장음표시 사용
401쪽
istituenda. Si enim Elementa illa sint inter te mole aut virtute ualix, si unum se habeat ad aliud in ratione dupla, tripla, quadrupla, vi progrediendo , ingens componi poterit istorum diverserum multitudo sima lementa ad istorum comtositionem concurrant major adhuc esse poterit corum varietas major aahuc si accedat quartum Elementum e. ut facile dignoscet quisquis voluerit varias proportionum ambinationes
secunda pars Propositionis deducim e dissicultate aut impossibilitate se Iriparandi evicte quodlibet Elementum a reliquorum consortis sne qua sepa- pnx.
ratione impossibile est exacte dignoscere quamlibet speciem Elementorum4 2 ..' t
enim quaelibet species debeat detegi per sensationes aut effectus quos hestruiti. producit montantespoterit certo statui hunc effectit ab hoc alementote dere, quam certi simus hoc Elmentum tantum ad hunc efictum produce dum , aut hanc sensitionem excitandam vim sussicientem habere, quod fieri nequitinain certi simus,4sc Elementum esse a reliquis separatum, quod arte
ulla vix consequi exacte possumus, ita ux Elementa antum per excessum,quo in mistis praepollent, ut plurimum dignostantur. Nec enim Terra aut Aqua, rem rixati non Aci rum , non alia quaecumque in variis sectis Elementa4sputantur . ita unquam uncera reperiuntur, ut omnis mistionis aliorum Et mentorum sint exiertia, adeo ut per excessum virtutis tantum aut per varia qua hinc inde deIumuntur conjec. uras , Elementotum sin uia genera aut species statuantur. Cum itaque impossibile fit aut admodιim uiridit Elementa in specie accurate cognoscet , isor a multitudinem cito statuere, sussicit
Physico , si Elem toium suprcina quaedam genera ei praecipuas specie cognoscat,4 ex iis in genere istorum proprietates deducat Qquam proxi-inc poterit ad species infimas accedat, quando piopter iunmas dissicultates non potest ad eas pervcnire. Propositio 3. Elementa debent esse talia ut speciale aliquid conferant ad , . propriefates lutules aut ad modum agen si patiendive mistorum. Nisi enim menta on- aliquid conferrent frustra essent instituta ad compositionem mistorum, nihil aot missis aliud autEm c ferre possiuiu, praeter Virrutem quamdam ad agendum velim tentiam ad patiendum au quamdam in agendo modificationem , contemperando se mutuo , quod sit potissimum permistione Elementorum activorum cum passivis. Sic in Hypothesi peripatetica Terra inqua ignis activitarem coercsit. Sic in Hypotnesi hymicorum Terra Aqua , quae dicuntur esse at arata inerti ac ad agendum imporentia, Spirim sulphuris in salis vires rαundunt, in ediuntque ne eorum agitationibus ista dis luantui, Sic in q, cumque alia Hypornesi alia Alementa alipies vires temperant, ut clatius Ea bis traicenvis inserius. . , . XV LYPromsitio . Non est tamen necesse ut quaelibet misti proprietas ex specia Quaeli eli alui 4lementi alicujus vitrute deducatur. Cum enim Elementa, qua vi
402쪽
venit, mollities v g. quae orim ex Terrae inquae minione, nec rem ae --
sin, nec aquae seorsim tribui potest. Sic ex mistione AIKalire Acidi emergis tertius sapor, aut saporis carentia seu inwiditas. S. Elementorum propor
L mutetur, mutantur proprietates misti.
