장음표시 사용
461쪽
persectam maturitatem perveniant, non levi conjvistina deciucitur austerorum
preticulas sola super cie a critates acuminis hebetucine ab acidis liscrepare. Ne esse enim est austerolin particuis agitatione attritu multiplici
sitratione Wiores, miniores,in acutiores emci, acacidinum sormam se sim in uere, Mail incidendum ac ad penetrandum evadere magis idoneas. uitu enim epise in superficie eminent particulae , excutiuntur Sc corpuscula. sunt gracilior Propositio i8. Sapi orati acerborum partimue habent quamdam crassilienaae asperitatem cum rigiditate protuberantiarum in earum superficiemine rium, irim quodam acumine. Hanc esse in acerbis pasticularum conformationem sis ienter commonstrat assectio , quam in organo gustat excitans
ejusmodi sapida, Adius enim illo fricant, scalpunt . validiasquςἀonstrinsunt, quam austera in cum quodam dolaris ensu. Illarum particu
larum .eritas, rigiditas deducitur etiam ex vi insigni stringendi quato
lent. Ille S.ipor excellit in summa cruditate morumdam fiuctuum, inorum v g. Mespilarum aliorumo--.Finiribus sensim auarestentibus Salmacer , . . MPmmatur in austerimi, ob eassem causas , ob quas diximus sirpeatus rem austerum mutati in ac vin , ob agitationem scilicet 6 attritum partic larum Sapiciarum, quibus eruum protuberamice sensim deterum ac decer-- L
Tres illi Sapores acerbus , austerus Macitas vulgδ dicuntis frigiditatis se acldminine. N=les, ejus lem causae. Dicuntur esseetias frigiditatis , quia in fiuctibus re- ς' periuntur, quando in illis, huc viget frigidit. is, aut remissior in calor, ei: F vi, quando evadit intensior, imitamur in alios Sipores. Dicunm Vero odi , is cauis stigiditatis initia alimenta illis Samiabus praedita sanguinem crassio eiusde catas. aem esticiunt toti m corpus refrigeranti LILProposiri sq. Sapidorimitias uiuia particulae habent ramos hinc inde pro 're I-rsos , aut ut prorendantur idoneos eosque exilissimos , aves,4 exiisc, molles. Facile est de incese hanc dispourionem ex affectione, quam sapidati
gula excirant in organo gustus . quod nec radunt nec pungrint, nec vellicant, nec constringimi sed tantum laniter lambunt Deducitur etiam illa particu- quis istarum dispositio ex eo quod pinqui tam facile inflammanrur sic aliis pinguibus vicinis incen im communicam. Ex eo enim quod pinguium particulae putres habeant ramos, Materiae 2 rhere phnimum in eorum interi m iis potest hospitari, in ruber particulai fuerit in motum vorticosium concitata, expans vi illius motin ramis, uberiorem interiae AEtherea copiam in eorum interstitia allicit cujus accessione roborato motu vorticosis, propter
illius rapiditatem , in consensum trahit parricialas vicinas, eoque facilis - particulanii rami alii aliis inseri aut implicari possunt Particulae pi gulam quando modo exposito moventur, non solum movent alias sibi similes. Ied etiam cuiuscumque generis in mistis particulas ranctitium ac tanMna tempor longiore continuis impulsionibus divellimr, taut nullum fit cor'.
adeo dimam, quod a-4- -- ignis actione non dissolvatuc ride-
462쪽
coiiformatione 3c dispoisione essicini ut parti alae pinguium aliae aliis cotidireant, ob facilemae mutuam ramorum lesertionem , aut externam applicationem, & ut eaedem levi nisu separentur, ob ramorum mollitiem, tenuitatem dc laevitatem Ramorum unplicatume essicitur ut pumia vestibus plurima, adhaereant, aegrὸ inersantur. Fibrillarum implicatio aut mutua insertio non est inrca cause ob piam par ticulae tum inter se colligantur, tum variis aliis corporibus adhaerent ad blam enim cohaesionem putrimum conseruat particularum pori 11 fuerint con- ,enienaer dispositi, ut assiuentem ex aliis particulis aut corporibus Materiam AEtheream commodὸ exeipiant, eamdemque in eorum poros commo optinfundant. Hac dispositione desciente impeditur particularum contactus -- teria AEtherea eas repellente. Extem etiam exilium partium conformatio et eumdem effectum plurinium consere potest, quatenus Materiae Raheaeae circumfluae facilem viam praebet aut impedii-ntum objicit.
