Publij Terentij Carthaginiensis Afri Comoediae n. 6. et in eas Aelij Donati vc. oratoris vrbis Romae. Et Eugraphij veteris grammatici Commentaria. Fr. Lindenbruchius collatis mss. veteribusque exemplaribus recensuit, auxit, & obseruationibus inlustra

발행: 1602년

분량: 716페이지

출처: archive.org

분류: 문학

541쪽

n 8 AC T. IIII. SCEN. I

PH. iam opus est. G. iam feres: - Set viri est mihi Phormionem ad hanc rem adiutorem dari. PH. Abi: dic praesto ut sit domi. . Praesto se: audacissime oneris quidua impone, Ur feret:

Sotius EsT homo amico amicus. G. eamus ereo ad eum ocius.

. Numquid est quod opera mea vobis opus sit 8 G. nihil, merum asi

domum a

Et illam miseram, quam esto nunc intus sicio esse exanimatam metu, Consolare. cessa s. nihil est, aeque quod faciam lubens. P N. via istuc facies E G. dicam in itinere: modo te hinc amore.

id paci A M. ad suturum exitum comoediae.

Qui D FACIAM. Comiter, quamuis uterque intelligat quid alteruter dicat, dissimulant

tamen

AC TVS QVARTI SCENA I.

VIDy qui profectus causa hinc es Iemnum

Chremes

Adduxtine tecum fliam I C II. non. D. quid

ita non

cri. Pos quam mi et me Hus mater esse hie diutius, Simul autem non manebat aetas mirginis Meam neclegentiam: ipsam cum omni familia sed me prosectam esse aiebant. D. quid illic tam diu es igitur commorabare , ibi id audiueras tm. Pol me detinuit morbus. D. SE NEC Tvs IPSA ST mo,

Saluas audiui ex muta, qui ita

542쪽

PHORMIO.D. ouid gnato obtigerit me avente , audi co Chreme CH. Q quidem me subim, consilir incertum ficit:

Nam hanc conditionem si cui tulero extrario: Quo pacto, aut unde mihi sit , dicundum ordines. Te mihi fidelem esse aeque, atque egomet sum mihi, Scibam: ille si me alienus ad em volet, Tiscebit, dum intercedet familiarita et is Sin(reuerit me,plus tuam opus est scito ciet.

Vereorque, ne uxor aliqua hoc resciscat mea. hi si fite ut me excutiam, atque egrediar domo Id res M. nam ego meorum solus sum meus.

D. Scio ita esse re istaec misi res fulicitudinis:

Neque adeo defetiscar mmquam experirier,

Donec tibi id, quod pollicitus sum, effecero.

G o hominem callidiorem vidi raminem, si sim Phormionem. Genio ad hominem, mi dicierem Argentum opus esse, , id quo pacto feret. Vix dum dimidium dixeram, intellexerat: Gaudebat: me laudabat: quaerebat senem D si gratias agebat, rempus si, si diri, Vbi Phaedriae se ostenderet nisilo minus Amicum esse, tuam Antiphoni. hominem ad forum Iussi opperiri: eo me esse adducturum senem. Set eccum ipsum. quis es etherior Z attat Phaed, e Pater venit. st quid pertimui autem beluis y

543쪽

8o AC T. IIII. SCEN. III.

ima, quoi fallam, pro ino duo sint mihi dati tcommodius esse opinor duplici spe mitem Petam hinc, etnde a primo in i tui et usi dat ut estisi ab hoc nihil siet, tum hunc adoriar hol item.