N. . h. Proposito 1 Non est necessarium, ut omnia amem eo urrant ad m,
cesse ut om tam cliquod constituendum.Ratio enim misti reperisu ubieumque duo nia Elemen menta sent permista Ea tamen mista appellantur communiter perfecta, ipsa Oncur quibus omnia aut plura Elementa reperiuntur De verb, in quibus pauciora cibis iussi. si enta e ne i ni V anm mista imperfecta, nec immerito ea enim mi- sti, quae ex phiribus clementis componuntur, habent plures,&excesserui
isti proprietates quam reliqua caeteris paribus.
mi ,..hi. Propositio o. Elementa corprimm mistorum constant materia prima , vit,constant omnibus corporibus est communis; speciali se arist stantiali aut essentiali, materia ac sunt enim corpora naturalia inter se pecie diversa. Ror Propositio . Flenient sim generabilia, eorruptibilia Ac possunt invi- xi ἡ., is , mutari unim in aliud. Elementa enim sunt prae ita qualitatibus con-: .histin ta era iis , quibus in se mutuis agere rotant, Wita se motu alterare, ut maiialui unius Flementi locum cc dat Atem, aut quocumque modo intereat. AE ehisti,teratio via ad generationem, quatenus per illum an flucuntur dispositiones ad serinam aliam ab ea quae antea crat in siibjecto incrato qiue consequem aer expellimia Idem confirmatur operientia , qua compe m habemus omnis μ'neris , quae circa nos sunt, corpora, variis modis alterari, consequemmercis varias alterationes, varias corporum species et alias transire , D riasque fieri generationes .corruptiones. Sed 4raec clarisis patebunt ex dbieetidis inferiuri
Propositio 8. Elementa manem in 'stis partim a .panim potentia pri- - ρο- Ma pars propositionis explicatur, irobatur. clementa dicunttu esse actu in ..hip .au minis quando suas formas actu retinent. Certissimum ainem est eas retineri ,δ Iari, quin o Elemerim sui effectis se produnt. Ea autem manifestum in variis m, istis Elaminin suas vires exerere Etenim in variis planti humes aqueus fluxu prodit, ει quamvis ille liquo non sit peste queus, sed mistus, manifestum minae εst in eo aquam obtinere dominatum Acidom nianifesto se prodit in variis plantis', fiuctibus, si in herba ali. M inda pars prominionis e ἰplicariis, probari r Τlementa contineri poventi in minis diemur quar , clo illorum rartes stim iiii coriis ae cum illis ominesneant sense percipi 'rariosictis propriis dignosci possim tamen non immiter admodum separari sent in potentia proxima mi non admovi remota , ni io libertatem,indicenm , Netor n , si eam amisiam et , recuperenti' oc modo uero a mementa contineri . mistis in minissum perientia, cum mista rei stra itur in Elementa , aut sponte sex vi insitae eonii itutioriis aut per artem, ut inonstit experientia. Non pot' autem stam Elementa non essetaeis in in
astis , quia scasu non taprehendunturo cum Jossint ira aliorum 'articulae
403쪽
amini, ut nequeant agere in organa sensuum. Perit tamen aliquatenus inter 4-n son Elementi, quando stilice diverserum Elementornm particulae ita uniuntur, ut ex eorum conjunctione tertia forma emergat, ut ex conjunctione particularum Acidarum cum A,sicis, de quibus dicetur inferius , deasne formae Acidia Alacali reman t potentia proxima aut non admodum, mota possim enim vi ignis per artem restitui, ut eatebit ex dicendis insorius. Quocmnquimodo tamen misceantur, ex aliorum mistione emergit tertia krma, misti scilicet, sub qua Elementorum formae continenr .Hinc riunm tanta mistorum diversitas S tam variae eorru proprietates juxta multitudinem Elementorum, juxta variam eorum prvortione S missionis
objiciet aliquis ea in quae mista resolvuntur esse manifesto quaedam mista, ML
in consequenter ex iis non posse deduci, quae sint mistorum Elementa4 an Obiectis Asint actu vel tentia. Respondetur ratione intelligi quaedam Elementa ma solvitutimere actu in mistis v. g. Materia Subtilis, Globulosa Recentiorum, ex .partibus in quas mista reselvuntur deduci oxistentiam Elementorum, quae in allis dominantur, ex sccitate cinerum Terram , ex aquis stillaticiis aquam immentarem, c. unde Lucretius itaqoquitur Aticidit enim metro de Terra quia fuit ante a Ner - auod insum est ex AEther. orisId uiri. Caeli relatum tempti reeeptant.
