장음표시 사용
431쪽
mmquam fiam amittunt fluiditatem, sed quod inter corpora quae illam sem per conservant, Aer est notissimus Spiritus enim vini purissimus non cong
Itur qua mvis intensum sitfigus. Hur
Ex disp.sitionibus particularum insensilium mox expositis facit dedue
potant, variae illae quas admisimus Aeris proprietate , v. g. quod possit com-. ν, . . . si imi, quia ejus paniculae seu ramosae, seu curvae, seu convolutae cum sint stitutio. exiles, corporis prementis impulsui facile obsequuntur. Eaedem particulae cum hesγeant aliquam rigiditatem dc vi elastica polleant cremae comprimentis nisu in statum pristinum se restituunt. Sic reliquae, quae omni Acri
communes sunt proprietates ex memoratis particularum dispontionibus pote crunt facile deduci si aliqua adhibeatur mentis attentio. xiavinae verbisariis in locis observantur speciales Aeris virtutes sunt aliundDUM. alludeducendae. Cum enim e excipiat suo sinu omnium corporum Muvi i liri protenuissi- , eaque de causa flos corporum appelletur, ab eorum commistio prietates ne diversimoi e assicitur, juxta diu sitatemvorporum quorum essluvia mei *ςς l .pit. Quapropter cum non mod5 in diversis regionibus, sedlatiam in diversis illarum partibus, diversissima naturae corpora reperiantur tum ratione situs locorum hic ad Austrum illic ad Boream vergentium, hic in Orientem illic in occidenxem declivium , tum potissimum ratione Soli, cujus in eodem situri aspectu tanta reperitur varietas. Est enim haec regio rupibus aspera, illa lacustris, alia admodum sicca haec pinguis ierax, illa arenosa sterilis, alia salubribus hexbis, alia venenatis reterea, Mia expirat halitus metallicos, alia iis ex omnino expers , aliae aliter se habent. Cum inquam, in variis locis
diversissimae naturae colora reperiantur, necesse est Aere juxta locorum, rietatem diversimode alterari ab expirationibus, qua corporum , e quibus effluunt naturam amulantur, ac consequenter ab his diversas oriri iis Aere pro
Quas it alisuis quare Aer cum habeat particulas admodum subtiles non Oui: Αε.
penetrat quaedam corpora, quae ab aqua facile penetranrur. Respondetur . non ελύεnui penetrationi obstare rigiditatem quae reperitur in ramis ut convolu permeatio tionibus particularum Aeris. Respondetur, sebstantiae modum impedire ni ros insensi- quaedam liquid quae partes habent tenuiores transeant per poros corporuni Non, quorumdam , per quos transeunt liquida, quae partes habent crassiores Di bEita Treris enim sebstantiae modo essicitur ut foramina sensibilis magnitudinis noti permittant transitum quibusdam liquoribus, cum tamen alios admittant, li-- rrum sit in utrisque partes esse molis insensibilis , Sic videmus aquam non percolari nisi tole ex cogam per pannum pinguem, cum tamen Oleum
sica per illum filiretur ridem pannus si fuerit aqua madidus transnittet aquam non oleum med horum Phaenomenon aula assignabitur suo loco. uis Quomodo generentur particula Aeris dictum est in Physica Generali, et de litii, , vii Aeris proprietatibus plura dicentur inferius. ticularum eropontio a. unis est corpus compositum ex particulis enummis, soli opsius 4 is faelle divisibilibus ob summam parvitatem , d quae inora citatisImio
432쪽