VENio AD HOMins M. Venuste repetitum HvNc ADORi AR Hosmet tM. Astute de eo qui superuenit: nomenai tum imprudenti rerum, atque alieno ab earum scientia. Sallustius, Virum sic inantes transegere, &c.

x P E C T O, quam mox recipiat sese Geta: Set patruum video cum patre ad lantem: et misi, stiram timeo, aduentiri huius quo inpellat patrem. G. Adibo hosim g noster Chremes. CH. sque Geta. G. Venire saluum volves . m. Credo. G. quid agitur' CH. M ulta aduenienti, ut fit, noua hic compluria. G. Ita, de Antiphone audi sine quae facta CH. omnia. G. Tun dixeras huic, facinus indignum chreme, Sic circumiri 'D. id cum hoc agebam commodum G. Nam hercle ego quoque id agitans mecum sedul), Inveni, opinor, remedium huic rei. D. quid Geta

ct d remedium e G. Ct as, abs te, sit forte obuiam Mihi Phormio. CH. qui Psormio 3 G. is qui clam. CN. scio.

G. Visum est mihi, mi eius temptare retentiam: Prendo hominem solum. cur non, inquam, Phormio Vides, inter vos sic haec potius cum bonam componantur gratia, quam cum mala rErus liberalis est, ct fugitans litium.

Nam caeteri quidem hercle amici omnes modo Uno ore auctores fuere, mi praecipitem hanc daret.

. Qiud hie coeptat 3 aut quδ euadet hodie E G. an legibus Daturum poenas dices, si illam eiecerit E . Iam id exploratum e eia sudabustis, Si cum illo incoeptas homine: ea eloquentia est, de m

544쪽

PHORMI

orum pone tan emtamen Non capitis eius res vitur,lit pecuniae.

Postquam hominem c in is seratio molli era Soli sumus nunc hic inquam , eho dic quid velis Ari Tibi in mauum, ut erus his desistit litibus:

Haec hinc facessat, tu mole ne siet.2 .s.lsu illi di sunt propudi nam si sicin .

Si tu . quam partem aequi bonique dixem, Ut est ille bonia vir, tria non commutabitis Verba hodie inter vos. D. quis te istaec iussit loqui

cre Imo non potuit melius peruenirier Eb, qu i nos volumus. . . occidi. CH. perge eloqui.

G. in primo homo infinibat. m. Odb, quid postulare G. Quid i nimium quantum libuit. CN.Ac. G. si quis daret Talentum magnum. CN. imo malum hercle: in nihil pudet i

G. Quod dixi adeo ei: quaeso quid si Siam

Suam unicam locaret barui retulit Non suscepisse: inuenta est quae dotem petat. vi ad pauca redeam, ac mittam istius ineptia n. Haec denique eius fuit postrema oratio:

Ego, inquit ,iam a principio amici filiam,

Ita ut aequum fuerat, volui uxorem ducere: Nam mihi veniebat in mentem eius incommodum, In seruitutem pauperem ad ditem dari

Set nusi opus erat , mi aperte tibi nunc fabuler, Aliquantulum quae adferret , qui dissoluere, debeo. etiam nunc ,si volt Demipho Dare, quantum ab hac accipio quae spons se mihi: N Am mihi malim, quam Ulanc uxorem dari. . Utrum stultitia facere ego hunc, an malitia,

Dicam: scientem, an inprudentem, incerim sum

D. oesa si mimam debet E G. ager oppositus est pignor iob decem minas, inquit. D. age age iam ducat, dabo. . G. AEdiculae item sunt ob decem aliis. D. oi sui,

Nimium L cu ne clama: petito hasce a me decem. G. Uxori emunda inicillulasi: tum plusi a Suessectile opus est: opus es uritu ad nupti s

545쪽

AC T. IIII. SCEN. III.

Iis rebus sane, pone inquit, decem minas. D. Sexcento proinde scribito iam mihi dico: Nihil do: inpuratus me ille mi etiam irrideatycH. Quaeso, ego dabo, quiesce: tu modo Filius

Fac mi illim ducat, nos quam volumus. . . ei mihi:

Geta occidisti me titis fallaciis.

CN. Mea causa eicitur: me hoc es aequum amittere. G. Mantum potes me certiorem, inquit face: si illam dant, hanc ut mitram, ne incerim siem: Nam illi mihi dotem iam cen bruerunt dare.

