Institutiones canonicae ad usum academiae Pisanae Francesco Foggi

351쪽

DE sIMON ET FOEN. ψ5niaci excommunicatione puniuntur, cuius absoluti Summo Pontifici reservatur. At si de Prosessione, statusve regularis ingressue X. r. loquamur, Conventus vel

Capitulum ab ossicio suspenditur, professus taeter Iuris, quam incurrit, infamiam, eodem in Monasterio degere nequit 2). Cum si moniae labe foedatur ordinatio, qui ordines contulit a Pontificalibus conficiendis suspenditur, quique illos suscepit similiis susceptorum ordinum,in suscipiendorum suspensione multatur . Beneficiorum collatio simoniaca ipso Iure nulla est, nec ei, qui per simoniam Beneficium semel obtinuit, idem rursus umquam conferri potest . Aliaeque demum

a Ad evitandam quamvis istiusmodi

simoniae suspicionem quoad Monialium dotes, videnda sunt ea , quae cavit Petrus Leopoldus M. E. D. Legibus latis d. q. Maiia 77s. . o. u 378 a. d. 26. an. 178 . d. 2I. Mart. n. s. d. o. yώI. et aa. Octobr. 378s et . as Aug. n. 783.

352쪽

a46 Lis. IV. 1T. VII. simoniae species arbitrario puniun

Usurae vero crimen eum Om

mittere dicimus, qui aliquam rei

vel pecuniae quantitatem meter sortem, non veluti compensationem eius, quod sua revera interest, sed ob purum pecuniae usum alteri concessum contra Ieges ultra id,

quod interest, lucratur 43. Hanc quoque Iuris nostri eriti dividunt in externam, quae Perpactum aliquod directe aut indirecte inducitur et internam, Perquam citra expressum pactum ex aliae qualibet debitoris obligatione iniustum lucrum propter usum tra

ditae sortis creditori provenit s)-

, 3 Vid. Schmie Iur Can Civ. d. V. Tr. a. c. I. et Thomassin V. e Ν. E. D. Part. III. Lib. I. c. s. c. Vid. in Lib. V. DecretaI. it. s. v. Greg. et Tit. s. p. Bonis et timent. De usuris se Benedictus XIV. Enses Vix pervenit d. i. ov. n. 7 s. et ad eam Dissert. Francisci Zechii. s de aliis usurae divisionibus in Con- venit maum et Iegalem, in terrestrem et a

353쪽

Quod ex illicita utriusque ge

neris usura percipitur, numquam in dominium transit foeneratoris; adeoque cum ipse tum illius heredes, si bona hereditatis sufficiant, ad restitutionem omnino tenentur,

quae vel ipsis debitoribus facienda est, vel eorumdem heredibus, iisque deficientibus, pauperibus Poenae vero, quibus manifesti huius criminis rei subiiciuntur sunt irregularitas, infamia, et si Clerici sint , suspensio ab ossicio et beneficio, atque, si persistant,

depositio , praetere foeneratores te- Stamenta facere nequeunt nisi de usuris satisfecerint, sacramentis Eucharistiae, ac Poenitentiae, et Ecclesiastica sepultura privantur ciisque domus a nemine locanda 6).ritimam πe agunt praelaudat Zechius Dis r. I. a d Ense . Benedicti XIV. e. I. Leo- tardus Quaest. U. n. r.eta ac vid. Schmier Ior. an. ιυ. Lib. V. r. a. c. a. 6 Praester Auctores supra citatos n. q. c. f. tit vid. Fleur Inst. Iur Ecet P. li'. c. II.

354쪽

De alit eontra bonos mores criminibus.

Plura quoquo alia sunt criminR,

quae cum sacris civilibusque Legi-hus adversentur, Christianorum, non minus quam Civium , bonos mores laedunt, ac proinde variis ab utroque Iure sancitis poenis qui ea committunt subiiciuntur. Cum tamen eorumdem cognitio in Foro externo ad secularia plerumque Tribunalia spectet ideo quoad haec non nisi Canonicas poenas breviter exponemus, scitura, si libeat, de ipsorum natura , divisionibus , et qualitatibus apud civilium , criminaliumque rerum Scriptores hau

rire licebit i).

1 Videndi Ant. Matthaeus M Lib. XLVII et XLVIII. D gestor Cremani a Iur Crimina . Lib. I et II. Heinece. Iem. Iur Civ. g. 36o. c. quoad speciale Ius Et riae praIaud. Lex d. o. Novemb.