LIII Propositio 1o. Sapidorum disicium particulae sunt laeves aut naciles cum es Qv aeamine. Hac panicularum Sapidarum 'incium conformatio facile des , ,..e se citiaris, aetione ipsarim in organum gustus quod non vali de pungunt ut ales, non ta lunt aut scalpunt ut noanulla alia Sapi a R. ita niter ellicant, ut
titillent potius, quod praeter paralitatem aut me iocrem aciem acuminis arguit earum tem particularum laevorem aut mollitiem Laevo videtur reperat in
partωus sacchariri similibus , mollities vero in lacte, sic videtur ales posineri dulces duplici ratione Primo si eorum superficies laevigetur, acies obtun latur Secundo, si eorum rigiditas minuatur inducaturque mollities P tost etiam dulce o quaedam resultare e militone particularum me nullam habent dulcie inem, ii v. g. particulae silinae cum particulis pinguibus, aut viscidis misceantur temperanturque., Propositio ii Amara habent particulas asperas spiculis rigi non mul-beia ibi ii iis, acutis ruamda . Eam ob caurum gustus organum non modo molestius visecula, saρida gunt&mordent, sed etiam abra, um Ἀωucunt astringuntque. Hinc mei amara to Sapor amarus dicitur esse oppositus dulci, cum modo tam reosito org num gustus assiciat , undesmemorata particularum amararum cotvormatio m- ducitur Savor amarus eonciliatur pinguibus saevo, axungiae Sessimilibus ustione, quia vati H parrieularum agitatione, quam ignis es it quod in illis molfius est abraditur, aut compressione obrigescit, ut serrum compressione W-eussione in uratur,ra rigidius essicitur Forte etiam illa compressione agitatione partes terrae4 salinae pinguibus implicantur, tua risidieare asper, talem augent. Eam ob causam bilis amarescit ab ustione pinguminis , quae saltiplius permucetur, bc Animalia quae sunt calidiora caeteris paribus habeatbbum magis amuam Poma putrida sunt amara a sulphure crassis reminente cum partibus terreis Asale paucissimo Fuligo suam debet amaritudinem partie sis ligni oleos. suinis de te eis ignis torturam passisa connexis. Ex his ualet ouim sit . vero aliena eorum sententia,qui statuuntsaporem amaroruinis
ea particularum figura , quae, stamian inepta ad inungendum de abradendum orianum gustus. Propositis
463쪽
η reposti Letis nidorum acutorun partes habent silmmam temularem cum acumine. Haec conformatio particularum Sapore acuto praeditarum deducitur insae sunt
ex modo, quo illas particulae afficiunt organum gustus Nec enim illud punge I
rent, nisi essent acumine praeditae, nec Acile penetrarent, nisi essent tenues ad aeu otii, modiis Sensus calesis quem viae particulae inferunt, dependet vel ab ipsarum tenuitate, qua efficii , in i levissimis causis concitentur in motum vorticosum, ut Materia Tine ea facile involvantur. Aut potius illa Sapida, cum propter tenuitatem facile penetrent in succos salivales eosque diolvant,& dent occa- sionem separationi,& mutuae amoni in se fermentorum in illis succis contens rum.Certe sapida acuta in os assumpta majorem illorum seccorum opima eli- Eunt penetrando in ductus salivales, unde deducitur vis acutorum adduccos illos diubluendos. Forte acutorum particulae poros habent admodum exiles,
eum reliquarum particularum elementarium poris pari, convenientes, unde incitur, ut dissicile cum illis uniantur particulae acutorum, quae ideo cum fines ad motum magis liberae,cimi majore celeritate moVentur,magis pungunt, incia dunt,separant &c.