Nec si interimit mora res , ut Materiei
Corpora sciati, saera m dissipat Osita an inquiren Elementorum ex quibus corpora componuntur natura, προ πα catur ad plurimum, quia ex prie diciis , de ex Veterum opinionibus sine ψ' 'accurat examine rec pila laaec inquisitio instituitur ' quia certae tantum . : .h ahi: Mementotum proprietates expem untur reliquis neglectis , ex quibus t et a itamen praecipua mistinum prέ prietates eo virtutos dependent , aut mistoris meas--pialitates ab Elcmentotum qualitatibus , aut ab earum combinationibus perperam deducunmta sic Peripatetici Colores, sapores, odores incertam pria,mariam qualitatum contemperationem referunt, quod ciuam sit alienum aciatione parebit ex dicendis inferius. De Luce auiae aici nequit eam in Quadam illarum contemperatione , aut in aliquo unius ex illis excessu com
ma nec colores etiam possunt ex primanu qualitatum temperie.b - deduci
in itaque meliore methodo procedamus, S xertius cujusine speciei ael amentorum numini assequi possimus , omnis generis partes . quae ad corpo-aum compositionem concurrere possunt, quantum licebit Eonsiderabimus.
- quid gulae per se, quid eum aliis permistae ficere 'ossint pe -os sed potissimum quas habeant vires in ordine ad omina sensuum, qu
404쪽
licet suam praesentiam ordinaria Naturae Lege manifestam faciant nosti aninos docens qualis sit illorum naturae, sed tantum mentem nostram ad eain inquirendam stimulant. - .
XXIII. Ntequam seneraliores Elementorum differentiae investigentur, operae
Rarum 4 o pretium esse videtur, quasdam circa Elementa opiniones perpendere, ut dς u 'φ' melius peripe:ia Elementorum natura in genere clarior eorum inquisitio mih h . i mruatur is, autet a Samen paucis propositionibus pei ficietur. maria, si Piopositio prima Rarum Genlisia non possunt . stimari vera corporum
mistorum Elementa prima Probatur Propositio, corporum mistoruit Elementa debent habere eas proprietates aut qualitates , ex quibus deduci possint mistorum qualitates aut proprietates, sed rarum S densum non habent ejusmodi proprietates aut qualitates ex quibus de luci possint proprietates aut qualitates mistorum ergo non sunt prima corporum Elementa, Major est evbclens ex demonstratis in Articulo praecedenti Minor etiam est manifesta quid enim conserre potest misto den una excedens praeter majoi em densitatem, rarum praeter raritatem , juxta proportionem qua in mistione eperitur. v modo ex rari & densi mistione quacunque deduci possiant tot ciam uni sapores, odores, colores S aliae stolum propri)tate sensibiles.Certe nunquam demonstrabitur ex raritatis, densitatis contemperatione quacumoue eas qualitates posse emergere. Imo nec ipsa raritas 5 densitas sunt qualitates ensibiles,ac consequenter non possunt,qnstituere corpus sensibile,quod ad rationem Elementi oraules requirunt cum Aristotele dde quoi non murata sub
stantia sine Elementi ullius additione corpus ratum potest fieri densum, densiam mutati in rarum , ut observare licet in aqua ciliis liquoribus, quando modb refrigerantur, modis calefiuiit Nec dicat aliquis quando aqua calefit illius particulas magis ab invicem destederet in carum interstitia recipi Materiam Etheream a qua raritas aquae onfertur. Etenim .iqua non fit rara sormaliter , quia Materia Etherea uberior occupat illius Un os, qui
sint dilatati, sed quia illius particulae magis ab invicem distant, quo tabtur, ut eadem aqua habeat majores dimensiones, aut majorem molem appa tentem in qua consistit ratio formalis raritatis, quam minus haberet,etsi istus interstitia ellent omninb vacua. Si interia Etherea quae occupat poros ainue calefactae, rarefactae consideror tanquam pars illius;aqua non erit amplius . corpus rarum, sed maxime densum, ita ut non possit essici densius, cunici ter illius partes nulli sint pori, nulla reperiantur interstitia. Totum enim illius spatium occupatur vel a paniculis aquae, vel a particulis Materiae Ethe. rete. Cum itaque missum quodvis possit majorem Mnsi ea aut raritatem
405쪽
assequi independenter ab omni misitione rari cui dens Lustra rarum laensem statuuntur mistorum Elementa.
