장음표시 사용
151쪽
PINGENDI. 3 veluti fastigium, cum ad summum intenduntur , Vegetum occipiunt fulgorem. Estque hoc post colores nativos demum, post lucem umbramque inventum, singulari praeparatione, purificatione, mistione, uniusq; alterius illetione seu inductione erudita, quamfulsationem vulgo vocant. Sane vigor iste tonus dici solet etiam in gemmis, ut Salmas notatum in Solinum Tonm, inquit,
si vigor. Et vegetum in gemmis fulgorem ita et carunt, sic ἔς τινοι ὀ με diserunt, talονοκ ωμοι. Neq; aliter Henricus Stephanus vel exposuit, vel intellexiti Unde patet, adrolor potius hoc pertinere, quam adum bram lucemque, nec hoc loco agi de eo a Francisco Iunio, Vossioque , aut conjungirum luce debuisse. Quo tamen quia astum est, nostram statim sententiam aperi-C maluimus, quam totum ad sequentia dif-
I Partem hanc ex optim addi munes siographicis.
De opticis res plana est , per sciora ,hica intelligo in opticis peculiarem parem, quae de umbris agit. Nam quod VOL
152쪽
appellari posse picturas, quae res tempore
nocturno factas continent, non placet, cumamus non noctem Graecis denotet , sed umbram. De hac porro ratione umbrarum, praeter Durerum, egit Marioisius egregie, ut ante dixi. Neq; contemnenda habet Athanasius ircherus in arte magna lucis.
Cuncta tamen rectius intelliguntur, si in ipsis lux umbraq; corporibus observabuntur Quod pictores duplici efficere ratione solent. Nam vel viva corpora in conclavibus per unam solum fenestram lumen
admittentibus ponere sibi ante oculos umbrasq; eorum notare Consueverunt vel sculptas perite aut fictas e luto cerave imagines noctu collocare ad lumen, in eis observare rationem umbrarum, ac ne vari entur decremento sebaceae candelae, lampadem pro ea cum lychno atq; oleo ad hi bere. Quamquam in hoc genere posteriori animadvertendum, quod superius admonui, duriores esse tales umbras, quam quae eorporibus diei expositis conveniant. Ut ex hoc earum quantitates potius , ex illo temperationes transitusque observanda Videantur.
153쪽
I. 37. Motussequitur, quem in edito ptum in picturi gesum omnium,
Motum appellarum Aput ejus, aertullianus, ut jam ossi notatum. Sediante istos, ita nominavit Fabius II. c. I3:Fsexus, inquit, o ut sic dixerim, motu dat actum quendam e Tis. Patet tamen timidius aliquanto motum, quam actum appellare voluisse. Consistit vero motus iste in duobus: Vu tu primum, corpore deinde reliquo. In vultu exprimenda sexus, aetas, ingenium, affectus, perturbationes. Primum, quia alius viri, alius minae habitus in vultu secundum, quia vigor virilis a senili languore plurimum distinguitur. Atqi haec faciliora. At vero in duobus reliquis apex quasi artis ac fastigium est collocatum. Ac in ingenio
quidem attendendum, quantum modestus a procaci, temperans a Iibidinoso, fortis ab ignavo mollique, etiam Vultu differat Q iare apud veteres, ut inplerisq, aliis excelluit Apelles, Plinio auctore Inperturbationibus vero, quantum propria cujusq; Vertant immutentq, lineamenta , nam alius irati, alius libidine perciti, alius dolentis, alius gaudenis
154쪽