Iste Sapor deprehenditur potissimum in spiritu vini, circa quem facile est disgnoscere quantum decipiuntur tum illi , qui vires seiritus vini referunt in acidum, tum illi, qui eas tribuunt alkalii quia Mathali, acidum reperiuntur in vino e quo spiritus ille elicitur. Si aliqui sint qui velint eas sententias
pertinaciter tueri, necesse est ut fateanmr, Malxali laci dum diuturna ag1tatione ita fuisse mutata, ut prioris namrae nihil fer retineant, praeter acumen, illudque longe diversiam.Nec etiam virtus spirim vini debetur sulphur seu partibus o osis, nisi quatenus sim attenuatae' in minores particulas confractae. Licet adhuc pinguium naturam redoleat ille spiritus, quandoquidem incendi- mr Particularum attenuatio arguim ex debili illarum actione. Nec enim tari valide alefacit flamma spiritus vini ac flamma ligni, carbonuna;quia quae inbnora sim corpora aut corpuscula, caeteris paribus, minta valide seriunt. Eadem flamma spiritus vini facilius dimatur, quia ejus particulae, cum sint minus r*mosae, minus tiam inter se tum cum aliis vicinis cohaerens hasque postremas
propter nolis parvitatem debilitis concutiunt, Si in spiritu vini essent lxalia aut acida manifesta, gustu possent deprehendi: Si essent occulta , iis signis se proderent, quibus in aliis liquoribus manifbstantur, e quibus, icemus infe 'rius.Cdm autem alKalia taci a in spirim vini nec sapore organum gustaeis am-ciendo se pro 'ant, nec aliis signis manifestentur , quibus Ialia Maci Docculta dignoscuntur,statuen um est nec iuralia nec acida reperiri in spiritu vini, nisi mutata sibi ipsis dissimilia Circa vim astringen ii quam austeris , ncer bis,&amaris competere diximus propter particularum asperitates , quae cum partium solidarum nbrillis infiguntur,illas adducim constringuntque, videtur
merit,posse dubitari an hoc modo fieri possit partium soli arum conssaeictio,
cum corpuscula aspera non tam partium nbrascia ducere, quam eas in eo quo sun statu firmare apta esse ideanrur, si tantum illorum conformatio consido revir. Ad hanc dubitationem respondetur manifestum videri sola praecise com
464쪽
pusculorum ieritate per se paries solidas non posse constringi densariquc adeoque necessarium esse quippiam aliud, ouod sit causa constrictionis, si aseculae acerbae, WE. praeter asperitatem cum habeant substantiae modum , quom partibus lolidis plurimum conveniant illis facit adjungantur exu alanturque ex illarum interstitiis humores qui iunt causae laxitatas.Non repugnat etiam particulis austeris aliisque adjungi particuus renuissimas quae in partium solidarum initastitia facile penetrent , indeque expelli . - interjecto qui pa um cohaerent,quorum expulsione adductis purum Budarim fibris nia iocessicitur illarum contactus& coiinexus, qui tenuissimarum illarum partim larum interjectu augetur. LVi Ex iis quae diximus in praecedentibus Propositionibus manifestus est eorumi, 'I. E. 'Π0 a qui duo rant in admittunt S'idorum elementa quae dicunt e ati tuta auo Chimicorum principia, Alnadi scilicet& Acidum. Illi erum dicunt Saeptiae, quo nomine pinguia oleos aru inflammabilia omnia desigruit esse acidum occultum, qhua occultat acidum vel quia in sua consermatione habet, aliquiis in quo convenit cum acidis,4 ejus ope producit quosdam effectus, qui ab acidis manifestis lent produci. Verum Fidem est in pinguibus desoleosis Fritate quoddam acidum, an primo, an secundo modo an semper non constat, si excipiatur onlphur quo continet acidum manise n. Hoc tam tum certini est , acidum illud non percipi gustu , sed tantum ex quibusdam effectis inferri. Quocumque modo se res habeat nemo Philosephus dicet um iam oleos habere ab acido, quod occultant, aptitudinem ut incendanni ut Saporis pinguis sensum excitent, ut corporibus asperis illitae essiciant linviora.Cum itaque tam variae proprietates in oleofis