Non modo mistum densum potest fieri rarum sine mistione Elementi rari, sed etiam ipsum Elementum densum quodcumque illud sit quod supponitur ita esse, si nempe illius partes ita ordinentur ut majus spatium occupent, sc fiet corpus rariun ex partibus densis quia singulae particulae conservabunt
suam densitatem, quod videtur parodoxum. Propositio a Perspicuum opacum non sunt Elementa prima corporum XXIV. mistorum. Haec propositio demonstratur eodem ratiocinio quo praecedens. ei spicuo
Itenim perspicuitas & opacitas non sunt proprietares specialium quoiumdem' γ Peorporum, quae eas communicent aliis corporibus cum illis peimiscentur, ita si hiii ut mista sint perspicua aut opaca juxta majorem aut minorem perspicui illius ν,ia . aut opaci quantitatem, qua ipsis est permista, ut patet experientia, qua co stat mista opaca posse fieri perspicua, perspicua opaca, nulla facia additione aut detractione Elemcnta perspicui vel opaci lapides enim opaci cipsa terra H igne vehementi liquet tur, acquirunt quamcam perspicuitatem. Praeterea quaedam liquid , quae eoism erauit peispicua, si commisceantiu , fiunt opaca, ut quailo aqua, in qua gallae maceratae sunt, confunditur cum auua, in qua vitriolum est solutum, ea enim mixtura est nigra Quando aqua salsa miscetur cum aqua forti, in qua dissblutum est argentum vivum, ex earum mistione emergit liquor opacus 'aciei coloris. Si liquores illi essent perspicui ab excessu Elementi perspicui manente e dem excessu, cum miscentur , mistura esset perspicua , quod cum non conti sat falsa est Hypothesis, ex qua illa persbicuitas deducitur. Cum itaque perspicuitas accidere possit cuivis corpori absque accessione corporis specusis aut Elementi perspicui, opacitas sine accessione opaci frustra a Natura erusent institura ilia Elementa perspicuum opacum. Praeterea impossibilo est declucere ex perspicuoi opaco varias propriet tec& qualitates istorum, sapores , odores, reliouas, ergo perspicuum de
opacum non sunt Elementa ninorum, tantum abest ut sint sola eorum Elementa, ut placet eorum defensoribus. Propositio . Grave leve non sunt prima Elonent corporum mistolum. XXV.
probatur propositio, quia grave deve per se non sim sensibilia, quod i Vς 1 me ex mente Aristotelis est necessarium ad rationem flementit, aliter enim P -- nihil possint conferre ad constitutionem corporum mistorum quae sunt sensi pitata. bilia. Ad haec accedit, quod nondum satis constat, in quo consistat gravitasti sevitas inter philosepnos qui docent grave leve esse Elementa. His addi est raritatem densitatem, perspicuitatem opacitatem , gravitatem dc
vitatem esse affectiones communes Elementorum, ac consequenter non pos se constituere specialia alementa. TX
Propositio . 3nis culinaris, Aer quem respiramus, qua seu fluviatilis I 2 2' seu marina, Terra quam calcamus, non sim Hementa prima corporum uia tio et mctor a Suiu crum ou- α variis coloribus composita ergo non sunt sed prima
406쪽
prino Elementa. Probatur antecedens per paries Ignis culinatis est cor xeompositum ex aliis cortoribus , ut manifesto patet. r. A priori, quia ignis non potest excitari, nisi ad illius generationem occurrat, tanquam illius materia, substantia aliqua pinguis, oleos aut sulphurea in nisi aer vel aeris. Ioco nitriam accedat. Nec enim flamma consistere potest, nili continubriat ria sulphurea appeditetur Maliqua adsit cum aete com nicario si honinalterum subducatur, citim flamma extinguitur, ut expericiati quotidiam comprobatur Docet tamcn mem experientia nitrum lupplere vices a Sris; unde fit ut aevis pyrius , qui partim ex nitro componitur, accendatur , ubi nullum est cum aere commercium. A posteriori etiam probatur ignem culin rem esse compositum ex aliis corporibus Flamma enim , cum dis luitur, μlinquit in parietibus camini v. g. fuliginena . quae continet partes oleolis, salinas, terrestres, aliasque Aer est refertus expirationibus omnium corporum wali de manifest, evincitur eum constare partibus aliis crassioribus , aliis tenuioribus. Vesta enim aere plena , si comprimatur, redigitii ad minus spatium , quod cum nequeat contingere per penetetionem partium aeris inter se, necesse est in illa dimimitione molis laetis tenui es particulas expirare per poros vescecompressae.