CN. Iam accipiat: illis repud um renuntiet, Nanc ducat. D. quae quidem illis res vortat mal3. CN. Opportune adeo nunc mecum argentum adtuli, Fructum, quem Lemni moris reddunt praedia.

Id siumam: uxori, tibi opus esse, dixero.

EX tyc To, QvAM Nox R. xciri ATHuc sME GETA. Ad errorem cuinulandum pedisona Antiptionis interponitur: ut ei adaucto metu amittendae uxoris, maior vis fatrepentinae laetitiae. voLvP Eset. Hoc Volup nomen est, vita Iacui. Sic enim veteres per 1 inovi, loquebamur CR tuo. Quia veteres, hoc plure, non hoc pudicebant. Co,irtvni A. Secundum regulam locutus est. nam hoc Ccmplare . de hae temptata. NovA HIC COMPLvni A. Sic vetetes, quod nostri dempta syllaba compliradicunt. Sic Cato Originum secundo; Fana --ccmptaria. Cicero in Protagora, Consrmandi Se ra

COMMODv M. Commoda aestimatio .eii temporis 'Coari modum, tantum quod . Luci

lius. m. ii commorsum aut una vestimenta d posueram.

It MI ISTAM. ameritam. Fit tertia. deest olim tinctu, aut Defendit, aut quid tale. Fuci TaNs L TivM Genitiuo casui vim ne minis habet Ptam iunctum: accusativo, vim tanti in participit. Fuci TANs Livi M. inas qcod vult in domino facere, id iam in eo esse dicit: praeparans hominem ad contemptum pecuniaequx poscetur stati m. DARI Titi iN MAN, Fi. Datui ei an manium, qui separatim accipit sine arbitro,aut interprete: ut praeuaricator, aut iudex corruptus. HAEC HiNC r AcrssAT Pro Minesesi i t. id est Abeat divi, Hi ses- iat huc accedat, significat. HAEc HiNc r Ae ssAT. Pio Ceeit. alias raciat. Ergo duas res is priscat hoc unum vel bum. An hinc Iac lai. proueibialiter, quasi hin scivi Plautus, et ventum hinc ac M. Hue te fac dicitur, pro Huc accede.AMMAM PARTEM. Ei si non Teium, vel aliquam partem. TRIA NON COMMvet viris vindi A MODix INTER vos. sic dicebant, iurgium g gnificantes. Proprie re Aa rem nititate est, quod a ira caii dicimus.

Pr Ni MivM PANTvM Lia viet. Apud quosdam diuersae personae cuni vel his fidetulis. R R vi ni Tuti T. Nihil intersuit: vel palum intersuit, id est nihil prosuit. Nora sus cir Is tr i Nu NT asT xxv x oor xM rtet et. In Gixea fabula senex hoc dic t Q d intei est me non suscepi se filiam si modo dos abi mr alienae 3 SEr Mirit. viis, coit prima. S1T Mirii orus xRAT. Indietio doli est. na antequam

546쪽

perat, petendi causimi ingerit. Qua ADFER T, Dic solvam M. QEa si opum causa habendarum dotatamqtuereret, minor esset necessitas captandae opulentioris . A Es alienum addidit, cui rei ni- nil opponi potest. Au HAC Accipio V ksroNs EsT Mirii. Mire Aeripia: non Acte turis sum. Et Definitiuum modum ponit, ne de summa dotis supersit disputatio.