is omnem loci differentiam feriantur. Ex illa descriptione intelligitur Ignem elementarem esse ipsissimam Materiam Etheream seu Subtilem, cujus existe tiamin particularum ipsius summam velocitatem demonstravimus. Quaeri teria propter summam particularum tenuatatem ε aptitudinem ut facile AH- .lantur aut infringarimar, aptissima est ad implenda interstitia, quae relinquium tu inter particulas ex quibus mista constant. Haec ignis deseriotio appriis congruit cum iis Mae Aristoteles docet da Igne . Ia P δώ- ρον . 1 uni asserit Aerem esse multo igne reserrum, eaque de causa non putrere. Redia sane hac in parte sentit Aristoteles. quo enim replerentur exilissima interstitia, quae inter Aer Wraniculas repori tin aut ipsi particulatum pori Non enim a terra aut aqua, quarum particulae sunt crauiores quam eaniculae Aeris. Ergo ea lissima illa interstitia a plen- ab Igne cujus particidae non solum runt tenuissimae , sed etiam posrunt facit cividi, sic congruenter disponi ut quibuscumque spatiis ac
Congruit etiam haec lanis descriptio cum eo quod Aristoteles docet L. Nima cap., his verbis Etenim Ignis partibus subra fimus es cs maαμ
His postremis verbis Philosephus agnostis in lane primum trincipium comporeum motus Movetur , inquit Iris es movet abir α. Hoc est inter principia corporea Ignis est primum principium monas in aliis corpori L. Quia cilicet cum illius particulae temtissimae sint, illarum motus facile inte ditur ex demonstratis in tractatu de Motu es lifficiti minuitur, quod co aluit trando muleae Ignis particulae conspirant ad movendam exilem alis quam particulam corporis, per cuius poros aut ambitum fluunt. Quantum enim motus communicant Natum deperdunt, quod , qua ratione fiat cic vir inferius. Congruit etiam haec Ignis descriptio in iis, quae idem Pliit i lius docet ε. Meteo cap. s. de moderata calefactione, deustione, li- uatione , quos omnes fictus Ignis producit diversimode agitando part eulas insentiles corporum. Nec alienac sententia Galeni L. Mikntudine..bi agnoscit Ignem dispersiam a per omnia fusum , qui non sentitur, i quit ita in exilissimas parriculas est divises omniviri enim agentium virtus imminuitat quoties dixi itur in varias partes latius ii dirur, nc enim vis illa vel a corurariis instingitur, ves saltem in hoc inimis apta emetitur ad agendum, quod in eamdem patientis Partem pauciores agentis pase te applicenmia
Hippocrates Moet Ita dolamitas, Ignis motu circulari Aetam .isse
Sem mi eorporum secretionem, unemque propter m.tus vehementiam procul a te in recessis. phirimum tamen illius remansge in terra circa terram. UMEM tet Hippocratem agnovisse in panicillis Ignis summam velocitatem, prae terealammam tenuitatem, cum multimi Ignis ex illius struentia, remanserie in terra, ad implendos exilissimos illius poros.
Ex illis annibus fit manifestum acinae sementiae sinuati Aristotelen Hierocrate
433쪽
Hippocratenti Galenum. Patet etiam Ignem elementarem nihil aliud esse
Guvii Meteriam Etheream eamque posteriore nomine appellari, ouatenus
etatur paritum ipsius summa tenuitas ae puritas seu secretio ab aliis Et
mentis , qualis reperitur aut reperiri creditur procul a terra Priore ver4 seu communi nomine des natur, quatenus in corporibus omnibus alo. rem inducit, quaedem incendit 4 flammam seu Ignem culinarem, quo utia
Probatur jam Propositio, quia ex variis dispositionibus, quae tribuuntur Q a.