gaudentis vultus. Fuit autem hujus utriusque primus in picturis observator Aristides apud veteres Plinius L Aristides Thebanus omnium primus animumstinxit, ensis omnes expressit, quos vocant Graeci Ethe, item pertu bationes. Sed videtur repugnare his, quod ante ipsu annis pene triginta quinq; floruerit Zeuxes, de quo idem lib. XXXV. c. 9: Feciso Penelopen, in qua pinxisse mores videtur Sane mores hic , qui in superioribus sunt Et , Graece unde ipsarastiusmodi picturae κα appet labantur, velut diceres
moratae Paulo post,i tamen ante Aristidem annis fere sexaginta fuit etiam Pa rhasius, de quo idem auctor Purrhasiaspim
xit pueros duos, in quibus flectatu ecuritas ct aratissimplicitas. Non potest factum hoc fitisse absque hujus partis observatione. Equidem S ipse Plin. de eo lib. XXXV. C. Iorprimus dedit argutias vultus. Intelligi hae argutiae non possunt absq; P A Imo ante Parrhasium etiam Polygnotus floruit, de quo Atistoteles, Poet. VI, verbis manis
stic Pol notus mores hominum heste exprimebat Quis quod Xenophon mentionem hujus artis faciat. III. Memorabilium, inventamq; asserat a Socrate. Nec fortasse
155쪽
PINGENDI. I Ivero est repugnans , quando pictor fuit Socra res initio. Porro Socrates ante dictoso floruit. Quid igitur, si existimemus σε buisse pictores eodem Aristidis nomi- , ambos j Thebanos Nam Plinium ain sui oblitum tradere postea, quae locuius fuit de Parrhasio de Aristide quoq; potuisse, vix est vero consentaneum, aut conveniens diligentiae Plinianae Venio ad corpus reliquum, in quo danda opera, ut membra omnia decentem motum habeant. Quem in tabulis ficturis suis observasse Cimonem Cleonarum ab initio putamus. Plinius XXXV. C. s CFmon Cleonaeus variὸ formare vultus res icientes,suoicientes, de icientes invenit. Ante pingebatur rigidus, cum reliquo corpore, Vultus, membra recta, pedes juncti, manu S demisita, ut extabula Isiaca Pignori cognoscimus. Reprehendit Fabius naturae dicit adversari. Recticorporis, ait, minimagraria est, nempe
nim adversa fit facies, se demissa brachia, sejuncti pedes, se a summis ad ima rigens opus. Itaque observat hoc vitio, picti motus. Quos plurimum excoluit deinde Polygnotus, inq; vultu ipso apertum os dentes, S id genus primus exhibuit Plin. XXXV. C. 9:nt g -
156쪽
Pol notus Thasius plurimum icturae primus contulit. Siquadem inuituit os adaperire, dentes ostendere, vultum ab antiquo rigore variare. Parrhasius ad)ecit venustatem Capillos quoq; coepit primus distinguere Curaq; sin gulari delineare. Idem cap. seq Parrhasius primus dedit elegantiam capisti, venustatem oris. Duo autem sunt, quae praestanda primum, ut Convenientes mi naturae, deinde ut de argumento competant. Naturae, ne sint violeriti nimium, distortiq; nimitim, ut cum pedes justo plus disjunguntur, cum venter Cnormiter protenditur, cum manus digiti lve maxima molestia torquentur, cum Cor ipus tot am bis terq; in contraria flectitur. Cum manui, pedi, aut alij membro totainponitur a stio, vicina vero ut brachium, crus& similia sunt otiosa Quo m genere non semper absq, culpa est insignis alioquin pictor GolZius, ceu ex Ovidio ipsius liquet.
