. b At quomodo soporem, qui ex hun id & frigido origi bbsit, . i.

nem habet, essiciat myrrha, quae calefacit, siccat, adstrin- ον, git, fluxiones sistit Myrrha largius sumta calefactione nimium celeri vehementi solvit humores in mollit, qui subito delati arterias , quae Carotides appellantur, cum nervis adjunctis opprimunt, atque ita carum emciunt Mihi vero quo minus probetur L Casau boni sententia, obstat, tum quod de aliis duobus cruciariis nihil de marcore reseratur, qui tamen communi lege&consuetudine non poterant esse exclusii tum quod sciam in crucem actos scelera, ut diu morerentur, A mori es sentirent. Sane Historiae, quotquot de crucifixis legi, omnes contendunt, supplicia illis undique aucta&conquisiita, non autem mitigata fuisse. dicendum quod res est,&quod communis cruciarios tractandi consuetudo suggerit, dixerim vinum myrrhatum Domino exhibitum, ut vires animum ve ad graviora tori lita serenda firmaret, neve deliquio imbecillitate penitus obtorpen a ceret,

154쪽

ceret, eum multi solo tormentorum adspectu inquan tur animo, idque post vigilias vexationes nociturnas,ua cellationem,&qui secuti erant, labores, vererentur ne Christo contingeret, quem cruci serendae in via impa rem viderant. Certe myrrhamantinoin corpori robur ,

Vis eadem est semini erucae, quo iccirco se praemulus solebant,qui torquendi sunt.Plinius, uni verberasubitu- ris potum erucaeomen exin duritiem ιandam contra Aen-' sim inducere. Id omnino experientia certum, ad Odorent vini vel aceti, praesertim myrrhac spiritus fessis, animoque desectis redire iniexς XLIX

DIES CRUCIFIXIONIS

Vocatur Parasceve Paschae Ioh. XIX, .. Toletus,Ba uxonius, horumq; legens vestigia C Bochartus, parasce quam Pa hae vocat Iohannes, non Paschae fuisse contendunt, sed Sabbati, Paschae tamen dictam, quia acciderit eo anno, ut idem dies esset Sabbati parasceve dies ipse Paschatis. Cum Parasceve pro praeparatione fumitur, nonreferturn ad Sabbatum Marcirim a Luci XXIII,

Iob. XIX,si in quibus locis nota,non dici parasceven Sabbati, sed ueliciterpara even, quia sacri or Iores aliam Parasceven seupraeparationem non n)runt, quam Salbati. Sabbaronempe cum ignem accendere, neeparare cibum licueris,nece Iariasit Parasceve, i. e.fora alis ot ante Sabbati et serans

ins mere in iis is uendis ct adornandis, qua ad sum eram

iatatata

155쪽

nere aris, Exod XVI, 23. ne FH sarum rerum eura a bati quieum interturbet aliis festis praeu S.ibbatum exm uiritapraeci .lis enim fervilia ope uitaprohibit uere, urtamen licuerit arare cibos, quod depas balibus festis di eriὸ legas Exod XIL D. itus de ictrum παρασκευῆ nihil in Gepraescribitur Sed dies , quo Grisim cruci xus en, eum alibi προσαββαπν in παρασκευ dicatur nempe Sabbati ha Johan, ne appe Iarur παρασκευ τ πασχε, quia hoc habuit pecuoare, quod in P chat: e mine dii, unde bo issi proprium, quod ascha denymi tur ut υeris vel autumni aequinoctium eamus, quod in Ver velin autumnum νnc it, scribit 3Oςb-x ,, , , , tus. Sed protrita haec sunt,&a Casau bono jam dudum explosa Certum interim est Iudaeos, quo Christus eru . i. 'cifixus est, anno die noti legali decimo quarto Nisanisce ἡ,. . Iebrasse festum Paschatis, sed decimo quinto Parasce saris exeν. veer o, cujus apud Iohannem mentio, non fuit adve Iri, an. rum Pascha lagale, sed ad traditionale Iudaeorum, quod I , .

isto anno uno die serius fuit legitimo. Fus hanc ipsam 2ς - i'

controversitam pertracta Robertus allius, qui vide

HORA CRUCIFIXIONIS.