Aquae etiam uesibet continent partes diverct natura , ut ex ea n Analysi constat. Nulla enim est aqua, ouae , si levi calore luatur in sepores, non deponat partes quasdam crastiores , terreas , salinas , aliasque
Terra denique nusquam reperitur impermissa, nullaque est illius pars imsgnis alicujus molis ex qua non extrahantur manifesto substanti e diveris naturae , si igne urgeatur , aut aliter tractetur ad efficiendam partium dista
Objiciet aliquis varias illas particulas, quae ignis aut aliu&agentis vi e terra extrahuntur , non tasse in terra contentas antequam illud agens vim suam exerceret in eam , sed illius activitate filisse genitas. Respondetur ex eo quod per ignis v. g. actionem diversae partes terra extrahuntur, manifestis deductantea in terra contentas fuisse partes diversae naturae; si erum omnes etait naturae ejusdem, eamdem omnes mutationem susciperent ab eodem agente , ut per se patet. Idem enim agens in idem eodem modo , debet producere eumdem effectum. objiciet iterum ignem non agere eodem modo in omnes terrae paries,cum omnes non sint aro liter vicinae igm. Respondetur, ex tota terrae massa, quae igni exponitur ejusdem generis halitus expirare e vicinioribus 8,ὸ remotioribus in tota terrae mole remanere partes crassiores ejusdem generis , ut ex e
rum qualitatibus licet jussicare, ac proindὸ partium separatarum diversitatem non posse referri in majorem aut minorem distantiam ab igne , sed in diversam ipsarum naturam antecedenter ad omnem ignis actionem, cum ad easdem ab igne distantias expirent partes volatiles, d mores prioribus omnino diverse nianeant immotae. Pr et uos.
407쪽
positio, Si dantur quaedam corpora simplicia ampe sta, quibus ex
iam a competant qualitates, quas prima appellant, quae eas com nicent corporibus mistis,ad quorum constitutionem concurrunt'; si aliud inorum eorporum sit silmm siccum, aliud sinime humidum, aliud sit me .frigidum aliud Emme calidum , illa corpora censenda sint inter prima mistorum Els menta. Quod ea corpora mineranda fini inter Elementa storum, manifestam est,eum ia eorum compositionem in missione concurrant,&fias qualitates iulis communicent. Eadem Elementa esse prima est manifestum, cum non componantur ex aliis An autem dentur illa corpora quae habent memoratas quali
tates vel actu, vel potentia, ves causaliter, vel pluribus ex illis modis inquiretur
Ropositio ς Mox exposita Elementoriun Peripateticorum quadriga non on sis it ad compositionem mistorum in plurimis deficit haec Hypothes in quo ais
ad explicandam mistorum naturam riualitates. Probatur prima pars hujus hiberi pos Propositionis. Ex quatuor illis elementis deduci tantum possunt prima qua sint pro Et litates tactiles mistorum, dic earum contemperationes, varii scilicet gradus c diditatis, frigiditatis, humiditatis, siccitatis juxta proportionem Element rum calidi, frigidi, humidi, sicci Ex iis atem nulla ratione deduci positim sapores, lux, colores, odores, aliaeque qualitates , quae singulae seorsim aut conjunctim cum quibusdam aliis reperiuntur in missis diversis, in quorum aliis excedit caliditas, in aliis fi igiditas', in aliis humiditas, in alii uccitas. Albedo v.ga eperitur in nive cum intensa frigiditate in flamma cum calore, hementi, in lacte cum humiditate, in alabastro cum siccitate duritie insigni. sic amara sunt nonnulla ista sicca,amara etiam sunt nonnulla liquida. Aloes enim non minus amara est, quando est liquid quam quandis in massam duram