reperiantur, quae non repe riuntur in acidis,cum ab illis effectus tam varii producuntur, qui ab illis nequeunt producialia censenda est acidi,alia olei seu tilphuris, tura Idem potest dereliquis Saporibus Mactivis Chymicorum elementis demonstrari. λδ quae communiter inertia aut mortua vocantur Chymicorum principia suas habeat Virtutes,suo modo ag si in alia elementa aut principia,& in ipsa corporam λ.Haec enim variis modis immutant illotum actionem nunc augento unctim fringunt,nunc omnis impediunt Aqua enim mistorum plurimorum viri, tionem adjuvat, idorini &c. Ipsi mistorim vires frangit
Quia corpora possent esse variis modis insipida rum abselute tum secundum rid , quatenus vix sensibilem assectionem excitant in organo gustus, ut supra iximus nihil superest ultinus dicendum de illarum particulis,quae possunt . se ineptae ad inducendum sensum Saporis mole,figura,mollitie,c. Propositio 3 Danrux Sapores occulti. Quid per Sapores occultos debeat sapores oe intelligi dictum est in principio hujus articuli in 'efinitione . Sapores autem sunt occulti improprie per jugregatione aut implicationem istionemve,de proprid permolem aut confiamationem particularum Probatur dari Sapores occulos per disgregationem quia si pauca acidi aut talis salint,aut Alualiquare. titas dissolvatur in multa aqua, illa aqua erit ad sensum insipida, ouamvis conm
inrat acidum , aut At ali aut alia Sarida manis i ac proiiuia ita Sapida per
465쪽
nigregationem particula a fiunt inepta ad assicien um eonvenienter org num sustus,ut in Moauatur sensato Sapori ac proinde Dripidis manifestis fictarunt occulta per uiam disgreisione Multa scilicet aquae quantitas S pidorum Corpusculorum activitatem impe it,qua ius ea dilgregando efficit. ut singulae Fibrae Nerveae aut plures simul uno tantum aut paucis a. o um Compusculis Sapidis in letantur,ac proinde ut debilius concutiantur quam ut positit earum commotio ad cerebrum usque traduci Adde quod aqua propter Gpiditatem dc mollitiem applicatis pluribus ipsius particulis citilibet Fibrillae Nerveae,est illi instar fulcinaenti ad impediendam illius concussionem a par eula unica Sapin aut a paucis admodum incien M. Constat itaque experie tia de ratione sapores manifestos fieri occultos per disgregationem particus tum Sapidarum. Probatu dari Sapores occultos per implicationem aut circumvolutionem aliorum Corpusculorum seu Sapidorum , seu inspidorum cum Sapidis , aut Corpulhula Sapida fieri insipida vel inepta ad assiciendum organum amis per implicationem aliorum Corpusculorum diversi generis Communi enim e perientia constat in Mercurio dulei Salium acerrimorum particulas adeo ala ticulis insipidis involvi, ut Mercurius dulcis sit ad sensim omnino insipidus. Re Glutinosa, pinguia c. aliquando ' apidorum vires ita os tundunt eorum aciem obducendo, ut ea essiciant insensibilia 6 gustu judice insipida Pro terra val diora , apida ob vehementem in organum gustus actionem ita illud Eeiuntur debiliorum sapidorum ipsis permistorum actio impediatur, aut quae illis fit debilior immisi, sortiore oblitererur. Sic lux major ossicit minori, colores vividiores splendidioresque impediunt perceptionem obscvliorum per minores particulas inter ipse disperserum.Sic major dolor obscurat misi
Propter molem Corpusculorum occultari eorum Saporem quamvis aliundE habeant formam Saporis seu consormationem necessariam ad excitandum μω- aporis patet ex dictis superius de insipidis , si enim 'rpuscula illa sine nunis crasia ita ut nequeant penetras tegumenrum organi , aut nimis exiliaitaui nequeant sussiciente commovere brillas organi gustus, inepta sunt ad excitandum senium Saporis ac pri de sint sapida occulta, quamvi spectata per se sectmdum consormationem,quam habent,debeant numerari inter S pida manifesta, quandoqvidem per se sime apta excitare sensiim Saporis, si adiplicentur organo gustus, cujus nisillae sint convenienter dispositae ad susciapiendam eorum impulsionem,si ne Etegumentum organi gustiis convenientem habeat laxitatem sororum amplirudinem,& fibrae nerveae convenientem mollitiemac tensionem tun totis nervorum funiculis usquὸ ad eorum originem