partibus, ex quibus Ignis componitur, necessaria consequutisne deducum sotii, , omnes proprietates Ignis , quae sine illis dispositionibus neoueunt consistere batio eae, Cum enim particulae renuissimae Ignis ciean--- idirumo, aptae si iis effecti- concutereis agitare exilissimas particulas corporum per quorum porus tra seunt,& si plures accepta undecumque determinatione conspirent ad eamdem particulam movendam eodem modooc in eamdem partem, in ea excitabunt morum velocissimum, ut per se pater. Potest autem accidere illa deterinitimitio primo a dispositione meatinam insensilium corporum , qua fit ut materia Ignis fluens cum impetu circa particulas , agatur in vorticem de nuaveat parib. lam quamlibet circa propriiun centriin, aut circa quoddam aliud purusium intra ipsam. Sic videmus in moletrinis aquam via recta ruentem a cupae, inquam deffluit , lateribus in vorticem agi d rotam in cujus ambirum incidit, circum' e circa ipsius axem. Potest etiam ipsarum partium movendarum tu determinare Ignis materiam ad ipsas movendas in vorticem. Sic aquari cidens in ambitimi rotae cujus axis suis extremitatibus est convenienter inniaxas, illam circinxi it tirca ipsius axem , dc ipsa etiam deleterminatur alia quatenus ut moveam instar vorticis. Potest etiam moru inaequali materiae ignis induci deterininatio ad excitandum motiun vorticosum aut saltem -- tum vibrationis in pisticulis corporum, partes vehementiore impulsione inflexae, cum minuitur impulsio se restituunt de vibranrur Sc videmus arborum verticem magis vibrm ab austri flatibus, qui modo rapidiores sint, modo tardius & minori imperu feruntur, quam a Borea qui continuo aequali secti eru, nisi istet spirare. Praeterea si paniculae insensiles alicujus corporis valido impulsu autpercus fione excutiantur, d agantur in gyrum circa proprium centrum aut aliud mira ipsas tinctum, ob vehementiam impetus quo circumagimtur, procul se expellunt ambientis Aeris particulas, ε quia spatium, quod ab illis r linquitur non potest remanere ab omni corpore vacuum 4 in earum locinnnecessario adducitur Materia Etherea aut Ignis per Aerem dispersas, de parti unam ipsius in initiis insuetus. Neque enim Aer comprimi potest, quin contentiis in ejus poris grus exprimatur, desin illa loca secedat, quae ipsi r linquuntur aliis corporibus vacira Necesse est autem ut Ignis , qui a particula in Unicem acta modo expostro circa ipsam adducitur, agatur eti- ipse in vorticem, dc suo impetu plurimum augeat particulae quam circi agit veloci- ratem dc vim. Ea propter tuticula summa celiniare circuma dc Ignis ove
434쪽
suffulta Facile eotest alias particulas concudere aut etiam excutere με rus se aum motum illis imprimere,n.- ἡ 'his intestigitur quomodo Ignis eliciarur e silice Percussione sciliere misFutatio. iii, paucae parrisulae silicis in morim voreticosiam istae ignem circa se ipsis
alticiunt, cujus accesi pareteia aut particularum excuservi motus imendi, ruri scintilla emisa: Si plures particulae excutiantur , fit flamma, quae nihil aliud est quam congeries particularum modo exposito agitatarum, a suo motu vorticos, ris particulas verberant amantque, ,rem calefaciunt, & per . Aerem corpora remotiora. Eodem modo agit flamma in corpora dura ipsis immediae applicerur, c tardius quidem ea calefacis, sed diutumiore mora acriorem calonem, illis imperue, quia illarum particulae sunt silidiones
Cum flamma sit corpus cinxi positum ea paucis particulis corporis neenfi domuit, ne elementari, aptismna est ad producendos effectus qui igni eIementari tribuuntur, non solum quatenus piniculae illae ab Igne vehementius agitatae valide commovent particulas corporum, Fribus-flamma quomodo- eumque applkatur, sed etiam quia in flamma Materia Etherea aut ignis elementaris determinatur ad influendum uberius ad Uendum validius in obje SED o poetae si flamma serat versus ipsa Hinc enim validius agit, ut constit expo-tientia quaedocti inifices, quando opus est, magna vi flammae ad paucaraxmineralis aliaujus quantitatem liouandam, in eam impellunt flammam vi spici risui, quem peccabimum in flammam insumanti Ihhi, uti Propositis tertia luris uiualis vulgaris aut culinaris dictus hil est Minari quam eongeriea 'vinam particulature rereii ementi, Me singulae seorsitan Mainiae Athereae itinatam odia circumaguntur inivonicem. Haec prop-isio patet ex dictis o magis patebit e dicennis Nisi enim Materia Ethe α - Ignis elementaris accepta deteraninatione a particulis tertii elementi inve licem adii earum moriam foveret intenderet,illarum particularum impe-- citissime cessiser, cinnis culina extinguere usi patent enim undiqua viae Igni elementari, quibus dispergi facile potest re consequemct enervari incinest tamen uniea illa ratio determinandi Ignem elementarem ad agendum, Dementius, id enim effere potest potorum structura, qua prin in dete rinnatur maseria Ignis ad motum voreteosum incitandum in particulis tertii el-enti, a quibus deindὸ ipsa detinninatur. Caeteris tamen paribus Imis elamentaris particulis rertii elementi sectatus pote ius agit, quamvis ab ipsin dependeat potissinitim Ignis culinaris virtus, ut aqua profluentis cum trabo. Nam defert potentius impelli quil sola. 71 Quaeret aliquis sive Ignis valgaris in vapores aut linluxis bivit quaia 'V-y Igni corpora v. g. aquam spiritum vini quaedam , cum sine molli , exsiccae de L. 2 82 indurat ut quaedain liquar ut ceramis metalla Respondesur aliquati simum ex demonstratis, cum Ignis vulgaris praecipita vis sit in agitet parriculas insensiles corporum, quae ips objiciuntur,in eas in motum vortimis concitet , si applicetur corporibus, m a parti alae intensileptat admodari .