De hora crucifixionis dissentire videntur Evangelistae. Nam Marcus c. XV, N. ait, Christum so diei tertia , in xum cruci. At apud Johannem XIX, l . id factiim legas arasceves bona quas extu. Ut torserit haec dissicultas etiam Do mos quosque, dici vix potest. Augustinus duplicem adsert expositionem. Prima est, quod Christus/η hora tertia, hora sexta sit crucifixus Hora tertiata L 'MU- linguis Iudaeorum Crucifige clamantium; hora sextama

156쪽

CXLII.

nibus militum sed de reali crucifixione Marco termo est, quam subsecuta est euestigio vestimentorum divitio, non de metaphorica . Altera est, Iohannem loqui no de sexta hora diei, sed praeparatione nostri Paschatis,quoa Christus est. Uerum, praeterquam quod ista Expossitio Coacta, incerta& Methaphorica est , modus iste computandi horas uspiam deprehenditur usitatus fuisse . Utramque hanc solutionem adducit Aquinas pari. II L mm. v. 6. Legi etiam meretur jam laudatus Bailiusia in ps Autor commentariorum ita Psalmos, qui vulgo LXXVII. etsi falso Hieronymus creditur, Theophyla ius b)Co- b)i Iab inestor, Erasmus, Cajetanus, Sixtus Senensis Malii, aiX. lunt esse lapsum librarii in alterutro loco. Nonia ulli

mendam quaerunt in Marco, in quo scriptoris vitio mutatum putantς in γ, Hieronymus inprimis& exeo Petrus

Comestor, quibus favere videtur Versito Ethyopica legens apud Marciani horasexta. At Theophylactus apud Iohannem Tins esse mutatum ab aliud agente librario, multis disputat. Hanc sententiam suffulcit Nonni auctoritas, cujus paraphrasiis sic habet, LXII de Huc facit, quod Petavius resert habere se Petri Alexallis Doct. Tetv drini opulculurn ινέ Ari ubi testetur, in autographo Io

hannis, quod Ephesi adservatur, scriptum suisse, bis

.ὸu is legisse testatur supra laudatus Iohannes Boisius Camera. xv, i. istuc quoque Bera notant, ii suo vetere libro apud Iohannem

157쪽

CXLIII. hannem scriptam fuisse, θ D . Quando qui

dem LCasau bonus tuat, non rejiciendam esse lid c de menda librarii littera numerali ulpicionem, O eam quidem hac vice in medio relinquinaus, persuasi Π-terim latriam istorum signorum similitudinem non esse, ut tam facile permutari potueritu. Et unde constat Voces illas sidignis numeratibus, non potius expressos syl' labis sui siet riptas' uod Perri Alexandrina vim . cua tor, inquit Q. Besibius mera videtur abula quis enim tu diebus Johannis autograpόum exitiis credat AEthyopici, qui nuper prodiit, interpretis minuta valde es auctoritas Theophylactum ipsi sibi rei ι3gnare c. demon' strat Bailius. Modemi Theologi statuunt, Iudaeos diem in quatuor maiores seu compositas horas divisisse, in prima in ,, tertiam , sextam, nonam: quarum singulae tres con plecterentur horas minores Marcum eruo partem illam a metum diei, quae ab hora tertia usque acise X tam porrigitur a P . I fine tuo vocare tertiam Iohannem vero ab initio sex Qς-

stedius, d Gagia ejus, Saliactes, Mald Onatus, Toletus, va Rrius, Baronius, Torniellus , Salianus, Martinea, Tena uisj j Raynaudus, Ribera, MendoZa, herlogus, Bailius in Erano. numeri alii. Certe noctem in q, vigilias distributa in , d l. Π prae- certum est Nam prinnae vigiliae fit mentio Thren II, I . ρίη .io2. secundae ciertiae Luc. XII,38 quartae Multima Matth. ii r e XIV, a, At de ejusmodi diei distributione in Script ura S iqς Aiatiquitate altum ite litium. Fit quidem tertiat, sextae

&nonae mentio apud Tertullian una eo Cyprianum,

&Chrysost homum g Verum non reperitur, tertian ,

laxiam nonam plures da ei horas complecti sed sol in hii. a.

158쪽

CXLIV. sinculas istarum horarum in ordine ad res divinas om-cium orationis fui ct e solenniores Audiamus, quae na' 'Cancors bet hanc in rem B. Calix rusici Hotu parcisis EVψ' l. Vi manifesta repeririputant Authores Matth. XXI ii. rum ibi undecimae quoque iriment Oiorae cimen' nodice partitio pr, denominamnem illam, quo solutio unice nititur , demonstraram haberemM. aut secundum istam numerandi nominandi rationem primum qua inantem

statur militaris, ubi dicitur vigilia prima, item secunda,& tertia quarta Sed hoc nigil quicquam facit ad illam observationem , de pia nune agitur. At iraque sinon tam partitio quidem diei in quad= res, quam quadrumum appe iatio prorsu arbitrario consi Ia, s Io vetirum simonis