Dari Sapida occulta ratione contamationis probatur, quia nihil vetat dari M'particulas quae praeter acuministinuitatem habent reliquam conseruiationem' m Athalium, aut Acidorum, revera ita esseevincimsi ex eo quod multanestum
iaώα- se in Saporis adinvia quae emen iniquos aikalium affectus pro-
466쪽
ducunt, ut Mercurius, quod non potest referri in nimiam crassipem particula rum quae sunt insigni vi penetranima' - nec in nimian ' litatem , cua
magnos estectus producunt Unde re uetaret fit les naiaporis alludici αMercurio consequi defectum exqῶntae coni mavonis, quis in athalis is mas festis reperit Oeesse videtur acumen in Mercurio,& in aliis eskalicis occultis, aut obtusius esse, aut aliqua particula obtegi, qua pathic illa qllae tegumenti aut
vagina vicem gerit, in fermentationis actione remota aikal occiatum potest fieri manifestum. Hinc sorte provenit ut nonnulla quae alkalium occultominnaturam redolent,&sunt iustui in liphla, saevas irritationes aliquandis corrinuones in ventriculo p in intestinis producant,ut antimoni M, emetica' furima.Forteanquam,ex hac aikilius' occultorum dispositione conseque te mutatione varii illi effectus inpendent, quod non ausim pertinaciter asse mare. nec ab experimentis major i accesseritara: Sapis vocantur propristocculta,quia licet sepsum saporis non inducant, possunt tamen producere alio et ectus sui a sapidis produci consueverunt.1x Quamvis sola Sapii orum.manifestorum discrimina, corpora urina in P, Sapidorum bus reperiuntur, neglectis Saporibus aut Sapidis oc ulis cognoscere satis v,-ςuit ram ceatur esse Coquo, qui soli gulae studet, non tamen alis est Pnysico. nim .s. - Physici scrius est,ut Ptedia si viar,nec in 'estigat worum naturam,ut palato
famulet M utitur ii dato aut potius ea linguae parte, in qua sedem habet Or
ganum ulms,m Saporum naturam investiget, per eos minorum in quibus reperiuntur proprietates c ognoscar, quae non miniis mutantur nec minbra suscipiunt discrimina a Sapidis occultis,quam a sapidis uianifestis Adde quod ad
varias artes perficiendas rite exercendas, quibus pi: spicere debet Physicus, maxime est necessaria Saporum occultorum comitio praecipue ad conservatio nem corporis non solum hominum,sed etiam animantium dcc . Cum enim Sapida occulta eodem modo agant ac Sapida mani sest . per ese tam scilicet coosormationeis, motum, spectata proportione in molis ilα- qualitate similes aut proportionatos effectus producunt extra organum gustus, ut patet ex iis quae dicta sunt de Sapidis Quae in progressu hujus rasatus ese perientia multiplici confirmabuntur. Ex illis, inquam , facile duo itur,a γp iis occultis quae cum summa Voluptate aliquando deglutiuntur iis nesinterri posse noxas byentriculo,intestinis aliisque visceribus ab iisdem corrumpi chylum satauinem & reliquos omnes humores, am corporis oecon Hn iam everti. Impossibila est istis inalis aris certa ullam me an invenire, aut ea praecavere quandiu illorum causa ignoratur. Id occulia possuntetiami umera commoda conferre, Millata ab aliis detrimenta resarcires, si fuerint
cognita, convenienter userpata Soquie 'Gis, a debet explicari Ru modo illi effectus seu boni seu mali in humano corpore pro lucantur, quod Sapida occulta cum ore sinopia sunt, diuesvun- ,- aviis , quibus detinebasitur impedimentis expaunt in possint libere agere nim in humores tum in parpes solidas in mutas , si sint sensu exquisito praeditae,
467쪽