Argumento etiam convenire debet, ut cum moestus capite inclinato, palmis pectori admotis, genu leviter flexo pedibus com junctis formatur Cum obstupescens re-Clinato corpore, Capite suspiciente oculis hiantibus, manibus nonnihil passis, aut indice dextrae erecto, pressis digitis caeteris exhi-
157쪽
rontemnet 1. las habet in ambabus oblema-iones. Ut in priori, fere illo vultum porriri, quo pes dirigatur, caput tantis non plus terti iursum , quam ut oculis coelum me lium adspiciat, manus raro supra caput, aut edes supra genua elevari pedem a pede, non plus pedis unius spatio distare Manu nalium sublata, totius lateris partes attoli, etiam calcaneum pedis in illo latere elerari. In posteriori quoq; aliqua notavit, ut debere motus plurium in eadem tabula maxime dissimiles esse, deinde omnes m propolito ne otio conticiencio Occup .iti. Utile quoq, eise, ut, qui spectatorem quasi mon et ingeni naturaq; ejus, adpuagatur. Ad postremum ita claudi aves se gra-
a irem, de qua agitur, condasentes pictura motu hasere debet. Verum ista pertient ad motus animantium. Estis rerum inanimatarum motus aliquis in picturis obrvandus, ut capillorum, velitum , fronduimi foliorum in arboribus undarum in amni, fluctuum in mari. De quibus una simplexq; regula, ut uni respondeant let per vento, neq; alia in hanc, alia in adver
158쪽
fim inclinentur pariet n. Foliorum in a boribus, ramorum i grata inclinatio hinc pendet tota. Etiam Vestimentorum rugae ad hanc regulam constringere atu explicare sese debent, nisi ubi motus incedentis, aut cinctura, aut compositio facta manu fibulave postulet diversum. Est autem in tota hac vestimentorum pingendorum ratio ine attendendum, ne in eis rugae nimium refracta sint, aut nimium porrectae, qua in re
artifices etiam praestantissimi videntur lapsi. Nam ut de vetustioribus nihil dicam tDure rus ipse exhibet tam asperas, ut ex ligno , non ex panno, videantur formatae.
Cuius rei causam memini audire olim ab artifice non ignobili, quod ex papyro Chartave formatas vestes, sin quas cinq, Vellet rugas plicatas imitari soleret. At in parte altera frequenter Justus Ammon labitur, infinitamq; seriem rugarum, volumina
earuin, alia ex aliis provenientia exhibere solet. Ingenio hac in re, quam natutae Obsequentior, Cum ex adverso debuisset observarin quod hic bene docet Baptista: --im tales oportere esse faciles se moderaros, gratiami potius, quam admirationem laboris erihibentes Quae in talibus consuetudo antiquorum
159쪽
pINGENDI. et 'uorum fuerit, haud liquet, nisi fors ex sta-
ais conjicere quis velit. In quibus tamen, im sint cuncta eminentia, facilius naturaeotuerunt conformati. Id apparet, ne foriari quidem apud eos ante tempora Cilonis Cleonaei consuevisse Plin. XXXV. s Cimon Cisonaeus venas primum protulis, atereas in veste est rugas res sinus invenit. me talas absq; ruga vestes sunt in tabula iaca Pignorij. Unde reliqua etiam veres mantiquissimae picturae ratio apparet. hJamquam paulo post sic creverit, ut non agatas selum, vertim etiam pellucidas ve- es, id est tales, ut pereas membra omnianspiciantur, pingere sint ausi. Fuitq; auis primus hujus rei Polygnotus Plinius XXV. c. 9 Postgnotus Thasius primus mu-eres lucida sepinxit. Porro quod de ve- imentis, ramis arborum, similibusq; dixi, tiam ad aquarum fluctus pertinet. Sequi se mutuo , unaq; incumbere alteri de-ent, nisi in ingenti tempestate, ubi mixta uncta inter se pugnantiaque, aut obstacuam impedimentumq; aliud occurrat. I-
et minor dissicultas sit in his, quam retia
160쪽
x 8 DE ARTEI. I Habet pars hac lumenta μplurimis ex disciplinis uaedun basiognomia submimistrat , qua dumithologia characteristica
etiam ex Phasico Historis sepe possunt . qua huc faciant.
Physiognomiae usus est,ad formanduncujusq; ingenium in vultu Ethologiae, a exprimendos mores Characteristicae a signandas perturbationes. Poteritq; picto talia haurire, non ex philosophis solum, Aristotele, Theophrasto Plinio, sed is Poetis, Comicis praecipue ac Tragicis, quorum peculiaris ea est industria, ut depin
gant notis ingenium, moreS, motu atqui
perturbationes cujusque Consulantur quae hoe fine ex scriptoribus antiquis, maxime Poetis, lib. III. Pict C. F. Iunius congessit. Supra omnia eximius est libellus Isaaci Porphyrogeniti, Characteres Graecorus& Trojanorum Ducum continens,qui cur
historiam rebus gestis cujusq; conferendu: Apud ipsos aliquando historiCos inveniuntur, quae huc conducunt, quamquam a mones potius, Motus reliquos formar doce