355쪽

DE ALII CRIMiNIB. α 349 Poenae a Canonibus in homicidas voluntarios et iniustos decretae sunt irregularitas, ac si de laicis Bgatur, excommunicatio; si vero

de clericis , depositio ab ordine

atque ossicio perpetuus carcer , et

si relapsi fuerint, seque corrigere nolint, degradatio, anathema et traditio Curiae seculari quod eo magis obtinet, si homicidium, ut aiunt, quali atum fuerit , veluti

sarricidium, assassinium c. 2). Ob Disitatem litterarum taesertim Apostolicarum laicus anathemate, clericus etiam degradatione, ac traditione curiae seculari punitur; qui vero litteris usus fuerit ab alio confictis ad obtinenda beneficia &c vel falso eas impetraverit, beneficiis spoliatur turti caussa infames et irre

356쪽

aD Lis. IV. 1T. VIII. gulares fiunt cum clerici tum laici,

ac si rursus furentur aliis etiam gravioribus poenis 'elicti qualitate multantur Raptores, et incendiarii excom-nvinnicationem incurrunt, a quam inime absolvi possunt, nisi damnare parent

Laiuriae, calumniae, damna δε- lacte vindicantur arbitrariis quibusdam poenis criminum enormitati respondentibus, Praeter famae, ct eius, quod interest, restitutiOnem ac si de libellis famosis agatur , insertur excommunicatio sa). . Ust iis autem delictis, quae

mori adversantur Clericorum, Regularium, et Secularium Fidelium propriis, quaeque contrR ce tera Ecclesiae Instituta patrantur,

hic in specie non agimus quam Vis enim peculiaribus certisque poeni&

a Videndi in . Lib. V. Decret. iit., De crimine falsi is e furtis o De raptorib incendiariis c. De calumniatorib. ,

357쪽

D ALHLCRIMi Nis. Dc. 5 Ecclesiasticarum quarumcumque Legum violatores olim assicerentur, hodierno tamen usu extra Ordinarie plerum uete puniuntur, et ex iis, quae de vita , et bonestate Clericorum ac Regulari uin &c suis opportune locis diximus , istorum criminum species , et qualitates facillime intelligi passurri

De Sacrilegis Delicta contra personas, aut reia

Deo consecratas, sacrisve in locis et imissa vocant a sacrilegia I . In Personas quidem hoc crimen quis committere dicitur, cum eas illicita quavis coniunctio noviolat, illisve qua curas de candenχratione vim infert, easdem rapiens

i Vid. in Septimo P. Mati θ. Lib. V. I . . , De sacrilegis M.

358쪽

ex. r. feriens, Verberans, eoque magis occidens c atque istorum criminum rei praeter excommunicationem latae sententiae Summo Pontifici reservatam, alias quoque

pro varia illorum qualitate poenas tam Canones quam Leges Civiles

imponunt. In res sit sacrilegium , cum vel Sacramentis quis abutitur, vel rem Sacram . seu Divino cultui dicatam iniuria contrectat, aut quovis modo pessumdat easque res violans, aut e loCo sive sacro sive non sacro subripiens maiori subest excommunicationi, ac nisi res ipsas restituat , damnumque sarciat, Poenitentiae sacramentum, excepto mortis articulo, et Ecclesiastica sepultura ei denegatur. Quoad loca demum sacrilegium admittitur, cum e sacro quΟ- cumque loco res licet non sacra

subripitur, vel quodlibet aliud crimen in eo patratur; et iisdem fere poenis, quas nuper X posuimus, huius criminis reus subiici solet.

359쪽

De criminali processu inchoando. riplici modo introduci potest

coram Ecclesiastico Iudice criminalium quarumcumque caussarum cognitio , Accusatione scilicet, De-

nunciatione, Inquisitione si . Aecusator is dicitur, qui crimen aliquod eiusque probationes, ut reus poenae subiiciatur , apud competentem Iudicem legitime defert Accusare autem regulariter neminem possunt infames, impuberes, foeminae, servi, X communicati, insideles, heterodoxi, qui falsum dixere testimonium, vel calumniatores fuere, quique ob tur-Pem questum accusant, Vel suspi-

si Tit. i. i, V. Decreta . Veg. et Bonis o De accusationibus &c , Cast. Licet 3 i. De Simon et Van-Espen I. E. U. Part. III. I it. 8. c. I.

360쪽

cione laborant. Nec liberti accusatores esse possunt Patronorum,

nec filii parentuni Viceversa nec fratres Datrum . Clerici autem, ac Regulares, si ad vindictam, seu poenam sanguinis intendant , ab

accusatione repelluntur, non Secus

ac inimici capitales aliique nonnulli Civili praesertim Jure quod non improbant Canones, ut filii

similias sine consensu patris, milites , magistratus , Pauperes c Qui tamen fere omnes, si de Atrocioribus agatur delictis , sive de rebus licet criminalibus civile tantum Judicium instituant, vel propriam, suorumve persequantur iniu--riam admittuntur a).

Qui alicuius criminis notitiam Judici quomodocumque praebet, δε-

Mansiana Conci . COII. Tom. III p. Tom. IV. p. 37. et apud Gratian in Can. I. IV. q. i. Can. In primis . . . a. II. . . Can. . ad. . . Cap. 2I. I. I. De accusat. Cap. 2. De fomio in VI ac Tit. I. Lib. IX. Coae , De his, qui accubare non OMunt ,