aestiones compescunt. Quam portentosos effectus in humano corpore prino ucant sapida occulta manifestum fiet ex dicen lis inferius. Hinc patet non avrgligendum esse Medico culinariam, nec spernenda esset a coquis Saporim eccultorum coanitio, si ad sanitatem, non potissimum ad voluptatem conducerentur. Nihil ultra dico de variis artibus in quibus non mediocris utilitatis est nosse modum detegendi Sapores occultos, id enim ex dicendis satis intentigerur. . LXII. Quia etiam in eadem Saporim manifestorum specie gustus non potest dia Utile est stinguere vicinos intensionis&remissionis era lus, operae pretium erit tradere nos varios
moditam illos dignoscendi, ex variis enim illis gradibus magna dependet esse s 'ρ
Propositi et . Sapores occultos detegere. Modus detegendi sapores occul Modu, de-tos est inventum Chymicorum, qui, cum gustus hebetior circa ejusmodi a t g ndi Sapores judicium renueret, ad visus tribunal provocaverunt, adebui jam statuti pore occes' sint Saporum judices oculi. Postquam enim observaverunt Sapores manifestos,
quando disgregatione occultantur , quasdam in quibusdam liquoribus prod
cere colorum mutationes, quas antea producebant, quando erant manifessi
licet interdum debilius id emciant existimarunt quoties alii quicumque succi insipidi praedictis liquoribus essundebantur, similes in illis colorum mutationes producebant, eos succos eumdem Saporem occultare. v. g. Si acidum
quodcumque a datur tincturae heliotropii in illa inducit colorem rubrum intensiorem aut remissiorem juxta majorem vel minorem aciditatem. Si idem acidum fiat disgregatione occultum, eundem effectum producet, seddebilius. Hinc deducitur liquores non manifeste acidos continere acidum occultum, rubio colore inficianitincturam heliotropii, quando illi affunduntur. Ut itaquὸ methodo aliqua eaque certa baquiratur detegaturque, utrum liarum aliquis apparenter insipidus aut . g. non manifesto acidus contineat ac um occultum, adhibeatur tineiura heliotropii, cui liquo apparenter inspidus aut non manifesto acidus infiinditur. Si hic liquor itin manifes ei occulte insipidus non mutat caeruleum colorem tincturae illius, sed tantum illumeficit dilutiorem seu remis iorem. Si vero ille liquor contineat acidum occurarum, .lor caeruleus tincturae heliotropi mutatur in rubrum Ruber autem ille calor vel est columbinus vel purpureus , vel carmesinus , qui colores sunt meruleo magis ames, vel color ille ruber est igneus aut arantius, qui colores magis vergunt ad flavum Color ruber proprie dictus est inter illos colores medius Tinctura autem heliotropi dicitur plus rubri coloris contraxisse quan is ejus color vicinior factus est arantio, minus vero quando vicinior est coloci caeruleo , tuncque affissionς aquae insipidae citius caeruleus color restitui-- Quilibet illorum colorum habet suos intensionis, remissionis gradus qui non mutant speciem Hisque ni sionis ciemissium gradibus clas natue non varia species acidi olorem mutantis , sed gradus aciditatis intensioris aut remissiores, vel quantitas acidi maj ies minor quod enim eficit inten-
- aciditas, id eracta re uiuoris di quantitas quae enim
468쪽
acida sunt aut copiosiora aut acidiora rubrui colorem intensiorem inducunt. quam pauciora aut minus intens acida. Liquor sale assis imbum debet colorem rubrum, quem liquor acidus i ducit in tinctura heliotropii, colorem caeruleum reducit. Illa eniin duo SDpida sunt opposita, quamvis facile copulentur, alterum alterius unionem appetat, ut patet experientia, qua constat illa duo Sapida sese mutuo infri gere,' temperare lices separata effectus oppositos fere producant Athali enim humores in corporibus Animalium selvit quos acidum manus fluidosessicit, aut etiam coagulat ac figit, ut clarius dicetur suo loco. Quatenus itare assiali quod in tinctura heliotropi selvitur apprehendit acidum , quod ebem tincturae colorem rubrum conciliaverat, ejus vires infringit ac tincturae heliotropii colorem caeruleum restituit.
