장음표시 사용
131쪽
pINGENDI. Is Neq; aliter accidit post renatam superioribus seculis ingendi artem , extantq; in hanc rem exempla Israelis Mechhnenus,&Martini Scharnij, celeberrimorum alias pictorum. Itaq; hac in parte attendendae reguli, quas ex dimensione corporum Optime ac exactissimo secundu naturam se habentium artifices constituerunt. Tradidere aliquas apud veteres , Euphranor primum, ut superius monstravi, mox Salij in quibus Varro apud Gellium III. c. Io Vitruvius III. C. I. Solinus . Ex recentiorubus vero Albertus Durerus opere peculiaride proportione, Pomponius Gauricius indo statuaria, Sebastianus Serlius, Castilionius Gualterus Rivius in notis ad Vitrum praedictum locum, Cardanus de subtili late lib. XI Henricus Lautensaa in opusculo de usu Circini Regulae, aliisq; quos
nunc lubens praetermitto. Observandum autem, aliam membrorum inter se proportionem in viro, aliam in foemina, iursum aliam in adultis, aliam in pueris esse. Deinde plerosq; quando disserunt de ea, viri proportionem intelligere, ad exemplum
Clus, ut perfecitiuῖ, Caetera referre. Deniq;
non omne inter te in hisce convenire,
132쪽
32 DE ARTE quando fieri vix potest, ut idem omnibus, i& per omnia pulchrum videatur. Nos proportionis regulas dabimus, quales ob-1ervari a magistris optimis consueverunt. Longitudo tota ab exortu capillorum in plantas dividitur in partes decem,una Continet faciem, amento ad iugulo gulae est d, midia Asugulo ad mamillas rurium una,inde ad umbilicum una, inde ad penem ite-lirum una. Et hoc paulo minus est, quamldimidium stantis hominis A pene ad dimidium femorum est una, inde ad genua millna. A genubus ad medium surarum una, inde ad collum pedum una, inde ad talos Una,in deniq; ad plantas dimidia. Quod supra capillorum exordia eminet in capite, pollicis longitudinem aequat Latitudo brachiis extentis intellecta partes ipsa decem similiter habet. A medio jugulo adaxillas unam. Inde ad cubitum unam cum dimidia. Inde ad carpum una Cum dimidia. Et deniq, manus unam. Atq; sic a parte altera Partes ipsae inter se analogiam habent istam Caput est quasi octava pars totius corporis, frons quarta capitis, oculi longitudo aequat frontis duas tertias, aurium, frontem totum Nasi longitudo simi
133쪽
pINGENDI. I 2Ilis est aurium oris aequat longitudinem oculorum. Intervallum inter duos interiores Oculorum angulos aequale longitudini alterutrius oculi. Mentum respondetori, ejus a sugulo prominentia intervallo, quod
est inter supercilia iasi alas Iuguli adimam gulam longitudo aequat distantiam
inter alas nasi, mentumque. Superioris labri ab ore ad nares imas intervallum Convenit Cum nasi prominentia, distantia oculorum a superciliis. Pectoris latitudo duabus respondet faciebus. Distantia inter papillam utramq; uni. Manus longitudo aequat longitudinem faciei, latitudo dimidiam ejus partem Medius digitus lon- gitudinem volae, pollex nasi, ungues dimidium oculorum extremorum, pes corporis totius sextam partem. Atque isthaec de proportione viri, in qua observandum,qubii ab humerorum vertebris ad vertebraS COXen- dicis inde ad medium genu, linc ad talos partes sunt aequales. In quo differt a proportione foeminea Nam primum in ea vertebris coxendicis ad genu medium, indeq; non ad talos, verum plantas, partes
humeros superat has una dimidia parte eam rum,
134쪽
gax DE ARTExum, quas singula ex praedietis tribus habent decem cum dimidia. vertice advertebras humerorum S inde ad laterum flexuras circa ilia, indeq; ad extrema nares, partes inter se sunt aequales. In qua ultima parte in septem aequales divisa, duae Umbilicum, duae vertebras coxendicis, duae illima pudendi, septima exdremitatem natium demonstrant. latetq; in muliere su-Periorem partem corporis longiorem esse viri, convenireq- laterum flexuras illius
Cum viri umbilico. Differt ab his omnibus symmetria infantis Partes enim habet quatuor cum dimidia, unam capitis, indecidum bilicum unam, dimidiam inde ad er-gebras coxendicis, unam ad genu mediui munam ad plantas Atq; tantum de proportione hominum. De animalium caetero-xum symmetria dicere nimis longum foret, neq; satis omnia illius a magistris explorata
sunt. Deniq; qui in homine pingendo erit
exercitatus iacile reliquorum animantium
figuram assequetur Potest tamen consuli Sebaldus Boelim, qui proportionem equi non inelegantem dedit in peculiari libello, Germanice de arte pingendi vulgato.