435쪽
treaea, ita laeves ut paveam aut nullam uater se habeant eoninionem, eas fuse agitare, ab invicem separare Mimpressis vehementiore motu vorticoso, eas quaquaversum in Aerem dispergere Hinc mirum non est, u omnes lia uti quote celle dissipenm Ignis activitate, praecipue,4Qua, cujus particulae se qui . cillime separantur sed facillime dissipantur particulae piritus Vini, quae cum Iani, induin sim nam nabeant tenuitatem, levitatem exiguo calore per Aerem disper rat lutum. santur. Respondetur ad secundum, lurimis similia corpora Igne indurarid exsiccari, quia cum habeant particulas diversi generis , quarum aliae suns tenues facile mobilesin quae vicinis parum adhaerent, cuiuimodi sunt partia culta. aqueae , alias graVes , crassas c quae cum aliis facile implicantur Ignis vi particulae tenues mobiles, quae rei uis interseruntur, corpuseficium molle, concitantur in motum mutuo impulsu sese amellunt, contra particulas fimiores , suo motu vibrationis aut vertiginis luetaidola Aerem ubi liberius moventur emergunt Particulis illis tenuioribus, i moribus dc mobilioribus ita expulsis partes crassiores ambientium cormium pressione eompuliae ad minus parium rediginatur, mum implicantur racmajore conractu manuu , sicque corpora molli essicimtur sicca, dura.
Non solum, sinodi corpora expulsis paniculis aqueis vimilibus fiunt dura,
quia removentur impedimenta quae particulas crassas a contactu mum,n hibebant, sed etiam quia impressus a calefaciente particulis crassioribus m rus mediocris non parum conducit ut illae particulae in eo ad invicem ordine tu disponanrur, in quo se plurimum angunt, ibi mutuis implicantur, mutua insertione partium eminentium in cavitates Wssiaras, si ejusmodi particulae sint asperae. Sic videmus modium moderate concussum plus tritici capere dc consequenter singula grana cum proximis melius opinari. Veh mens modii impulsus grana tritici dispergeret, vehementior calefactio tandem Iuli particulas validius agitando lutum liquaret , ut observare licet insomacibus in quibus lateres coquunm , in quibus vehementiori lani lateress d uunt. Si quis objiciat lurimi non posse indurari per aquae expulsonem, in cuius locum Aer , qui ipsa tenuior est, posset succedere, stratia relicta ab aqua
replere. Respondetur quaedam corpora facilius i in s mearu insensiles admittere aquam , Quam erem , alia citius Aerem quam aquam uignum v. g. facilius exundet particulas queas , quam aereas , cujus indicium manifestum est, quod lignum in aqua aut loco humido intumescat, in Asre gracilescat d exsiccetur, ut experientia constat. Quam ob causam emciatur , in aquae particuta magis ciun lignis sitam biiuiam conveniant, quam particinae Aeris, dicetur silo loco. Aeris autem particulas ne cum liagno nec cum aqua convenire allato experimento coovincimecii enim cumiis
gno convenirent Aeris paniculta, m penetrarem, si cum, σε illitas palmistis intra se admirem ent. Sed cum eas nequeant accipere, eas tradam ini
ro ligni, propter pondus Aeris ineum utis , sic cimei intra lignum ad -turmalesum mallei percussione, sed etiam manua se m ponderum
436쪽
incumbentium, aut continua impulsiones quicumque causa. Nec laia
ficilius est in singulos ligni poros, quae particulas Aeris incumbentis o dere pro di quam magnum aquae cylinarinneadem Aeris pressione per inbum sursum propelli. I . Respondetur at tertium ea potissimis liquari, quorum partes non dissis
ΓΒ ' 'tu facilὸ vel quia solidae nivi graves, ita ut non possint facit aliae cita alii expelli, procul ita , potissimum si particulta ejusmodi sint heves de
sphericae ligura 'nia particulae ita conformatae parum aptae sunt ut serium,
repellant, quamvis magna celeritate circa proprium centrum circumagantur.