Varii observantur desectiis in hac sententia , primus est quod Elementis tri xxv αbuuntur qualitates,quae nequeunt cum eorum substantia aut proprietatibus es. Elementa sentialibus consistere.v.g. aquae tribuitur si1mma fi igiditas qua destruitur illius ς Φρ'tetici proprietas essentialis ut volunt,fluiditas, ut observare licet, quando, frigoris tuis acrioris aqua concrescit in gelu Sed praecipuus hujus Hypotheseos defectus est, rod in ea non satis explicatur natura primarum qualitatum, ex quibus earum esenseres deducere nituntur omnes mistorum Froprietates, aut magnam ill rum partem. apropter in densissimis tenebris fere instituitur rerum corpore rum investigatio in illa Hypothesi. Advertendum hic est Aristotelis temporibus fere omnes Scholae Perip reticae i Philosophos sola haec quatuor admississe corporum istorum Elementa, in quam sententiam ciun suo magistro adducti sunt, quo i in quibus dam mistis viderent excellere caliditatem,in aliis frigiditatem in aliis humiditatem,in aliis siccitatem,& in eodem isto nunc hanc illam ex istis oualitatibus dominari, quod existimaiunt referen 'um esse in excellima alicujus Eleme ui;&pro quatuor illis qualitatibus quatuor statuenda esse prima seu simplicia o pora consensuerunt,easque qualitates,quia manifestius se produnt aut validias sen-
408쪽
suum organa fuerint, aut quia non dependent ab aliis,primas appellaveritne, ab iisque reliquas derivari putarunt, quas ideo secundas aut temas nominarum juxta varios originis earum ordines.Cum autem existimarent quaruor fieri se priniarum qualitatum conjugationes , non unicam qualitatem cuilibet Esmento sed binas tribuerunt 'erraesiccitatem dc frigiditatem inquae ris, ditatem .humidisatem, Aeri humiditatem caliditatem , Igni calidit rem siccitatem. Exin tuo illi, primarum qualitatum combinationibus Aristoteles insere quatuor Elementa u.2Aenea rara H. text.16An qua tamen qualitatum distributione non eadem est onmium sententia. Alii enim quilibet Elemento concedunt duas qualitates compossibiles in summo, alii volunt alteram intensam esse,alteram in gradu remissb.Remissas esse volunt,in Terrasit, ditatem, in Aqua humiditatem , in Aere caliditatem, in Igne siccitatem, juxta mentem Aristotelis in eodem capite rex LxXIX Propositio . Elementa Chymicorum, Phlegma seu aqueus hinnor, Me Σις ςη eurius seu Spiritus , Sulphur , Salvi Terra, si bene explicentur, sunt vera Et ista h menta corporum mistorum saltem secinda; sed non timciant sola vi in multis
sitaeipi, sed aliis deficit Hypothesis Chymicorum Explicatur propositio, deinde pro
mox Chymici accuratilis perpendentes varios, qui a missis producuntur essectae,
eorum mutationes innumeras; cum illa Phaenomena ab Elementis Peripatet, corum aut ab eorum qualitatibus nulla ratione deduci posse existimarent, putarunt corpora variis nvidissecandis, in innumeras particula re luendo se os se detegere, quae essent admirandorum effectuum principia. Cum itaque inutiplici istorum analysi, ex iis memorata in hac Propositione corpora Hicerent, ouae sunt inter se manifesto diveris naturae, existimarunt ea esse vera istorum Elementa , cum ab omnibus mistis perfectis possint extrahi,si convenienter uacten- eadem esse vera principia proprietatum se effectum , comin xum mistorum Indubitarum nim est apud omnes ea corpori esse mimxum Elementa , ex quibus commissis unitis mista conflantur, c in qua eadem ista reselvuntur. Communissimus ocius italvendi ista est iste Plantarum, .g aux Animalium corpora, aut eorum partes distillatium
sebiicitur , in cujus progressu primum separatur Phlegma , quia fluitium