nM dixit, sed paulatim colligit, ut partibus congestis in summa senex minus grauetiar. nam si semel diceret. deterreret parci limum senem. Denique auditis decem minis statim respondet Dalo. conceduntur ab alio decem, de reliquis superest dubitatio. nam dita ficilis est ad dandum. SuMrrv AD Nupri s. Optu est, tabauditur. PONE sANE, INMIiT, DECEM Miri Ai. Benet sarax: quasi plus quiddam exigat, sed

hoc contentus sit. SExeENTAs p RotNDa sc Riarro IAM Marii dic a. Perspicere hine licet consuetudinem utriusque sermonis. nam Apollodorus dixit, pro multis. Et ut apud Gr*cos iis eia, ita apud uos sexcinia dicere pro Atrum tu, ustatum est. Cicero, sextanta' decreta proferre. MEL CAusA Eici TyR: ME Hoc Ag tuM rset AuiretcRE. Ratio cur ipse viginti dare debeat minas, dante Demiphone decem. Qv NTvM Pores, M CERTIOREM. Festinat Geta: scit enim dixisse lenonem. Ascalige viar, et i potior sit qui prior ad dandis ii est. Qv g QUDEM ittit REs voRTAT M Lg. Non desinit poeta ostendere auaritiam Demiphonis, qui nec ideo libenter fert dari aliquid Phormioni. quia se commodum ei est. virgilius, Moliri quod nec bene vertat, mittimus haedos. ARGEN rvis MacvM ADTu r. Comicum argentum praesto est: & causa addatur cur

praesto, & unde sita is tui iracundiae v xoris, de iuretio praeparatur locus. F vervu QvEM L MNI,&c. Et Lem , de legitur Rano v NT p RAEDIA. im suae pie. Et proprie de fluctu reddunt. Ib su M, . Non fructum, sed argentum. In sum M. impendam. unde & S tivi dictus. v o Ri Tisi opus Essa nix ERO .Bene rise,non P: ne iaci repetendum vider tuta Obus issa Di xx No. Adiunctivum, pro pronuntiativo. ut in Eunucho, Pero tu i

ANTIPHO. GET A.

EI A. G. hem. . . quia satia' id est 3 G. nescio hercle: tantum iussus sinet. . Eho tersero , aliud misi rei indes ac rogo es ergo narr ut A. quid ego narrem . opera

ad resim mihi quidem res redibi planissumi:

547쪽

Vt te quidem omnes di, deaeque superi, inferi, M alis exemplis perdant:em,si quid velis, Huic mandes, quod quidem ree te curatum me si . Quid mitus tribile fuit, quam hoc ulcus togere. ut nominare uxorem siniecta est Dei patri Possie illam ext udi: cedo nunc porro, Phormio Dotem si accipiet, uxor ducenda est domum:

Luid fiet e G. non enim ducet. A. noui: ceterum

stram argentum repetent , nostra causa scilicet In nervom potius ibit. G. Ni uix Eset Antipho simn male narrando possit deprauarier.

Tu id quod boni est excerpis: dicis quod mali es .

Audi nunc contra iam: sit argentum acceperit, Ducenda est uxor, it ais: concedo tibi.

Spatium quidem tandem apparandis nugi, Vocandi ,sacrificandi dabitur paululum: Interea amici quod polliciti sunt dabunt. Id istis reddet. A quamobrem, aut quid dicet E in retur . sedit res postilla monstra euenerunt mihi,

Introbi in aedis ater alienus carari,

Anguis per inpluuium decidit de tegulis, Gallina cecinit: inferdixit hariolus, Amoex vetuit ante brumam autem quid noui

Negoti, inciperet quae causa se iustissima.

Naec feni. A. vi modo fant. G. sent: me et D. Pater exit: abitae esse argentum Phaedriae.

EMvNxi AacENeto sitius. Mire: quum econtrario dicatur omino elegam& facetus. ut Horatius de Lucilio, Emuncta naru inquit. SArri in xsr. Hoc est idne tibi videtur salis esse ad miserias meas r An quasi inturiκ c dicit. ut dicere solemus,Brae halut nunc: aut Fecisti certe quodHlisisti. Ideo autem sub ambigue locutus est, ut nequaquam posset alii et interpretari a Geta, qui respondebit Nemo linci . tantum vccus TANO RE. Prouerbiale: non dixit. IN NERvvM poetius raret. Decipiet: a prouerbio tracto a sagittariis: quum vitie . natusque tendentis arcum. noni ii volatum teli, sed inruptionem nerei eIperariar. Tviduo DBo Ni Eset Ex ras. Honeste Excerpit dixit. & attende quemadmodum d cat Excivitalia, quibus non uratur. GALLINA cxciNir. Obseleatum est, in qua domo gallina canat, superiorem marito esse uxorem. INTERDixi et i Anio Lus. Narium qui diuina mente vati inatur. Dictus hario quassaria M.1fatis dia fando. quum x rr' i ,ecitem ripio 3, in multis locutionibu