Particulae non dissipantur facit quando multum sibi adhaerent, quod multis modis contingit, vel quia i ramosae. vel quia Materia Gherea iacilestra sic poris unius in poros alterius qui facilis transitus habet vim vinculi, ut suo loco ostendetur, Ora videtur liquari, quia ejus particulae sint ramois qua consormati me inicimr, ut cerae particulae non solum sibi ipsis , sed etiam aliis corporibus adhan eant d agglutinenrur Metalla vero liquantur, non taleantur, quia crassiora stat S selidiora an quia Materia Et te isellatrinis e poris particulariun in vicias. Ea tamen aevisam cui si continuo cum vehementia applicetur memoratis corporibus, validiore morular las attenuet aan em eas dissipet, dispergat per aerent Rationi enim colla sonum est ut continuis frictu dc utri partes attenuentur,4 tandem impulsus vehementia dissipentur quod experientia comprobatur in majoribus corporum i agmentis os diuac valide concutiantur. Quamvis enim metalla plurimum ejusmodi dissipationi resistant, dissipa tu tamen diuturna Ignis actione, nec possunt per dies etiam paucos Ignelia quante urgeri, qui de illis aliquid decidat, ut iacile patebit, si quis anterae post liquationem eorum pondas ex oret Mollia etiam quae ignis ad ne μeantur, si diutius ab eoMm agente vexenrur eliquantur dotandem dissilvum tu serius ocius iuxta particularum seliditatem. Ex istis omnibus intelligitur quare Ignis non producit statim omnes obri ius. s.; eisectus circa empora in qua a git necesse enim est mitis partes agitaricit statim quam separariin attenuari, post quae sequitur expulsio, dissipatio partie onines suos lammie. Hinc mima non est, fi in distillationibus quaedam particula ci- st χη iusiniam aliae prodeant , quae scilicet minus adhaerent toti in taliae, quia dissicilius separantur, vel quia sunt solidiores, ponderosiores. Hiscessicitur ut e quibusdam coqioribus citius eiiciatur humor aquosiis , ex aliis pars spirituosa. Quamvis in distillationibus plantatim re in earum ustione cineresin sillixivium maneat post reliquarum pinium separatio ac dissipationem 4e videantur nullas amplius istares me murationes in igne, ea tamen si Igne
vehementiores freantur,rutantur in titram, non secus ac fere partes qua
cumque terrestres , de vitrum ipsu quamvis videatur incomtptibile, di tuma Ignis actione attenuatis 1ensun illius particulis, absim ut v avar-que Marantur autem cium in vitrum , quia diutuma ignis actione eomnuparticulae
437쪽
raticulae laevigantur, Vetraciis angulis aptae fiunt, ut constituant corpus reuuci luna 3 quia inter illas partes satis magni meatus relinouuntur materiae mundi Elementi , me recti aut quasi recti, quia ex particulis detraeue svit trotuberant lac anguli excia inceret a quare Igne commmian quibusdam squidis excitatur est,ut avLutio, non in alii . quare nonnulla colora uiuen o spumescutit. Resp. Variar,
Ebullitionem in illis liquidis excitari, ouorum particulae quando in morum rizi'