135쪽
S. II. Haberi pars hac partim ex Ge metriastes,partim ex Anatomia, deni ex diligenti corporum pul
cherrimoram interse codatione. Facit sane illa corporum ejusmodi a. pulchritudinis collatio, ut ex iis, quid sit aptissimum convenientissimumq, naturae,
rectius intelligatur. Sed institui collatia haec dissiculter potest, absq, adi quosubsidio Geometriae. Illa divisiones, clineas ais Sum,&proportiones, Circulos, sem circulos, & eorum Centra docet, ad quae tota res haec est accommodanda. Ixaq, Mpraestantissimi pictores se in ea plurimum exercuere, non solum apud Veteres, e quibus Pamphilus Macedo praeceptor Apellis, primus eam contulit adjicituram . absq; illa perfici artem posse negavit; sed post renatam eam optimi quique id fecere. Quod velim eo Dureri Constare potest exemplo. Cujus plurima extant etiam in Geometria invehi in libris quatuor, quos de ea scripsit. Ut omittam Sebaldum Bohemum,ali-OSq , qui fere omnes,antequam de ipsa ratiaone imaginum quid tradunt , generalia
136쪽
quaedam Geometriae praecepta proponere consueverunt. Caeterum ut ratio cujusq; corporis,&ineo membrorum rectius intelligi aestimariq; possit, opus fuerit non exteriori solum contemplatione, sed interiori etiam , praecipue ossium eorumque juncturarum. Nam illa docent, quantum quodq; alterum reVera aequet, excedatq;. Unde recte Leo Baptista libri uaedam circa magnitudinem ratio tenenda es : In qua quidem eommensiuratione juvat in animantibus ingendis primum ossa ingeniosubtercalare. Sedes sceleta pictis ad symmetriam imaginibus apponere magistri eruditiores consueverunt tali fine, sicut ex Alberto Durero, de Henrico Laurensaah cognoscimus. Vossius II de pictura Uncidendi corporis scientiaρL-rimum conferipictori. Nec, utputo, obscura est ejus ratio. Exactius enim Ius gnaru humani eorporis proportionem insingulisservabit.
s. I . Mensurario sequitur, quam appetis certam justam1 rerum omnia um in pictura magnitudinem, L sant a se mutuo ac spectante accommodatam.