objiciet aliquis aliquando in linetiam heliotropii induci colorem rubruma spiritibus urinosis, qui nihil aliud sunt quam astalia volatilia ditatuta in aqua. Respondetur illos spiritus producere hunc effectam ope acidi quod occultanu Etenim si post assivionem ejusmodi spitiinum astalia pura in tinctura heli
tropi solvantur color caeruleus restituitur. Hoc autem essiciunt athalia non infringendo spiritus urinosos, qui sunt eiusdem generis, sed absorbendo ac, dum, quod biritus urinosi occultabant. Haec est enim natura altatium, urruae validiora sunt subripiant imbecillioribus acidum quod assia serant. Vesbiora aurem dicuntur ea astalia, quae majorem convenientiam habent cum acidis, quae convenientia in quo consistat dicetur quand agemus de ferme ritione Maxima autem est illa cum acidis convenientia in diali tartari, quod distat vatur in solutione metallorum statim arripit acidum; in quo metalla tu rant ditatuta, metalla praecipitantur ad fundum vasis. Sicut tinctura heliotropi adhibemr ad explorandum acidum occultum ies ad explorandum occultum alati commode adhibetur seluti sublimati corrosivi, quae paratur distatuendo v. g. dragmam unam sublimati corrosivi in dr, imis centima aquae insipidae Musmodi blutio, si in ea distatuatur astali d ite, statim tantillum albescit, si altati si paulo validius lactescit, brevi Mercurius incipit sensim praecipitari. Si assiali sit pauid validius subitanea est Mercurii praecipitatio Si astali sit e validissimis, quod ab eo attingitur acidum sublimati statim coagulatur. Sic ope illius solutionis non solum detegi potest occultum athali, sed eti nivariae illiu i species possim explorari,in quis sit unaquaque specie activitatis gradus detegitur. Etenim astali quod subitam essicit lutionis coagulationem, quantumvis parva copia adhibeatur, semper statim coagulabit qui quid atti ger Athali vero, quod albedinem tamum inducit, nihil amplius essiciet, qua tacumque illius quantitas adhibearur Sic reliqua eskalia quibus selutio lactes.cit aut praecipitariix, hos tantum esse Has producunt. Validius quidem altati ex iis quae vim habent coagulandi magis coagulabit rac quod validius est interea quae albedinem inducunt, intensiorem albedinem essiciet, non autem coag
υ it, Debiliora arualia debilius producum fi- ecte .
469쪽
Ex colore etiam sublimati praecipitati dignoscitur diversitas alcatium Assi lia enim lixiva praecipitant sublimatum illinique tingunt colore rubro obscuro aut diluto juxta majorem aut minorem acrimoniam Athalia volatilia Anininlium praecipitant Mercurium albo colore conspicuum. Ad exploranda aucalia, ad detegandas varias ipsisum proprietates adH-bentur solutiones salis 'aturni, vitrioli Germanici Solutio vitrioli, si in ea
Mindantur alaxalia suseipit vari s colorum mutationes o praecipitationes s latio arum 4 alinis albescit, praecipitatur. Vetum in istis occuriunt to varietates ut in turibus certi nihil a luic statui possit, Scopus sit multis experimentis, obiervationibus acciuatis ut ex colorum mutationibus4 praecipitationibus certior deduci possit conjectura. Et proculdubio temporis progreisi physiccom Curiosorum diligentia, industiis multa invenientur ad detege da ulterius saporum proprietates per varias solidorum solutiones,, succ rum missione d separationes quae usus eiunt maximi fidesertim in medicina. Per varia illa experimenta etiam memoriae consulitur. Eiqnim non mo O gustus opera non cosnoscimus Sapores occultos, nec proximos saporum manifesto rum gradus, sed etiam eos lapores, quos sinu lignoscimus, nec tamen vocibus exprimere nec memoriae mandare possumus, quis tamen per colorum mur tiones varias, quas Sapida inducunt. 1ignoscimus, colorum nominibus designamus d memoria facile retinemus ter varias colorum species δ gradus
intelligimus, quales sint Sapores, qui illas disserentias inducunt.