orti sum aguntur in magno spatio voiruntur, quia fiant oblongae aut ra 2I.' M. mosae. Quando enim paniculae ejusmodi gni viciniores motum illum susci ista auriunt in amplum spatrum expandetintur, dc particulas tibi incumbentes cum earuare. impe eleurat, hincque oriuntur bullae quae in liquidis bullientibus exc--rur, unde, inmmescentiae quae fibi iaccedunt. xoriuntin autem & sibi icissim silcce uni comminiones seu elevationes liquoris ejusque depressiones: auia dissipati Hrtibus, quae ab ignis vicmia fuerunt, is agitarae, aliae illarum locii succedunt , Pae ut prior asitantur dissimnturque sie consequentera liquida, quae super Ignem collocanrur,ia ant aliquam vis, aiditatem spumescunt, quia agitatis paniculi non praebent facilem exitumropter avaraim particularae cohaesionem, ex quibus per priorum in omnes paries impulsum bullae formanrur, ut ex vum suis, per aerem lassio immissum phialae saxiguntur ad exemplum optim congruit , cum trullas quae in liquidis excitantiu a particulis aeris ni dicetur inferius. v. Cum lanisper calorem producat effectus memoram aliosque, nihil m ou. -- est, 1 corvota calida , illorum plurimos procreem juxta varios gradus muhineo
loris 3 quos nabent. ribus cita
meos strepeditant materiam maxim idoneamagni visitati seu culinari. - uia particulae olei , s lium liquorum cum sint ramosae, Materiae AEthe 'μ viii
reaerat Ignis elementaris plurimum continent, cam determanam quanda uisare eo motu vortuose expanduntur , qua materiae AEthereae militudine essicim ut oleo
Ianicula quae ab ea circumagun- validius feriant paniculas in quas agunt idon Vmerea quia eaedem paries oleiciunt ramosae aliae aliis facit eolligantist 'g' -- ην illae tacite sequunmraliarum tirotum. Hinc feri essicitur ut ex illis corpori bus quae oleolis partibvi destituuntur, aut earum expertia esse videntin , qui paucas habent,&aliis plurimis paribus implicito, velari sib earum mole sepultas, scintillam percussione Elicias aliquando, flammam vero nunquam.
mei . Quomodo dura aut sicca calida sistunt impulsat, nec omni I--- ficile,cum enim eorum particulae moveanmr, videnrur optim di-4,esta ut minimo impulset insequantur. Responderar ingulas particulas mini es. Pon aliquantulum moveri, inflecti, & vibrari manente connexione eum si Mortibus vicinis, ic icemus eluerem Alongum non modδ inflectitaedetiam multiplici convotatione complicari, indeque ad filum pristimam redire i vittata partium uiuone si durities proveniaeis conraestione corporum am-
Matium potant,arres ira m Maia iactia inviatenus amatur,manent.
438쪽
totius firmitate , dummo i particulae non adeo a se invicem separentur, uintra ipsa illabi possit liquidum ambiens , tunc enim facilis esset totius ditiolutio , quia ad illius tirmitatem nihil amplius conferret liquidum ambiens, tam enim pelleret illius corporis pateticulas ad exteriora quata ac interiora.