est , aut quia laxiorem habet cum reliquis filamentis cohaesionem , ubbus inicitur ut ignis actioni facilius obsequarur. Deinde secuitur Spiritus, qui , licet si tenuissimus, quia in intimis recessibus est absconditus , non potest primus prodire Substantia oleos aut Sulphurea elevare ultima , tuasta visciditate validius adhaeret aliis partibus aut ipsis implicatur , aut disicilius rarescit,4 caloris impulsit minus obsequitur. In rundo vasis remanet crassamentum , cui si aqua assundamiis deinia philtratione separetur,r linquit materiam crassam, si labilem Terrae analogam, ociam ea de causa Ter-l xam appellanici secum autem illa aqua adducit partes salinas, quas, si vi calaris solvatur in vapores, in vasis fiando relinquit. Non tamen in omnium austorum analysi hoc ordine fit Elementorum s atauin tenim cum vinum
409쪽
distillatur, primus prodit Spiritus, Phlegma manet in fundo, quia scilicet in liquoribus spiritus non ita arctὸ intercipitur inter reliquas particulas. Cum Heste rus distillatur in ipse distillationis principio prodit ita volatilis acerrium, qui ab aliis corporibus nonnisi post Phlegma selet prodire, magna m- tum ignis violentia expellista Illa autem corpora aut alia ipsi, analoga ab aliissere omnibus mistis extrahuntur , sed majore artificio, labore e quihusdam quam ex aliis. Hae autem sent ex sententia Chymicorum harum substantiarum qualitates hiritus subtilissinus est levissimus aurae Ethereae aemulae , maxime mobilis: d .. 2&praecipuum principium proprietarum mistorum. Iulphur paulo crassius est lichn spirim, est inflammabile rua visciditate partes colligat Salest adhuc fixioris mico, uni naturae: ab hoc creditur endere mistorum firmitas, pondus:illi tribuuntur
sapores , ut odores, colores sulphuri. Haec tria Elementa vocanrur activa, quia ab iis concitantur in missis variae particularum agitationes, seu ad disset tionem tendam . seu ad concretionem & cohaesionem ac ordinationem Ele.. mentorum erra est frigidavi sicca, consistentiam confert corporibus, ad votum principiorum ferociam moderatur. Quia terra videtur omnis actiavitatis expers, & per se nihil potest producere, cum sola est, Mi resiquis Et mentis secreta,vocatur Terra Damnata,aut put Mortuum.Phlegma est humia dum&frigidum aeream diluit, i dissiavit,& eo mediante etiam cum Sulph
re sociarurita quinque orpora esse Elementa mistorum saltem secunda constat ex al- vra alitis exuermaentis, rum ex missis per eorum disilutionem extrahantur. Nee lyae diei dicat aliquis ea corpora non extrahi ex mistis per lam separationem ab invi in ' ς pos ee sed per veram generationem 41bstantiarum mutarionem ignis tortura in P produci. Constat enim experientia e plurib Mia compressione liquorem una, oleosii seu Sulphur elici e non paucis , si incidanm per vulnus sponte aquam extillare. Constat etiam egregias illorum mistorum proprietates e ui tintia aliqua ex illis pendere,certos odores,.si vim quamdam medican .cntosam &c.quibus privanrur,si spolientur suo Stuphure aut oleo V.g.quod obseserare licet in plantis oleosisvi resinosis,in oliva,Abiete,Therebintho,&c quae plintae postquam stibstantia oleos vetustate expiravit, aut cum est arte separ t non olent amplius. Sic Sal ante omnem ignis aut alterius agentis actionem in quibus iam plantis manifestis indiciis se prodit,ut in alissio sapore , in Fraxino vicavitica Spirirus continuo expirante plantis aromaticis Aquata fluit e quibusdam praecipue si incidantur, in omnibus terrestre aliquid manis Maeperit Sed quamvis illia substantiae non extrahantiu tam facile emistis, sine ulla suspicione mutationis indueta ab agente, quo mistum disset vitur,responderipotest ad objectionem, etiamsi per veram generationem producerentur illa uibstantiae,quae e missis extrahunrur,ex his argui, mistis necessario ines.se substantias i s quae genitae dicuntur analogas, quae iisdem nominibus possunt designari,cum easclem habeant qualitates.