novo generari, seu elementa .pida possint subire mutationes rum alte T.. ἔ..tationis tum comaptionis. Haec Propositio est contra Epicureos, qui docem in prima corporum mistorum elementa esse ab omni mutatione immunia , quia juxta allorum hypothesim, prima. illa corpora, cum sint inse ia, nulli sunt
Probatur Proposito. Sapida habent certam figuram, cenam molem, fi xilitatem aut rigiditatem sorpusculorum, sine quibus nequit consistere Sapor, sed illa omnia strui mutationibus mi obnoxia , ergo Sapi a sunt obnoxia variis mutationiblis , major est manifesta ex dictis Minor probam inductione partium quas contineta Ac primo quidem, quod attinet ad aberationem, clancorrustula Sapida sint divisibilia, multiplex potest fieri materiae detractis, se vata para a qua potissimum dependet vis Saporis in sic diminuta mole eo pumilorum apidorum essici potest v. g. ut sapidum, quod vires habet imgem di, facilius penetret' inventum in gani gustusis magis pungat, vel si minia fuerit molis diminutio, fieri potest, ut minus valide assiciat organum gustu .mia
uora enim ς oin cae is paribus unctis valide impellunt , quam majora si
470쪽
Propositiobatur Protaexperimen
tis in Arte- LXVI. Et in productis natuoralibus in plantis.
ver, causa aliqua augeatur corpusculi minoris imperius reici potest uti aius corpusculum validius agat, quam majus. Potest autem per accidens esse major impetus corpusculi minoris, saltesi, quia. propter parvitatem, minora reperit impedimenta in angustiis viariam quibus impetus frangirur, in quo casu major erit punctio aut vellicatio&c. Potest etiam manente reliqua corpusculi Sapidi conformatione, mole, tum acumen magis acui aut obtulidi se . perficilli asperitas in corpusculis sapidis,potest minui aut perii taboleri, tum per detractionem particularum proruberantium, tum per adjectionem aliarum, quae illarum interstitia impleant, potest etiam eadem asperitas auguri, si promberantiae fiant longioresac rigidiores flexilitatem fieri posse modo majorein modo minorem nemo non intelligit. Illae omnes mutationes indues possim in corpusculis Sapidis non ita d, tractione aut adjectine particularum, sed etiam partium transpositione, ac pinis de manifestum est Sapores aut Sapidorum activitatem non modo intendi tremitti posse, aut variis modis moditicari, sed etiam unum Saporem mutari posse in alium quemcunulue v. g. amarum in dulcem &c. Cum enim Sapores nequeant consistemnis cum certa corpusculorum Sae, dorum consermatione vi cujus alta sim excitare talem in organo gustus affectionem majorem aut minorem, cumque demonstratum sit illam conformati ne posse mutari per adjectionem, per detractionem, per transpositionem particularum in corpusculis Sapidis, tanta potest fini in his mutatio conso mationis, ut sint omnin inepta ad excitandam in organo gustus affectionem quam prius producebant. Si v. g. corpuscula es lica fiant ubi aut sphaerica aut figurae ovalis aut quocumque udo truncentuLacumina, nullatenus pumgent aut excitabunt sensationem salsedinis MKalicae si ita re corpusculorum HKalicorum conformatio ita mutetur , ut posse mutari certum est, peribit e rum Sapor alKalicus Emo Sapor alxalicus est comitibilis. Si eadem consoNmatio restituatur ut facile potest restitui, juxta demonstrata restituetur Sapotesnalicus, ac proinde Sapor alaealicus potest generari. Non modo possibilem esse Saporum generationem, comptionem, in etiam eos de facto corrumpivi de novo generin , experientia quotidiana commonstraturi observare enim licet in ossicinis Chymicorum alaeali tutari, quia est omnium potentissimum, iteratis distillationibus tandem mutari in aquam insipidam Acidum nullo adhibito artifici γ progressu temporis mutui in varpam insipidam. Massa farinacea, in qua alica volatilis plurimum continetur, diuturna fermentatione acidos fere tantum ψiritus fundit, quod fieri lanimi potest, nisi alicati volatile muterur in aci quin Dulcia uisione mutan- in amara, ut jam sirperius insinuavinius, nullus est Sapor, qui non si1beat varias mutationes per arrem, ut patebit secile, si quis velit cum aliqua diligeotia οὐ servare quod in Pharmaciari in culinaria geritur. In pus Naturae productis passim licet ovservare varias Saporiam generati nes, corruptiones Etenim plantae non paucae ex bu aqua fere insipidan tritae plurimum stati volatas sindunt, cujus acrimoruast prodit antequam separetar