548쪽

PHORMIO. . iii

horatur. An quod imitantur aspirationem in ex lando i nam halitu solent excludete velut invitalem animam, ut diuinam recipiant. unde di vocem eiusmodi dabant, qua estor: quod ou sonus exhalandi vim prxstat. HARufrax varvi T. Haruore, ab haruga nominatur. nam dicitur hostia, ab lota in qua concluditur & seruatur. hara autem est, in qua pecora includuntur. Plautus. Rustiam hue, ara. Mostellaria. AN Ta 5RvMAM. Arte irrisit homines Terentius, quibus religio sit appredi negotium aliquod diebus decrescentibus. ANTE.*RvMAM. QDod ante brumani dies decrescere incipiant. FixNT M a vina. Respice id est vultus mei fiduciam gere: siquidem quia nullum perieulum est. Sic Graeci, nam aliter Larini. Ma vi D . Quia in iure pic mittit, di interponitium fidem: quod nos dicimus, Me habes. viDE. Respice.

AC Tvs Qv ARTI SCENA V.

VIETVS esto inquam et ego curabo, ne quid et reborum Ait: Hoc temere numquam amittam ego a me , quis mihi topi, adhibeam Quum demet' quamobrem dem, commemorabo. O. et cautus est,et bi

nihil opus i

cri . . Utque ita ortu facto est. at matura , dum libido eadem h re

manet:

Nam si a tera illa magi, in labit orsitan nos re ciat.

. Rem ipsam putasti. D. duc me ad eum ergo. s. non morori crembi hoc egeris. Transito ad uxorem, meam ut conueniat sanc pria, quam hinc abeat: Dicat eam dare nos Phormioni nuptum, ne suscensear:

Et magis cre illum idoneum, qui ipsi sit familiariori Nos nostro osscio nihil digressos: quantum is moluerit Datum esse dotis. D. quid tua , malum, id refert' CH. magm D mipho.D. Non sat tuum te Fcium fecisse, si non fmis approbat

CH. Voto ipsius quoque toluntate hoc feri, ne se eiectam praedicet. D. Idim ego suc facere positim. CH. mulier mulieri magis congruit D. Aetabo. CH. ibi illas nunc ego reperireposim, cogito.

'vitrvs Esro INMOAM: co cvRA P. . id est securus. ab eo quod pridi edit, id quod sequitur. Scaurus Eset, ulli NIHIL Orvs r T. Consulit, inquit, quemadmodum detur, ubi omnino dare non ecbuerit: siquidem argentum rhaedi aederet sub nomine rho

549쪽

86 . AC T. V. SCEN. I.

Duri Lixivo EADEM HAEC MAN T. Bene posui pro voluntate hominis incerei ac leuis. Fox ir AN Nos Rhii crAT. Mulierem scilicet.An vetema, id est negotium nostrum A conditionem FREM irsAM pvTAsTi. Pro Disputasti modo.Qvio rv A. MALvM, id OPERT. ara is n. interiectio.&est ordo, Quid tua id reseri MAONi oc Mierio. Nota responsum contra hiare .non ad inia relatum. Et quin re quomodo dicatur, rava, grumidi. a. audecs ad: ut sit, .ad n ea, aut inar ILLA; ac traxinu. Filiam &vxorem.

AC TVS QVINTI SCENA L

SOPHRONA. CHREMES.