Probanda nunc est fecit a pars hujus Propos inis,scilicet Elamenta Chy-
410쪽
Elemento Tum divisio in suprema
micorum non sussicere nee enim ex iis deduci possunt plurime minorum pro-,prietates d praecipua,quae in ipsis observantur , Phaenomen V. Mion potest e plicari, qua vi nutarum Elementa, quae summaquiete inter se sociantur, incipiant tumultuari&ab invicem abscedere, itini tandem mistum omninis disso vatur. Non potest explicari qua vi partes salinred Sulphureae , alia laeta motum fermentationis concitentur nec enim orpora illa postquam quiescere coeperunt, possim sponteri sine causa ipsis externa tanto impetu Mitar ut servorem inmistis excitent. Idem dici debet de sulphure Per seu Chymicorum Elementa non potest explicari quomodo corpora lucida procul posita oculos assiciant,ergo recurrendum est ad allaprincipia ex quibus essectus illi possed duci,erg. ymicorum Elementa non sumciunt
Hypothesim Chymicorum deficere in minis avis non est dissicile demo istae,ac primo quidem qui maximus est in omni disciplina desectus, hymici
non explicant cum aliqua perspicuitate suorum principiorum aut Elemento n. naturam eo maxime vitio lanorant,quod tantopere in Peripate is reprehendunt. Dicunt quidem sulphur esse innammabile quod experientia quotidiana ippi dest soribus est nolitanumsed qualis sit Sulphuris natura non diem nihil assignant quod capere mens possit . quo illa inflammabilitas necessaria consequutione deducatur. Nihil staruunt in Sulphure in pio clare, distincternens illius visciditatem perspiciata e sale pariter docent illud esse principium seliditatis firmitatis mistorum , quomodo illa firmet non docent. Imo non est semper verum Sal conserre firmitatem emporibus , si quidem aquam non miniis est fluida quam dulcis, quin potius di tilivi illa concrescit vi se oris, quam ista. Chymici nullam reddunt rationem divisionis Elementorum in activa, passiva , cum nihil in activis reperiant ex quo eorum activitas deducam; nihil in passivis, quod illa reddat inertia. EtChymicis objici potest eos pinxi tribuere suis Elementis admirandas sitis proprietates, quas tantopere prae dicant cum earum ab Elementoram essentia emanationem non demonstreo Hinc incitur ut tam si e tam turpiter hallucinentur Chymici. Non m diocriter tameni tulerunt illi Philolisphi ad scientiam naturalem amplificam dam. Viam enim aperuerunt, qua facilius potest ad intimos Naturae recesses enetrari , si recta methodo remini examen instituariar . in experimentisin us quidam adhibeatur , nec ex iis quae apparent , quidquam ante statuatur, quam ratione certissima fuerit demonstratum, fallaces enim sunt experientiae,
hieors singulae ectentur, nec ex iis inferat quidquam certo potest, nisi fuerint miltoties repetitae,in Phaenomena quae observantur cum aliis inm ilibus tum diisimilibus fuerint comparata accura&diligentia Recentis res Philosephi Chymicorum principia expendentes eorim artem mirificallis
Propositio 3. Non ineongrua est Elementorum divisio in Nementa se sedum se spectata de in Elementa in ordine ad sensus. Eaphcatur, probant hoμπωkio. -- in se viam si h aviae dicamin quantae tum sor M