137쪽
pINGENDI. 12SEst haec longe alia, quam proportio vel symmetria, de qua dictum antea. Illa partes singulas metitur, quamqua intersevera habeant convenientiam exquirit, nullo ad earum situm, actiones , gestus, respectu. At haec Convenientiam considerat apparentem nec ut sunt, sed ut hoc illove modo collocatae videntnr, ei maxime,qui spectare tabulam fingitur. Puta pingendum esse hominem, pedibus divaricatis, quorum alterum proponat alteri, velut inter ambulandum, vultu totoq; habitu corporis non in latus, sed anteriora verso. Certe qui posterior pedum erit , minor aliquanto
priori, cum longitudinis, tum crassitiei ratione formabitur sic pingendi duo tresve sint, quorum alius alio vicinior, qui longissime aberit, minimum fieri necesse est, licet ipsi natura sua inter se sint aequales. Atq;
hoc vel ipse usus decet, cum arbores longissime dissitas vix hominum aequare proceritatem animadvertamus. Ergo ne hac quidem in parte deserenda ratio est naturae, dandaq; opera, ut pro distantia quaeq; sua, justa repraesentemus magnitudine. Caeterum quis primus in picturis genus hoc attenderit, in obscuro est. Quod si tamen
138쪽
I26 DE ARTE conjectare lidet, apud GLaecos saliem De-
mocritus fuisse videtur, cum Anaxagora, qui hoc invenere occasione cenarum
pingendarum, in quibus aedificia sylva montes, dc id genus pro ratione fabulae exhiberi debebant. Ita enim hac de te Vitr vitis in Praefat. lib. VII Primum Agathartam Arhenis Uessio docente tragoedam sce-Bamfecit, se de ea commentarium re est. -- eo moniti Democritus es Anaxagoras de eadem rescri erunt, quemadmodum oporteret ad aciem oculorum radiorum, extensionem certo loco centri constituto adlineas ratione naturaB res dere, ut de incerta re cerra imagines ad corum
cenarum pictum redderent θ eciem, o qua in irectis planis 'rontibis sint figuratae, alia
abscedentia , alia prominentia esse ideantur. Docuerunt ipsi primum, ut apparet, certas lineas observare pictores , Certumq; constituere Centrum, ad quod picturae omnes respondeant, conveniantq; qua in re pars multo maxima hujus artis versatur, ut vix sit dubium, quin his auctoribus debeamus. Celebrata autem observatione ejus ante
cunctos alios Asclepiodorus. Ut Apelles ipse ei cesserit. Ita enim de Appelle Plinius lib. XXXV. c. Ii: Cedebat Amphioni de
139쪽
PINGENDI. Z ositione, Asclepiodoro de me uris, hoc es, uant quida quo di re deberet. Non de aliis hic Plinius mensuris loquitur, quam ilS, quae in scenographicis observantur. Quod amolim intellexit etiam Demontiosus, qui interim interpretationem ejus a Plinio adjectam, non cum voce me uru, sed praece denti di ositione putavit OnJungendam. M hi aliter videtur, neq; temere milinio quid immutandum, quando artis hujusProprium, observare iistantias reru, pro iis alias majores, alias minoresfacere imagineS,
ut dixi. 5 quod sint revera tales,sed quod esse videantur, quoniam quo quid a nobis distat longius, hoc cadit sub acutiorem vi
sus nostri angulum, atq; ita minus esse putatur. Observo autem varia attendi a magistras ex hac parte in picturis alia lineas eo tendentes. In puncto primum, ut idoneo ponatur loco, sive a dextra, sive a linistra, sive in medio, pro uti quod pingimus, Helius, pulchrius adspectu est. Deinde ut justa altitudine non alte nimis, non nimis depresse. Denique ut justo intervallo, quaedam enim rectius cernuntur a propinquo, quaedam rectius e longinquo. Sane nisi justum intervallum fuerit, sed vel propinquum
140쪽
quum nimis, terra quidem erit latior, mnia vero in extremis nimium arctabuntur in acumen, interque se coibunt quasi vel remotum nimis, terra erit brevior, aut pauca continebit, aut si plura imponentur, miscebuntur, ,elut in propinquo starent, cuncta sibi mutuo incumbent. Atque istoc quidem latitudinis longitudinis respectu attendendum. In altitudine notandum liquod si tantum sit, quod pingitur, ut uno in- tuitu, immobili manenti oculo non possi scomprehendi, ut cum arbor, cum turris
multum edita, vel simile quide propinquo spectatur, punctum alterum tertium in 1 altum poni possit debeatque Nam&natu frae hoc conveniens, quatenus ipse oculus udi emetiatur rei ejusce altitudinem, aliquo ties cogitur se levare .hisi fiat, lineae a summo decurrentes prope fient perpendiculares, non modo rei speciem exhibebunt ingratam , sed& usui ac observationi quotidianae repugnantem In lineis notandum , ut ad punctum omnes proposio tum C incentrum quoddam respondeant, sive ab uno tanrum latere, sive ab utroq, eo
decurrant,in quae inferiores sunt, adscen dant, quae superiores descendant, idq, re