VID agame quem mihi amicum inueniam m fera E aut cui conliba haec reseram'

Aut unde auxilium petam

Nam vereor , era ne ob meum suaseum indiuil. iniura adjiciatur: Ita patrem adulescentu secta Lac tolerare audiotiolenter.

CN. Nam quae haec anus est exanimata, a fratre quae erreis i meo S. ut facerem , et ita me inpuis: quumscirem infirmas nuptias Hasce esse, ut id consulerem, interea vita ut in tuto foret. . Certo aedepol, nisi me animu3 fallit, aut parum oculi pro Ficiunt, Meae nutricem gnatae video. S. neque ille inuestigatur. Cm quid

agam .

S. sevi esse eius pater. C N. aseo 3 maneo P dum ea, quae loquitur, magis cognosco S. Quod si eum nunc reperire possim , nisil est quod meream C . eas ipsa Conloquar S. quis hic loquitur' C re. Sophrona. S. O meum no

men nominat 3

CN. Re dice ad me. S. di obsecro mos: estne hic Stilpho CH. nov.. SA ab Zcra. Coiscedo hinc a fessim paululum i sorsum sides Sophrona e Ne me istoc po Rac nomine appella sis. S. quid 'non obsecro es, em semper te et . die sitasti E CN. p. S. quid his metus fore H em. Conclusam si e habeo morem saeuam: merum i sic de nomine E. perperam olim dixi , ne vos forte inprudentes foru sitiretis: atque id porro aliqua uxor mea rescisceret. r

550쪽

8 PHORMIO.

s. Istoc pol nos te hic inuenire miserae numquam potuimus. m. Eho dic mihi, quid rei tibi est cum smilia hac, inde exis Vbi illae Ani3 S. miseram me. VII. hem, quid es 3 et tu sintne 3 S. xi sit gnata:

Matrem ipsam ex aegritudine miseram mors consecuta e . iCH. Malefectum. S. ego autem, quae essem anus deserta, egens, ignota.Vt potui, nuptum virginem locaui huic adulescenturiarum qui est dominus aedium. CH. .Antiphon et S. hem, illi ipsi. CH. Puid Iduasne is uxores halet. S. au obsecro, inam ille quidem hanc stam. CN. hd illam alteram,quae Acitur cognata' S. haec ergo es .c M. quidau F

S. Composita Deitamsi, quo modo hanc amans habere posset Sine dote. m. di io tram fidem, quam sepe forte temeri

Eueniunt, quae non audeab optaret Gendi adueniens, si cum volsiam, atque xl xolebam, collicatam filiam: se Pod nos ambo opere maximo dabam im operam , ut feret:

Sine nos, a cura maxuma tua cura haec Ala jecit. S. Nunc quid opus Deso sit, vide: pater ad sentis venit: Eumque animo iniquo hoc oppido ferre aiunt. CN. nihil pericli . Set per deos atque homines meam es e tanc , caue ressat qui quam S. Nemo ex me scibita cH. sequere meri: intus cetera audies.

NAM QvAE HAEC Esr ANus. : ut Namran emisitare. Sed figura haec apta commotis est aliqua re noua. A FRATRE. Pro, Adonio fiatris. ut -- iam rex mu ridet Italiam. Eoiset As Ma i NpvLi T. venialis status, ' . iINTEM viTA vT IN Tvio ibi tr Compensativa qualitas. 'Nisi ME A Ni Mus FALDI. AvT PARvM oculi nocte Terent in nam vita, vel corporis, vel animi sunt: hoc est ratio is, vel sensi ME M NOMEN. Mire suum nomen illa agnoscit: hic dissimulat. PAvLvLvM isTORsvM. N edio sum adverbium est loci alias nomen. Qv M st Mei R TE t ME Dic TiTAsri. EG pro nominari. antiquorum more Corectus AM HIC HAEEo uxoriris a Axv M. I laturus S min, bene concacam prae tulit: ut si diceret, seram. X

SEARCH

MENU NAVIGATION