Q rostam Quaeret . Quare flamma aliquatenus conglobatur non autem statim madesinum dissipatur, inuare sursum desinit in acumen. Respondetur, cita flamma -- ex supradictis constet ex particulis tertii elementi in vorticem actis, ervorticibus Materiae Ethereae, quorum singulis singulae particulae immerguntur,4 circummuntur se mutuo pellere in omnem loci differentiam, hoe est veluti a centro 'aerae in illius ambitum, consequenter niti in aet ambientem, qui sua gravitate renititur: quia autem aequalis est undique in orbem impulsio, aequalis versus centrum repulsio. necesse est molem flamme esse spiraericam , nisi impcdiret caua mox assignanda. Quia nemρ
particulae flammae mox a corpore incenso excita aut avulsis sim adhue im grae, non possim facile intra aeris partes se insimiare de per ipsus molem dissividi. Cum autem eaedem flamma particulae singulae consideratae cum bibteria Etherea, qua involvuntur, sint in specie leviores aere , -- nitrumtur. Desinunt autem in acumen varias ob causas a qui magis circa latera pelluntur ab ambiente aere quia in partibus seperiorious quibus incumbit aer cali lior factas ab ipsa flamma , ac consequenter levior reliquo, adeoque sua levitate sursum nitens minus renititur flammae, facileminebet viam sursum, in medio magis quam in ambitu , quia calo, est intensior in medio ac conse uente major raritas devitas i. Quia in via iarsum aliqua fit illarum dissipatio , praegressa jam attenuatione propter motus violentiam. 3. Quia in ascensi earum saltem quae sunt circa axem flammae velocitas augetur , ut velocitas aquae sit intensior in descensi praecipue in medio pro. fluentis Liquid autem quo majore velocitate feruntur , angustiore fluunt alveo, rivo exiliore. Denique in particulis tertii elementi exterioribus aeris contactu motus vertiginis extinguitur , unde illae particulae in spatianangustius coguntur de fiunt interia mai Αoparet autem supra flammam fumi nubeces , quae sensim dilatatur has o causas. Nubeculae quisem obscuritas provenit ex eo quod parviculae tertii elementi, quae manserunt integrae, aut quae non sunt admodum diminutae statim atque aeri immisce tu , diuturniore particularum ipsius contactu aut compressione omnia amittunt motum vorticosita, in consequemeraevitatem , quia eas destris Materiae AEthereae globus cui innatabunt, . consequenter minore impeta susum feruntur, cogunturque in moleculas, in latum dumtantur. Sic aquae jMbis perpendiculares quo altius ascendunt, eo niagis dilatantur. Flub. da enim quae tardius moventur ampliore alveo indigent, in actuae autem
439쪽
c re s. Quomodo prunaturantur. Mesbondetur Minas discrepare a LTI. flamma, quia in flamma oleosae aut combustabiles particulae plurimae simul e Pr nae incorpore quod comburitur,' erumpentes flammae corpus constituant, foveant, ς'
quia sicut contimia iis particularum illarim E flamma decessio, ita continua fit accessio novarum particularum e corrore quod comburirur, ut rivus siti remis perenni inmo aqua fluxu e sua inturigine. In pruna veris ex qua milia stamma erumpit paucae in superficie paniculae motu vorticose cie in plurimae autem motu vibrationis sed satis violento agitantur , quo se sint ab aliis separantur, in aerem avolant, postquam vicinas, quas relinquunt concusserunt, quaemox eas sequuntur, sic consequenter, aliae post istas effiergunt,unde essicitur,ut Ignis prunae diutius duret quam flammae, qua co pus,quod comburimescitissime absimitur.
Quaeret . Quare aqua ignem eatinguid. Respondetur aquam propter panicularum ipsius mollitiem, flexilitatem aptitsimam esse ad sufflaminan ΛΠ,tii ''dum momm voleticosmi particularum corporis , quod incenditur, conse oleum ube-quenter ad flammam extingssendam, quae continiso particularum fluxu indiget rinfaminia veluti pabulo, ut iustentetur, ut pater ex iis, quae mox diximus, eamdem ob tingunt
causam oleum largius afissum videtur Ignem extinguere Terra injecta Malia g0ς ui quaecumque corpora Ignem undique ira obsidensi ut non dem locus sussiciens