Chr h.'. oui volunt inter computationen horarum Romana tria

ἰ)- h Iudaeam illam Johannem, hanc Marcum Observar putant. Romani enim diem suum civilem inchoabanta sexta hora noctis , quae nobis est ferme prima Iudaei ab ortu Solis De Iudaeis res expedita est . De Romanis n)hb .ui id confirmant Agellius I Alexander ab Alexandro. i. i. m)At Johannem, qui alibi in recensendis horis Iudaeo -

.m .lVle rum consuetudinem obser Vat, . I, o II ,σ. Ad,s hic at-nial ter tendisse morem Roma laum non est credibile. Prolixe c. ast satisque feliciter sententiam hanc resuta Bailius i. c. Nec

possum amplecti illorum opinionem, qui Christum liora tertia post ortum Solis crucifixum esse statuunt, quibus

159쪽

CXLV. quibus est Cyrillus Hierosolymitanus ,1 Qusmodo e. η' --

ni in trium horarum vulgarium spatio expedui poterant/iit . tot adhuc condemnationis a Pontificibus4 Senatu Ecclesiastico, abductionis ad Pilatum, accusationis,examinis, absolutionis apud Praesidem, ablegationis ad Hero dem, reductionis ad Pilaturia, collationis cum Barraba flagellatio iris, productionis coram populo, accusatio νnis novae, examinis no vi,absolutionis iteratae, traditionis ad mortem crucis, productionis latronum, eductioni ad locum Calvariae, eaeque lentae ob Christi lassitudinem, ipsius denique coici fixionis Mihi in taluo sententiarum divortio summorum ' 'Virorum placet modestia, D. Georg. Calixti . . qui Mnesve quadrantum diei appellationes , ne mendum descri-ria,quae a nobis exponi non possint. at D. Georgii onigiit V l, i in Vindic sacr. p sit scribentis Ego hic ignoranua me. am agnosco, cs ab aliis informari peto.

I OENA CRUCIS.

Crucis cipplicium etiam apud Judaeos in usu suisse, praeter garonium Carolus Sigonius&Justus Lipsius

affirmare la audierentur, contra quos negativam solide satis tuetur Isaa us Casau bonus, Vir in omni sti: diori mictenere subactismimus. Primum omnium certis si inum est udaeis laiὶtuna modo quatuor suppliciorum genera

suisse, nempe p lapidat nem 'U tibicοmbis itiis, deιοί trivem, Je par strianetitas Haec quatuor genera Rabbini hinc inde memorant. De cruce ero proprie sic dicta seu Romana, altum

160쪽

CXLVI. constans apud ipsos est silentium. Deinde, quod fortassis

majoris momenti est argumentum, persuasum doctis est, nullum in Scriptura reperiri Hebraeorum verbum, quod

crucem proprie dictam ignificet, nullum, quod aetioni crucifigendi proprium sit. Tria

nimis generalia sunt, nec vel ex nativa sua sigilificatio iis. vel peculiari aliquo sacrorum scriptorum usu CrucisRomanae supplicium designant. Nec obstat quod Interpres V. Testamenti criacis meminit. Nam ubi in fonte ni mentio fit, crucem ille vertis, cum ligni nomen sit generale , nec minus conveniat arbori infelici, de qua suspendebantur,quam crucia mo μυροῦ nomen non solius est crucis, ut ii quidem e LXX solidi quicqvan exsculperessit. ProliXius haec demonstrat Casau bonus. νης Denique vix ullus in veteri Codice reperitur locus, iii η' 77 crucis Romanae supplicio propriem specialiter agatur. Sane Deiat. XXI,23. nitrii particulatina de cruce, sed generatim de ligno lagas, ut intelligantur tam suspensi, quam crucifixi. Recte tam eii illa verba Mosis ad Christum adaptat Paulus Gal. III. N. quia viaiverse quisqvis ita ligno penderet typus sore Christi. At Psalmo XXII supplicium crucis signari dubium equidem nullum. Verum istud non historice de se David scribebat

sed in spiritu Prophetico de Christo. 'Coeterum non inscite Lactantius Dieat fortis ab-

re pυοd etiam homine obcres, quamvis Nocente rideatur in unum. Primum, quod hum tis adveneras , ut bu

milibus I inArmis opem ferre , omnibus spem tu ostendera ,eogenere iacimi fuit, qυ bumtuso in i mi a

라틴어 텍스트