piniculi-n motumconcitatis aut concitandis flammam extingunt.Verum p tissima extinctionis flamo ne causa aliun te videtur deducenda, scilicet ex pro-hihilo commercio inter Ignem aut corpus incendendum, at rem. Quanω- vix enim ampluis spatium relinquaum flammae genitae , aut mox generandae, Ignis extinguitur statim alve aeris communicatio intercipitur Ex hoc experimento trianifesto deducivir ad generationem Ignis usualis aut chilinaris aerem necessirio concurrere 4 aliquid ab eo communicari quo particularum quae debent incendi motus promoverur sine aere numquam Ignem excitari, nisi deficiente aere communicari. Illius autem vim hanet vices gerit nitrum, quod si commistum fuerit iis corporibus, quae debent incendi, orum incensio perficitur, in quocumque loco quantioris angusto, undique ela se, ut experientia comprobatur, qua constat in cuniculis subterraneis aliisq- locis etiam fi omni aeri aditus prohibeatur, pulverem pyrium incendi, &m ximararefactione impostas quascumque moenium, turrium aut aggerum,
les subveravi e.Ex his experimentis deducitur eaquae diximus in prima respo sone eatenus potissimum conserrea Ignis extinctionem quatentis aerem arcent , allud quod ab aere communicatur incensionis principium removent, de quo plura alibi Aptissima autem sint aqua oleum ad impediendum aeris appulserit ad corpor quibus applicantur,quia illa liquida aeris contactum res. unmt iam diximus,& licet OIeumst maxime ida ea Ignis culinaris materi .. non incipit tamen aeris particulas flammae effectrices nisi a causa alia incendatur.Hinc in ligitus quare ad remorandam titiorum prunarum incens ,--consum stionem maeribus obteguntur ea corpora sic enim parcior
440쪽
aer appellit.Chymici ad Ignemo calcam,ut libet,temperaristin, - - derantur aeris ingressum in suunos. ωα ii, Quaeret flatu flamma modo excitatur motamininuiti ei, Moere flatu detur quando follibus aut alio instrumento aer in priuiam, aut in carbone mmmamo candentem impellitii duo esse considerandae, quae ad ammas evicis z....is' itur in conserunt. Primum est repulsio particularum tuom mitisossas tarmina prima erimpentium incipiam prunam, qua repulsione incitur ri particulis ita agitam prunae particulis applicentur, illis communicentisin' motum. Secundum, quod esse arbiti or potissimam cauiam majoxis me*sionis , est applicatio plurium eariam partium ais , quas ad ince nem necessarias e diximus contra prunam . cuin enim 'usmodii 'culae aeris plurimum possint ad incentionem, Wis plures in corpora incest si compelluntur , eo majus incendium excitari est necesse. His itaque modis flatus moderatus in prunam impulsus flammam excitat via flarus plurimus magno imperu propellatur , particulas Spino eiu εχ te hinc inde abripit sic subducta causa novae agitationis in panibus Uue me, flamma dissiatur, quae nequit subsistere nisi novum pabuiam illi continuo peditetur. vafri Ex iis quae dicta sim de caliditate, 6 ψ iditate 3 de variis earum qua Ris tatum effectis patet, quam parum illis conveniant quae vulgo traduntus ia
d...' Scho is earum definitiones , ubi caliditas dicit- , qualitas collioens linμ-jui, genea dc disgregam heterogenea, se i ita vero congregans eteros malitatum ea. si enim attente perpendamur que quotidie Mervare licet immo ponam calefactione, mandestiun fiet vi caloris hererogene plurima conius di4 exactissim commisceri. v. g. si cuprum largentum vi caloris simul in crucibulo liquentur, quamvis fini gravitatis in specie inaequalis , aestu, m permiscentur , nec gravius fundum petit aut levius serta an is,
quodlibet illorum, septa, infra diffundit u , ita ut si massae ex ambin bus Metallis composita varias panes in inde ex fundo, medio vasis ut libuerit accipias , singulae continebunt portiones singulorum Metallinrum suae moli propomonatas. In urina calente plurima stant commissi, quae superveniem frigiditate separantur.Vi caloris particulae nitri salis communis per aquam calidam aequaliter disperguntur si eadem aqua in i plur, mum illi sales abundant in loco stigido reponatu , Mum i cum partibinia ab aqua se reantur cin loca diversa secedulae, hic scilicet nitri pari,
gulae co rescunt in columnas hexagonas, illic vero saueis comminis partic is in cubos formantur Passim imumera occurrimi Phaenomena,quibus coareobatur illas definitiomes nullatenus conuenire t is defi-tis. Erroris causa it parum accurata rerim servatio , quod ad desiuisiones, condenda pauca experimenta inicere maverimi. Eten- re vel Aquando conti ix in frigus hererogenea congreget. cum R. in aqua lis fi ore concrescisidi'